TBMM’de stokçuluğa karşı caydırıcılığın artırılmasını da içeren kanun teklifinin tümü üstündeki görüşmeler tamamlandı. CHP’li Özkoç, görüşmelere geçilmedilk evvel kanun teklifinin anayasaya ters olduğunu lisana getirerek yol tartışması açılmasını talep ederken, AK Parti Kırıkkale Milletvekili Can, teklifin anayasaya uygun olduğunu belirtti.
TBMM Genel Şurası’nda, stokçuluğa karşı caydırıcılığın artırılmasını da içeren Kimi Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nin tümü üstündeki görüşmeler tamamlandı.
CHP Küme Başkanvekili Engin Özkoç, Genel Heyette, görüşmelere geçilmedilk evvel kanun teklifinin Anayasa’ya muhalif olduğunu lisana getirerek yordam tartışması açılmasını talep etti. TBMM Başkanvekili Haydar Akar, bunun üzerine metot tartışması açtı.
AK Parti Kırıkkale Milletvekili Ramazan Can, İçtüzük ve teamülleri hatırlatarak kanun teklifinin Anayasa’ya uygun olduğunu belirtti.
CHP Küme Başkanvekili Özkoç, “Cumhur İttifakı’nın sayısal üstünlüğünün olması, görüşülen hususun anayasal olarak uygunluk taşıdığı manasına gelmez” dedi.
Düzenlemenin, limanların hukuka alışılmamış biçimde özelleştirilmesini de içerdiği için kamu faydasını gözetmediğini savunan Özkoç, “Teklif, Anayasa’ya alışılmamış. Cumhur İttifakı bir avuç insanın zenginleşmesiyle ilgili bu sonucu ısrarla Genel Heyette oylarsa Anayasa Mahkemesine götüreceğiz” tabirini kullandı.
HDP Küme Başkanvekili Meral Danış Beştaş da teklifin TBMM Anayasa Kurulu’na sevk edilmesini istedi.
Metot tartışmasının akabinde teklifin tümü üzerinde görüşmelere geçildi.
‘Yasama tekniği açısından tersliklerle dolu’
GÜZEL Parti Kümesi ismine kelam alan Denizli Milletvekili Yasin Öztürk, “İktidar ülke gündeminden bu kadar kopuk olunca gereksinimler da milletten kopuk oluyor. Muhtaçlığa bakalım; özelleştirme yoluyla işletme hakkı verilen limanların kontrat müddetlerinin 49 yıllığa çıkarılması. Kimin muhtaçlığı bu?” diye sordu.
Tenkitlerini sürdüren Öztürk, “Kanun tekliflerini evvel kamuoyunun genelinde kabul gorecek bir reklam gereciyle süslüyorsunuz akabinde Pandora’nın kutusunu açıyorsunuz. Kanun teklifinde ‘stokçularla mücadele’ reklamı arkasına gizlenen limanlar hususu, içeriği açısından sakıncalı, yasama tekniği açısından karşıtlıklarla dolu. Bu liman işletmeleri, paylarını yabancı şirketlere satmaya başlarsa, liman işletmeleri, limanlar ulusal güvenlik sorunu haline gelmeyecek mi? Bunun önüne nasıl geçeceksiniz?” tabirini kullandı.
‘Daha epeyce yerli, daha hayli yenilenebilir’
MHP Antalya Milletvekili Abdurrahman Lider, güneş, rüzgar, jeotermal, biyogaz üzere yenilenebilir güç kaynaklarının heyeti gücünde kıymetli gelişme kaydeden Türkiye’nin, güç arzının güvenliğini ve sürdürülebilirliğini sağlamak için “daha fazlaca yerli, daha fazlaca yenilenebilir” şiarıyla çalışmalarını aralıksız sürdürdüğünü belirtti.
Yenilenebilir güç kaynaklarına dayalı elektrik üretim tesislerinin yerli aksam takviyelerinden faydalanabilmesiyle Türkiye’nin, yerli aksam kapasitesinin artırılmasının son derece kıymet arz ettiğini anlatan Lider, “Yenilenebilir güç değerini artırdı, alternatif güç kaynakları devletlerin Ar-Ge çalışmalarında değerli konulardan biri haline geldi. Türkiye de bu ciddiyetle hususa eğilmiş ve çalışmalarına sürat vermiştir.” dedi.
Teklifle stokçuluk konusunda düzenleme yapılacağına değinen Lider, stokçuluğa dair idari para cezasının artırılmasıyla stokçuluk faaliyetinde bulunanlar hakkında yaptırımların ağırlaştırılarak, cezanın aktifliğinin ve caydırıcılığının sağlanacağını kaydetti.
HDP İstanbul Milletvekili Ali Kenanoğlu, limanların, kamu eliyle işletilmesi gerektiğini belirtti.
Kenanoğlu, “Limanları bu biçimde yabancı şirketlere, firmalara verirseniz, kararınun nelere yol açacağını da hesap edemezsiniz ve bir bakmışsınız ki ülkeniz kara para trafiğinin, uyuşturucu trafiğinin merkez noktası haline gelmiş olur ve daha sonrasında da bu biçimde gri listelere alınırsınız” dedi.
‘Bu stokçular artık mi türedi?’
CHP Antalya Milletvekili Çetin Osman Budak, “Ekonomiyi yerle bir ettiniz, artık hatalı arıyorsunuz. Stoksuz ne üretim ne de satış olur” diye konuştu.
Esnaf, tüccar ve endüstricinin, dövizdeki hareketlilik niçiniyle sermayesini kaybettiğini söz eden Budak, “Bu yüzden arttırın arttıracağınız kadar, şayet nitekim stokçuluk yapan biri var ise o stokçunun gidip boğazına yapışın. 20 yıldır bu ülkede stokçu yoktu da bu stokçular artık mi türedi?” diye sordu.
Trabzon Limanı’nın Borsa İstanbul’daki paylarının son iki yılda yüzde 185 arttığını aktaran Budak, şöyleki konuştu:
“bu biçimdesine süratli artan dünyanın en stratejik merkezleri olan limanlar bir biçimde kapanın elinde kalıyor Türkiye’de, inanılır üzere değil. Dünyanın hiç bir yerinde 25 yıldan fazla özelleştirme olmaz. Türkiye’de de 25 ile 30 yıl aralığında yapılmış bir evvel, 1997’de başlamış, yirmi beş yıllar civarında ancak müstemleke ülkelerinde, savaş halinde olan ülkelerde bu biçimde kiralamalar görülüyor. örneğin Suriye; Rusya 49 yıllığına Suriye’de bir limanı kiralıyor, işletme hakkını alıyor. Türkiye müstemleke memleketi değildir, ticaret savaşlarının yaşandığı bir periyotta bu limanların müddetlerinin uzatılması hiç bir akla, mantığa sığmaz.”
‘Stokçuluğa asla taviz veremeyiz’
TBMM Sanayi, Ticaret, Güç, Natürel Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Kurulu Lideri Ziya Altunyaldız, ticaretin, ekonomik aktivite için ehemmiyeti göz önüne alındığında, dış ticaret ve lojistik alanlarında olduğu kadar tedarik zincirlerinin de değerli bir halkasını limanların oluşturduğunu belirtti.
Limanların, süratli ve hacimli ticarete yer sağlamalarının yanı sıra bununla birlikte ülkelerin rekabetçi güçlerinin de artmasına katkı sağladığına dikkati çeken Altunyaldız, “Ülkemizin coğrafik pozisyonu prestijiyle global ticarette değerli bir aktör olmasının en büyük destekçilerinden biri limanlardır. Tedarik zincirleri baştan sona bir daha yapılanırken global ticaretin en kıymetli öğelerinden olan deniz yolu nakliyatının ve limanların da değerini yadsımak imkansız. Tüm dünyada kökten değişim gösteren tedarik zincirlerinin doğal destinasyonu pozisyonundaki limanlarımız, beraberinde üretim, lojistik, ihracat bağının da en kuvvetli öğelerinden biri” dedi.
Kanun teklifi ile Türkiye Denizcilik İşletmeleri Anonim Şirketi ve Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demir Yolları İşletmesi Genel Müdürlüğü’ne ilişkin birtakım limanların işletme hakkı bölüm müddetlerinin uzatılmasının öngörüldüğünü belirten Altunyaldız, “Söz konusu limanların evre müddetlerini uzatarak Türkiye iktisadına katkı sağlayacak, dış ticaretteki rekabetçi gücümüzü geliştirecek, ekonomik büyümeyi ve kalkınmayı hızlandıracak yatırımların geliştirilmesi amaçlanıyor. tıpkı vakitte özel dal eliyle yapılacak kapsamlı yatırımlarla birlikte kelam konusu limanların daha yüksek verimliliğe ve kapasite kullanmasına erişmelerini hedefliyoruz. Öngörülebilirliğin ve sürdürülebilirliğin sağlanmasıyla ticarette kilit roldeki limanlarımızın aktifliğinin artırılacağına inanıyorum” değerlendirmesini yaptı.
Altunyaldız, düzenlemeyle ayrıyeten Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğine ilişkin kimi borç ve tahsil edilmesi gereken ödemelerin, daha evvel 31 Aralık 2021’e kadar durdurulması öngörülen icra takip süreçlerinin, 31 Aralık 2023’e kadar durdurulacağını aktardı.
Stokçulukla tedarik güvenliğini, stokçulukla depolama zorunluluğunu birbirinden ayıracaklarını bildiren Altunyaldız, “Depolama ve tedarik güvenliği üretim ve tüketim güvenliği için gerekli şeyler lakin stokçuluk, fahiş fiyat, haksız kar ve piyasayı bozan uygulamalara asla taviz veremeyiz. Düzenlemeyle tedarik zincirini bozarak haksız kar elde etmek maksadıyla yapılan stokçuluk ve fahiş fiyat uygulamalarıyla faal çabayı amaçlıyoruz ve bunu katiyen sağlayacağız” bildirisini verdi.
Teklif üzerinde şahsı ismine kelam alan CHP Kocaeli Milletvekili Tahsin Tarhan, “22 limanı ihalesiz devrediyoruz. Benim vicdanım el vermiyor. Limanların, işletme hakkını 49 yıl uzatmak bu ülkeye ihanettir.” tabirini kullandı.
Yatırım tavsiyesi içermez.
TBMM Genel Şurası’nda, stokçuluğa karşı caydırıcılığın artırılmasını da içeren Kimi Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nin tümü üstündeki görüşmeler tamamlandı.
CHP Küme Başkanvekili Engin Özkoç, Genel Heyette, görüşmelere geçilmedilk evvel kanun teklifinin Anayasa’ya muhalif olduğunu lisana getirerek yordam tartışması açılmasını talep etti. TBMM Başkanvekili Haydar Akar, bunun üzerine metot tartışması açtı.
AK Parti Kırıkkale Milletvekili Ramazan Can, İçtüzük ve teamülleri hatırlatarak kanun teklifinin Anayasa’ya uygun olduğunu belirtti.
CHP Küme Başkanvekili Özkoç, “Cumhur İttifakı’nın sayısal üstünlüğünün olması, görüşülen hususun anayasal olarak uygunluk taşıdığı manasına gelmez” dedi.
Düzenlemenin, limanların hukuka alışılmamış biçimde özelleştirilmesini de içerdiği için kamu faydasını gözetmediğini savunan Özkoç, “Teklif, Anayasa’ya alışılmamış. Cumhur İttifakı bir avuç insanın zenginleşmesiyle ilgili bu sonucu ısrarla Genel Heyette oylarsa Anayasa Mahkemesine götüreceğiz” tabirini kullandı.
HDP Küme Başkanvekili Meral Danış Beştaş da teklifin TBMM Anayasa Kurulu’na sevk edilmesini istedi.
Metot tartışmasının akabinde teklifin tümü üzerinde görüşmelere geçildi.
‘Yasama tekniği açısından tersliklerle dolu’
GÜZEL Parti Kümesi ismine kelam alan Denizli Milletvekili Yasin Öztürk, “İktidar ülke gündeminden bu kadar kopuk olunca gereksinimler da milletten kopuk oluyor. Muhtaçlığa bakalım; özelleştirme yoluyla işletme hakkı verilen limanların kontrat müddetlerinin 49 yıllığa çıkarılması. Kimin muhtaçlığı bu?” diye sordu.
Tenkitlerini sürdüren Öztürk, “Kanun tekliflerini evvel kamuoyunun genelinde kabul gorecek bir reklam gereciyle süslüyorsunuz akabinde Pandora’nın kutusunu açıyorsunuz. Kanun teklifinde ‘stokçularla mücadele’ reklamı arkasına gizlenen limanlar hususu, içeriği açısından sakıncalı, yasama tekniği açısından karşıtlıklarla dolu. Bu liman işletmeleri, paylarını yabancı şirketlere satmaya başlarsa, liman işletmeleri, limanlar ulusal güvenlik sorunu haline gelmeyecek mi? Bunun önüne nasıl geçeceksiniz?” tabirini kullandı.
‘Daha epeyce yerli, daha hayli yenilenebilir’
MHP Antalya Milletvekili Abdurrahman Lider, güneş, rüzgar, jeotermal, biyogaz üzere yenilenebilir güç kaynaklarının heyeti gücünde kıymetli gelişme kaydeden Türkiye’nin, güç arzının güvenliğini ve sürdürülebilirliğini sağlamak için “daha fazlaca yerli, daha fazlaca yenilenebilir” şiarıyla çalışmalarını aralıksız sürdürdüğünü belirtti.
Yenilenebilir güç kaynaklarına dayalı elektrik üretim tesislerinin yerli aksam takviyelerinden faydalanabilmesiyle Türkiye’nin, yerli aksam kapasitesinin artırılmasının son derece kıymet arz ettiğini anlatan Lider, “Yenilenebilir güç değerini artırdı, alternatif güç kaynakları devletlerin Ar-Ge çalışmalarında değerli konulardan biri haline geldi. Türkiye de bu ciddiyetle hususa eğilmiş ve çalışmalarına sürat vermiştir.” dedi.
Teklifle stokçuluk konusunda düzenleme yapılacağına değinen Lider, stokçuluğa dair idari para cezasının artırılmasıyla stokçuluk faaliyetinde bulunanlar hakkında yaptırımların ağırlaştırılarak, cezanın aktifliğinin ve caydırıcılığının sağlanacağını kaydetti.
HDP İstanbul Milletvekili Ali Kenanoğlu, limanların, kamu eliyle işletilmesi gerektiğini belirtti.
Kenanoğlu, “Limanları bu biçimde yabancı şirketlere, firmalara verirseniz, kararınun nelere yol açacağını da hesap edemezsiniz ve bir bakmışsınız ki ülkeniz kara para trafiğinin, uyuşturucu trafiğinin merkez noktası haline gelmiş olur ve daha sonrasında da bu biçimde gri listelere alınırsınız” dedi.
‘Bu stokçular artık mi türedi?’
CHP Antalya Milletvekili Çetin Osman Budak, “Ekonomiyi yerle bir ettiniz, artık hatalı arıyorsunuz. Stoksuz ne üretim ne de satış olur” diye konuştu.
Esnaf, tüccar ve endüstricinin, dövizdeki hareketlilik niçiniyle sermayesini kaybettiğini söz eden Budak, “Bu yüzden arttırın arttıracağınız kadar, şayet nitekim stokçuluk yapan biri var ise o stokçunun gidip boğazına yapışın. 20 yıldır bu ülkede stokçu yoktu da bu stokçular artık mi türedi?” diye sordu.
Trabzon Limanı’nın Borsa İstanbul’daki paylarının son iki yılda yüzde 185 arttığını aktaran Budak, şöyleki konuştu:
“bu biçimdesine süratli artan dünyanın en stratejik merkezleri olan limanlar bir biçimde kapanın elinde kalıyor Türkiye’de, inanılır üzere değil. Dünyanın hiç bir yerinde 25 yıldan fazla özelleştirme olmaz. Türkiye’de de 25 ile 30 yıl aralığında yapılmış bir evvel, 1997’de başlamış, yirmi beş yıllar civarında ancak müstemleke ülkelerinde, savaş halinde olan ülkelerde bu biçimde kiralamalar görülüyor. örneğin Suriye; Rusya 49 yıllığına Suriye’de bir limanı kiralıyor, işletme hakkını alıyor. Türkiye müstemleke memleketi değildir, ticaret savaşlarının yaşandığı bir periyotta bu limanların müddetlerinin uzatılması hiç bir akla, mantığa sığmaz.”
‘Stokçuluğa asla taviz veremeyiz’
TBMM Sanayi, Ticaret, Güç, Natürel Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Kurulu Lideri Ziya Altunyaldız, ticaretin, ekonomik aktivite için ehemmiyeti göz önüne alındığında, dış ticaret ve lojistik alanlarında olduğu kadar tedarik zincirlerinin de değerli bir halkasını limanların oluşturduğunu belirtti.
Limanların, süratli ve hacimli ticarete yer sağlamalarının yanı sıra bununla birlikte ülkelerin rekabetçi güçlerinin de artmasına katkı sağladığına dikkati çeken Altunyaldız, “Ülkemizin coğrafik pozisyonu prestijiyle global ticarette değerli bir aktör olmasının en büyük destekçilerinden biri limanlardır. Tedarik zincirleri baştan sona bir daha yapılanırken global ticaretin en kıymetli öğelerinden olan deniz yolu nakliyatının ve limanların da değerini yadsımak imkansız. Tüm dünyada kökten değişim gösteren tedarik zincirlerinin doğal destinasyonu pozisyonundaki limanlarımız, beraberinde üretim, lojistik, ihracat bağının da en kuvvetli öğelerinden biri” dedi.
Kanun teklifi ile Türkiye Denizcilik İşletmeleri Anonim Şirketi ve Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demir Yolları İşletmesi Genel Müdürlüğü’ne ilişkin birtakım limanların işletme hakkı bölüm müddetlerinin uzatılmasının öngörüldüğünü belirten Altunyaldız, “Söz konusu limanların evre müddetlerini uzatarak Türkiye iktisadına katkı sağlayacak, dış ticaretteki rekabetçi gücümüzü geliştirecek, ekonomik büyümeyi ve kalkınmayı hızlandıracak yatırımların geliştirilmesi amaçlanıyor. tıpkı vakitte özel dal eliyle yapılacak kapsamlı yatırımlarla birlikte kelam konusu limanların daha yüksek verimliliğe ve kapasite kullanmasına erişmelerini hedefliyoruz. Öngörülebilirliğin ve sürdürülebilirliğin sağlanmasıyla ticarette kilit roldeki limanlarımızın aktifliğinin artırılacağına inanıyorum” değerlendirmesini yaptı.
Altunyaldız, düzenlemeyle ayrıyeten Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğine ilişkin kimi borç ve tahsil edilmesi gereken ödemelerin, daha evvel 31 Aralık 2021’e kadar durdurulması öngörülen icra takip süreçlerinin, 31 Aralık 2023’e kadar durdurulacağını aktardı.
Stokçulukla tedarik güvenliğini, stokçulukla depolama zorunluluğunu birbirinden ayıracaklarını bildiren Altunyaldız, “Depolama ve tedarik güvenliği üretim ve tüketim güvenliği için gerekli şeyler lakin stokçuluk, fahiş fiyat, haksız kar ve piyasayı bozan uygulamalara asla taviz veremeyiz. Düzenlemeyle tedarik zincirini bozarak haksız kar elde etmek maksadıyla yapılan stokçuluk ve fahiş fiyat uygulamalarıyla faal çabayı amaçlıyoruz ve bunu katiyen sağlayacağız” bildirisini verdi.
Teklif üzerinde şahsı ismine kelam alan CHP Kocaeli Milletvekili Tahsin Tarhan, “22 limanı ihalesiz devrediyoruz. Benim vicdanım el vermiyor. Limanların, işletme hakkını 49 yıl uzatmak bu ülkeye ihanettir.” tabirini kullandı.
Yatırım tavsiyesi içermez.