Pandemi ve döviz fiyatlarındaki hareketliliği fırsata çevirip, banka kredilerini bile stok yapmak için kullanarak haksız çıkar elde etme peşinde koşanlar bu sefer yaş tahtaya bastı.
Küresel resesyon telaşlarının tesiriyle başta petrol olmak üzere emtia fiyatlarında yaşanan düşüşler ve döviz kurunda sağlanan istikrar, eser meblağlarında yükseliş beklentisiyle hareket ederek stok yapanları kapana sıkıştırdı.
Sabah’tan Metin Can’ın haberine nazaran ellerinde yüksek maliyetli hammaddeyle kalan stokçular, bu mamüllerin finansmanının zorlaşması niçiniyle, artık bu malları elden çıkarma telaşına kapıldı.
Merkez Bankası Lideri Şahap Kavcıoğlu da bu yaz İSO’da yaptığı konuşmada, birtakım sanayicilerin banka kredilerini stok yapmak için kullandığına dikkat çekmişti.
DEPOLAR AĞZINA KADAR DOLU
Şekerden hazır giysiye, beyaz eşyadan mobilyaya, kağıttan demir-çeliğe ve otomotiv dalına kadar bir epeyce bölümde depolarda eser ve hammadde şişkinliği yaşanıyor. Stok şişkinliğinde pandemi daha sonrası birdenbire yükselen talebin olağana dönmesi ve döviz kurlarındaki sabit seyir tesirli oldu. Fabrikalarda hammadde fazlalığı yaşanıyor.
FİYATLARI DÜŞÜRMEK ZORUNDALAR
İş dünyası temsilcileri, talebin yüksek olduğu devirde birfazlaca kişinin stoklara da yüksek fiyattan girdiğine dikkat çekti. Kimi ‘üretimi ve ticareti aksamasın’ diye bu malları aldı, kimi de bunu fırsata çevirmeye kalktı. Artık birfazlaca firma yüksek maliyetli stoklardan dolayı fazlaca önemli ziyan etmeye başladı. Stokları eritme telaşı meblağları daha da aşağı düşürebilir.
NAVLUN OLAĞANA DÖNÜYOR
KOVİD-19 salgınıyla dünya ticaretinin yaklaşık yüzde 90’ının yapıldığı deniz yolunda “boş konteyner krizi” başlamıştı. Evvel, Uzak Doğu, Amerika ve Avrupa pazarında başlayan navlun fiyatlarındaki (geminin yük taşıma ücreti) artışlar, dünyanın çabucak her yerinde hissedilmişti. Navlun meblağları konteyner bulunamamasının tesiriyle 10’a katlanmıştı. Uzak Doğu-Avrupa çizgisinde Kovid-19 öncesinde 2 bin dolar düzeyinde olan navlun fiyatları, 20 bin dolara dayanmıştı. Global iktisat artık talep düşmesiyle tam karşıtı bir durumla “kapasite fazlası” sıkıntısıyla karşı karşıya.
PETROL % 35 DÜŞTÜ
Son dört aydır dünya çapında düşme eğiliminde olan hammadde meblağları da stok maliyetlerinin artmasına ve bu alandan kâr elde etmeye çalışanların diskalifiye bulunmasına niye oldu.
Özellikle petrol ve plastik mamüllerinde yaşanan istikrarlı düşüş sanayicilerin önünü de açmaya başladı. Bu yılki tepe fiyatına nazaran bakılırsa petrol yüzde 35, buğday yüzde 42, alüminyum yüzde 36 düştü.
İç piyasada da akaryakıtın litre fiyatında yüzde 36 düşüş yaşandı. Dünya Besin Endeksi ise yüzde 15 geriledi.
DÜNYADA DA MİSAL TREND
Sadece Türkiye’de değil dünyada da misal bir seyir yaşanıyor. Çip dalında, bu sefer de arz fazlası niçiniyle yeni bir kriz gündemde. Bölümdeki arz fazlası o denli bir düzeye ulaştı ki, Qualcomm, düşük talep niçiniyle fazla stokların satılmasının iki çeyrek süreceği iddiasını yaptı. AMD ise 2023 baharına kadar üretim fazlasının azaltmasına odaklanacak.
Yatırım tavsiyesi içermez.
Küresel resesyon telaşlarının tesiriyle başta petrol olmak üzere emtia fiyatlarında yaşanan düşüşler ve döviz kurunda sağlanan istikrar, eser meblağlarında yükseliş beklentisiyle hareket ederek stok yapanları kapana sıkıştırdı.
Sabah’tan Metin Can’ın haberine nazaran ellerinde yüksek maliyetli hammaddeyle kalan stokçular, bu mamüllerin finansmanının zorlaşması niçiniyle, artık bu malları elden çıkarma telaşına kapıldı.
Merkez Bankası Lideri Şahap Kavcıoğlu da bu yaz İSO’da yaptığı konuşmada, birtakım sanayicilerin banka kredilerini stok yapmak için kullandığına dikkat çekmişti.
DEPOLAR AĞZINA KADAR DOLU
Şekerden hazır giysiye, beyaz eşyadan mobilyaya, kağıttan demir-çeliğe ve otomotiv dalına kadar bir epeyce bölümde depolarda eser ve hammadde şişkinliği yaşanıyor. Stok şişkinliğinde pandemi daha sonrası birdenbire yükselen talebin olağana dönmesi ve döviz kurlarındaki sabit seyir tesirli oldu. Fabrikalarda hammadde fazlalığı yaşanıyor.
FİYATLARI DÜŞÜRMEK ZORUNDALAR
İş dünyası temsilcileri, talebin yüksek olduğu devirde birfazlaca kişinin stoklara da yüksek fiyattan girdiğine dikkat çekti. Kimi ‘üretimi ve ticareti aksamasın’ diye bu malları aldı, kimi de bunu fırsata çevirmeye kalktı. Artık birfazlaca firma yüksek maliyetli stoklardan dolayı fazlaca önemli ziyan etmeye başladı. Stokları eritme telaşı meblağları daha da aşağı düşürebilir.
NAVLUN OLAĞANA DÖNÜYOR
KOVİD-19 salgınıyla dünya ticaretinin yaklaşık yüzde 90’ının yapıldığı deniz yolunda “boş konteyner krizi” başlamıştı. Evvel, Uzak Doğu, Amerika ve Avrupa pazarında başlayan navlun fiyatlarındaki (geminin yük taşıma ücreti) artışlar, dünyanın çabucak her yerinde hissedilmişti. Navlun meblağları konteyner bulunamamasının tesiriyle 10’a katlanmıştı. Uzak Doğu-Avrupa çizgisinde Kovid-19 öncesinde 2 bin dolar düzeyinde olan navlun fiyatları, 20 bin dolara dayanmıştı. Global iktisat artık talep düşmesiyle tam karşıtı bir durumla “kapasite fazlası” sıkıntısıyla karşı karşıya.
PETROL % 35 DÜŞTÜ
Son dört aydır dünya çapında düşme eğiliminde olan hammadde meblağları da stok maliyetlerinin artmasına ve bu alandan kâr elde etmeye çalışanların diskalifiye bulunmasına niye oldu.
Özellikle petrol ve plastik mamüllerinde yaşanan istikrarlı düşüş sanayicilerin önünü de açmaya başladı. Bu yılki tepe fiyatına nazaran bakılırsa petrol yüzde 35, buğday yüzde 42, alüminyum yüzde 36 düştü.
İç piyasada da akaryakıtın litre fiyatında yüzde 36 düşüş yaşandı. Dünya Besin Endeksi ise yüzde 15 geriledi.
DÜNYADA DA MİSAL TREND
Sadece Türkiye’de değil dünyada da misal bir seyir yaşanıyor. Çip dalında, bu sefer de arz fazlası niçiniyle yeni bir kriz gündemde. Bölümdeki arz fazlası o denli bir düzeye ulaştı ki, Qualcomm, düşük talep niçiniyle fazla stokların satılmasının iki çeyrek süreceği iddiasını yaptı. AMD ise 2023 baharına kadar üretim fazlasının azaltmasına odaklanacak.
Yatırım tavsiyesi içermez.