Türkiye’de bayan istihdamı alanında yapılan bu en yeni araştırmaya bakılırsa, 5 iştirakçiden 4’ü ülke kalkınması için daha fazla bayanın iş gücüne katılmasını istedi.
Tüm dünyada Kovid-19 salgını daha sonrası kayba uğrayan bayan istihdamının desteklenmesi için çabalar sürerken, TİSK toplumun bayan istihdamına bakışını ölçmek için bir araştırma yaptı.
Araştırmaya 6-13 Ağustos’ta Türkiye’nin tüm coğrafik bölgelerinden iştirakçiler dahil oldu. İştirakçilerin fazlaca büyük kısmını ofis ve saha çalışanları oluştururken, emekliler, işsizler ve öğrenciler de çalışmada temsil edildi. Ankette cinsiyet, yaş, eğitim seviyesi üzere demografik kırılımlarda da Türkiye gerçeğini yansıtan istikrarlı bir iştirak sağlandı.
Araştırma algı tespitinin ötesine geçerek bayan istihdamını artırmak için kamuoyunun ve TİSK’in tahlil tekliflerine de odaklandı.
Kadınlar iş ömründe “cinsiyet ayrımcılığından” şikayetçi, erkekler de cinsiyete dayalı ayrımcılık yaşandığını doğruluyor
Araştırmaya bakılırsa, çalışan bayanların yarısı iş ömründe bayanlara erkekler ile tıpkı şartlarda davranılmadığını tabir etti. Her 3 erkekten 1’i ise bayanların bu tabirini doğrular nitelikte karşılık verdi.
Çocuk sahibi bayanlar daha epey ayrımcılığa uğruyor
Çocuk sahibi olan ve çocuk sahibi olmayan bayanlar içinden, çocuk sahibi çalışan bayanlar cinsiyete dayalı ayrımcılığa daha fazla uğradıklarını belirtti.
Terfilerde cinsiyete bakılıyor
Katılımcılara bakılırsa, bayanların en dezavantajlı görüldüğü alan terfi ve gelişim imkanları oldu. İşe alımda tercih edilmeme ikinci sırada, doğum/bakım müsaadesi niçiniyle iş kaybı ise üçüncü sırada yer aldı. Neredeyse 5 kişinin 2’si bu alanlara işaret etti.
Kadınların işe alımda tercih edilmediğini beyan eden erkek sayısı (%39), bayan iştirakçi sayısından (%34) daha yüksek oldu. İşe alımda cinsiyet dezavantajı algısı %63 ile en çok ilkokul ve öncesi eğitimli şahıslarda görüldü ve eğitim düzeyi artıkça bu oranın düştüğü saptandı.
Her 2 beyaz yakalı bayandan biri cinsiyetçi tavırla karşı karşıya kalıyor
Her 2 beyaz yakalı bayan çalışandan 1’i işyerinde cinsiyetçi durumla karşı karşıya olduğunu söylemiş oldu. Yüksek eğitimli küme içerisinde dahi bu biçimde deneyimlerin ve/veya tanıklıkların çok yaygın olduğu görüldü.
Her 2 çocuklu bayan çalışandan neredeyse yarısı doğum/bakım müsaadesi sebebiyle iş kaybı ile yüz yüze gelebildiği tarafında beyan verdi.
Kadına yönelik takviye düzenekleri güçleniyor
Araştırmada, 2 iştirakçiden 1’i işyerinde bayanlara yönelik takviye düzenekleri olduğunu söylemiş oldu. Müspet ayrımcılık da denilen bu sistemler içinde en yüksek oranda (%48) belirtilen alan bayanlara karşı kullanılan “yumuşak irtibat dili” oldu.
Bunun haricinde çeşitliliği destekleyen kurumsal süreçleri işaret eden iştirakçilerin öne çıkardığı başka sistemler %32 ile işe alım önceliği, %25 düzeyleri ile eğitim takviyeleri ve kreş/bakım dayanakları oldu. 5 çalışandan 1’i ise işyerinde, çalışma hayatının önde gelen yabancı ve Türk şirketleri tarafınca uygulanan terfi ve yedekleme kotalarının mevcut olduğunu belirtti.
Kadınlar, “Güvenceli Esnek Çalışmaya” olumlu yaklaşıyor
TİSK’in geçtiğimiz günlerde yaptığı toplumsal medya paylaşıma bakılırsa, OECD ülkelerindeki bayan istihdam oranının yükseltilmesi durumunda, OECD gayri safi yurt içi hasılasına 6 trilyon dolar katkı sağlaması bekleniyor. Araştırmada da bu bilgiye uyumlu biçimde, her 10 iştirakçiden 8’i ülke kalkınması için bayan istihdamının artması gerektiğini düşünüyor. Öte yandan, ankete katılanların yaklaşık %80’i bayan istihdamının önündeki en büyük pürüzün gelenekler ve toplumsal alışkanlıklar olduğuna inanıyor. Bakım hizmetlerinin daha erişilebilir hale gelmesi ve müspet ayrımcılık uygulamaları bayan istihdamının önünü açacak usuller olarak görülüyor.
Yarı vakitli çalışma modellerinin yaygın olduğu, yeni kuşak ve garantili esnek çalışma fırsatlarının daha fazla yer aldığı ülkelerde bayanların istihdama iştirakinin bariz biçimde yükseldiği biliniyor. Ülkemiz ise çabucak hemen esneklik ve bayan istihdamı bakımından OECD ülke ortalamasının altında yer alıyor. TİSK araştırmasında, 10 şahıstan 9’u teminatlı ve yarı vakit asıllı esnek çalışma biçimlerine bayanların istihdama iştirakinin önünü açacak anahtar olarak vurgu yapıyor. TİSK’in daha evvel yayınladığı Esnek Çalışma Raporu, güvencelilik aslıyla yaygınlaştırılacak bu teknikler ile 1,5 milyon kişinin kayıtlı istihdama iştirakinin mümkün olduğunu vurguluyor. Bu potansiyel işgücünün fazlaca büyük çoğunluğunun bayan ve ergenlerden oluşması öngörülüyor.
TİSK bayan istihdamının desteklenmesi alanında ülkemize ve dünyaya örnek uygulamaları hayata geçiriyor. Ülkemizde UN Women tarafınca başlatılan “He for she” kampanyasını ekosisteminde yer alan Türkiye’nin en kuvvetli kurumsal firmaları ile destekliyor. Bu kapsamda yürütülen, yalnızca bayanlardan oluşan üretim bandı ile Birleşmiş Milletler’den ödül alan uygulamalardan, birfazlaca dal ve meslekte birinci bayan istihdamı örneklerine; terfi, yedekleme ve eğitim planlarında bayana geçiş üstünlüğü kotalarından, iş hayatında cinsiyete yönelik ayrımcı söz ve davranışlara yönelik cinsiyet gözlüğü/sözlüğü üzere toplumsal farkındalık uygulamalarına bir epeyce örnek sayılabilir. Ayrıyeten, TİSK potansiyel işgücününe yönelik de birfazlaca uygulama ile çalışma ömrüne istikamet veriyor. Kız öğrencilere yönelik istihdam ve eğitim programları, burs ve bayan girişimcilik dayanakları bunların birkaç örneği olarak sayılabilir.
TİSK bayan istihdamının desteklenmesi için bu mevzuyu gündemde tutmaya, hoş örnekleri ile öncü olmaya devam edecek. Eylül ayında 2022 müracaatları açılan Ortak Yarınlar Ödül Programı’nda çeşitlilik ana teması altında bayanlara yönelik düzgün uygulamalar ödüllendirilecek ve kamuoyu ile paylaşılacak. Ortak Yarınlar ile TİSK tüm paydaşlarını bu hususta atılan somut adımları paylaşmaya ve artırmaya, bunun için de her vakit olduğu üzere iş birliğine davet ediyor.
Yatırım tavsiyesi içermez.
Tüm dünyada Kovid-19 salgını daha sonrası kayba uğrayan bayan istihdamının desteklenmesi için çabalar sürerken, TİSK toplumun bayan istihdamına bakışını ölçmek için bir araştırma yaptı.
Araştırmaya 6-13 Ağustos’ta Türkiye’nin tüm coğrafik bölgelerinden iştirakçiler dahil oldu. İştirakçilerin fazlaca büyük kısmını ofis ve saha çalışanları oluştururken, emekliler, işsizler ve öğrenciler de çalışmada temsil edildi. Ankette cinsiyet, yaş, eğitim seviyesi üzere demografik kırılımlarda da Türkiye gerçeğini yansıtan istikrarlı bir iştirak sağlandı.
Araştırma algı tespitinin ötesine geçerek bayan istihdamını artırmak için kamuoyunun ve TİSK’in tahlil tekliflerine de odaklandı.
Kadınlar iş ömründe “cinsiyet ayrımcılığından” şikayetçi, erkekler de cinsiyete dayalı ayrımcılık yaşandığını doğruluyor
Araştırmaya bakılırsa, çalışan bayanların yarısı iş ömründe bayanlara erkekler ile tıpkı şartlarda davranılmadığını tabir etti. Her 3 erkekten 1’i ise bayanların bu tabirini doğrular nitelikte karşılık verdi.
Çocuk sahibi bayanlar daha epey ayrımcılığa uğruyor
Çocuk sahibi olan ve çocuk sahibi olmayan bayanlar içinden, çocuk sahibi çalışan bayanlar cinsiyete dayalı ayrımcılığa daha fazla uğradıklarını belirtti.
Terfilerde cinsiyete bakılıyor
Katılımcılara bakılırsa, bayanların en dezavantajlı görüldüğü alan terfi ve gelişim imkanları oldu. İşe alımda tercih edilmeme ikinci sırada, doğum/bakım müsaadesi niçiniyle iş kaybı ise üçüncü sırada yer aldı. Neredeyse 5 kişinin 2’si bu alanlara işaret etti.
Kadınların işe alımda tercih edilmediğini beyan eden erkek sayısı (%39), bayan iştirakçi sayısından (%34) daha yüksek oldu. İşe alımda cinsiyet dezavantajı algısı %63 ile en çok ilkokul ve öncesi eğitimli şahıslarda görüldü ve eğitim düzeyi artıkça bu oranın düştüğü saptandı.
Her 2 beyaz yakalı bayandan biri cinsiyetçi tavırla karşı karşıya kalıyor
Her 2 beyaz yakalı bayan çalışandan 1’i işyerinde cinsiyetçi durumla karşı karşıya olduğunu söylemiş oldu. Yüksek eğitimli küme içerisinde dahi bu biçimde deneyimlerin ve/veya tanıklıkların çok yaygın olduğu görüldü.
Her 2 çocuklu bayan çalışandan neredeyse yarısı doğum/bakım müsaadesi sebebiyle iş kaybı ile yüz yüze gelebildiği tarafında beyan verdi.
Kadına yönelik takviye düzenekleri güçleniyor
Araştırmada, 2 iştirakçiden 1’i işyerinde bayanlara yönelik takviye düzenekleri olduğunu söylemiş oldu. Müspet ayrımcılık da denilen bu sistemler içinde en yüksek oranda (%48) belirtilen alan bayanlara karşı kullanılan “yumuşak irtibat dili” oldu.
Bunun haricinde çeşitliliği destekleyen kurumsal süreçleri işaret eden iştirakçilerin öne çıkardığı başka sistemler %32 ile işe alım önceliği, %25 düzeyleri ile eğitim takviyeleri ve kreş/bakım dayanakları oldu. 5 çalışandan 1’i ise işyerinde, çalışma hayatının önde gelen yabancı ve Türk şirketleri tarafınca uygulanan terfi ve yedekleme kotalarının mevcut olduğunu belirtti.
Kadınlar, “Güvenceli Esnek Çalışmaya” olumlu yaklaşıyor
TİSK’in geçtiğimiz günlerde yaptığı toplumsal medya paylaşıma bakılırsa, OECD ülkelerindeki bayan istihdam oranının yükseltilmesi durumunda, OECD gayri safi yurt içi hasılasına 6 trilyon dolar katkı sağlaması bekleniyor. Araştırmada da bu bilgiye uyumlu biçimde, her 10 iştirakçiden 8’i ülke kalkınması için bayan istihdamının artması gerektiğini düşünüyor. Öte yandan, ankete katılanların yaklaşık %80’i bayan istihdamının önündeki en büyük pürüzün gelenekler ve toplumsal alışkanlıklar olduğuna inanıyor. Bakım hizmetlerinin daha erişilebilir hale gelmesi ve müspet ayrımcılık uygulamaları bayan istihdamının önünü açacak usuller olarak görülüyor.
Yarı vakitli çalışma modellerinin yaygın olduğu, yeni kuşak ve garantili esnek çalışma fırsatlarının daha fazla yer aldığı ülkelerde bayanların istihdama iştirakinin bariz biçimde yükseldiği biliniyor. Ülkemiz ise çabucak hemen esneklik ve bayan istihdamı bakımından OECD ülke ortalamasının altında yer alıyor. TİSK araştırmasında, 10 şahıstan 9’u teminatlı ve yarı vakit asıllı esnek çalışma biçimlerine bayanların istihdama iştirakinin önünü açacak anahtar olarak vurgu yapıyor. TİSK’in daha evvel yayınladığı Esnek Çalışma Raporu, güvencelilik aslıyla yaygınlaştırılacak bu teknikler ile 1,5 milyon kişinin kayıtlı istihdama iştirakinin mümkün olduğunu vurguluyor. Bu potansiyel işgücünün fazlaca büyük çoğunluğunun bayan ve ergenlerden oluşması öngörülüyor.
TİSK bayan istihdamının desteklenmesi alanında ülkemize ve dünyaya örnek uygulamaları hayata geçiriyor. Ülkemizde UN Women tarafınca başlatılan “He for she” kampanyasını ekosisteminde yer alan Türkiye’nin en kuvvetli kurumsal firmaları ile destekliyor. Bu kapsamda yürütülen, yalnızca bayanlardan oluşan üretim bandı ile Birleşmiş Milletler’den ödül alan uygulamalardan, birfazlaca dal ve meslekte birinci bayan istihdamı örneklerine; terfi, yedekleme ve eğitim planlarında bayana geçiş üstünlüğü kotalarından, iş hayatında cinsiyete yönelik ayrımcı söz ve davranışlara yönelik cinsiyet gözlüğü/sözlüğü üzere toplumsal farkındalık uygulamalarına bir epeyce örnek sayılabilir. Ayrıyeten, TİSK potansiyel işgücününe yönelik de birfazlaca uygulama ile çalışma ömrüne istikamet veriyor. Kız öğrencilere yönelik istihdam ve eğitim programları, burs ve bayan girişimcilik dayanakları bunların birkaç örneği olarak sayılabilir.
TİSK bayan istihdamının desteklenmesi için bu mevzuyu gündemde tutmaya, hoş örnekleri ile öncü olmaya devam edecek. Eylül ayında 2022 müracaatları açılan Ortak Yarınlar Ödül Programı’nda çeşitlilik ana teması altında bayanlara yönelik düzgün uygulamalar ödüllendirilecek ve kamuoyu ile paylaşılacak. Ortak Yarınlar ile TİSK tüm paydaşlarını bu hususta atılan somut adımları paylaşmaya ve artırmaya, bunun için de her vakit olduğu üzere iş birliğine davet ediyor.
Yatırım tavsiyesi içermez.