Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği’nin (TÜSİAD) yeni lideri Orhan Turan, DÜNYA (NBE) İdare Şurası Lideri Hakan Güldağ ile Handan Sema Ceylan’ın sorularını yanıtladı.
“Cari açık bir daha yükselişte… Yeni iktisat programının savı kaldı mı” sorusuna Turan, “TL’yi bedelsiz kılıp ihracatı artırmak üzere bir beklenti oluşmuş olabilir lakin bugün küresel ihracat pazarlarının dinamikleri farklı. Para ünitesine çok paha kaybettirip ihracatta alan kazanma 1990’larda kaldı. Dünya değişti” formunda karşılık verdi.
Turan, “Artık katma bedeli yüksek, teknolojiye dayalı ve marka kıymeti olan eserler ihracat pazarlarında öne çıkıyor. Öte yandan güç ithalatı ağır bir ekonomiyiz. Rusya-Ukrayna savaşı öncesi periyotta de kıymetli fiyat yükselişleri vardı. Savaş bu süreci hızlandırdı” diyerek, daha net bir rota çizilmesinin kıymetine vurgu yaptı. Türkiye İktisat Modeli olarak isimlendirilen planla, dilek edilen sonuca ulaşılamadığını kaydeden Turan, “Yüzde 20’ye yavaşlayan bir ihracatımız ve yüzde 40’a gelen bir ithalat artışımızla cari açığımız bu yıl 30- 40 milyar dolara yanlışsız yükseliyor. TL’ye evvel paha kaybettirip cari açığı azaltalım, akabinde enflasyon düşer denklemi hayli da çalışmadı. Üretimde ithal girdinin hissesi çok yüksek olduğu için; ülke para ünitesi bedel kaybettikçe biz de şiddetli enflasyon oluyor. Yani evvel enflasyon yükselsin daha sonra düşürürüz üzere bir sonuç çıkıyordu bu çerçeveden; onun da bugün halihazırdaki refah kaybı ile sonuçlandığını görmekteyiz” açıklamalarında bulundu. Lider Turan’dan satır başları şöyleki:
DÖVİZ KAYNAĞINA DAHA UCUZ MALİYETLE ERİŞİRDİK…
Ekonomimizin fazlaca yüklü döviz muhtaçlığı var. Yalnızca cari açık değil dış borç ödemelerimiz de yüksek. Döviz kaynağımız az. Son periyotta uyguladığımız programla birlikte ülke risk primimiz de arttı ve bu kanalla da dış borç bulma maliyetimiz yükseldi. İktisatta çarkların dönmesi için gereken dövizi bulamadığımızda da o açıkta kalan dövizi karşılamak için TCMB rezervleri devreye giriyor. halbuki en başta TL bu derece bedel kaybetmese, şu an muhtaçlığımız olan döviz kaynağına fazlaca daha ucuz maliyetle erişirdik. Rezerv harcamamız da gerekmezdi.
ŞOK GELDİKTEN daha sonra UĞRAŞ DAHA MALİYETLİDİR
Enflasyonla gereğince çaba edebildiğimizi düşünmüyorum. Örneğin hakikat para siyaseti uygulayamıyoruz ya da tarım besin üzere konularda gerekli yapısal adımları atamıyoruz. Mümkün küresel şoklara ekonomiyi hazırlayamıyoruz. Bünye üzere düşünün, her an dışarıdan bir risk gelebilir. Siz bu biçimde bir durumda ne yaparsınız? Bedeninizi dirayetli tutmak için gereken sıhhat adımlarını atarsınız. Bizim ekonomimizde durum farklı, küresel taraftan bu enflasyon dalgasının gelmesi fazlaca mümkün idi. Buna daha hazırlıklı olup üzerimize düşeni yapmalıydık. Biz bu dalgaya, enflasyon pek yüksekken ve tüm dünya faiz artırırken, faiz indirerek girdik. Kaçınılmaz olan kur şoku yaşandı. Bir şok geldikten daha sonra onunla çaba epey daha maliyetlidir. Önemli olan o şoka hazırlıklı olmak.
ÜFE’DEKİ YÜKSELİŞİN SÜRMESİ ENFLASYON ARTIŞINI GÖSTERİYOR
Enflasyon tarafında yalnızca bu yıl değil son 5-6 yıldır hakikat gayret edemiyoruz. yıllar ortasında fiyatlama davranışı bozuldu, atalet devreye girdi. Sanıldığının bilakis, husus yalnızca arz taraflı değil iç talep de enflasyonist. Kur baskısına aslına bakarsanız hiç değinmiyorum. Bütün bu gerçekleri bir kenara bırakıp enflasyonun büsbütün küreselden kaynaklandığına kani olursanız, teşhis yanlış olur. Kısa vadede enflasyon görünümü pek zorlayıcı. Gerçek kesimde yeni eserler yeni fiyatlarla stoklara giriyor. Bunlar da bir çeşit daha fiyat baskısı yaratacaktır. Öne çekilmiş talebin hala enflasyon yarattığını görüyoruz. Globalde de emtia artışı ağır. O yüzden kısa vadede enflasyonun daha da yükselmesi mümkün. ÜFE’deki süratli yükselişin çabucak hemen durmamış olması da enflasyonun artmaya devam edeceğini gösteriyor.
İŞ GÜCÜ BARIŞI DİNAMİĞİ ÜZERE ÜRETİCİ-ALICI İLİŞKİSİ…
En kıymetli konulardan birisi iş gücü barışının sağlanmasıydı. Emekçi ve patron içindeki bu diyaloğu, dinamiği artık üretici ve alıcı içinde görüyoruz. Ya da ihraç edenle ithal eden içinde. Üretmek, üretirken ziyan etmemek, vaktinde teslim etmek, teslim ederken ziyan etmemek, dilek edilen vade ile alabilmek, eseri bulup alabilmek kıymetli hale geldi.
KREDİ ARZI KISA VADELİ, BU DA İŞLETME SERMAYESİ OLUYOR
Faizi düşürdük gerçek ancak “ucuz krediler var, bu da yatırıma gidiyor” tespiti tam yanlışsız değil. Bugün ticari kredilerde, yatırım kredileri aslına bakarsan fiyatlanamadığı için uzun vadeli yatırım kredisi arzı yok. Gerçek kesim de aslına bakarsan bu düşük faizden gereğince faydalanamıyor. Olan kredi arzı kısa vadeli ve bu da işletme sermayesine gidiyor. Tüketici kredilerinde ise yavaşlama var ve bu krediler aslına bakarsan değerli. Özetle düşürdüğümüz faiz bugün prestiji ile yatırım ve istihdam yaratmıyor. İktisada sirayet etmiyor.
HUSUS YALNIZCA FAİZ DÜZEYİ DEĞİL…
İş dünyası yatırım yaparken uzun vadeli fonlama kaynaklarını inceliyor lakin ondan evvelden iktisadın geleceğine ve öngörülebilirliğine bakıyor. İstikrarlı bir iktisat var ise, ileride bu tüketim baskılanır mı üzere bir kaygı, risk görmüyorsa, enflasyon düşükse iş dünyası yatırım sonucu alıyor. Bu şartların akabinde faizin düzeyine bakıyor. İstikrar kaygısı olan bir iktisatta faiz düştü diyelim bu kesinlikle ki yatırıma da dönüşmüyor. Bunu biz 2020’de KGF’de bir ölçü yaşadık. O devir düşük faizli fonlama konuta, otomobile, dövize gitmişti mesela. ötürüsıyla mevzu yalnızca faiz düzeyi değil iş dünyası için öncelikli olan öngörülebilir ve istikrarlı büyüme.
DÖVİZE ERİŞİM DAHA DA ZORLAŞIYOR
Fed bir ölçü geç de kaldığı için enflasyonu denetim etmede agresif bir para siyaseti yürütüyor, yürütecek de. Bu her şeydilk evvelce doların değerlenmesi ve faizinin de yükselmesi demek. Özetle, Türkiye üzere döviz gereksinimi olan bir ülkenin dövize erişimi daha da zorlaşmakta.
İŞ DÜNYASI GÜCÜNÜ YENİ ADIMLARA AHENK SAĞLAMAK İÇİN KULLANIYOR
İhracat bedellerinin Merkez Bankası’na satışı zarurî olan kısmının yüzde 25’ten yüzde 40’a çıkartılması ile ilgili soruya Orhan Turan, şu yanıtı verdi: “Bu uygulama aslında ülkenin elde ettiği döviz gelirinin bir kısmını MB rezervine koymak oluyor. Tıpkı havuz ortasında yer değiştiriyor yalnızca döviz. Kaldı ki gerçek kesitin o verdiği dövizi, verdiği kurdan çabucak geri alması da kelam konusu. ötürüsıyla toplamda kura dair kısa vadede değişen bir manzara yok. Yalnızca TCMB’nin rezerv elde ederek dövize müdahalede hareket alanını artırıyor. TCMB’ye bu dövizler giderken aslına bakarsanız piyasadan da misal oranda talep oluştuğu için toplam döviz arz talep istikrarı değişmiyor. Lakin ne fark ediyor derseniz; tüm bu adımlar atılırken gerçek kesim bu sefer de “spread” hesabı ile günlerini geçiriyor. Her an yeni bir adım gelebilir ve tüm gücümüzü bu yeni adımlara ahenk sağlamak için kullanıyoruz. İktisatta istikrar olsa, ihracatçımız da küresel fırsatlara dair daha fazla baş yorar ve o fırsatları kaçırmaz.”
Türkiye endüstrisi öne çıktı, ihracatta ünite fiyat artışı test ediliyor
İş dünyasının 40 yıldır bu kadar meçhul bir periyot yaşamamış olduğunun altını çizen Orhan Turan, şunları söylemiş oldu: “Sanayiye gelen güç artırımı yüzde 500’ün üzerinde. Durum yalnızca Türkiye’den de kaynaklı değil. Dünya da belirsizlikler ortasında. Bu öngörülemez bir ortam yaratıyor. Tüm bunlara karşın pandemi o denli bir şey yaptı ki Türkiye endüstrisi öne çıktı. Tedarik zincirlerini çeşitlendirmek isteyenler kapımızı çaldılar. Çin’den boşalan alanları daha fazlaca doldurmamız lazım. Maalesef çabucak yanı başımızda bir savaş var. Lakin orada yapılamayan üretimden dolayı talep ülkemize kaydı. Romanya’da, Bulgaristan’da üretim yapanlar Rusya’dan, Ukrayna’dan tedarik edemediği orta malları bizden istiyorlar. Olumlu demek olmaz lakin bu biçimde bir trend var. Türk iş dünyası da bu vakitte ihracat ünite fiyatlarını artırmayı test ediyor.”
“İnsan-bilim ve kurumlar” ikiz dönüşüm için de koşul
Dünyanın geçtiği kritik değişim sürecinin omurgasını, Avrupa Birliği’nin de kendi büyüme stratejisi olarak ortaya koyduğu yeşil ve dijital dönüşüm oluşturuyor. Bu ikiz dönüşümün her iki bileşeni için de değerli yatırıma gereksinim var. Yatırım planlamalarının hayata geçirilmesine takviye olacak finansman sistemlerinin güçlendirilmesi gerekli. Yeni teknolojilerin ve Ar-Ge faaliyetlerinin bu dönüşüme hizmet edecek biçimde kurgulanması da kritik. elbette tüm bu süreçlerin KOBİ’ler dahil bedel zincirinin tamamında kurgulanması gerekiyor. Olağan ki her iki dönüşümde evvela insan kaynağının yetkinliklerinin artırılması koşul. Yani yeşil ve dijital dönüşüm “Geleceği İnşa” raporumuzda da vurguladığımız “İnsan, bilim ve kurumlar” merkezinde bir bütüncül ve stratejik yaklaşımı gerektiriyor.
Beyin göçünü engelleyecek adımlar…
Türkiye’den göçün niçinleri üzerine yapılan araştırmalar var. Ekonomik şartlar, siyasi iklim, iş imkanlarının yetersizliği ve eğitim sisteminden duyulan memnuniyetsizlik göçe karar vermede kıymetli etkenler olarak çıkıyor. Ülkemizin geleceğini belirleyecek gençlerimizi kaybetmemek ve beyin göçünü bilakis çevirmek için ekonomik alanda yapılacak ıslahatların yanında özgürlükler, hukukun üstünlüğü, toplumsal cinsiyet eşitliği, çeşitliliğe hürmet, etraf ve iklim krizine hassaslık üzere bir fazlaca kıymetli mevzuda taviz vermeksizin ilerleme kaydetmeliyiz. Gençlere hayallerini bu ülkede gerçekleştirmelerini sağlayacak bir Türkiye’yi inşa etmek hepimizin sorumluluğu.
İdare konseyi kimlerden oluşuyor?
Orhan Turan başkanlığındaki TÜSİAD’ın üç lider yardımcısı Murat Özyeğin, Mehmet Tara ve Serpil Veral. İdare Konseyi Üyeleri; Cevdet Alemdar, İzel Levi Coşkun, Ozan Diren, Fatih Kemal Ebiçlioğlu, Perihan İnci, Çağatay Özdoğru, Elvan Ünlütürk ve Bedii Can Yücaoğlu. Yedek üyeler ise şu isimlerden oluşuyor: Meltem Akol, Gülesin Atalay, Kaan Bilecik, Ayşe Boyner, Emre Eczacıbaşı, Azmi Gümüşlüoğlu, Aslı Güreşcier, Mehmet Salih İtina, İzzet Özilhan, Durmuş Topcu, Cem Tüfekçi, Feyyaz Ünal.
Yatırım tavsiyesi içermez.
“Cari açık bir daha yükselişte… Yeni iktisat programının savı kaldı mı” sorusuna Turan, “TL’yi bedelsiz kılıp ihracatı artırmak üzere bir beklenti oluşmuş olabilir lakin bugün küresel ihracat pazarlarının dinamikleri farklı. Para ünitesine çok paha kaybettirip ihracatta alan kazanma 1990’larda kaldı. Dünya değişti” formunda karşılık verdi.
Turan, “Artık katma bedeli yüksek, teknolojiye dayalı ve marka kıymeti olan eserler ihracat pazarlarında öne çıkıyor. Öte yandan güç ithalatı ağır bir ekonomiyiz. Rusya-Ukrayna savaşı öncesi periyotta de kıymetli fiyat yükselişleri vardı. Savaş bu süreci hızlandırdı” diyerek, daha net bir rota çizilmesinin kıymetine vurgu yaptı. Türkiye İktisat Modeli olarak isimlendirilen planla, dilek edilen sonuca ulaşılamadığını kaydeden Turan, “Yüzde 20’ye yavaşlayan bir ihracatımız ve yüzde 40’a gelen bir ithalat artışımızla cari açığımız bu yıl 30- 40 milyar dolara yanlışsız yükseliyor. TL’ye evvel paha kaybettirip cari açığı azaltalım, akabinde enflasyon düşer denklemi hayli da çalışmadı. Üretimde ithal girdinin hissesi çok yüksek olduğu için; ülke para ünitesi bedel kaybettikçe biz de şiddetli enflasyon oluyor. Yani evvel enflasyon yükselsin daha sonra düşürürüz üzere bir sonuç çıkıyordu bu çerçeveden; onun da bugün halihazırdaki refah kaybı ile sonuçlandığını görmekteyiz” açıklamalarında bulundu. Lider Turan’dan satır başları şöyleki:
DÖVİZ KAYNAĞINA DAHA UCUZ MALİYETLE ERİŞİRDİK…
Ekonomimizin fazlaca yüklü döviz muhtaçlığı var. Yalnızca cari açık değil dış borç ödemelerimiz de yüksek. Döviz kaynağımız az. Son periyotta uyguladığımız programla birlikte ülke risk primimiz de arttı ve bu kanalla da dış borç bulma maliyetimiz yükseldi. İktisatta çarkların dönmesi için gereken dövizi bulamadığımızda da o açıkta kalan dövizi karşılamak için TCMB rezervleri devreye giriyor. halbuki en başta TL bu derece bedel kaybetmese, şu an muhtaçlığımız olan döviz kaynağına fazlaca daha ucuz maliyetle erişirdik. Rezerv harcamamız da gerekmezdi.
ŞOK GELDİKTEN daha sonra UĞRAŞ DAHA MALİYETLİDİR
Enflasyonla gereğince çaba edebildiğimizi düşünmüyorum. Örneğin hakikat para siyaseti uygulayamıyoruz ya da tarım besin üzere konularda gerekli yapısal adımları atamıyoruz. Mümkün küresel şoklara ekonomiyi hazırlayamıyoruz. Bünye üzere düşünün, her an dışarıdan bir risk gelebilir. Siz bu biçimde bir durumda ne yaparsınız? Bedeninizi dirayetli tutmak için gereken sıhhat adımlarını atarsınız. Bizim ekonomimizde durum farklı, küresel taraftan bu enflasyon dalgasının gelmesi fazlaca mümkün idi. Buna daha hazırlıklı olup üzerimize düşeni yapmalıydık. Biz bu dalgaya, enflasyon pek yüksekken ve tüm dünya faiz artırırken, faiz indirerek girdik. Kaçınılmaz olan kur şoku yaşandı. Bir şok geldikten daha sonra onunla çaba epey daha maliyetlidir. Önemli olan o şoka hazırlıklı olmak.
ÜFE’DEKİ YÜKSELİŞİN SÜRMESİ ENFLASYON ARTIŞINI GÖSTERİYOR
Enflasyon tarafında yalnızca bu yıl değil son 5-6 yıldır hakikat gayret edemiyoruz. yıllar ortasında fiyatlama davranışı bozuldu, atalet devreye girdi. Sanıldığının bilakis, husus yalnızca arz taraflı değil iç talep de enflasyonist. Kur baskısına aslına bakarsanız hiç değinmiyorum. Bütün bu gerçekleri bir kenara bırakıp enflasyonun büsbütün küreselden kaynaklandığına kani olursanız, teşhis yanlış olur. Kısa vadede enflasyon görünümü pek zorlayıcı. Gerçek kesimde yeni eserler yeni fiyatlarla stoklara giriyor. Bunlar da bir çeşit daha fiyat baskısı yaratacaktır. Öne çekilmiş talebin hala enflasyon yarattığını görüyoruz. Globalde de emtia artışı ağır. O yüzden kısa vadede enflasyonun daha da yükselmesi mümkün. ÜFE’deki süratli yükselişin çabucak hemen durmamış olması da enflasyonun artmaya devam edeceğini gösteriyor.
İŞ GÜCÜ BARIŞI DİNAMİĞİ ÜZERE ÜRETİCİ-ALICI İLİŞKİSİ…
En kıymetli konulardan birisi iş gücü barışının sağlanmasıydı. Emekçi ve patron içindeki bu diyaloğu, dinamiği artık üretici ve alıcı içinde görüyoruz. Ya da ihraç edenle ithal eden içinde. Üretmek, üretirken ziyan etmemek, vaktinde teslim etmek, teslim ederken ziyan etmemek, dilek edilen vade ile alabilmek, eseri bulup alabilmek kıymetli hale geldi.
KREDİ ARZI KISA VADELİ, BU DA İŞLETME SERMAYESİ OLUYOR
Faizi düşürdük gerçek ancak “ucuz krediler var, bu da yatırıma gidiyor” tespiti tam yanlışsız değil. Bugün ticari kredilerde, yatırım kredileri aslına bakarsan fiyatlanamadığı için uzun vadeli yatırım kredisi arzı yok. Gerçek kesim de aslına bakarsan bu düşük faizden gereğince faydalanamıyor. Olan kredi arzı kısa vadeli ve bu da işletme sermayesine gidiyor. Tüketici kredilerinde ise yavaşlama var ve bu krediler aslına bakarsan değerli. Özetle düşürdüğümüz faiz bugün prestiji ile yatırım ve istihdam yaratmıyor. İktisada sirayet etmiyor.
HUSUS YALNIZCA FAİZ DÜZEYİ DEĞİL…
İş dünyası yatırım yaparken uzun vadeli fonlama kaynaklarını inceliyor lakin ondan evvelden iktisadın geleceğine ve öngörülebilirliğine bakıyor. İstikrarlı bir iktisat var ise, ileride bu tüketim baskılanır mı üzere bir kaygı, risk görmüyorsa, enflasyon düşükse iş dünyası yatırım sonucu alıyor. Bu şartların akabinde faizin düzeyine bakıyor. İstikrar kaygısı olan bir iktisatta faiz düştü diyelim bu kesinlikle ki yatırıma da dönüşmüyor. Bunu biz 2020’de KGF’de bir ölçü yaşadık. O devir düşük faizli fonlama konuta, otomobile, dövize gitmişti mesela. ötürüsıyla mevzu yalnızca faiz düzeyi değil iş dünyası için öncelikli olan öngörülebilir ve istikrarlı büyüme.
DÖVİZE ERİŞİM DAHA DA ZORLAŞIYOR
Fed bir ölçü geç de kaldığı için enflasyonu denetim etmede agresif bir para siyaseti yürütüyor, yürütecek de. Bu her şeydilk evvelce doların değerlenmesi ve faizinin de yükselmesi demek. Özetle, Türkiye üzere döviz gereksinimi olan bir ülkenin dövize erişimi daha da zorlaşmakta.
İŞ DÜNYASI GÜCÜNÜ YENİ ADIMLARA AHENK SAĞLAMAK İÇİN KULLANIYOR
İhracat bedellerinin Merkez Bankası’na satışı zarurî olan kısmının yüzde 25’ten yüzde 40’a çıkartılması ile ilgili soruya Orhan Turan, şu yanıtı verdi: “Bu uygulama aslında ülkenin elde ettiği döviz gelirinin bir kısmını MB rezervine koymak oluyor. Tıpkı havuz ortasında yer değiştiriyor yalnızca döviz. Kaldı ki gerçek kesitin o verdiği dövizi, verdiği kurdan çabucak geri alması da kelam konusu. ötürüsıyla toplamda kura dair kısa vadede değişen bir manzara yok. Yalnızca TCMB’nin rezerv elde ederek dövize müdahalede hareket alanını artırıyor. TCMB’ye bu dövizler giderken aslına bakarsanız piyasadan da misal oranda talep oluştuğu için toplam döviz arz talep istikrarı değişmiyor. Lakin ne fark ediyor derseniz; tüm bu adımlar atılırken gerçek kesim bu sefer de “spread” hesabı ile günlerini geçiriyor. Her an yeni bir adım gelebilir ve tüm gücümüzü bu yeni adımlara ahenk sağlamak için kullanıyoruz. İktisatta istikrar olsa, ihracatçımız da küresel fırsatlara dair daha fazla baş yorar ve o fırsatları kaçırmaz.”
Türkiye endüstrisi öne çıktı, ihracatta ünite fiyat artışı test ediliyor
İş dünyasının 40 yıldır bu kadar meçhul bir periyot yaşamamış olduğunun altını çizen Orhan Turan, şunları söylemiş oldu: “Sanayiye gelen güç artırımı yüzde 500’ün üzerinde. Durum yalnızca Türkiye’den de kaynaklı değil. Dünya da belirsizlikler ortasında. Bu öngörülemez bir ortam yaratıyor. Tüm bunlara karşın pandemi o denli bir şey yaptı ki Türkiye endüstrisi öne çıktı. Tedarik zincirlerini çeşitlendirmek isteyenler kapımızı çaldılar. Çin’den boşalan alanları daha fazlaca doldurmamız lazım. Maalesef çabucak yanı başımızda bir savaş var. Lakin orada yapılamayan üretimden dolayı talep ülkemize kaydı. Romanya’da, Bulgaristan’da üretim yapanlar Rusya’dan, Ukrayna’dan tedarik edemediği orta malları bizden istiyorlar. Olumlu demek olmaz lakin bu biçimde bir trend var. Türk iş dünyası da bu vakitte ihracat ünite fiyatlarını artırmayı test ediyor.”
“İnsan-bilim ve kurumlar” ikiz dönüşüm için de koşul
Dünyanın geçtiği kritik değişim sürecinin omurgasını, Avrupa Birliği’nin de kendi büyüme stratejisi olarak ortaya koyduğu yeşil ve dijital dönüşüm oluşturuyor. Bu ikiz dönüşümün her iki bileşeni için de değerli yatırıma gereksinim var. Yatırım planlamalarının hayata geçirilmesine takviye olacak finansman sistemlerinin güçlendirilmesi gerekli. Yeni teknolojilerin ve Ar-Ge faaliyetlerinin bu dönüşüme hizmet edecek biçimde kurgulanması da kritik. elbette tüm bu süreçlerin KOBİ’ler dahil bedel zincirinin tamamında kurgulanması gerekiyor. Olağan ki her iki dönüşümde evvela insan kaynağının yetkinliklerinin artırılması koşul. Yani yeşil ve dijital dönüşüm “Geleceği İnşa” raporumuzda da vurguladığımız “İnsan, bilim ve kurumlar” merkezinde bir bütüncül ve stratejik yaklaşımı gerektiriyor.
Beyin göçünü engelleyecek adımlar…
Türkiye’den göçün niçinleri üzerine yapılan araştırmalar var. Ekonomik şartlar, siyasi iklim, iş imkanlarının yetersizliği ve eğitim sisteminden duyulan memnuniyetsizlik göçe karar vermede kıymetli etkenler olarak çıkıyor. Ülkemizin geleceğini belirleyecek gençlerimizi kaybetmemek ve beyin göçünü bilakis çevirmek için ekonomik alanda yapılacak ıslahatların yanında özgürlükler, hukukun üstünlüğü, toplumsal cinsiyet eşitliği, çeşitliliğe hürmet, etraf ve iklim krizine hassaslık üzere bir fazlaca kıymetli mevzuda taviz vermeksizin ilerleme kaydetmeliyiz. Gençlere hayallerini bu ülkede gerçekleştirmelerini sağlayacak bir Türkiye’yi inşa etmek hepimizin sorumluluğu.
İdare konseyi kimlerden oluşuyor?
Orhan Turan başkanlığındaki TÜSİAD’ın üç lider yardımcısı Murat Özyeğin, Mehmet Tara ve Serpil Veral. İdare Konseyi Üyeleri; Cevdet Alemdar, İzel Levi Coşkun, Ozan Diren, Fatih Kemal Ebiçlioğlu, Perihan İnci, Çağatay Özdoğru, Elvan Ünlütürk ve Bedii Can Yücaoğlu. Yedek üyeler ise şu isimlerden oluşuyor: Meltem Akol, Gülesin Atalay, Kaan Bilecik, Ayşe Boyner, Emre Eczacıbaşı, Azmi Gümüşlüoğlu, Aslı Güreşcier, Mehmet Salih İtina, İzzet Özilhan, Durmuş Topcu, Cem Tüfekçi, Feyyaz Ünal.
Yatırım tavsiyesi içermez.