TÜİK son olarak enflasyonun kasım ayında yüzde 3,51 artış yaşadığını, yıllık bazda ise yüzde 21,31 olduğunu açıklamıştı. Dünya müellifi Alaattin Aktaş ise başka biroldukca vatandaş ve siyasi üzere “TÜİK’in kasım ayı TÜFE hesaplaması gerçeklerden tümüyle uzaktır” değerlendirmesini yapmıştı.
Araba fiyatındaki değişimi inceleyerek bu sonuca vardığını söyleyen Aktaş, sıfır arabada yaklaşık yüzde 35’lik bir artış olduğunu kaydetmiş ve “Gerçek artırım oranı yüzde 35 ötüründa bulunmasına karşın TÜİK’in yüzde 6 ve yüzde 12’lik oranlara nazaran hesaplama yapması TÜFE artışının neredeyse 2 puan daha düşük görünmesine yol açtı” sözlerini kullanmıştı.
TÜİK’e “Gelin bu kuşkuları giderin” daveti yapan Aktaş, bugünkü yazısında TÜİK Lideri Sait Erdal Dinçer’in kendisini aradığını deklare etti.
Yazısında “Otomobil fiyatlarındaki artışın TÜFE’ye gerçek seviyesiyle yansımadığını elbette TÜİK de görüyor. Ve bu eksikliği gidermek gayesiyle yeni bir çalışma başlatılmış…” tabirlerine yer veren Dinçer, TÜİK’in yeni bir fiyat derleme uygulamasına geçtiğini aktardı:
TÜİK’in rastgele bir eserin fiyatını endekse dahil edebilmesinin temel kaidelerinden biri, o eserin ilgili ay alım satıma bahis olması. İşte arabadaki eza da burada. Fiyat listeleri var, artırımlı listeler var lakin alım satım olmadığı söyleniyor. Fakat araba satışı az da olsa devam ediyor. esasen Otomotiv Distribütörleri Derneği’nin bilgileri de satışların sürdüğünü gösteriyor.
İşte TÜİK, TÜFE’nin bakılırsace epey düşük bir artış oranı vermesine ve güvenilirliğinin güzelce zayıflamasına yol açan bu sorunu aşmak için bu ay yeni bir fiyat derleme uygulamasına geçti. Artık araba fiyatları, satış yapılıp fatura kesildiği an Gelir Yönetimi Başkanlığı’na (GİB) ulaşan bilgilerden takip edilecek. bu biçimdece araba satışlarının atlanması kelam konusu olmayacak ve endekse yanlışsız fiyat artışının yansıtılması mümkün hale gelecek.
Uygulama bu ay başladı. ötürüsıyla 13 Aralık’ta da yazdığımız üzere aralık ayında alınacak fiyatlar bir manada kasımdaki eksik fiyatların düzeltmesini de kapsayacak. Buna bakılırsa dizel ve akaryakıtlı arabada yüzde 50 artırım oluşması aralık ayında TÜFE’nin sadece bu iki kalemden dolayı yüzde 3.5 artması manasına gelecek.
Ekleyin öbür kalemleri, inanılmaz boyuta varan artırımları, suya atılan taş misali her alanı etkileyen akaryakıt artırımlarını, bir türlü durdurulamayan ve bu siyasetle durdurulması da mümkün görünmeyen kur artışını… 13 Aralık’ta da yazdığımız üzere bu ay TÜFE’deki artış oranı çift haneye, en az yüzde 10’a gidiyor. Bu durumda yıllık TÜFE artışı da yüzde 32’yi bulacak.
Ve herkes üzere merakla bekliyoruz, 3 Ocak’ta yapılacak aralık ayı açıklamasını…
‘Zincir marketlerin fiyatları otomatik derleniyor’
Lider Sait Erdal Dinçer, TÜİK’in kamuoyunda pek bilinmeyen bir fiyat derleme tekniğini de paylaştı. Buna bakılırsa Türkiye çapında faaliyet gösteren ulusal marketlerde barkod okutulmak suretiyle kasadan geçen bir eserin fiyatı ilgili market tarafınca derleniyor ve ayda dört sefer TÜİK’e iletiliyor.
Marketler her ayın birinci 7, birinci 14, birinci 24 gününü ve son olarak da tümünü içeren dataları TÜİK’e gönderiyor. Dataların gün gün tüm ayı kapsayacak biçimde bir seferde değil dört kere alınması, bir manada data güvenliği için gerekli görülüyor.
TÜİK Lideri Dinçer, ulusal marketlerin eşit tartıda dikkate alınmadığını, her bir marketin ciro büyüklüğüne göre ağırlıklandırıldığını söylemiş oldu. Dinçer, bu biçimdece hanehalklarının en çok alış veriş yaptığı yerlere yük verilmiş olduğunu belirtti.
Dinçer şu biçimde devam etti:
“Bu uygulamayla ayın makul günlerinde alandan derlenen fiyatlar yerine, firmalardan sağlanan şube bazında kasadan geçen günlük satış ve ölçü bilgilerini kullanarak ayın genelini kapsayan fiyatları endekse dahil ediyoruz. Barkod bilgilerinin sisteme dahil edilmesiyle 2021 yılı prestijiyle TÜFE kapsamında derlenen toplam fiyat sayısının yaklaşık yüzde 21’i zincir marketlerden direkt temin edilir hale geldi.”
2022 yılında da tıpkı tekniğe devam edileceğini ve barkod datalarının kapsamının genişletileceğini söz eden TÜİK Lideri Dinçer kelamlarını şöyleki tamamladı:
“Perakende dalında faaliyet gösteren mahallî zincir marketlerin yanı sıra elektronik, giysi, şahsi bakım üzere farklı kesimlerden alınan bilgilerin de endeks hesaplamasına dahil edilmesine yönelik çalışmalarımıza devam ediyoruz. Bu bilgilerin sisteme entegre edilmesiyle bir arada TÜFE hesaplamalarında kullanılan barkod verisi oranını yüzde 40-50 bandına ulaştırmayı hedefliyoruz.”
Yatırım tavsiyesi içermez.
Araba fiyatındaki değişimi inceleyerek bu sonuca vardığını söyleyen Aktaş, sıfır arabada yaklaşık yüzde 35’lik bir artış olduğunu kaydetmiş ve “Gerçek artırım oranı yüzde 35 ötüründa bulunmasına karşın TÜİK’in yüzde 6 ve yüzde 12’lik oranlara nazaran hesaplama yapması TÜFE artışının neredeyse 2 puan daha düşük görünmesine yol açtı” sözlerini kullanmıştı.
TÜİK’e “Gelin bu kuşkuları giderin” daveti yapan Aktaş, bugünkü yazısında TÜİK Lideri Sait Erdal Dinçer’in kendisini aradığını deklare etti.
Yazısında “Otomobil fiyatlarındaki artışın TÜFE’ye gerçek seviyesiyle yansımadığını elbette TÜİK de görüyor. Ve bu eksikliği gidermek gayesiyle yeni bir çalışma başlatılmış…” tabirlerine yer veren Dinçer, TÜİK’in yeni bir fiyat derleme uygulamasına geçtiğini aktardı:
TÜİK’in rastgele bir eserin fiyatını endekse dahil edebilmesinin temel kaidelerinden biri, o eserin ilgili ay alım satıma bahis olması. İşte arabadaki eza da burada. Fiyat listeleri var, artırımlı listeler var lakin alım satım olmadığı söyleniyor. Fakat araba satışı az da olsa devam ediyor. esasen Otomotiv Distribütörleri Derneği’nin bilgileri de satışların sürdüğünü gösteriyor.
İşte TÜİK, TÜFE’nin bakılırsace epey düşük bir artış oranı vermesine ve güvenilirliğinin güzelce zayıflamasına yol açan bu sorunu aşmak için bu ay yeni bir fiyat derleme uygulamasına geçti. Artık araba fiyatları, satış yapılıp fatura kesildiği an Gelir Yönetimi Başkanlığı’na (GİB) ulaşan bilgilerden takip edilecek. bu biçimdece araba satışlarının atlanması kelam konusu olmayacak ve endekse yanlışsız fiyat artışının yansıtılması mümkün hale gelecek.
Uygulama bu ay başladı. ötürüsıyla 13 Aralık’ta da yazdığımız üzere aralık ayında alınacak fiyatlar bir manada kasımdaki eksik fiyatların düzeltmesini de kapsayacak. Buna bakılırsa dizel ve akaryakıtlı arabada yüzde 50 artırım oluşması aralık ayında TÜFE’nin sadece bu iki kalemden dolayı yüzde 3.5 artması manasına gelecek.
Ekleyin öbür kalemleri, inanılmaz boyuta varan artırımları, suya atılan taş misali her alanı etkileyen akaryakıt artırımlarını, bir türlü durdurulamayan ve bu siyasetle durdurulması da mümkün görünmeyen kur artışını… 13 Aralık’ta da yazdığımız üzere bu ay TÜFE’deki artış oranı çift haneye, en az yüzde 10’a gidiyor. Bu durumda yıllık TÜFE artışı da yüzde 32’yi bulacak.
Ve herkes üzere merakla bekliyoruz, 3 Ocak’ta yapılacak aralık ayı açıklamasını…
‘Zincir marketlerin fiyatları otomatik derleniyor’
Lider Sait Erdal Dinçer, TÜİK’in kamuoyunda pek bilinmeyen bir fiyat derleme tekniğini de paylaştı. Buna bakılırsa Türkiye çapında faaliyet gösteren ulusal marketlerde barkod okutulmak suretiyle kasadan geçen bir eserin fiyatı ilgili market tarafınca derleniyor ve ayda dört sefer TÜİK’e iletiliyor.
Marketler her ayın birinci 7, birinci 14, birinci 24 gününü ve son olarak da tümünü içeren dataları TÜİK’e gönderiyor. Dataların gün gün tüm ayı kapsayacak biçimde bir seferde değil dört kere alınması, bir manada data güvenliği için gerekli görülüyor.
TÜİK Lideri Dinçer, ulusal marketlerin eşit tartıda dikkate alınmadığını, her bir marketin ciro büyüklüğüne göre ağırlıklandırıldığını söylemiş oldu. Dinçer, bu biçimdece hanehalklarının en çok alış veriş yaptığı yerlere yük verilmiş olduğunu belirtti.
Dinçer şu biçimde devam etti:
“Bu uygulamayla ayın makul günlerinde alandan derlenen fiyatlar yerine, firmalardan sağlanan şube bazında kasadan geçen günlük satış ve ölçü bilgilerini kullanarak ayın genelini kapsayan fiyatları endekse dahil ediyoruz. Barkod bilgilerinin sisteme dahil edilmesiyle 2021 yılı prestijiyle TÜFE kapsamında derlenen toplam fiyat sayısının yaklaşık yüzde 21’i zincir marketlerden direkt temin edilir hale geldi.”
2022 yılında da tıpkı tekniğe devam edileceğini ve barkod datalarının kapsamının genişletileceğini söz eden TÜİK Lideri Dinçer kelamlarını şöyleki tamamladı:
“Perakende dalında faaliyet gösteren mahallî zincir marketlerin yanı sıra elektronik, giysi, şahsi bakım üzere farklı kesimlerden alınan bilgilerin de endeks hesaplamasına dahil edilmesine yönelik çalışmalarımıza devam ediyoruz. Bu bilgilerin sisteme entegre edilmesiyle bir arada TÜFE hesaplamalarında kullanılan barkod verisi oranını yüzde 40-50 bandına ulaştırmayı hedefliyoruz.”
Yatırım tavsiyesi içermez.