Ana kalemler bazında 2021 yılının tamamında en düşük büyüme ithalat ve yatırımlar tarafında kaydedildi. 2021 yılının tamamında görülen büyüme performansı son 10 yılın en yüksek büyüme performansı oldu.
TÜİK’in deklare ettiğı datalara göre 2021’in son çeyreğinde ise büyüme yüzde 9,1 olarak gerçekleşti. Son çeyrekte bundan evvelki çeyreğe göre büyüme yüzde 1,5 oldu.
2021 üçüncü çeyreğine ait yıllık büyüme ise yüzde 7,4’ten yüzde 7,5’e revize edildi.
2021 yılında kişi başına GSYH cari fiyatlarla 85 bin 672 TL, ABD doları cinsinden 9 bin 539 olarak hesaplandı. 2020’de dolar cinsinden kişi başı gelir 8 bin 599 dolar olarak kaydedilmişti.
2021’de en yüksek büyüme ihracatta
Ana kalemler bazında bakıldığında 2021 yılı tamamında en süratli büyümeyi ihracat kaydetti.
Datalara nazaran 2021 yılında bundan evvelki yıl zincirlenmiş hacim endeksine bakılırsa mal ve hizmet ihracatı yüzde 24,9, ithalatı ise yüzde 2 arttı.
Büyüme performansında ihracatı iç tüketim takip etti. Yerleşik hanehalklarının sonuncu tüketim harcamaları, 2021 yılında bundan evvelki yıl zincirlenmiş hacim endeksine nazaran yüzde 15,1 arttı. Hanehalkı tüketim harcamalarının GSYH ortasındaki hissesi yüzde 55,1 oldu.
Yılın tamamında kamu harcamalarında yıllık büyüme yüzde 2,1; yatırımlarda ise yüzde 6,4 oldu.
Bu sayıların yıllık büyümeye katkısına bakıldığında en yüksek müspet katkının iç tüketimden geldiği izlendi.
Buna göre iç tüketimin 2021 yılında kaydedilen yüzde 11’lik büyümeye 9 puanlık katkısı oldu. İç tüketimi 4,9 puanla net ihracat, 1,7 puanla yatırımlar ve 0,3 puanla kamu harcamaları izledi. Stoklar ise büyümeyi 4,8 puan aşağı çekti.
2021 son çeyrekte en süratli büyüme içi tüketim tarafında
Son çeyreğe bakıldığında en süratli büyümenin ise iç tüketim tarafında gerçekleştiği görüldü. Yerleşik hanehalklarının son tüketim harcamaları 2021 yılının dördüncü çeyreğinde bundan evvelki yılın birebir çeyreğine göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak yüzde 21,4 arttı.
İç tüketimi son çeyrekte ihracat takip etti. Mal ve hizmet ihracatı, 2021 yılının dördüncü çeyreğinde bundan evvelki yılın tıpkı çeyreğine göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak yüzde 20,7, ithalatı ise yüzde 2,6 arttı.
Tıpkı çeyrekte devletin sonuncu tüketim harcamaları yüzde 1,9; gayrisafi sabit sermaye oluşumu ise yüzde 0,8 daraldı.
Bu sayıların akabinde son çeyrekte en yüksek katkı 12,5 puanla iç tüketimden geldi. İç tüketimi 4,8 puanlık katkıyla ihracat izledi. Son çeyrekte stoklar büyümeyi 7 puan, ithalat 0,6 puan, kamu harcamaları 0,3 puan ve yatırımlar da 0,2 puan aşağı çekti.
Hizmetler dalının son çeyrek performansı öne çıktı
Sektörel bazda bakıldığında yılın son çeyreğinde hizmetler kesiminin endüstriyi aşan performansı dikkat çekti.
Bilgilere bakılırsa hizmetler dalı yılın son çeyreğinde bundan evvelki yılın tıpkı periyoduna göre yüzde 16,7 büyüdü. Birebir devirde endüstride büyüme yüzde 10,7 olarak kaydedildi.
Tarım kesiminde büyüme yüzde 3,3 düzeyinde kalırken, inşaat dalı ise tıpkı devirde yüzde 3,9 daraldı.
Yılın tamamına bakıldığında ise 2021 yılında bundan evvelki yıla nazaran zincirlenmiş hacim endeksi olarak; hizmet faaliyetleri toplam katma pahası yüzde 21,1, başka hizmetler yüzde 20,3, bilgi ve irtibat faaliyetleri yüzde 20,2, mesleksel, idari ve dayanak hizmet faaliyetleri yüzde 17,3, sanayi yüzde 16,6, kamu idaresi, eğitim, insan sıhhati ve toplumsal hizmet faaliyetleri yüzde 7,0 ve gayrimenkul faaliyetleri yüzde 3,5 arttı.
Finans ve sigorta faaliyetleri yüzde 9,0, tarım dalı yüzde 2,2 ve inşaat dalı ise yüzde 0,9 azaldı.
Ekonomistler ihracat ve iç tüketimin katkısına dikkat çekti
Ekonomistler büyümenin büyük oranda baz tesiri ile yaşandığını, büyümenin yüklü olarak ihracattan kaynaklandığına dikkat çekti.
Bloomberg HT yayınına katılan BETAM Lideri Prof. Seyfettin Gürsel 2021 büyüme performansını şöyleki kıymetlendirdi: 2021 büyümesinin yarısı baz tesirinden geliyor. Başka yarısı da epeyce değerli, TL’de muazzam bir paha kaybı var bunun niçinleri başka bir tartışma. Lakin net ihracat büyümeye önemli katkı yaptı.
Değerli olan bu tablonun 2022’de devam edip etmeyeceği. Ne yazık ki bu bu tablonun muhakkak yineı olmayacak. Bu yıl birinci çeyrekte bir daha baz tesiri görülebilir. Birinci çeyrek yüksek gelecek fakat odaklanılması gereken büyüme rakmaları çeyrekten çeyreğe olmalı. Cari fiyatlarla, yüksek enflasyonla gelen yüksek bir büyüme kelam konusu.
Ankara Hacı Bayram Üniversitesi İktisat Kısmı Öğretim Üyesi Dr. Tolga Dağlaroğlu ise tüketimin büyümeye olan katkısına dikkat çekti.
Dr. Dağlaroğlu, “İç talepte, sanayi tarafında işler olumlu gidiyor. Tek dert girdi maliyetlerinin üst gidiyor olması. Son iki devir değerli sabit sermaye yatırımlarında azalış kelam konusu. Tüketime dayalı bir büyüme görülüyor. Bir de ihracat… Bilhassa pandemi daha sonrasında ihracat artışı değerli.” sözlerini kullandı.
Yatırım tavsiyesi içermez.
TÜİK’in deklare ettiğı datalara göre 2021’in son çeyreğinde ise büyüme yüzde 9,1 olarak gerçekleşti. Son çeyrekte bundan evvelki çeyreğe göre büyüme yüzde 1,5 oldu.
2021 üçüncü çeyreğine ait yıllık büyüme ise yüzde 7,4’ten yüzde 7,5’e revize edildi.
2021 yılında kişi başına GSYH cari fiyatlarla 85 bin 672 TL, ABD doları cinsinden 9 bin 539 olarak hesaplandı. 2020’de dolar cinsinden kişi başı gelir 8 bin 599 dolar olarak kaydedilmişti.
2021’de en yüksek büyüme ihracatta
Ana kalemler bazında bakıldığında 2021 yılı tamamında en süratli büyümeyi ihracat kaydetti.
Datalara nazaran 2021 yılında bundan evvelki yıl zincirlenmiş hacim endeksine bakılırsa mal ve hizmet ihracatı yüzde 24,9, ithalatı ise yüzde 2 arttı.
Büyüme performansında ihracatı iç tüketim takip etti. Yerleşik hanehalklarının sonuncu tüketim harcamaları, 2021 yılında bundan evvelki yıl zincirlenmiş hacim endeksine nazaran yüzde 15,1 arttı. Hanehalkı tüketim harcamalarının GSYH ortasındaki hissesi yüzde 55,1 oldu.
Yılın tamamında kamu harcamalarında yıllık büyüme yüzde 2,1; yatırımlarda ise yüzde 6,4 oldu.
Bu sayıların yıllık büyümeye katkısına bakıldığında en yüksek müspet katkının iç tüketimden geldiği izlendi.
Buna göre iç tüketimin 2021 yılında kaydedilen yüzde 11’lik büyümeye 9 puanlık katkısı oldu. İç tüketimi 4,9 puanla net ihracat, 1,7 puanla yatırımlar ve 0,3 puanla kamu harcamaları izledi. Stoklar ise büyümeyi 4,8 puan aşağı çekti.
2021 son çeyrekte en süratli büyüme içi tüketim tarafında
Son çeyreğe bakıldığında en süratli büyümenin ise iç tüketim tarafında gerçekleştiği görüldü. Yerleşik hanehalklarının son tüketim harcamaları 2021 yılının dördüncü çeyreğinde bundan evvelki yılın birebir çeyreğine göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak yüzde 21,4 arttı.
İç tüketimi son çeyrekte ihracat takip etti. Mal ve hizmet ihracatı, 2021 yılının dördüncü çeyreğinde bundan evvelki yılın tıpkı çeyreğine göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak yüzde 20,7, ithalatı ise yüzde 2,6 arttı.
Tıpkı çeyrekte devletin sonuncu tüketim harcamaları yüzde 1,9; gayrisafi sabit sermaye oluşumu ise yüzde 0,8 daraldı.
Bu sayıların akabinde son çeyrekte en yüksek katkı 12,5 puanla iç tüketimden geldi. İç tüketimi 4,8 puanlık katkıyla ihracat izledi. Son çeyrekte stoklar büyümeyi 7 puan, ithalat 0,6 puan, kamu harcamaları 0,3 puan ve yatırımlar da 0,2 puan aşağı çekti.
Hizmetler dalının son çeyrek performansı öne çıktı
Sektörel bazda bakıldığında yılın son çeyreğinde hizmetler kesiminin endüstriyi aşan performansı dikkat çekti.
Bilgilere bakılırsa hizmetler dalı yılın son çeyreğinde bundan evvelki yılın tıpkı periyoduna göre yüzde 16,7 büyüdü. Birebir devirde endüstride büyüme yüzde 10,7 olarak kaydedildi.
Tarım kesiminde büyüme yüzde 3,3 düzeyinde kalırken, inşaat dalı ise tıpkı devirde yüzde 3,9 daraldı.
Yılın tamamına bakıldığında ise 2021 yılında bundan evvelki yıla nazaran zincirlenmiş hacim endeksi olarak; hizmet faaliyetleri toplam katma pahası yüzde 21,1, başka hizmetler yüzde 20,3, bilgi ve irtibat faaliyetleri yüzde 20,2, mesleksel, idari ve dayanak hizmet faaliyetleri yüzde 17,3, sanayi yüzde 16,6, kamu idaresi, eğitim, insan sıhhati ve toplumsal hizmet faaliyetleri yüzde 7,0 ve gayrimenkul faaliyetleri yüzde 3,5 arttı.
Finans ve sigorta faaliyetleri yüzde 9,0, tarım dalı yüzde 2,2 ve inşaat dalı ise yüzde 0,9 azaldı.
Ekonomistler ihracat ve iç tüketimin katkısına dikkat çekti
Ekonomistler büyümenin büyük oranda baz tesiri ile yaşandığını, büyümenin yüklü olarak ihracattan kaynaklandığına dikkat çekti.
Bloomberg HT yayınına katılan BETAM Lideri Prof. Seyfettin Gürsel 2021 büyüme performansını şöyleki kıymetlendirdi: 2021 büyümesinin yarısı baz tesirinden geliyor. Başka yarısı da epeyce değerli, TL’de muazzam bir paha kaybı var bunun niçinleri başka bir tartışma. Lakin net ihracat büyümeye önemli katkı yaptı.
Değerli olan bu tablonun 2022’de devam edip etmeyeceği. Ne yazık ki bu bu tablonun muhakkak yineı olmayacak. Bu yıl birinci çeyrekte bir daha baz tesiri görülebilir. Birinci çeyrek yüksek gelecek fakat odaklanılması gereken büyüme rakmaları çeyrekten çeyreğe olmalı. Cari fiyatlarla, yüksek enflasyonla gelen yüksek bir büyüme kelam konusu.
Ankara Hacı Bayram Üniversitesi İktisat Kısmı Öğretim Üyesi Dr. Tolga Dağlaroğlu ise tüketimin büyümeye olan katkısına dikkat çekti.
Dr. Dağlaroğlu, “İç talepte, sanayi tarafında işler olumlu gidiyor. Tek dert girdi maliyetlerinin üst gidiyor olması. Son iki devir değerli sabit sermaye yatırımlarında azalış kelam konusu. Tüketime dayalı bir büyüme görülüyor. Bir de ihracat… Bilhassa pandemi daha sonrasında ihracat artışı değerli.” sözlerini kullandı.
Yatırım tavsiyesi içermez.