Dünyada süratle artan güç meblağları ve belirsizlik, Türkiye üzere güçte dışarıya bağımlı olan gelişmekte olan ülkelerde stagflasyon (yüksek enflasyonda durgunluk) riskini artırdı.
Ekonomist Atilla Yeşilada dünya iktisadında arkası arkasına engebeler çıktığına dikkat çekerek, bunların Türkiye’ye yansımasının stagflasyonla sonuçlanacağını belirtti. Yeşilada, Twitter’dan yaptığı paylaşımda “Ey vatandaş, stagflasyon geliyor gürül gürül” dedi.
Sözcü’den Nuray Tarhan‘ın haberine bakılırsa ABD’de temerrüt riskinin arttığına, Çin’in de Evergrande sıkıntısını çözmek istemediğine dikkat çeken Yeşilada, bunlara başta petrol ve doğalgaz olmak üzere güç fiyatlarındaki süratli tırmanışın da eklendiğini vurgulayarak, şunları söylemiş oldu:
İKTİSADA AĞIR DARBE
“Avrupa’da güç fiyatları son 1 yılda neredeyse 5 kat arttı. Yıl sonuna kadar petrolün 90 dolara çıkması bekleniyor. Natürel bunlar her şeyin fiyatını artırıyor. Eylülde üretim ivme kaybetmeye başladı. Kredi hacmi büyümüyor. Biz de yalnızca ihracatla büyüyebilsek ona bağlı kalalım da.
Petrolde 20 dolarlık artış cari açığımızın 6 milyar dolar yükselmesi demek. Üretici maliyetlerindeki artış yüzde 45’e ulaştı. Güçteki artırımı yansıtsalar enflasyon patlayacak. Eşel taşınabilir olsa bütçe açığı büyüyecek. Sonunda Hazine ek borçlanmaya gitmek zorunda kalacak.
Dolar daha da pahalanacak. Sonuçta iktisat fazlaca ağır darbe yiyecek. Bunun ismi stagflasyon. İktisat potansiyelinin altında büyüyor ve enflasyon artıyor. 2022’de iktisat fakat yüzde 2.5-3 büyür, enflasyon ise yüzde 20’nin altına inmez. Zira enflasyonu yükselten niçinler belirli.”
Lastik patlamış, sen sürücüsü değiştiriyorsun
Merkez Bankası Lideri’nin 20 ayda dördüncü defa değiştirilmesi konusunda da Yeşilada, “Otomobilin lastiği patlamış, sen sürücüsü değiştirsen ne olur? Gelen kişinin ne denilirse yapması meçhullüğü daha da artırıyor” dedi.
Türkiye’de iktidar değişse bile eğitim üzere yapısal meselelerin çözülmesinin en az 10 yıl alacağını vurgulayan Yeşilada, “Önce geminin dümenini değiştirmekte fayda var, tabandaki deliğe sonrasındasında bakılır” biçiminde konuştu.
Yabancı için Türkiye’nin risk primi yok lakin Erdoğan riski var
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın iktisatta hiç bir kurala dayanmayan atakları yüzünden son vakit içinderda Türkiye’ye tek kuruş sıcak para girmediğine dikkat çeken Yeşilada, “Çünkü Türkiye’nin risk primi yok lakin Erdoğan riski var. Yerine gelen en zayıf koalisyon bile olsa Türkiye’ye bir daha sıcak para akar” diye konuştu. Türkiye’de 90’lı senelerdan bu yana stagflasyon yaşanmadığını belirten Yeşilada, kelamlarını şöyleki sürdürdü: “O yüzden giderek fakirleşen vatandaşların artık tahammülü kalmadı. Zira daralmaya alışık değiller. Bu yüzden Devlet Bahçeli AKP’nin çökmekte olduğunu görürse kendini kurtarmaya çalışabilir. Vekil istifaları başlayabilir. Dünyanın her yerinde hayat pahalılığının bu düzeye geldiği ülkelerde çatışmalar görüyoruz. Ankara’nın dünyayı tetkik edip bir an evvel deva bulması lazım.”
Yatırım tavsiyesi içermez.
Ekonomist Atilla Yeşilada dünya iktisadında arkası arkasına engebeler çıktığına dikkat çekerek, bunların Türkiye’ye yansımasının stagflasyonla sonuçlanacağını belirtti. Yeşilada, Twitter’dan yaptığı paylaşımda “Ey vatandaş, stagflasyon geliyor gürül gürül” dedi.
Sözcü’den Nuray Tarhan‘ın haberine bakılırsa ABD’de temerrüt riskinin arttığına, Çin’in de Evergrande sıkıntısını çözmek istemediğine dikkat çeken Yeşilada, bunlara başta petrol ve doğalgaz olmak üzere güç fiyatlarındaki süratli tırmanışın da eklendiğini vurgulayarak, şunları söylemiş oldu:
İKTİSADA AĞIR DARBE
“Avrupa’da güç fiyatları son 1 yılda neredeyse 5 kat arttı. Yıl sonuna kadar petrolün 90 dolara çıkması bekleniyor. Natürel bunlar her şeyin fiyatını artırıyor. Eylülde üretim ivme kaybetmeye başladı. Kredi hacmi büyümüyor. Biz de yalnızca ihracatla büyüyebilsek ona bağlı kalalım da.
Petrolde 20 dolarlık artış cari açığımızın 6 milyar dolar yükselmesi demek. Üretici maliyetlerindeki artış yüzde 45’e ulaştı. Güçteki artırımı yansıtsalar enflasyon patlayacak. Eşel taşınabilir olsa bütçe açığı büyüyecek. Sonunda Hazine ek borçlanmaya gitmek zorunda kalacak.
Dolar daha da pahalanacak. Sonuçta iktisat fazlaca ağır darbe yiyecek. Bunun ismi stagflasyon. İktisat potansiyelinin altında büyüyor ve enflasyon artıyor. 2022’de iktisat fakat yüzde 2.5-3 büyür, enflasyon ise yüzde 20’nin altına inmez. Zira enflasyonu yükselten niçinler belirli.”
Lastik patlamış, sen sürücüsü değiştiriyorsun
Merkez Bankası Lideri’nin 20 ayda dördüncü defa değiştirilmesi konusunda da Yeşilada, “Otomobilin lastiği patlamış, sen sürücüsü değiştirsen ne olur? Gelen kişinin ne denilirse yapması meçhullüğü daha da artırıyor” dedi.
Türkiye’de iktidar değişse bile eğitim üzere yapısal meselelerin çözülmesinin en az 10 yıl alacağını vurgulayan Yeşilada, “Önce geminin dümenini değiştirmekte fayda var, tabandaki deliğe sonrasındasında bakılır” biçiminde konuştu.
Yabancı için Türkiye’nin risk primi yok lakin Erdoğan riski var
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın iktisatta hiç bir kurala dayanmayan atakları yüzünden son vakit içinderda Türkiye’ye tek kuruş sıcak para girmediğine dikkat çeken Yeşilada, “Çünkü Türkiye’nin risk primi yok lakin Erdoğan riski var. Yerine gelen en zayıf koalisyon bile olsa Türkiye’ye bir daha sıcak para akar” diye konuştu. Türkiye’de 90’lı senelerdan bu yana stagflasyon yaşanmadığını belirten Yeşilada, kelamlarını şöyleki sürdürdü: “O yüzden giderek fakirleşen vatandaşların artık tahammülü kalmadı. Zira daralmaya alışık değiller. Bu yüzden Devlet Bahçeli AKP’nin çökmekte olduğunu görürse kendini kurtarmaya çalışabilir. Vekil istifaları başlayabilir. Dünyanın her yerinde hayat pahalılığının bu düzeye geldiği ülkelerde çatışmalar görüyoruz. Ankara’nın dünyayı tetkik edip bir an evvel deva bulması lazım.”
Yatırım tavsiyesi içermez.