İstanbul 12’nci Yönetim Mahkemesi, TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi’ni Şişli Merkez Mahallesi 1548 ada, 9-10 parselde bulunan Tarihi Bomonti Bira Fabrikası depolarının mescit, yurt, stant salonu ve katlı otopark yapılmak üzere Diyanet’e tahsisinin iptaline yönelik açtığı davada haklı buldu.
Mahkeme, tahsisin iptaline karar verirken, kelam konusu taşınmazların sökümüne müsaade veren İstanbul 2 Numaralı Kültür Varlıklarını Müdafaa Bölge Kurulu’nun kararlarında da hukuka uyarlık bulunmadığını belirterek iptaline hükmetti.
Mahkeme, Tarihi Bomonti Bira Fabrikası’nın 19’uncu yüzyılda birinci yapılaşmasının başladığını, Cumhuriyet devrinde 20’nci yüzyılın birinci yarısına kadar devam eden büyük bir kompleksin modülü olduğunu hatırlattı.
Bomonti Bira Fabrikası’nın kültür varlığı olarak tescil edildiğini anımsatan mahkeme, yapının sahip olduğu hatıra, özgünlük ve enderlik üzere pahalar tarafından korunması gerektiğini belirtti. Fabrikanın “cami yaptırılmak üzere” tahsisine ait sürecin yapıların özgün karakterleriyle ahenk içerisinde olmadığını kaydeden mahkeme, bu durumun farklı bir yapılaşmaya yol açacak olması niçiniyle tahsis sürecinde hukuka uyarlık bulunmadığını söz etti.
Birebir mahkeme, Bomonti Bira Fabrikası’nın depolarının yıkımına ve Diyanet’e tahsisine onay veren İstanbul 2 Numaralı Kültür Varlıklarını Muhafaza Bölge Kurulu’nun kararlarını da iptal etti.
Mahkeme, “tüm ögeleriyle ayakta olan bir yapının bir raporla onarım da yapılacakken büsbütün yıktırılarak yapıların özgün karakterlerini korumayan farklı bir yapılaşmaya yol açacak olması”na dikkat çekti.
TMMOB’dan yapılan açıklamada ise şu sözlere yer verildi:
“Tarihi Bomonti Bira Fabrikası’nın Diyanet’e tahsis edilmesi kültürel varlığın müdafaa hedefine uygun olmayan “usulsüz ve geçersiz” bir süreçti.
Kelam konusu süreç, derhal yargıya taşınmış bulunmasına rağmen yönetim uygulamaya geçerek bir kültür varlığını yok etmiştir. Geriye yalnızca birkaç yapı kalmıştır.
İstanbul’un endüstriyel, toplumsal, emek, mimarlık ve kentleşme tarihi belgeleyen ve geleceğe taşıyan ender kalmış bu kültür varlığı, hukuk dışı tahsis kararlarıyla bilhassa korunmamış ve en nihayetinde kamu yönetimi eliyle kent hafızasında kara bir delik daha yaratılmıştır.
Odamız, Anayasadan kaynaklanan hak ve yükümlülükleri uyarınca, kültürel mirasımızın tahrip edilmesine yönelik adımlara müsaade vermeyecek, bunları kayda geçirecek ve kent hafızasına sahip çıkmak için yürüttüğü çabayı sürdürmeye devam edecektir.”
Ne olmuştu?
1890 yılında İstanbul’un Feriköy Mahallesi’nde kurulan Bomonti Bira Fabrikası ve binaları, 1998 yılında İstanbul 1 Numaralı Müdafaa Heyeti tarafınca “korunması gereken kültür varlığı” statüsüne alınarak tescil edilmişti.
Tarihi Bomonti Bira Fabrikası’nın modülü olan eski malt binası, eski silo, eski arpa temizleme binası ve eski kazan dairesinin tahsis süreci 10 Haziran 2013 tarihindeki ve 1355 sayılı Başbakanlık sonucuyla gerçekleştirilmişti.
“Mescit, yurt, stant salonu ve katlı otopark” üretimi için Diyanet’e tahsis edilen Tarihi Bomonti Bira Fabrikası’nın depo binaları, İstanbul 2 No’lu Kültür Varlıklarını Müdafaa Bölge Kurulu’nun söküm müsaadesi ve Temmuz 2020’de Etraf ve Şehircilik Bakanlığı tarafınca düzenlenen yıkım ruhsatı ile yıkılmıştı.
TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi, hem taşınmazların Diyanet’e tahsisinin iptaline birebir vakitte yıkıma müsaade veren İstanbul 2 Numaralı Kültür Varlıklarını Muhafaza Bölge Kurulu’nun kararlarının iptaline yönelik davalar açmıştı.
Yatırım tavsiyesi içermez.
Mahkeme, tahsisin iptaline karar verirken, kelam konusu taşınmazların sökümüne müsaade veren İstanbul 2 Numaralı Kültür Varlıklarını Müdafaa Bölge Kurulu’nun kararlarında da hukuka uyarlık bulunmadığını belirterek iptaline hükmetti.
Mahkeme, Tarihi Bomonti Bira Fabrikası’nın 19’uncu yüzyılda birinci yapılaşmasının başladığını, Cumhuriyet devrinde 20’nci yüzyılın birinci yarısına kadar devam eden büyük bir kompleksin modülü olduğunu hatırlattı.
Bomonti Bira Fabrikası’nın kültür varlığı olarak tescil edildiğini anımsatan mahkeme, yapının sahip olduğu hatıra, özgünlük ve enderlik üzere pahalar tarafından korunması gerektiğini belirtti. Fabrikanın “cami yaptırılmak üzere” tahsisine ait sürecin yapıların özgün karakterleriyle ahenk içerisinde olmadığını kaydeden mahkeme, bu durumun farklı bir yapılaşmaya yol açacak olması niçiniyle tahsis sürecinde hukuka uyarlık bulunmadığını söz etti.
Birebir mahkeme, Bomonti Bira Fabrikası’nın depolarının yıkımına ve Diyanet’e tahsisine onay veren İstanbul 2 Numaralı Kültür Varlıklarını Muhafaza Bölge Kurulu’nun kararlarını da iptal etti.
Mahkeme, “tüm ögeleriyle ayakta olan bir yapının bir raporla onarım da yapılacakken büsbütün yıktırılarak yapıların özgün karakterlerini korumayan farklı bir yapılaşmaya yol açacak olması”na dikkat çekti.
TMMOB’dan yapılan açıklamada ise şu sözlere yer verildi:
“Tarihi Bomonti Bira Fabrikası’nın Diyanet’e tahsis edilmesi kültürel varlığın müdafaa hedefine uygun olmayan “usulsüz ve geçersiz” bir süreçti.
Kelam konusu süreç, derhal yargıya taşınmış bulunmasına rağmen yönetim uygulamaya geçerek bir kültür varlığını yok etmiştir. Geriye yalnızca birkaç yapı kalmıştır.
İstanbul’un endüstriyel, toplumsal, emek, mimarlık ve kentleşme tarihi belgeleyen ve geleceğe taşıyan ender kalmış bu kültür varlığı, hukuk dışı tahsis kararlarıyla bilhassa korunmamış ve en nihayetinde kamu yönetimi eliyle kent hafızasında kara bir delik daha yaratılmıştır.
Odamız, Anayasadan kaynaklanan hak ve yükümlülükleri uyarınca, kültürel mirasımızın tahrip edilmesine yönelik adımlara müsaade vermeyecek, bunları kayda geçirecek ve kent hafızasına sahip çıkmak için yürüttüğü çabayı sürdürmeye devam edecektir.”
Ne olmuştu?
1890 yılında İstanbul’un Feriköy Mahallesi’nde kurulan Bomonti Bira Fabrikası ve binaları, 1998 yılında İstanbul 1 Numaralı Müdafaa Heyeti tarafınca “korunması gereken kültür varlığı” statüsüne alınarak tescil edilmişti.
Tarihi Bomonti Bira Fabrikası’nın modülü olan eski malt binası, eski silo, eski arpa temizleme binası ve eski kazan dairesinin tahsis süreci 10 Haziran 2013 tarihindeki ve 1355 sayılı Başbakanlık sonucuyla gerçekleştirilmişti.
“Mescit, yurt, stant salonu ve katlı otopark” üretimi için Diyanet’e tahsis edilen Tarihi Bomonti Bira Fabrikası’nın depo binaları, İstanbul 2 No’lu Kültür Varlıklarını Müdafaa Bölge Kurulu’nun söküm müsaadesi ve Temmuz 2020’de Etraf ve Şehircilik Bakanlığı tarafınca düzenlenen yıkım ruhsatı ile yıkılmıştı.
TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi, hem taşınmazların Diyanet’e tahsisinin iptaline birebir vakitte yıkıma müsaade veren İstanbul 2 Numaralı Kültür Varlıklarını Muhafaza Bölge Kurulu’nun kararlarının iptaline yönelik davalar açmıştı.
Yatırım tavsiyesi içermez.