Futbol dünyasının en büyük tertibi olarak kabul edilen FIFA Dünya Kupası, Katar’da 22. kere düzenlenecek.
Dünya Kupası’nda geride kalan 21 tertip, biroldukça farklı olaya sahne oldu. Dört yılda bir düzenlenen kupaya, İkinci Dünya Savaşı niçiniyle 2 sefer orta verildi.
ilk vakit içinderda 1930’da düzenlenen kupayı 8 farklı ülke kazandı, Brezilya 5 şampiyonlukla başı çekti.
İLK DÜNYA KUPASI
O dönemki FIFA Lideri Jules Rimet’nin teşebbüsleriyle başlayan ve bir süre kendi ismiyle oynanan Dünya Kupası’na, birinci vakit içinderda 1930 yılında Uruguay konut sahipliği yaptı ve şampiyon oldu.
Uruguay, 1924 ve 1928 olimpiyat şampiyonluğu ve 1930’da bağımsızlığının 100. yılını kutlayacak olması niçiniyle konut sahibi olarak seçildi. Avrupa ekipleri, yolun uzak olması niçiniyle bu karara karşı çıktı.
Fransız spor adamı Rimet’nin eforlarıyla bu kupaya Avrupa’dan yalnızca 4 ülke Belçika, Fransa, Romanya ve Yugoslavya katıldı. 13 kadronun katıldığı birinci Dünya Kupası’nı, Arjantin’i 4-2 yenen mesken sahibi Uruguay kazandı.
1930’daki kupada final maçının hakemi, Belçikalı John Langenus alanda ceket ve kravatla yer aldı.
Organizasyonda yer alan 13 ülke, eleme oynamadan FIFA’nın davetiyle kupaya katıldı.
Kupaya katılan Avrupa ülkeleri, gemi seyahatleri sırasında idmanlarını güvertelerde yaptı.
Kupanın iki yarı final maçında Arjantin, ABD’yi, Uruguay da Yugoslavya’yı tıpkı skorla 6-1 mağlup etti.
1934 İTALYA
Uruguay’daki birinci kupanın akabinde Avrupa temsilcileri, kupayı kendi ülkelerinde düzenlemek için çalışmalara başladı.
FIFA’ya birinci müracaat eden ülke İtalya, 1934 Dünya Kupası’nı düzenlemeye hak kazandı.
Kendi ülkesindeki birinci kupaya Avrupa ülkelerinin ilgi göstermemesi niçiniyle Uruguay, İtalya 1934’e katılmadı.
İtalya, kupa tarihinde eleme maçı oynayan birinci ve tek konut sahibi ülke oldu.
Mısır, Dünya Kupası’na katılan birinci Afrika ülkesi unvanını elde etti.
Uruguay’daki birinci Dünya Kupası’nda Arjantin forması giyen Monti, İtalya Ulusal Takımı’nda nazaranv aldı.
İtalya, mesken sahibi kadronun şampiyon olma geleneğini sürdürdü.
1938 FRANSA
Amerika ve Avrupa’da sırayla düzenlenmesi kararlaştırılan kupanın bir daha bir Avrupa ülkesi olan Fransa’ya verilmesi niçiniyle Arjantin, 1938 Dünya Kupası’na katılmadı.
16 grup Dünya Kupası’na katılmaya hak kazansa da Hitler’in Avusturya’yı işgal etmesiyle iştirakçi sayısı 15’e düştü.
Penaltı uygulaması olmadığı için birinci çeşitte uzatmaya giden 5 maçın 3’ü yeniden edildi.
Giuseppe Meazza’nın yarı finaldeki kritik penaltıyı kullanırken şortu düşse de atış gol oldu ve İtalya, finalde Macaristan’ı 4-2 yenmeyi başardı.
İtalya Teknik Yöneticisi Vittorio Pozzo, Dünya Kupası’nı üst üste iki kere kazanan birinci ve tek antrenör oldu.
1942 VE 1946’DA YAPILMADI
Patlak veren İkinci Dünya Savaşı niçiniyle 1942 ve 1946’da Dünya Kupası organize edilemedi.
1950 BREZİLYA
Brezilya’da 12 yıl ortadan daha sonra gerçekleştirilen Dünya Kupası’na 13 ülke katıldı.
İlk şampiyon Uruguay, protestosuna son verip komşusu Brezilya’daki turnuvada yer aldı.
Türkiye, katılmaya hak kazandığı birinci Dünya Kupası’na maddi problemler niçiniyle gidemedi.
İngiltere, birinci sefer Dünya Kupası’nda uzunluk gösterdi.
1950’de maçları çıplak ayakla oynama isteği reddedilen Hindistan, turnuvaya katılmadı.
200 bine yakın kişinin izlediği Brezilya-Uruguay finalinin akabinde Uruguay şampiyonluğa ulaştı. Mesken sahibi ülkenin taraftarları, uzun müddet tribünlerdeki yerlerinden kalkamadı. 3 kişi kalp krizi geçirdi, bir kişi intihar etti ve bir hafta yas tutuldu.
1954 İSVİÇRE
Türkiye, Dünya Kupası’na birinci defa 1954 İsviçre’de katıldı.
Elemelerde İspanya ile eşleşen Türkiye, birinci maçı 4-1 kaybedip ikinci müsabakada ise 1-0 galip geldi. Averaj uygulaması olmadığı için üçüncü müsabaka İtalya’nın başşehri Roma’da oynandı. Bu maç da 2-2 birliktee bitince yazı-tura atışı yapıldı. İtalyan çocuk Franco’nun yaptığı atışta Türkiye kazanıp Dünya Kupası’na katılma hakkı elde etti.
Milli grup, 1954 Dünya Kupası’nda Batı Almanya’ya iki maçta 4-1 ve 7-2 mağlup oldu, Güney Kore’yi 7-0 yendi.
Türkiye’nin kupa tarihli birinci golünü Suat Mamat attı.
Finalde Macaristan’ı 3-2 mağlup eden Batı Almanya, şampiyonluğa ulaştı.
Dünya Kupası, 1954 İsviçre’de birinci defa bir televizyon kanalı tarafınca yayınlandı.
1958 İSVEÇ
Türkiye, Avrupa yerine Asya-Afrika kümesine dahil edilip İsrail ile maç yapması gerekince durumu protesto ederek elemelere katılmadı.
Mısır, Etiyopya, Tayvan, Kore, Endonezya, Mısır ve Sudan da çekilince İsrail, maç yapmadan kupaya katılmaya hak kazandı. FIFA, maç yapmadan kupaya katılmayı yasakladı. İsrail, Galler ile karşılaştı ve elendi.
Dünya Kupası tarihinin golsüz biten birinci maçı, İngiltere ile Brezilya içinde yapıldı.
Brezilya, birinci sefer dünya şampiyonu oldu.
Kupa, birinci defa düzenlendiği kıtanın haricinde bir grup tarafınca kazanıldı.
1962 ŞİLİ
Şili’de 1962’de düzenlenen Dünya Kupası pek sert geçti.
Şili ve İtalya içinde oynanan ve sert faullere sahne olan maç daha sonrası, Şili’deki dükkanlara “İtalyanlar giremez” tabelaları asıldı. Kupanın birinci 12 maçında 37 futbolcu sakatlandı. Brezilya’nın yıldız futbolcusu Pele de ikinci maçında sakatlanarak kupaya veda etti.
Brezilya ile Şili içinde oynanan ve “Sambacılar”ın 4-2 kazandığı maçın akabinde Şilili futbolcu Ramirez’in babası kalp krizi geçirerek hayatını yitirdi.
Brezilya, finalde Çekoslovakya’yı 3-1 yenerek kupayı üst üste ikinci defa kazandı.
Final maçının heyecanına dayanamayan 4 Brezilyalı taraftar, kalp krizi geçirerek öldü.
1966 İNGİLTERE
Afrika ülkeleri, FIFA’nın Asya ve Okyanusya ekipleri ile baraj maçı oynanması istikametindeki sonucu niçiniyle 1966 Dünya Kupası’na katılmadı.
Kupa, turnuva başlamadan evvel sergilendiği yerden çalındı. Altın kupa, bir parkta gazetelere sarılmış olarak bulundu.
Televizyondan canlı yayınlanan birinci kupa oldu.
Finalde Batı Almanya’yı 4-2’lik skorla geçen İngiltere, birinci ve tek kupasını kazandı.
İngiltere’yi finalde öne geçiren 3. golde topun kale çizgisini geçip geçmediği tartışmalara niye oldu.
1970 MEKSİKA
1970 Meksika Dünya Kupası’nda oyuncu değişiklikleri ve sarı-kırmızı kart uygulamaları birinci sefer kullanıldı.
İlk kere tüm maçlar canlı ve renkli yayınlandı.
Honduras-El Salvador maçında çıkan olaylar, orduların da devreye girmesiyle 100 saat süren çatışmalara niye oldu.
Finali 4-1 kazanan Brezilya, Jules Rimet Kupası’nın ebedi sahibi oldu. Bu tertip ondan sonrasında FIFA Dünya Kupası ismini aldı.
Brezilya’nın müzesine götürdüğü Jules Rimet Kupası çalındı ve bulunamadı.
Brezilya Ulusal Grubu Teknik Yöneticisi Mario Zagallo, Dünya Kupası’nı hem futbolcu birebir vakitte teknik adam olarak kazanan birinci isim unvanını elde etti.
1974 BATI ALMANYA
Batı Almanya’da 1974 yılında düzenlenen Dünya Kupası’nda birinci sefer bir Türk hakem düdük çaldı.
Doğan Babacan, hem de Batı Almanya-Şili maçında Güney Amerikalı futbolcu Carlos Caszely’ye gösterdiği kırmızı kartla da tarihe geçti. Bu kart, Dünya Kupası’nda gösterilen birinci kırmızı kart oldu.
Dünya Kupası, birinci defa FIFA Dünya Kupası ismiyle düzenlendi ve İtalyan heykeltıraş Silvio Gazzaniga’nın dizaynını yaptığı yeni kupa kullanıldı.
Zaire, Dünya Kupası tarihinde kaleci değişikliği yapan birinci ülke olarak dikkati çekti.
Haitili Ernst Jean-Joseph, Dünya Kupası’nda doping yaptığı tespit edilen birinci futbolcu olarak tarihe geçti.
İtalya Ulusal Takımı’nın kalecisi Dino Zoff’un 1143 dakikalık gol yememe rekoruna Haitili futbolcu Sanon son verdi.
Batı Almanya, finalde Hollanda’yı 2-1 yenerek şampiyon oldu.
1978 ARJANTİN
1978’de mesken sahibi Arjantin’de iktidarda olan cuntanın faaliyetleri ve propagandası, turnuvaya damga vurdu.
Hollanda’nın yıldız futbolcusu Johan Cruyff ve Alman Paul Breitner’in Arjantin’deki siyasi durumu protesto ederek kupaya katılmadığı öne sürüldü. Cruyff, sonrasındasında kendisi ve ailesine yapılan kaçırma teşebbüsü niçiniyle kupaya katılmadığını deklare etti.
İkinci çeşit kümesinden çıkmak için Brezilya ile çekişen Arjantin’in son maçta Peru’yu 4 farklı yenmesi gerekiyordu. Söylentilere niye olan maçta “Tangocular”, Peru’yu 6-0 mağlup ederek bir üst cinse çıkmayı, daha sonrasında da kupayı kazanmayı başardı.
1982 İSPANYA
İspanya’da düzenlenen 1982 Dünya Kupası’nda FIFA, iştirakçi sayısını 16’dan 24’e çıkardı.
Tüm kıtaların temsil edildiği birinci kupa oldu.
Cezayir, Batı Almanya’yı 2-1 mağlup ederek Dünya Kupası tarihinde Avrupa kadrosunu yenen birinci Afrika ülkesi olmayı başardı.
1982’nin en epeyce konuşulan maçlarından biri Batı Almanya ile Avusturya içindeki müsabakaydı. 2. kümede gayret eden iki kadro, son maçta karşı karşıya geldi. Almanya ve Avusturya’nın bir arada kümeden çıkması için Almanların alandan 1-0 galip ayrılması gerekiyordu. Maç da 1-0 Almanya’nın galibiyetiyle sonuçlanınca iki ekiple tıpkı puana sahip Cezayir, şike yapıldığı nedeni öne sürülerek itirazda bulundu lakin bu itiraz sonuçsuz kaldı.
1982’de Kuveyt ekibinin genel menajeri Pir El Sabah, Fransa’nın 4. golüne itiraz etmek için alana indi. Şeyh’in bu farklı olayı daha sonrasında hakem golü iptal etti.
Macaristan, El Salvador’u 10-1 yenerek kupa tarihinin en farklı galibiyetine imza attı.
Gruptaki 3 maçını da birliktee bitirip yalnızca bir gol farkla üst çeşide çıkan İtalya, 1982 Dünya Kupası’nı kazanmayı başardı. İtalyanlar, finalde Batı Almanya’yı 3-1 mağlup etti.
1986 MEKSİKA
Kolombiya’nın konut sahipliğini yapması kararlaştırılan 1986 Dünya Kupası, ekonomik sıkıntılar niçiniyle bu ülkenin çekilmesiyle Meksika’ya verildi.
Büyük bir sarsıntı geçiren Meksika, ikinci defa mesken sahipliği için müracaatta bulundu ve kabul edildi.
Bu turnuvayla, birebir kümede yer alan grupların son maçlarını birebir saatte oynaması uygulamasına geçildi.
Fas, kupa tarihinde kümesini önder tamamlayan birinci Afrika ülkesi oldu.
Arjantin’in yıldız futbolcusu Diego Armando Maradona’nın çeyrek finalde İngiltere’ye eliyle attığı gol, turnuvanın en hayli konuşulan konusuydu. Bu gol sonrasındasında “Tanrı’nın Eli” olarak isimlendirildi.
Maradona’nın tıpkı maçta orta alandan aldığı topla İngilizleri çalımlayıp attığı gol de kupa tarihinin en hoş golleri içinde gösterildi.
Günümüzde de tribünlerde kullanılan “Meksika Dalgası”, bu turnuvada ortaya çıktı.
Arjantin, Batı Almanya’yı 3-2 yenerek ikinci kere şampiyonluğa ulaştı.
1990 İTALYA
Meksika’dan daha sonra İtalya da kupaya ikinci kere mesken sahipliği yaptı.
Turnuvanın sürpriz kadrosu Kamerun, Kolombiya’yı eleyerek çeyrek finale yükselen birinci Afrika ülkesi oldu.
Kamerun’da forma giyen 38 yaşındaki Roger Milla, Romanya’ya attığı 2 golden daha sonra “General” rütbesiyle ödüllendirildi.
Arjantin ile mesken sahibi İtalya içinde Napoli’de oynanan maçta İtalyan taraftarların bir kısmı, Napoli’yi Serie A’da şampiyonluğa taşıyan Maradona’yı destekledi.
İtalyan kaleci Walter Zenga, Dünya Kupası maçlarında 517 dakikayla en uzun mühlet gol yemeyen kaleci oldu.
Batı Almanya, finalde Arjantin’i 1-0 yenerek şampiyonluğa ulaştı.
Batı Almanya Ulusal Grubu Teknik Yöneticisi Franz Beckenbauer, Brezilyalı Zagallo’dan daha sonra Dünya Kupası’nı hem futbolcu tıpkı vakitte teknik adam olarak kazanan ikinci kişi unvanını aldı.
1994 ABD
ABD’de düzenlenen 1994 Dünya Kupası’nın en ses getiren olayları, Arjantinli futbolcu Maradona’nın doping niçiniyle ihraç edilmesi ve Kolombiyalı futbolcu Escobar’ın kendi kalesine attığı gol niçiniyle ülkesinde öldürülmesi oldu.
ABD maçında kendi kalesine gol atan ve grubunun elenmesine niye olan Kolombiyalı Andres Escobar’ın öldürülmesi, futbol dünyasını derinden sarstı.
1994’te birinci kere şampiyon ülke, penaltıların akabinde belirlendi.
Brezilya, 0-0 birliktee biten final maçında İtalya’yı penaltılar kararında 3-2 mağlup ederek 24 yıl ortadan daha sonra memnun sona ulaştı.
Rus futbolcu Oleg Salenko, Rusya’nın Kamerun’u 6-1 yendiği maçta 5 gol birden atarak bir maçta en çok gol atan oyuncu oldu.
1998 FRANSA
Fransa’da düzenlenen 1998 Dünya Kupası’nda ekip sayısı, 24’ten 32’ye yükseltildi.
Dünya Kupası’nda altın gol uygulaması getirildi.
Robert Prosinecki, 1990’da Yugoslavya ismine gol attıktan daha sonra, 1998’de de Hırvatistan ismine fileleri havalandırdı. Bir periyot Kayserispor ve Denizlispor’u da çalıştıran Prosinecki, bu biçimdece kupa tarihinde iki ülke ulusal ekibi ismine gol atan birinci futbolcu oldu.
Alman Lothar Matthaeus, Dünya Kupası’nda 25. maçına çıkarak rekor kırdı.
Ev sahibi kadro ile son şampiyon, Dünya Kupası tarihinde birinci kere finalde karşılaştı. Mesken sahibi Fransa, son şampiyon Brezilya’yı 3-0 yenerek tarihli birinci şampiyonluğa ulaştı.
2002 JAPONYA-GÜNEY KORE
2002’de Güney Kore ve Japonya’da düzenlenen turnuvayı, birinci defa iki ülke birlikte düzenledi. Bu turnuva, Asya’da düzenlenen birinci kupa olarak da tarihe geçti.
Türkiye, ikinci defa katıldığı Dünya Kupası’nda tarihi bir muvaffakiyete imza atarak dünya üçüncülüğüne ulaştı.
1954 İsviçre’de şampiyon olan Almanya’ya 2 maçta da yenilen Türkiye, 2002’de de şampiyonluğa ulaşan Brezilya’ya bir daha 2 maçta mağlup oldu. Ulusal kadro, bu biçimdece katıldığı 2 Dünya Kupası’nda da yalnızca şampiyon gruplar karşısında yenilgi yaşadı.
Son dünya şampiyonu kadronun eleme oynamadan direkt katılması kuralı son sefer uygulandı. Fransa, eleme oynamadan kupaya katılan son şampiyon oldu.
Son şampiyon Fransa, gol atamadan kupadan elendi.
Brezilya, Almanya’yı 2-0 yenerek beşinci sefer şampiyonluğa ulaştı.
2006 ALMANYA
Almanya’da 2006’da düzenlenen Dünya Kupası’nın en epey konuşulan konusu, İtalya ile Fransa içindeki finalde Zinedine Zidane’ın İtalyan futbolcu Marco Materazzi’ye baş atması oldu.
Zidane, bu konum daha sonrası kırmızı kart gördü ve İtalya, penaltı atışlarıyla 5-3 galip gelip şampiyonluk unvanını aldı.
Bu turnuvayla altın ve gümüş gol uygulaması kaldırıldı.
Brezilya, Dünya Kupası’nda peş peşe 11 maç kazanan birinci kadro oldu.
Son 16 cinsinde Nürnberg’de oynanan Portekiz-Hollanda maçı, 12 sarı ve tamamı ikinci sarıdan olmak üzere 4 kırmızı kartla kupa tarihinin en epeyce kart gösterilen müsabakası unvanını aldı. Bu müsabaka, futbol literatürüne “Nürnberg Muharebesi” olarak geçti.
2010 GÜNEY AFRİKA
Güney Afrika’daki 2010 Dünya Kupası’yla Afrika, birinci defa bu büyük tertibe konut sahipliği yaptı.
2010 Dünya Kupası’nın en epey ses getiren olayı “Vuvuzela” oldu. Güney Afrika’ya mahsus bu üflemeli çalgı, çıkardığı yüksek ses niçiniyle televizyon başında maçı seyreden seyirciler tarafınca reaksiyon çekse de maçlarda 90 dakika boyunca kullanıldı.
İspanya, tarihli birinci şampiyonluğunu 2010 Güney Afrika’da elde etti. Vicente del Bosque idaresindeki “Matadorlar”, finalde Hollanda’yı 1-0 mağlup etti.
2014 BREZİLYA
Brezilya, meskeninde yapılan 2014’teki tertipte tarihi bir hezimet yaşadı.
Taraftarı önündeki yarı finalde Almanya’ya 7-1 yenilen “Sambacılar”, tarihinde birinci sefer alandan 7 gollü yenilgiyle ayrıldı.
Son şampiyon İspanya, 2014 Dünya Kupası’nın küme evresinde elenmekten kurtulamadı.
Almanya, final maçının uzatma devresinde bulduğu golle Arjantin’i 1-0 yenerek 4. şampiyonluğuna ulaştı.
Amerika kıtasında düzenlenen bir turnuvada birinci kere Avrupa grubu şampiyonluğa uzandı.
2018 RUSYA
Rusya’nın mesken sahipliğinde 2018’de düzenlenen turnuva, Doğu Avrupa’da gerçekleştirilen birinci Dünya Kupası oldu.
Son şampiyon Almanya, kümesini son sırada bitirerek turnuvaya erken veda etti.
Mısırlı kaleci Essam El Hadary, 45 yaşında katıldığı Dünya Kupası’nda en yaşlı futbolcu unvanını kazandı.
Finalde Hırvatistan’ı 4-2 yenen Fransa, kupadaki ikinci şampiyonluğunu yaşadı.
Fransa Ulusal Kadrosu Teknik Yöneticisi Didier Deschamps, Dünya Kupası’nı hem futbolcu tıpkı vakitte teknik adam olarak kazanan üçüncü isim unvanını aldı.
Avrupa kadroları, kupada üst üste 4. kere şampiyonluk elde etti.
Dünya Kupası’nda geride kalan 21 tertip, biroldukça farklı olaya sahne oldu. Dört yılda bir düzenlenen kupaya, İkinci Dünya Savaşı niçiniyle 2 sefer orta verildi.
ilk vakit içinderda 1930’da düzenlenen kupayı 8 farklı ülke kazandı, Brezilya 5 şampiyonlukla başı çekti.
İLK DÜNYA KUPASI
O dönemki FIFA Lideri Jules Rimet’nin teşebbüsleriyle başlayan ve bir süre kendi ismiyle oynanan Dünya Kupası’na, birinci vakit içinderda 1930 yılında Uruguay konut sahipliği yaptı ve şampiyon oldu.
Uruguay, 1924 ve 1928 olimpiyat şampiyonluğu ve 1930’da bağımsızlığının 100. yılını kutlayacak olması niçiniyle konut sahibi olarak seçildi. Avrupa ekipleri, yolun uzak olması niçiniyle bu karara karşı çıktı.
Fransız spor adamı Rimet’nin eforlarıyla bu kupaya Avrupa’dan yalnızca 4 ülke Belçika, Fransa, Romanya ve Yugoslavya katıldı. 13 kadronun katıldığı birinci Dünya Kupası’nı, Arjantin’i 4-2 yenen mesken sahibi Uruguay kazandı.
1930’daki kupada final maçının hakemi, Belçikalı John Langenus alanda ceket ve kravatla yer aldı.
Organizasyonda yer alan 13 ülke, eleme oynamadan FIFA’nın davetiyle kupaya katıldı.
Kupaya katılan Avrupa ülkeleri, gemi seyahatleri sırasında idmanlarını güvertelerde yaptı.
Kupanın iki yarı final maçında Arjantin, ABD’yi, Uruguay da Yugoslavya’yı tıpkı skorla 6-1 mağlup etti.
1934 İTALYA
Uruguay’daki birinci kupanın akabinde Avrupa temsilcileri, kupayı kendi ülkelerinde düzenlemek için çalışmalara başladı.
FIFA’ya birinci müracaat eden ülke İtalya, 1934 Dünya Kupası’nı düzenlemeye hak kazandı.
Kendi ülkesindeki birinci kupaya Avrupa ülkelerinin ilgi göstermemesi niçiniyle Uruguay, İtalya 1934’e katılmadı.
İtalya, kupa tarihinde eleme maçı oynayan birinci ve tek konut sahibi ülke oldu.
Mısır, Dünya Kupası’na katılan birinci Afrika ülkesi unvanını elde etti.
Uruguay’daki birinci Dünya Kupası’nda Arjantin forması giyen Monti, İtalya Ulusal Takımı’nda nazaranv aldı.
İtalya, mesken sahibi kadronun şampiyon olma geleneğini sürdürdü.
1938 FRANSA
Amerika ve Avrupa’da sırayla düzenlenmesi kararlaştırılan kupanın bir daha bir Avrupa ülkesi olan Fransa’ya verilmesi niçiniyle Arjantin, 1938 Dünya Kupası’na katılmadı.
16 grup Dünya Kupası’na katılmaya hak kazansa da Hitler’in Avusturya’yı işgal etmesiyle iştirakçi sayısı 15’e düştü.
Penaltı uygulaması olmadığı için birinci çeşitte uzatmaya giden 5 maçın 3’ü yeniden edildi.
Giuseppe Meazza’nın yarı finaldeki kritik penaltıyı kullanırken şortu düşse de atış gol oldu ve İtalya, finalde Macaristan’ı 4-2 yenmeyi başardı.
İtalya Teknik Yöneticisi Vittorio Pozzo, Dünya Kupası’nı üst üste iki kere kazanan birinci ve tek antrenör oldu.
1942 VE 1946’DA YAPILMADI
Patlak veren İkinci Dünya Savaşı niçiniyle 1942 ve 1946’da Dünya Kupası organize edilemedi.
1950 BREZİLYA
Brezilya’da 12 yıl ortadan daha sonra gerçekleştirilen Dünya Kupası’na 13 ülke katıldı.
İlk şampiyon Uruguay, protestosuna son verip komşusu Brezilya’daki turnuvada yer aldı.
Türkiye, katılmaya hak kazandığı birinci Dünya Kupası’na maddi problemler niçiniyle gidemedi.
İngiltere, birinci sefer Dünya Kupası’nda uzunluk gösterdi.
1950’de maçları çıplak ayakla oynama isteği reddedilen Hindistan, turnuvaya katılmadı.
200 bine yakın kişinin izlediği Brezilya-Uruguay finalinin akabinde Uruguay şampiyonluğa ulaştı. Mesken sahibi ülkenin taraftarları, uzun müddet tribünlerdeki yerlerinden kalkamadı. 3 kişi kalp krizi geçirdi, bir kişi intihar etti ve bir hafta yas tutuldu.
1954 İSVİÇRE
Türkiye, Dünya Kupası’na birinci defa 1954 İsviçre’de katıldı.
Elemelerde İspanya ile eşleşen Türkiye, birinci maçı 4-1 kaybedip ikinci müsabakada ise 1-0 galip geldi. Averaj uygulaması olmadığı için üçüncü müsabaka İtalya’nın başşehri Roma’da oynandı. Bu maç da 2-2 birliktee bitince yazı-tura atışı yapıldı. İtalyan çocuk Franco’nun yaptığı atışta Türkiye kazanıp Dünya Kupası’na katılma hakkı elde etti.
Milli grup, 1954 Dünya Kupası’nda Batı Almanya’ya iki maçta 4-1 ve 7-2 mağlup oldu, Güney Kore’yi 7-0 yendi.
Türkiye’nin kupa tarihli birinci golünü Suat Mamat attı.
Finalde Macaristan’ı 3-2 mağlup eden Batı Almanya, şampiyonluğa ulaştı.
Dünya Kupası, 1954 İsviçre’de birinci defa bir televizyon kanalı tarafınca yayınlandı.
1958 İSVEÇ
Türkiye, Avrupa yerine Asya-Afrika kümesine dahil edilip İsrail ile maç yapması gerekince durumu protesto ederek elemelere katılmadı.
Mısır, Etiyopya, Tayvan, Kore, Endonezya, Mısır ve Sudan da çekilince İsrail, maç yapmadan kupaya katılmaya hak kazandı. FIFA, maç yapmadan kupaya katılmayı yasakladı. İsrail, Galler ile karşılaştı ve elendi.
Dünya Kupası tarihinin golsüz biten birinci maçı, İngiltere ile Brezilya içinde yapıldı.
Brezilya, birinci sefer dünya şampiyonu oldu.
Kupa, birinci defa düzenlendiği kıtanın haricinde bir grup tarafınca kazanıldı.
1962 ŞİLİ
Şili’de 1962’de düzenlenen Dünya Kupası pek sert geçti.
Şili ve İtalya içinde oynanan ve sert faullere sahne olan maç daha sonrası, Şili’deki dükkanlara “İtalyanlar giremez” tabelaları asıldı. Kupanın birinci 12 maçında 37 futbolcu sakatlandı. Brezilya’nın yıldız futbolcusu Pele de ikinci maçında sakatlanarak kupaya veda etti.
Brezilya ile Şili içinde oynanan ve “Sambacılar”ın 4-2 kazandığı maçın akabinde Şilili futbolcu Ramirez’in babası kalp krizi geçirerek hayatını yitirdi.
Brezilya, finalde Çekoslovakya’yı 3-1 yenerek kupayı üst üste ikinci defa kazandı.
Final maçının heyecanına dayanamayan 4 Brezilyalı taraftar, kalp krizi geçirerek öldü.
1966 İNGİLTERE
Afrika ülkeleri, FIFA’nın Asya ve Okyanusya ekipleri ile baraj maçı oynanması istikametindeki sonucu niçiniyle 1966 Dünya Kupası’na katılmadı.
Kupa, turnuva başlamadan evvel sergilendiği yerden çalındı. Altın kupa, bir parkta gazetelere sarılmış olarak bulundu.
Televizyondan canlı yayınlanan birinci kupa oldu.
Finalde Batı Almanya’yı 4-2’lik skorla geçen İngiltere, birinci ve tek kupasını kazandı.
İngiltere’yi finalde öne geçiren 3. golde topun kale çizgisini geçip geçmediği tartışmalara niye oldu.
1970 MEKSİKA
1970 Meksika Dünya Kupası’nda oyuncu değişiklikleri ve sarı-kırmızı kart uygulamaları birinci sefer kullanıldı.
İlk kere tüm maçlar canlı ve renkli yayınlandı.
Honduras-El Salvador maçında çıkan olaylar, orduların da devreye girmesiyle 100 saat süren çatışmalara niye oldu.
Finali 4-1 kazanan Brezilya, Jules Rimet Kupası’nın ebedi sahibi oldu. Bu tertip ondan sonrasında FIFA Dünya Kupası ismini aldı.
Brezilya’nın müzesine götürdüğü Jules Rimet Kupası çalındı ve bulunamadı.
Brezilya Ulusal Grubu Teknik Yöneticisi Mario Zagallo, Dünya Kupası’nı hem futbolcu birebir vakitte teknik adam olarak kazanan birinci isim unvanını elde etti.
1974 BATI ALMANYA
Batı Almanya’da 1974 yılında düzenlenen Dünya Kupası’nda birinci sefer bir Türk hakem düdük çaldı.
Doğan Babacan, hem de Batı Almanya-Şili maçında Güney Amerikalı futbolcu Carlos Caszely’ye gösterdiği kırmızı kartla da tarihe geçti. Bu kart, Dünya Kupası’nda gösterilen birinci kırmızı kart oldu.
Dünya Kupası, birinci defa FIFA Dünya Kupası ismiyle düzenlendi ve İtalyan heykeltıraş Silvio Gazzaniga’nın dizaynını yaptığı yeni kupa kullanıldı.
Zaire, Dünya Kupası tarihinde kaleci değişikliği yapan birinci ülke olarak dikkati çekti.
Haitili Ernst Jean-Joseph, Dünya Kupası’nda doping yaptığı tespit edilen birinci futbolcu olarak tarihe geçti.
İtalya Ulusal Takımı’nın kalecisi Dino Zoff’un 1143 dakikalık gol yememe rekoruna Haitili futbolcu Sanon son verdi.
Batı Almanya, finalde Hollanda’yı 2-1 yenerek şampiyon oldu.
1978 ARJANTİN
1978’de mesken sahibi Arjantin’de iktidarda olan cuntanın faaliyetleri ve propagandası, turnuvaya damga vurdu.
Hollanda’nın yıldız futbolcusu Johan Cruyff ve Alman Paul Breitner’in Arjantin’deki siyasi durumu protesto ederek kupaya katılmadığı öne sürüldü. Cruyff, sonrasındasında kendisi ve ailesine yapılan kaçırma teşebbüsü niçiniyle kupaya katılmadığını deklare etti.
İkinci çeşit kümesinden çıkmak için Brezilya ile çekişen Arjantin’in son maçta Peru’yu 4 farklı yenmesi gerekiyordu. Söylentilere niye olan maçta “Tangocular”, Peru’yu 6-0 mağlup ederek bir üst cinse çıkmayı, daha sonrasında da kupayı kazanmayı başardı.
1982 İSPANYA
İspanya’da düzenlenen 1982 Dünya Kupası’nda FIFA, iştirakçi sayısını 16’dan 24’e çıkardı.
Tüm kıtaların temsil edildiği birinci kupa oldu.
Cezayir, Batı Almanya’yı 2-1 mağlup ederek Dünya Kupası tarihinde Avrupa kadrosunu yenen birinci Afrika ülkesi olmayı başardı.
1982’nin en epeyce konuşulan maçlarından biri Batı Almanya ile Avusturya içindeki müsabakaydı. 2. kümede gayret eden iki kadro, son maçta karşı karşıya geldi. Almanya ve Avusturya’nın bir arada kümeden çıkması için Almanların alandan 1-0 galip ayrılması gerekiyordu. Maç da 1-0 Almanya’nın galibiyetiyle sonuçlanınca iki ekiple tıpkı puana sahip Cezayir, şike yapıldığı nedeni öne sürülerek itirazda bulundu lakin bu itiraz sonuçsuz kaldı.
1982’de Kuveyt ekibinin genel menajeri Pir El Sabah, Fransa’nın 4. golüne itiraz etmek için alana indi. Şeyh’in bu farklı olayı daha sonrasında hakem golü iptal etti.
Macaristan, El Salvador’u 10-1 yenerek kupa tarihinin en farklı galibiyetine imza attı.
Gruptaki 3 maçını da birliktee bitirip yalnızca bir gol farkla üst çeşide çıkan İtalya, 1982 Dünya Kupası’nı kazanmayı başardı. İtalyanlar, finalde Batı Almanya’yı 3-1 mağlup etti.
1986 MEKSİKA
Kolombiya’nın konut sahipliğini yapması kararlaştırılan 1986 Dünya Kupası, ekonomik sıkıntılar niçiniyle bu ülkenin çekilmesiyle Meksika’ya verildi.
Büyük bir sarsıntı geçiren Meksika, ikinci defa mesken sahipliği için müracaatta bulundu ve kabul edildi.
Bu turnuvayla, birebir kümede yer alan grupların son maçlarını birebir saatte oynaması uygulamasına geçildi.
Fas, kupa tarihinde kümesini önder tamamlayan birinci Afrika ülkesi oldu.
Arjantin’in yıldız futbolcusu Diego Armando Maradona’nın çeyrek finalde İngiltere’ye eliyle attığı gol, turnuvanın en hayli konuşulan konusuydu. Bu gol sonrasındasında “Tanrı’nın Eli” olarak isimlendirildi.
Maradona’nın tıpkı maçta orta alandan aldığı topla İngilizleri çalımlayıp attığı gol de kupa tarihinin en hoş golleri içinde gösterildi.
Günümüzde de tribünlerde kullanılan “Meksika Dalgası”, bu turnuvada ortaya çıktı.
Arjantin, Batı Almanya’yı 3-2 yenerek ikinci kere şampiyonluğa ulaştı.
1990 İTALYA
Meksika’dan daha sonra İtalya da kupaya ikinci kere mesken sahipliği yaptı.
Turnuvanın sürpriz kadrosu Kamerun, Kolombiya’yı eleyerek çeyrek finale yükselen birinci Afrika ülkesi oldu.
Kamerun’da forma giyen 38 yaşındaki Roger Milla, Romanya’ya attığı 2 golden daha sonra “General” rütbesiyle ödüllendirildi.
Arjantin ile mesken sahibi İtalya içinde Napoli’de oynanan maçta İtalyan taraftarların bir kısmı, Napoli’yi Serie A’da şampiyonluğa taşıyan Maradona’yı destekledi.
İtalyan kaleci Walter Zenga, Dünya Kupası maçlarında 517 dakikayla en uzun mühlet gol yemeyen kaleci oldu.
Batı Almanya, finalde Arjantin’i 1-0 yenerek şampiyonluğa ulaştı.
Batı Almanya Ulusal Grubu Teknik Yöneticisi Franz Beckenbauer, Brezilyalı Zagallo’dan daha sonra Dünya Kupası’nı hem futbolcu tıpkı vakitte teknik adam olarak kazanan ikinci kişi unvanını aldı.
1994 ABD
ABD’de düzenlenen 1994 Dünya Kupası’nın en ses getiren olayları, Arjantinli futbolcu Maradona’nın doping niçiniyle ihraç edilmesi ve Kolombiyalı futbolcu Escobar’ın kendi kalesine attığı gol niçiniyle ülkesinde öldürülmesi oldu.
ABD maçında kendi kalesine gol atan ve grubunun elenmesine niye olan Kolombiyalı Andres Escobar’ın öldürülmesi, futbol dünyasını derinden sarstı.
1994’te birinci kere şampiyon ülke, penaltıların akabinde belirlendi.
Brezilya, 0-0 birliktee biten final maçında İtalya’yı penaltılar kararında 3-2 mağlup ederek 24 yıl ortadan daha sonra memnun sona ulaştı.
Rus futbolcu Oleg Salenko, Rusya’nın Kamerun’u 6-1 yendiği maçta 5 gol birden atarak bir maçta en çok gol atan oyuncu oldu.
1998 FRANSA
Fransa’da düzenlenen 1998 Dünya Kupası’nda ekip sayısı, 24’ten 32’ye yükseltildi.
Dünya Kupası’nda altın gol uygulaması getirildi.
Robert Prosinecki, 1990’da Yugoslavya ismine gol attıktan daha sonra, 1998’de de Hırvatistan ismine fileleri havalandırdı. Bir periyot Kayserispor ve Denizlispor’u da çalıştıran Prosinecki, bu biçimdece kupa tarihinde iki ülke ulusal ekibi ismine gol atan birinci futbolcu oldu.
Alman Lothar Matthaeus, Dünya Kupası’nda 25. maçına çıkarak rekor kırdı.
Ev sahibi kadro ile son şampiyon, Dünya Kupası tarihinde birinci kere finalde karşılaştı. Mesken sahibi Fransa, son şampiyon Brezilya’yı 3-0 yenerek tarihli birinci şampiyonluğa ulaştı.
2002 JAPONYA-GÜNEY KORE
2002’de Güney Kore ve Japonya’da düzenlenen turnuvayı, birinci defa iki ülke birlikte düzenledi. Bu turnuva, Asya’da düzenlenen birinci kupa olarak da tarihe geçti.
Türkiye, ikinci defa katıldığı Dünya Kupası’nda tarihi bir muvaffakiyete imza atarak dünya üçüncülüğüne ulaştı.
1954 İsviçre’de şampiyon olan Almanya’ya 2 maçta da yenilen Türkiye, 2002’de de şampiyonluğa ulaşan Brezilya’ya bir daha 2 maçta mağlup oldu. Ulusal kadro, bu biçimdece katıldığı 2 Dünya Kupası’nda da yalnızca şampiyon gruplar karşısında yenilgi yaşadı.
Son dünya şampiyonu kadronun eleme oynamadan direkt katılması kuralı son sefer uygulandı. Fransa, eleme oynamadan kupaya katılan son şampiyon oldu.
Son şampiyon Fransa, gol atamadan kupadan elendi.
Brezilya, Almanya’yı 2-0 yenerek beşinci sefer şampiyonluğa ulaştı.
2006 ALMANYA
Almanya’da 2006’da düzenlenen Dünya Kupası’nın en epey konuşulan konusu, İtalya ile Fransa içindeki finalde Zinedine Zidane’ın İtalyan futbolcu Marco Materazzi’ye baş atması oldu.
Zidane, bu konum daha sonrası kırmızı kart gördü ve İtalya, penaltı atışlarıyla 5-3 galip gelip şampiyonluk unvanını aldı.
Bu turnuvayla altın ve gümüş gol uygulaması kaldırıldı.
Brezilya, Dünya Kupası’nda peş peşe 11 maç kazanan birinci kadro oldu.
Son 16 cinsinde Nürnberg’de oynanan Portekiz-Hollanda maçı, 12 sarı ve tamamı ikinci sarıdan olmak üzere 4 kırmızı kartla kupa tarihinin en epeyce kart gösterilen müsabakası unvanını aldı. Bu müsabaka, futbol literatürüne “Nürnberg Muharebesi” olarak geçti.
2010 GÜNEY AFRİKA
Güney Afrika’daki 2010 Dünya Kupası’yla Afrika, birinci defa bu büyük tertibe konut sahipliği yaptı.
2010 Dünya Kupası’nın en epey ses getiren olayı “Vuvuzela” oldu. Güney Afrika’ya mahsus bu üflemeli çalgı, çıkardığı yüksek ses niçiniyle televizyon başında maçı seyreden seyirciler tarafınca reaksiyon çekse de maçlarda 90 dakika boyunca kullanıldı.
İspanya, tarihli birinci şampiyonluğunu 2010 Güney Afrika’da elde etti. Vicente del Bosque idaresindeki “Matadorlar”, finalde Hollanda’yı 1-0 mağlup etti.
2014 BREZİLYA
Brezilya, meskeninde yapılan 2014’teki tertipte tarihi bir hezimet yaşadı.
Taraftarı önündeki yarı finalde Almanya’ya 7-1 yenilen “Sambacılar”, tarihinde birinci sefer alandan 7 gollü yenilgiyle ayrıldı.
Son şampiyon İspanya, 2014 Dünya Kupası’nın küme evresinde elenmekten kurtulamadı.
Almanya, final maçının uzatma devresinde bulduğu golle Arjantin’i 1-0 yenerek 4. şampiyonluğuna ulaştı.
Amerika kıtasında düzenlenen bir turnuvada birinci kere Avrupa grubu şampiyonluğa uzandı.
2018 RUSYA
Rusya’nın mesken sahipliğinde 2018’de düzenlenen turnuva, Doğu Avrupa’da gerçekleştirilen birinci Dünya Kupası oldu.
Son şampiyon Almanya, kümesini son sırada bitirerek turnuvaya erken veda etti.
Mısırlı kaleci Essam El Hadary, 45 yaşında katıldığı Dünya Kupası’nda en yaşlı futbolcu unvanını kazandı.
Finalde Hırvatistan’ı 4-2 yenen Fransa, kupadaki ikinci şampiyonluğunu yaşadı.
Fransa Ulusal Kadrosu Teknik Yöneticisi Didier Deschamps, Dünya Kupası’nı hem futbolcu tıpkı vakitte teknik adam olarak kazanan üçüncü isim unvanını aldı.
Avrupa kadroları, kupada üst üste 4. kere şampiyonluk elde etti.