Yeni yılın birinci gününe damgasını vuran güç artırımları iş dünyasında da geniş yankı buldu. Sanayicilerin büyük kısmı bu istikamette bir artırımı beklediklerini söylerken, artırımın oranı ve vakit içindeması konusunda takvimin evvelde belirtilmemesinin maliyet hesabı yapmayı güçleştirdiğini vurguluyor. hem de son güç artırımlarına yönelik yapılacak yeni fiyatlamalarının birinci çeyrekte enfl asyonu bir ölçü üste çekeceğine de kesin gözüyle bakılıyor.
Dünya’dan Merve Yiğitcan’ın haberine nazaran güç artırımlarının pahalandıran bölüm temsilcileri küreselde yüksek seyreden güç fiyatlarının Türkiye’de düşük kalmasının pek mümkün olmadığa dikkat çekerken, devletin güç sübvansiyon sisteminin daha şeff af bir biçimde bir daha tasarlaması noktasında görüş bildirdiler. Güç maliyetlerinin bu derece arttığı bir devirde yeşil güç yatırımlarının daha da öne çıktığını savunan endüstriciler, bilhassa yenilenebilir gücün finansmanın konusunda yeni teşvikler beklediklerini belirtiyor.
Türkiye Makine Federasyonu (MAKFED) Lideri Adnan Dalgakıran, kimsenin artırımları ya da ek maliyet artışlarını hoş karşılamayacağını, fakat tüm dünyada yüksek güç meblağlarının bir gerçek olduğuna dikkat çekti.
Türkiye’nin güçte bir fazlaca ülke üzere dışa bağımlı olduğuna dikkat çeken Dalgakıran, “Dışarıda artan meblağların bizim maliyetlerimize yansımaması mümkün değil. Hele ki bizim üzere sübvanse kaynağı olmayan bir ülke için yansıtmamak imkansız” dedi. Gücün sübvansiyonu konusunun bir daha ele alınması gerektiğini savunan Dalgakıran, “Türkiye’deki elektrik, doğalgaz ve petrol fiyatları dünya meblağlarının epeyce altındaydı lakin buna karşın şikayet vardı. halbuki Türkiye’nin Avrupa’dan daha uyguna fiyata verme imkanı yok. aslına bakarsanız güç meblağlarının bu düzeylere gelmesi bekleniyordu. Burada yeni ve şeff af bir sübvansiyon sistemi tasarlamalıyız. Kimi dalların maliyetleri ortasında gücün hissesi düşük, kimilerinin ise yüksek. Burada stratejik kesimler belirlenebilir. Bunlara daha uygun güç verilebilir. Fakat bunun ölçümü de yapılmalı ve şeff af biçimde paylaşılmalı. Yoksa her yere verilen teşvik hiç bir biçimde teşvik manasına gelmez” tabirlerini kullandı. “Bu güç fiyatları bizim gerçeğimiz” diyen Dalgakıran, “Sadece bizde uzun müddet fiyatlara yansıtılmadı. Artık ise hepsi birden bindirildi. Bu gerçeği görmeliyiz. İşimize geldiği yerde konuşup işimize gelmediği noktada konuşmamak iş dünyasının gönüllüğünü ve itibarını zayıfl atıyor” biçiminde konuştu.
“Fiyat artışları kaçınılmaz”
TOBB Demir ve Demir Dışı Metaller Bölüm Meclis Lideri Veysel Yayan ise güç fiyatları dünyanın her yerinde kıymetli olduğunu, bunun göz gerisi edilemeyeceğini belirterek, “Türkiye’nin de hazine bütçesinden bunu karşılaması mümkün değil. Mümkün olduğu kadar kişisel tüketici ve endüstrici içinde istikrarlı dağıtmak kaydıyla bu fiyat yükselişleri kaçınılmaz üzere görünüyor” dedi.
Devletin güç sübvansiyonunu kademeli olarak azalttığına değinen Yayan, “Bunu anlıyoruz. Fakat nasıl yaparsa yapsın güç veremez hale gelmesin. Bizim dal için en değerlisi gücün temini. Bulunmaya güç en kıymetli güç. Güç yetersizliği yüzünde durmak zorunda olmanın maliyeti çok yüksek oluyor. Bununla aralıkta karşılaştık, tekrar istemiyoruz. Bedeli her neyse o gücün bulunmasını istiyoruz, bunun ziyanları daha fazla oluyor” dedi. Enerjiyi kullanan bölümler üzerinden YEK-DEM kapsamında devletin yeşil enerjiyi teşvik ettiğini kaydeden Yayan, “Biz de kademeli olarak bunun bizim sırtımızdan alınıp devlet bütçesinden karşılanmasını istiyoruz. aslına bakarsan gücün kıymetli olduğu ortamda bir de yenilenebilir güç için dalların üzerinden kaynak üretmeye çalışmak yanlış” tabirlerini kullandı.
“Zam daha sonrası fiyatların rekabetçiliği önemli”
TOBB, Plastik, Kauçuk, Kompozit Sanayi Meclis Lideri Yavuz Eroğlu da, artırımları değerlendirirken rekabetçilik vurgusu yaptı. Endüstrici için bir şeyin fiyatının azlığı oldukcaluğu değil rekabetçiliğinin değerli olduğuna dikkat çeken Eroğlu, “Şimdi Avrupa’da mal sattığım ülkelerde güç fiyatlar ne ona bakacağım. Türkiye için hala rekabetçi mi değil mi bu önemli” dedi. Son devirde Türkiye’nin güç fiyatlarının Avrupa’ya bakılırsa bilhassa hayli ucuz kaldığını kaydeden Eroğlu, “Yüksek oranda bir artırım yapıldı. Şayet hala bu bahiste rekabetçiyse tutarlarımız ve uzun bir süre de artırım yapılmayacaksa biz bunu hesaplar önümüze bakarız. Her gün artırım olması bizler için daha berbat. Öngörülebilirlik için bu önemli” diye konuştu.
“Rekabet gücümüzü etkiliyor”
İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği Lider Vekili Çetin Tecdelioğlu, hırdavat bölümünde elektrik ve doğalgaz maliyetinin yüzdesinin yüksek olduğunu, bir anda yapılan bu artırımların rekabet güçlerini önemli oranda etkileyeceğini kaydetti. “Zamana yayılıp yapılsaydı bizde maliyetlerimize vakit ortasında giydirirdik. Lakin birdenbire olunca olumsuz etkileniyoruz” diyen Tecdelioğlu, “İşletmelerimiz ortasında epey fazla tasarruf noktaları var. Bunlara odaklanacağız. hem de yeşil güç yatırımlarımızı artıracağımız bir periyot olacak. Bu mevzuda da yeni teşvik bekliyoruz. Devlet bilhassa finansal takviye sağlarsa bölüm yeşil güç yatırımlarını daha kolay yapar” biçiminde konuştu.
“İhracatta kâr kaybı olarak dönecek”
TOBB Hazır Giysi ve Konfeksiyon Bölüm Meclis Lideri Erdem Fayat, yükselen güç meblağlarının sanayi için büyük badire olduğunu söylerken kasımdan bu yana gerçekleşen doğalgaz ve elektrik artırımlarının ortalama yüzde 5 üzere bir ek maliyeti olacağını kaydetti. çabucak hemen kasım artırımlarının maliyet hesabı yapılmışken, son artırımlarla birlikte güçte maliyetleri bir daha güncellemek zorunda kalacaklarını kaydeden Fayat, “Bu da rekabette bizi zora sokacak. Tüm maliyetleri bir daha gözden geçirmemize niye olacak. Açıkçası şaşkınız. Yeni yılla birlikte maliyetimiz yapıp işimize bakalım derken, artık güç maliyetlerinin toplam maliyetler ortasındaki hissesini yine hesaplayarak ne fark koyacağız, ona bakacağız. 3 ay evvel aldığımız siparişlere bunu yansıtmamız mümkün değil. Enfl asyona da direkt tesiri olacak. Özetle bu maliyet artışı birinci çeyrekte dışarıda kar kaybı, içeride de enfl asyon olarak bize dönecek” tabirlerini kullandı.
“Maliyet hesabı yapamıyoruz”
İstanbul Kimyevi Hususlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (İKMİB) İdare Şurası Üyesi Tayfun Koçak, bir müddetdir dövizde yaşanan ani hareketler niçiniyle endüstrici ve ihracatçıların fi yatlamada zorluk çektiğini söylerken, “Şimdi artan güç maliyetleri de bir yük getirdi. Endüstrici olarak maliyet hesabı yapmakta epey zorlanıyoruz” dedi. Akaryakıt ve köprü geçiş fiyatlarına yapılan artırımların da üreticileri etkileyeceğini kaydeden Koçak, “Bu artırımlar da lojistik ve nakliye artırımlarını da birlikteinde gelecek. 2022’yi bu artırımlarla karşılamak bizim için beğenilen olmadı” halinde konuştu.
“Zamlar öngörülebilir olmalı”
Armatür Derneği Lideri Gökhan Turhan, tüm dünyada hissedilen güç krizinden dolayı fi yat artışlarını beklediklerini, artırımlara karşın güç fi yatlarının hala Avrupa’dan düşük olduğunu kaydetti. Bundan daha sonra da fi yatların artacağına işaret eden Turhan, “Hala devlet tarafınca güç destekleniyor. Burada sorun mesken elektriği ile sanayi elektriğinin farklı olması. Bence sanayi elektriğinde fiyatlandırma daha ucuz ya da en azından tıpkı olmalı. İktisadın ayakta kalması için endüstrinin üretmesi lazım” dedi. Fiyat artışlarının öngörülebilir olmasının daha güzel olacağına dikkat çeken Turhan, “Zamların ne kadar olacağını bilsek ya da kademeli olarak gelse daha yeterli olabilir” diye konuştu.
Yatırım tavsiyesi içermez.
Dünya’dan Merve Yiğitcan’ın haberine nazaran güç artırımlarının pahalandıran bölüm temsilcileri küreselde yüksek seyreden güç fiyatlarının Türkiye’de düşük kalmasının pek mümkün olmadığa dikkat çekerken, devletin güç sübvansiyon sisteminin daha şeff af bir biçimde bir daha tasarlaması noktasında görüş bildirdiler. Güç maliyetlerinin bu derece arttığı bir devirde yeşil güç yatırımlarının daha da öne çıktığını savunan endüstriciler, bilhassa yenilenebilir gücün finansmanın konusunda yeni teşvikler beklediklerini belirtiyor.
Türkiye Makine Federasyonu (MAKFED) Lideri Adnan Dalgakıran, kimsenin artırımları ya da ek maliyet artışlarını hoş karşılamayacağını, fakat tüm dünyada yüksek güç meblağlarının bir gerçek olduğuna dikkat çekti.
Türkiye’nin güçte bir fazlaca ülke üzere dışa bağımlı olduğuna dikkat çeken Dalgakıran, “Dışarıda artan meblağların bizim maliyetlerimize yansımaması mümkün değil. Hele ki bizim üzere sübvanse kaynağı olmayan bir ülke için yansıtmamak imkansız” dedi. Gücün sübvansiyonu konusunun bir daha ele alınması gerektiğini savunan Dalgakıran, “Türkiye’deki elektrik, doğalgaz ve petrol fiyatları dünya meblağlarının epeyce altındaydı lakin buna karşın şikayet vardı. halbuki Türkiye’nin Avrupa’dan daha uyguna fiyata verme imkanı yok. aslına bakarsanız güç meblağlarının bu düzeylere gelmesi bekleniyordu. Burada yeni ve şeff af bir sübvansiyon sistemi tasarlamalıyız. Kimi dalların maliyetleri ortasında gücün hissesi düşük, kimilerinin ise yüksek. Burada stratejik kesimler belirlenebilir. Bunlara daha uygun güç verilebilir. Fakat bunun ölçümü de yapılmalı ve şeff af biçimde paylaşılmalı. Yoksa her yere verilen teşvik hiç bir biçimde teşvik manasına gelmez” tabirlerini kullandı. “Bu güç fiyatları bizim gerçeğimiz” diyen Dalgakıran, “Sadece bizde uzun müddet fiyatlara yansıtılmadı. Artık ise hepsi birden bindirildi. Bu gerçeği görmeliyiz. İşimize geldiği yerde konuşup işimize gelmediği noktada konuşmamak iş dünyasının gönüllüğünü ve itibarını zayıfl atıyor” biçiminde konuştu.
“Fiyat artışları kaçınılmaz”
TOBB Demir ve Demir Dışı Metaller Bölüm Meclis Lideri Veysel Yayan ise güç fiyatları dünyanın her yerinde kıymetli olduğunu, bunun göz gerisi edilemeyeceğini belirterek, “Türkiye’nin de hazine bütçesinden bunu karşılaması mümkün değil. Mümkün olduğu kadar kişisel tüketici ve endüstrici içinde istikrarlı dağıtmak kaydıyla bu fiyat yükselişleri kaçınılmaz üzere görünüyor” dedi.
Devletin güç sübvansiyonunu kademeli olarak azalttığına değinen Yayan, “Bunu anlıyoruz. Fakat nasıl yaparsa yapsın güç veremez hale gelmesin. Bizim dal için en değerlisi gücün temini. Bulunmaya güç en kıymetli güç. Güç yetersizliği yüzünde durmak zorunda olmanın maliyeti çok yüksek oluyor. Bununla aralıkta karşılaştık, tekrar istemiyoruz. Bedeli her neyse o gücün bulunmasını istiyoruz, bunun ziyanları daha fazla oluyor” dedi. Enerjiyi kullanan bölümler üzerinden YEK-DEM kapsamında devletin yeşil enerjiyi teşvik ettiğini kaydeden Yayan, “Biz de kademeli olarak bunun bizim sırtımızdan alınıp devlet bütçesinden karşılanmasını istiyoruz. aslına bakarsan gücün kıymetli olduğu ortamda bir de yenilenebilir güç için dalların üzerinden kaynak üretmeye çalışmak yanlış” tabirlerini kullandı.
“Zam daha sonrası fiyatların rekabetçiliği önemli”
TOBB, Plastik, Kauçuk, Kompozit Sanayi Meclis Lideri Yavuz Eroğlu da, artırımları değerlendirirken rekabetçilik vurgusu yaptı. Endüstrici için bir şeyin fiyatının azlığı oldukcaluğu değil rekabetçiliğinin değerli olduğuna dikkat çeken Eroğlu, “Şimdi Avrupa’da mal sattığım ülkelerde güç fiyatlar ne ona bakacağım. Türkiye için hala rekabetçi mi değil mi bu önemli” dedi. Son devirde Türkiye’nin güç fiyatlarının Avrupa’ya bakılırsa bilhassa hayli ucuz kaldığını kaydeden Eroğlu, “Yüksek oranda bir artırım yapıldı. Şayet hala bu bahiste rekabetçiyse tutarlarımız ve uzun bir süre de artırım yapılmayacaksa biz bunu hesaplar önümüze bakarız. Her gün artırım olması bizler için daha berbat. Öngörülebilirlik için bu önemli” diye konuştu.
“Rekabet gücümüzü etkiliyor”
İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği Lider Vekili Çetin Tecdelioğlu, hırdavat bölümünde elektrik ve doğalgaz maliyetinin yüzdesinin yüksek olduğunu, bir anda yapılan bu artırımların rekabet güçlerini önemli oranda etkileyeceğini kaydetti. “Zamana yayılıp yapılsaydı bizde maliyetlerimize vakit ortasında giydirirdik. Lakin birdenbire olunca olumsuz etkileniyoruz” diyen Tecdelioğlu, “İşletmelerimiz ortasında epey fazla tasarruf noktaları var. Bunlara odaklanacağız. hem de yeşil güç yatırımlarımızı artıracağımız bir periyot olacak. Bu mevzuda da yeni teşvik bekliyoruz. Devlet bilhassa finansal takviye sağlarsa bölüm yeşil güç yatırımlarını daha kolay yapar” biçiminde konuştu.
“İhracatta kâr kaybı olarak dönecek”
TOBB Hazır Giysi ve Konfeksiyon Bölüm Meclis Lideri Erdem Fayat, yükselen güç meblağlarının sanayi için büyük badire olduğunu söylerken kasımdan bu yana gerçekleşen doğalgaz ve elektrik artırımlarının ortalama yüzde 5 üzere bir ek maliyeti olacağını kaydetti. çabucak hemen kasım artırımlarının maliyet hesabı yapılmışken, son artırımlarla birlikte güçte maliyetleri bir daha güncellemek zorunda kalacaklarını kaydeden Fayat, “Bu da rekabette bizi zora sokacak. Tüm maliyetleri bir daha gözden geçirmemize niye olacak. Açıkçası şaşkınız. Yeni yılla birlikte maliyetimiz yapıp işimize bakalım derken, artık güç maliyetlerinin toplam maliyetler ortasındaki hissesini yine hesaplayarak ne fark koyacağız, ona bakacağız. 3 ay evvel aldığımız siparişlere bunu yansıtmamız mümkün değil. Enfl asyona da direkt tesiri olacak. Özetle bu maliyet artışı birinci çeyrekte dışarıda kar kaybı, içeride de enfl asyon olarak bize dönecek” tabirlerini kullandı.
“Maliyet hesabı yapamıyoruz”
İstanbul Kimyevi Hususlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (İKMİB) İdare Şurası Üyesi Tayfun Koçak, bir müddetdir dövizde yaşanan ani hareketler niçiniyle endüstrici ve ihracatçıların fi yatlamada zorluk çektiğini söylerken, “Şimdi artan güç maliyetleri de bir yük getirdi. Endüstrici olarak maliyet hesabı yapmakta epey zorlanıyoruz” dedi. Akaryakıt ve köprü geçiş fiyatlarına yapılan artırımların da üreticileri etkileyeceğini kaydeden Koçak, “Bu artırımlar da lojistik ve nakliye artırımlarını da birlikteinde gelecek. 2022’yi bu artırımlarla karşılamak bizim için beğenilen olmadı” halinde konuştu.
“Zamlar öngörülebilir olmalı”
Armatür Derneği Lideri Gökhan Turhan, tüm dünyada hissedilen güç krizinden dolayı fi yat artışlarını beklediklerini, artırımlara karşın güç fi yatlarının hala Avrupa’dan düşük olduğunu kaydetti. Bundan daha sonra da fi yatların artacağına işaret eden Turhan, “Hala devlet tarafınca güç destekleniyor. Burada sorun mesken elektriği ile sanayi elektriğinin farklı olması. Bence sanayi elektriğinde fiyatlandırma daha ucuz ya da en azından tıpkı olmalı. İktisadın ayakta kalması için endüstrinin üretmesi lazım” dedi. Fiyat artışlarının öngörülebilir olmasının daha güzel olacağına dikkat çeken Turhan, “Zamların ne kadar olacağını bilsek ya da kademeli olarak gelse daha yeterli olabilir” diye konuştu.
Yatırım tavsiyesi içermez.