Türkiye’nin büyümesini sağlayabilmek için faiz indirimini gündemine alan iktidar, son periyotlarda yüksek enflasyonun sorumlusu olarak birtakım çevrelerin uyguladığı fahiş meblağları görüyor. halbuki iktisatçılar, Türkiye’nin artan risklerinin azaltılmasının enflasyonun gerilemesine, faizlerin düşmesine yardımcı olacağını lisana getiriyor.
Ekonomist Mahfi Eğilmez, bloğunda yayımladığı yazıda, sırf fiyat artışlarını ya da enflasyonu çözmek için değil, bütün ekonomik sıkıntıları çözmek için yapılması gerekenin evvel yüksek ülke riskine niye olan problemleri belirleyip onların tahliline girişmek olduğunu belirterek, “Çünkü ülke riskimiz (CDS primi) 430 baz puana yakın bir seviyede bulunuyor. 300 baz puanın üzerinde CDS primi kelam konusu olduğunda o iktisadın çok riskli olduğu kabul ediliyor.
Bu durumda sorunun temelinde fiyatların değil risklerin fahişliği var. bu biçimde riskleri düşürecek adımları atarsak itimat kaybını onarmış ve olumsuz beklentileri olumlu hale dönüştürerek kurlarda gerileme sağlamış oluruz. Kurlar gerileyince ithal girdi maliyetlerindeki artışlar durulur, fiyat artışları geriler, enflasyon düşer. Ve sonunda faizleri indirmekte sorun kalmaz” yorumunu yaptı.
KARŞITINDAN BAŞLADIK
Yüksek ülke riskinin, itimat kaybı, olumsuz beklentiler, kurlardaki yükseliş, ithal girdi maliyetlerindeki artış, fiyatlardaki artış, enflasyonda artış, faizlerde artış üzere zincirleme sürecin bir kesimi olduğuna dikkat çeken Eğilmez şunları yazdı:
“Enflasyon, faiz ilgisinin tahlili için yıllardır denklemin son iki kademesinden, üstelik onu da zıt çevirerek başladığımız için olayı çözemedik. Artık yüksek fiyat sıkıntısını yani denklemin sondan üçüncü kademesinde yer alan fiyatlarda artış problemini piyasaya müdahale yoluyla bastırıp, enflasyonda artış evresini çözmeye çalışıyoruz. Ne yazık ki; bu mümkün değil. Bunu geçmişte tekraren denedik, olmadı. bir daha olmayacak.”
Üretim maliyetindeki artış kaçınılmaz fiyata yansır
Üretici fiyatlarındaki yükselişi de tahlil eden ekonomist Mahfi Eğilmez şu değerlendirmeyi yaptı:
“Üretilen bir malın arz fiyatını belirleyen ögelerin başında maliyetler gelir. Üretim maliyetleri ortasında en kıymetli kalemlerden birisi üretim için kullanılan mazot, doğal gaz, elektrik ve gübre hammaddesi üzere üretim girdileridir.
Şayet bunların kıymetli bir kısmı ithal ediliyorsa bu biçimde kur yükseldiğinde üretim maliyetleri de yükselir. bu biçimde da fiyatlar yükselir.
Üreticinin maliyet artışlarını fiyatlara yansıtmasını engellemek için ithalat yolunu seçerseniz, kısa vadede fiyatları denetleseniz bile orta vadede üretici üretimden vazgeçer ve fiyatlar daha da yükselir.”
Yatırım tavsiyesi içermez.
Ekonomist Mahfi Eğilmez, bloğunda yayımladığı yazıda, sırf fiyat artışlarını ya da enflasyonu çözmek için değil, bütün ekonomik sıkıntıları çözmek için yapılması gerekenin evvel yüksek ülke riskine niye olan problemleri belirleyip onların tahliline girişmek olduğunu belirterek, “Çünkü ülke riskimiz (CDS primi) 430 baz puana yakın bir seviyede bulunuyor. 300 baz puanın üzerinde CDS primi kelam konusu olduğunda o iktisadın çok riskli olduğu kabul ediliyor.
Bu durumda sorunun temelinde fiyatların değil risklerin fahişliği var. bu biçimde riskleri düşürecek adımları atarsak itimat kaybını onarmış ve olumsuz beklentileri olumlu hale dönüştürerek kurlarda gerileme sağlamış oluruz. Kurlar gerileyince ithal girdi maliyetlerindeki artışlar durulur, fiyat artışları geriler, enflasyon düşer. Ve sonunda faizleri indirmekte sorun kalmaz” yorumunu yaptı.
KARŞITINDAN BAŞLADIK
Yüksek ülke riskinin, itimat kaybı, olumsuz beklentiler, kurlardaki yükseliş, ithal girdi maliyetlerindeki artış, fiyatlardaki artış, enflasyonda artış, faizlerde artış üzere zincirleme sürecin bir kesimi olduğuna dikkat çeken Eğilmez şunları yazdı:
“Enflasyon, faiz ilgisinin tahlili için yıllardır denklemin son iki kademesinden, üstelik onu da zıt çevirerek başladığımız için olayı çözemedik. Artık yüksek fiyat sıkıntısını yani denklemin sondan üçüncü kademesinde yer alan fiyatlarda artış problemini piyasaya müdahale yoluyla bastırıp, enflasyonda artış evresini çözmeye çalışıyoruz. Ne yazık ki; bu mümkün değil. Bunu geçmişte tekraren denedik, olmadı. bir daha olmayacak.”
Üretim maliyetindeki artış kaçınılmaz fiyata yansır
Üretici fiyatlarındaki yükselişi de tahlil eden ekonomist Mahfi Eğilmez şu değerlendirmeyi yaptı:
“Üretilen bir malın arz fiyatını belirleyen ögelerin başında maliyetler gelir. Üretim maliyetleri ortasında en kıymetli kalemlerden birisi üretim için kullanılan mazot, doğal gaz, elektrik ve gübre hammaddesi üzere üretim girdileridir.
Şayet bunların kıymetli bir kısmı ithal ediliyorsa bu biçimde kur yükseldiğinde üretim maliyetleri de yükselir. bu biçimde da fiyatlar yükselir.
Üreticinin maliyet artışlarını fiyatlara yansıtmasını engellemek için ithalat yolunu seçerseniz, kısa vadede fiyatları denetleseniz bile orta vadede üretici üretimden vazgeçer ve fiyatlar daha da yükselir.”
Yatırım tavsiyesi içermez.