İZLENİM | Türkiye’nin en olağan dışı müsabakalarında birini yerinde izlemek için hafta sonu Rize’nin Ardeşen ilçesine bağlı Tunca Beldesi’ndeydik… Karadeniz’de çocukluk yaşayan çabucak her insanın bildiği, kent hayatından uzak büyüyen çocukların en büyük cümbüşlerinden biri olan tahta otomobillerin bir şenliğe dönüştürüldüğü Formulaz’da günümüzde hala yaşatılan bu kültürün bir modülü olduk.
TUNCA HALKI BİR MİRASI ŞENLİĞE DÖNÜŞTÜRMÜŞ
12 yıldır aralıksız sürdürülen ve daima gitmek için can attığım Formulaz’da yıllar daha sonra bir tahta otomobilin üzerinde olmak beni inanılmaz heyecanlandırdı. Karadeniz beşerinin 1900’lü senelerdan beri hayatında olan, atalarından, dedelerinden kalma tahta otomobil geleneğine sahip çıkan Tunca halkı bu mirası tam manasıyla bir şenliğe dönüştürmeyi başarmış.
Red Bull ve Formulaz derneğinin düzenlediği yarışları bir bayram bekler üzere bekleyen yöre halkının pandemi niçiniyle verilen 2 yıllık ortanın akabinde gösterdiği ilgi, heyecanı ziyadesiyle katlıyordu. Yaşlısı genci, bayanı erkeği, Türkiye’nin farklı vilayetlerinden yalnızca bu eğlenceyi yaşamak için gelen binlerce insan vardı Tunca’da.
FREN YOK, MOTOR YOK! TEK DENETİM AYAKLARA GİYİLEN KARA LASTİKTE…
Tamamı el emeği ile üretilen tahta otomobillerle yarışmak için Karadenizli’nin simgelerinden olan kıl çorap ve kara lastik giymek kaide. Fren, motor yahut rastgele bir metal aksamın yer almadığı araçlarda tüm denetim ayaklara giyilen lastiklerin tabanında… Birbirinden enteresan dizaynlara sahip araçların yarışa katılabilmesi için en büyük kural ise büsbütün organik olması. Yani yalnızca çivi ve ahşap materyal kullanılmasına müsaade veriliyor.
1600 metrelik parkurda saatte 70-80 km sürate ulaşan tahta otomobillerle ortalama 50 derecelik tehlikeli ve virajlı yoldan aşağı gitmek nitekim cüret işi. Lakin işin heyecanı da tadı da hakikaten değişik. Yarışlarda birincilik mükafatı 5 tam altın olarak belirlenmiş, yörenin gençleri kadar yaşı 50’ye 60’ya dayanmış yarışmacıların da hala savlı bir biçimde orada olması rekabete farklı bir renk katmıştı.
XAŞATTULE’NİN SESİ VE ADRENALİN
Bu tecrübesi yaşamak için starta geldiğimde yanımda Atletizmde dünya şampiyonumuz olan Ayşe Begüm Onbaşı da vardı. Bizimkisi bir şov yarışıydı lakin pistten çıkmadan, tahta otomobilim kırılmadan parkuru bitirip bitiremeyeceğimi de merak ediyordum. Ayşe Begüm’den aldığım hamasetle finişe kadar gitmeliyim diye düşündüm. Yarışı başlatmak için kullanılan kırbaç formundaki kalın ipin yere vurulmasıyla çıkan, klâsik sistem Xaşattule’nin patlama sesiyle tekerlekler dönmeye başlayınca adrenalin düzeyim tavan yaptı.
BECERİ SÜRATLİ GİTMEK DEĞİL, SURATI DENETİM ETMEK
Daha birinci virajda suratımı azaltmayı denerken yerdeki ayağım piste takılıp fikir bu işin sanıldığı kadar kolay olmayacağını anladım. Altımdan kayıp giden otomobil yol kenarlarına güvenlik için koyulan saman balyalarından birinde duruyordu. Süratlice alıp tekrar yarışa devam ettim. Önümde düşen 2 kişi daha vardı. Onları geçip kontrolümü sağlamayı yavaş yavaş öğrenince telefonumu çıkararak görüntü çekmeye başladım. Formulaz’da olay aslında süratli gitmek değil, suratını denetim altında tutmayı başarabilmekmiş. Ayağımdaki kara lastiklerle yanlışsız yerde fren yapmayı kavrayınca birinci sırada finişe kadar inmeyi başardım.
Doğal ki bu gerçek bir yarış sayılmazdı ancak birinci denemede parkuru tamamlamış olmak benim için mükemmel bir tecrübe olmuştu. En epey hızlandığım anlarda aldığım keyif ve bitişe vardığımda gelen alkış sesleriyle duyduğum memnunluk Formulaz’ın en büyük anıları olarak kalacak.
Gelecek sene 13’üncüsü düzenlenecek Formulaz’ın her geçen yıl daha da tanınan hala gelmesi ve tüm Türkiye tarafınca benimsenmesi fazla uzun sürmeyecek üzere duruyor.
TUNCA HALKI BİR MİRASI ŞENLİĞE DÖNÜŞTÜRMÜŞ
12 yıldır aralıksız sürdürülen ve daima gitmek için can attığım Formulaz’da yıllar daha sonra bir tahta otomobilin üzerinde olmak beni inanılmaz heyecanlandırdı. Karadeniz beşerinin 1900’lü senelerdan beri hayatında olan, atalarından, dedelerinden kalma tahta otomobil geleneğine sahip çıkan Tunca halkı bu mirası tam manasıyla bir şenliğe dönüştürmeyi başarmış.
Red Bull ve Formulaz derneğinin düzenlediği yarışları bir bayram bekler üzere bekleyen yöre halkının pandemi niçiniyle verilen 2 yıllık ortanın akabinde gösterdiği ilgi, heyecanı ziyadesiyle katlıyordu. Yaşlısı genci, bayanı erkeği, Türkiye’nin farklı vilayetlerinden yalnızca bu eğlenceyi yaşamak için gelen binlerce insan vardı Tunca’da.
FREN YOK, MOTOR YOK! TEK DENETİM AYAKLARA GİYİLEN KARA LASTİKTE…
Tamamı el emeği ile üretilen tahta otomobillerle yarışmak için Karadenizli’nin simgelerinden olan kıl çorap ve kara lastik giymek kaide. Fren, motor yahut rastgele bir metal aksamın yer almadığı araçlarda tüm denetim ayaklara giyilen lastiklerin tabanında… Birbirinden enteresan dizaynlara sahip araçların yarışa katılabilmesi için en büyük kural ise büsbütün organik olması. Yani yalnızca çivi ve ahşap materyal kullanılmasına müsaade veriliyor.
1600 metrelik parkurda saatte 70-80 km sürate ulaşan tahta otomobillerle ortalama 50 derecelik tehlikeli ve virajlı yoldan aşağı gitmek nitekim cüret işi. Lakin işin heyecanı da tadı da hakikaten değişik. Yarışlarda birincilik mükafatı 5 tam altın olarak belirlenmiş, yörenin gençleri kadar yaşı 50’ye 60’ya dayanmış yarışmacıların da hala savlı bir biçimde orada olması rekabete farklı bir renk katmıştı.
XAŞATTULE’NİN SESİ VE ADRENALİN
Bu tecrübesi yaşamak için starta geldiğimde yanımda Atletizmde dünya şampiyonumuz olan Ayşe Begüm Onbaşı da vardı. Bizimkisi bir şov yarışıydı lakin pistten çıkmadan, tahta otomobilim kırılmadan parkuru bitirip bitiremeyeceğimi de merak ediyordum. Ayşe Begüm’den aldığım hamasetle finişe kadar gitmeliyim diye düşündüm. Yarışı başlatmak için kullanılan kırbaç formundaki kalın ipin yere vurulmasıyla çıkan, klâsik sistem Xaşattule’nin patlama sesiyle tekerlekler dönmeye başlayınca adrenalin düzeyim tavan yaptı.
BECERİ SÜRATLİ GİTMEK DEĞİL, SURATI DENETİM ETMEK
Daha birinci virajda suratımı azaltmayı denerken yerdeki ayağım piste takılıp fikir bu işin sanıldığı kadar kolay olmayacağını anladım. Altımdan kayıp giden otomobil yol kenarlarına güvenlik için koyulan saman balyalarından birinde duruyordu. Süratlice alıp tekrar yarışa devam ettim. Önümde düşen 2 kişi daha vardı. Onları geçip kontrolümü sağlamayı yavaş yavaş öğrenince telefonumu çıkararak görüntü çekmeye başladım. Formulaz’da olay aslında süratli gitmek değil, suratını denetim altında tutmayı başarabilmekmiş. Ayağımdaki kara lastiklerle yanlışsız yerde fren yapmayı kavrayınca birinci sırada finişe kadar inmeyi başardım.
Doğal ki bu gerçek bir yarış sayılmazdı ancak birinci denemede parkuru tamamlamış olmak benim için mükemmel bir tecrübe olmuştu. En epey hızlandığım anlarda aldığım keyif ve bitişe vardığımda gelen alkış sesleriyle duyduğum memnunluk Formulaz’ın en büyük anıları olarak kalacak.
Gelecek sene 13’üncüsü düzenlenecek Formulaz’ın her geçen yıl daha da tanınan hala gelmesi ve tüm Türkiye tarafınca benimsenmesi fazla uzun sürmeyecek üzere duruyor.