Erdoğan’ın yeni iktisat deneyi fiyat mı? İş dünyası ve iktisatçılar ne düşünüyor?

Mihriban

Global Mod
Global Mod
Dünya gazetesinden Sadi Özdemir’in yazısından alıntı

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, “Yüksek faiz sebeptir, enflasyon sonuçtur” telaffuzundan aksiyona geçip Merkez Bankası’nın siyaset faizini enflasyonun fazlaca altına indirmek için ‘siyasi irade’ koyması, siyasetin ve iş dünyasının en değerli konusu olmaya devam ediyor.

Zira bu yeni faiz siyasetiyle yaklaşık 1 ayda Türk Lirası yüzde 40 kadar kıymet kaybetti. Siyasette muhalefet cephesi, ülkenin ekonomik krizde olduğuna dair uzun soluklu savına Türk Lirası’ndaki süratli paha kaybını en kuvvetli kanıt göstererek Erdoğan’a yüklenmeye muhtemelen seçime kadar devam edecek.

Türk halkının ezici çoğunluğu da kurların sert yükselmesinin ekonomik kriz manasına geldiğine inandığı için muhalefet verimli bir damar yakalamış üzere görünüyor.

İş dünyası ve iktisatçılar ne düşünüyor?

İş dünyasının değerli bir kesiti Erdoğan’ın epey yanlış bir yolda olduğunu düşünüyor. En epeyce korktukları da 1990’ların istikrarını kaybetmiş çok yüksek enflasyonlu, faizli iktisadına dönmek.

Bir kısmı yanlışsız yolda olduğunu söylüyor fakat düşük faize geçiş için vakit içindemanın yanlış olduğu kanaatinde. Bir kısmı da “Erdoğan muhakkak haklı, bizi bu yüksek faiz belasından fakat Erdoğan kurtarır” inancında.


Ülkemizin hakikaten bilim insanı niteliğine sahip pahalı iktisatçıları ile o denli olmasa da tanınan ekonomistleri de bu gündemin peşinde. Benim üzere yalnızca iktisat gazetecisi olanların pek hazzetmediği ‘piyasacı ekonomistler’ ise her biçimde ve koşulda ‘portföylerinin durumuna nazaran’ kelam söyleyerek bulanık sularda balık avlama kederinde.

Tanınan olanlardan kimileri, Erdoğan’ın faizle ilgili ‘nas’lı izahlarına karşı “Yükselt faizi hem enflasyon hem kurlar düşsün, bu iktisatta değerli bir nas” derken, bilim insanı derinliği olanlar nas sıkıntısında ‘faizci’ cepheye karşı kuşkularını lisana getirmekten kaçınmıyor.

Sözcü muharriri Sayın Ege Cansen onlardan biri. Merhum Güngör Uras ve Asaf Savaş Akat üzere bizim kuşağın ‘ekonomiyi anlamasında büyük emek sahibi iktisatçılardan Ege Hoca, bu faiz enflasyon sorununda ‘Erdoğan ile birebir fikirdeyim’ diyerek aykırı köşe yaptı.

vakit içindema yanlış olabilir mi?

Cumhurbaşkanı Erdoğan, seçime 17 aydan az bir süre kala neredeyse 70 yıllık ‘faiz, enflasyon, kur’ kuralını bir kenara bırakıp değer sırasında en üste ‘cari açıktan kurtulmayı’ koyuyorsa şahsen nasıl bir risk alıyor?


İktisatta aldığı riskin bedeli siyasi ikbali olabilir mi? Şayet, bu yeni iktisat modeli büyük bir başarısızlıkla sonuçlanacaksa muhalefet iktidar koltuğuna fazlaca yaklaştığı için keyifli olmalı. Alışılmış ki ülkemizin, halkımızın büyük külfet çekme riski bir siyasalın ikbal riskinden ve bir muhalefetin iktidar koltuğuna oturma mutluluğundan hayli daha kıymetli.

O yüzden inşallah vakit içindema yanlış değildir ve ülkeyi yüksek faizden ve enflasyondan kalıcı olarak kurtaracak formül konusunda Ege Hoca da Cumhurbaşkanı Erdoğan da haklı çıksa memleket için üzücü olmaz.

Enflasyonun ‘kök niçini’ tartışması

Ege Hoca’nın 16 Eylül’de Sözcü’de yayınlanan yazısına kimi okurları nasıl reaksiyon vermiştir bilmiyorum lakin kestirim edebiliyorum. Zira Ege Hoca o yazısının bir kısmında “Erdoğan, yükseltilen faizle enflasyonun düşeceğine İslami değil iktisadi açıdan inanmıyor olabilir. Ben de tıpkı fikirdeyim. Türkiye’de ‘yükselt faizi bak nasıl düşüyor enflasyon’ formülü işlemez. Daha doğrusu, bu formül evvel düşürür, daha sonra yükseltir. Zira yüksek faiz hem dış açığı hem iç açığı büyütür. Bu da finansal istikrarsızlıktır. Finansal istikrarsızlık günün sonunda bırakın enflasyonu yükseltmeyi azdırır” diyor.


esasen, Erdoğan’ın ne yaparsa yapsın birinci seçimi kaybederek iktidardan gideceğine ve Millet İttifakı’nın iktidara geleceğine inanan Ege Hoca’nın yazı yoluyla Erdoğan’ın yeni iktisat modeli hakkında söylemiş oldukleri şu biçimde devam ediyor: “Bu ortamda TL faizi yükselterek ve de uzun müddet yüksek tutarak enflasyon düşürülemez. Pekala, nasıl düşürülür?

Bunun iki yolu vardır.

Birincisi
TL’den vazgeçip para şurası sistemiyle Euro’ya geçmektir. Bu usul iktisatta harikulade bir sakinlik yaratır. Tavsiye etmem.

İkincisi, yapışkan enflasyonun ‘kök niçini’ olan ‘cari açığı’ ne değerine olursa olsun kapamaktır.” Türkiye’de enflasyon ve faizin merhum Başbakan Bülent Ecevit devirlerinde şaha kalktığını da hatırlatan Ege Hoca’nın her yazısının sonunda yer alan son kelamı de bu yazısı için “Cari açık pek, enflasyon ebediyen sürecektir” halindeydi. Ege Hoca’nın ‘cari açık, enflasyon ve faiz içindeki ölümcül ilişkilere’ farklı bakışını yansıtan yakın vakitte birkaç tane daha yazısı var. örneğin 25 Kasım’daki yazısında da “Finanse edildiği sürece cari açık sorun değildir” önermesini ve Ak Parti’nin uzun yıllar ‘yüksek cari açıkla’ ülkeyi yönetmesini sert biçimde eleştirdi.

Yatırım tavsiyesi içermez.
 
Üst