Buğday ve arpada hasadın çabucak hemen çok az kısmı yapıldı. Türkiye’nin saman gereksiniminin büyük kısmını karşılayan Mardin ve Şanlıurfa bölgesinde kuraklığın tesirli olması niçiniyle saman karaborsaya düştü. Geçen sene 500 lira olan samanın tonu bu günlerde 1000 lira düzeyine ulaştı.
Kuraklık niçiniyle “üretim az olacak, saman bulamam” telaşı ile daha hasat yapılmadan saman için üreticiye para ödenerek satın alınıyor. Üretici buğdayını hasat ederken danesini kendisi alırken sapını biçer parası karşılığında hasadı yapan biçerciye verirdi. Bu sene biçerciler, saman almak isteyenler, çiftçinin buğdayını hasat ederken samanı alabilmek için üstüne dekar başına 300- 400 lira para ödüyor. Ayrıyeten fiyatı artacak diye parayı samana yatıranlar da var.
Konya, Aksaray, Karapınar yöresinde yonca başta olmak üzere kaba yem üretimi, ticareti ve ihracatı yapan Mesut Örkçü, samanda fiyatın pik noktasına ulaştığını söylüyor. Telefonla görüştüğümüz Mesut Örkçü, kaba yemde yaşanan gelişmeleri şöyleki özetledi:
“Fiyatı artacak diye herkes saman alıyor. Daha hasat edilmeden saman kapışılıyor. Türkiye’nin bitcoini saman oldu diyebiliriz. Bugün lokantacı, lastikçi, berber, parası olan saman alıyor. niye bu biçimde oldu? Türkiye’nin saman gereksinimini büyük ölçüde karşılayan Ankara Gölbaşı’ndan Mardin’e kadar olan bölgedir. Mardin ve Şanlıurfa Ovası’nda kuraklık niçiniyle eser olmadı. Buradan sap çıkmayınca piyasada saman bulamam tasası doğdu. Hayvancılık yapanlar saman muhtaçlığını öncesinden temin etmek için adeta yarışa girdi. Bir yandan da tedarikçiler samanı stoklamaya başladı. Saman para kazandıracak diye ilgisiz beşerler da buraya para yatırınca geçen sene tonu 500 lira civarında olan saman 1000 liraya çıktı. Ben de tedarikçi olduğum için yakından takip ediyorum. Kimileri tonunu 450-500 liradan aldı ve 600 liraya mal ederek stoka koydu. Bir kaç ay daha sonra 1200 lira olmasını bekliyorlar. Bu büsbütün fırsatçılık. Tarım Bakanlığının alana inerek bu fırsatçılığı önlemesi gerekir. Yoksa bundan hayvancılık yapan yetiştirici de, et, süt, yumurta alan tüketici de ziyan görür.”
“Saman bulamam” kaygısı fiyatı artırıyor
Samanın ton başına 1000 lira ile pik noktaya ulaştığını anlatan Mesut Örkçü, son senelerda danelik mısırın sapının saman üzere kullanılmaya başlandığını belirterek kelamlarını şöyleki sürdürdü: ” Eylül-Ekim aylarında danelik mısır hasadı ile birlikte mısır sapı da devreye girecek. Bunu kullanan işletmeler var. bu biçimde fiyatlar gevşer. Ayrıyeten İç Anadolu’da kuraklıktan etkilenen yerler olsa da sulanan yerlerde eser uygun. Bu bölge ve Trakya devreye girince fiyatlarda bir gevşeme olmasını bekliyoruz. Şu anda meblağların bu kadar yükselmesinin sebebi, piyasada büyük bir telaş olması. Saman bulamazsam telaşı hakim.”
Yonca, kuru ot, silajdaki fiyat artışı can yakıyor
Yalnızca samanın fiyatı değil, hayvancılıkta en epeyce kullanılan kaba yemlerden yoncanın da fiyatı son bir yılda yüzde 100’den çok arttı. Geçen sene 600-700 lira olan yoncanın tonu 1500 liranın üstüne çıktı. Artık yeni eser tarlada 1100-1200 liradan satılıyor. Kuru otun ton fiyatı 350-400 liradan, 500-600 liraya yükseldi. Geçen sene yetiştiricilerin tonunu 280-290 liradan aldıkları mısır silajı 600 lirayı buldu.
Dövizdeki artış, nakliye meblağlarının artması niçiniyle ithal yem hammaddelerine neredeyse her gün artırım gelirken, yetiştiriciler yerli esere, kaba yeme yöneldi. Fakat, kuraklık niçiniyle içerde de hem buğday, arpa, mısır tıpkı vakitte kaba yem fiyatları artıyor. Besicilik, süt hayvancılığı, beyaz et ve yumurta üreticileri için sahiden çok güç bir yıl yaşanıyor. Maliyetler daima artarken, et, süt, yumurta meblağları birebir oranda artmıyor.
İhracat 1 Temmuz’a kadar yasak!
Yonca, saman, kuru ot üzere kaba yemlerin ihracatı 1 Temmuz 2021 tarihine kadar yasak. Tarım ve Orman Bakanlığı Besin ve Denetim Genel Müdürlüğü 5 Ocak 2021 tarihinde “Çok İvedi” olarak 81 vilayet valiliğine gönderdiği yazı ile yem ve yem hammaddelerinin Dahilde Sürece Rejimi (DİR) hariç, 1 Temmuz 2021 tarihine kadar “İhracat Ön Müsaade Belgesi” düzenlenmemesini bildirmişti. Bu kapsamda ihracat yasak.
Döviz ve nakliye niçiniyle ithalat yapılmazsı güç
İç piyasada saman, kuru ot, yonca ve öteki kaba yemlerin fiyatının artması üzerine akla ithalatı getiriyor. Birinci sefer samanın ithal edildiği 2012’den bu yana tartışmalar sürüyor. Lakin, hem dövizdeki yüksek kur, nakliye masraflarının epey yükselmesi niçiniyle saman ithalatının yapılması fazlaca güç. Saman ithalatında birinci vakit içinderda akla gelen Bulgaristan’dan Türkiye’ye ithalatın maliyeti bile yüksek. Bu niçinle ithalat yapılması güç görünüyor.
Gübreye, mazota, tohuma, ilaca müdahale edilmeli
Geçen hafta (9 Haziran’da) Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) ucuz arpa ve mısır sağlayarak piyasaya müdahale edeceğini yazdık. Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli 5 gün daha sonra artan yem fiyatlarına müdahale edileceğini duyurdu.
Kuraklık, dövizdeki artış, nakliye meblağlarının yüksek olması niçiniyle yemde fiyatlar durdurulamıyor. Fabrika yeminde de kaba yemde de fiyatlar geçen yılın neredeyse iki katı.
Yem ve öbür girdi meblağları artarken yetiştiricilerin ürettiği hayvansal mamüllerin fiyatı birebir oranda artmıyor. Bu niçinle et, süt, yumurta üreticileri büyük bir darboğazda. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın TMO üzerinden yapacağı müdahalenin de epeyce tesirli olmayacağı görülüyor. Arpa fiyatı ton başına 2 bin 800 lirayı bulmuşken yetiştiricilere ve yem sanayicilerine 1950 liradan arpa satmak, mısır satmak kulağa güzel geliyor. Fakat, bu mamüllerin yem ortasındaki hissesi fiyatlarda büyük bir düşüş olmayacağını gösteriyor.
Dikkat ederseniz, Türkiye’de daima sonuca müdahale ediliyor. Asıl üretim evresinde müdahale etmek gerekiyor. Gübreye, mazota, tohuma, ilaca dayanak sağlanarak müdahale edilmeli. Eser ortaya çıktıktan daha sonra fiyatlar yüzde 100 arttıktan daha sonra müdahaleler sonuç vermiyor.
Özetle, hayvancılık kesimi için hayli sıkıntı bir yıl olacak. Girdi fiyatları artarken eser meblağları birebir oranda artmıyor. Çiğ süt fiyatı sabit tutuluyor. 2007-2008 devrinde olduğu üzere yetiştirici süt ineklerini kesmek zorunda bırakılıyor. Bütün bu dertlerin faturasını yalnızca üretici değil, tüketici olarak hepimiz ödüyoruz. Bilmem farkında mısınız?
Ali Ekber Yıldırım/Dünya
Yatırım tavsiyesi içermez.
Kuraklık niçiniyle “üretim az olacak, saman bulamam” telaşı ile daha hasat yapılmadan saman için üreticiye para ödenerek satın alınıyor. Üretici buğdayını hasat ederken danesini kendisi alırken sapını biçer parası karşılığında hasadı yapan biçerciye verirdi. Bu sene biçerciler, saman almak isteyenler, çiftçinin buğdayını hasat ederken samanı alabilmek için üstüne dekar başına 300- 400 lira para ödüyor. Ayrıyeten fiyatı artacak diye parayı samana yatıranlar da var.
Konya, Aksaray, Karapınar yöresinde yonca başta olmak üzere kaba yem üretimi, ticareti ve ihracatı yapan Mesut Örkçü, samanda fiyatın pik noktasına ulaştığını söylüyor. Telefonla görüştüğümüz Mesut Örkçü, kaba yemde yaşanan gelişmeleri şöyleki özetledi:
“Fiyatı artacak diye herkes saman alıyor. Daha hasat edilmeden saman kapışılıyor. Türkiye’nin bitcoini saman oldu diyebiliriz. Bugün lokantacı, lastikçi, berber, parası olan saman alıyor. niye bu biçimde oldu? Türkiye’nin saman gereksinimini büyük ölçüde karşılayan Ankara Gölbaşı’ndan Mardin’e kadar olan bölgedir. Mardin ve Şanlıurfa Ovası’nda kuraklık niçiniyle eser olmadı. Buradan sap çıkmayınca piyasada saman bulamam tasası doğdu. Hayvancılık yapanlar saman muhtaçlığını öncesinden temin etmek için adeta yarışa girdi. Bir yandan da tedarikçiler samanı stoklamaya başladı. Saman para kazandıracak diye ilgisiz beşerler da buraya para yatırınca geçen sene tonu 500 lira civarında olan saman 1000 liraya çıktı. Ben de tedarikçi olduğum için yakından takip ediyorum. Kimileri tonunu 450-500 liradan aldı ve 600 liraya mal ederek stoka koydu. Bir kaç ay daha sonra 1200 lira olmasını bekliyorlar. Bu büsbütün fırsatçılık. Tarım Bakanlığının alana inerek bu fırsatçılığı önlemesi gerekir. Yoksa bundan hayvancılık yapan yetiştirici de, et, süt, yumurta alan tüketici de ziyan görür.”
“Saman bulamam” kaygısı fiyatı artırıyor
Samanın ton başına 1000 lira ile pik noktaya ulaştığını anlatan Mesut Örkçü, son senelerda danelik mısırın sapının saman üzere kullanılmaya başlandığını belirterek kelamlarını şöyleki sürdürdü: ” Eylül-Ekim aylarında danelik mısır hasadı ile birlikte mısır sapı da devreye girecek. Bunu kullanan işletmeler var. bu biçimde fiyatlar gevşer. Ayrıyeten İç Anadolu’da kuraklıktan etkilenen yerler olsa da sulanan yerlerde eser uygun. Bu bölge ve Trakya devreye girince fiyatlarda bir gevşeme olmasını bekliyoruz. Şu anda meblağların bu kadar yükselmesinin sebebi, piyasada büyük bir telaş olması. Saman bulamazsam telaşı hakim.”
Yonca, kuru ot, silajdaki fiyat artışı can yakıyor
Yalnızca samanın fiyatı değil, hayvancılıkta en epeyce kullanılan kaba yemlerden yoncanın da fiyatı son bir yılda yüzde 100’den çok arttı. Geçen sene 600-700 lira olan yoncanın tonu 1500 liranın üstüne çıktı. Artık yeni eser tarlada 1100-1200 liradan satılıyor. Kuru otun ton fiyatı 350-400 liradan, 500-600 liraya yükseldi. Geçen sene yetiştiricilerin tonunu 280-290 liradan aldıkları mısır silajı 600 lirayı buldu.
Dövizdeki artış, nakliye meblağlarının artması niçiniyle ithal yem hammaddelerine neredeyse her gün artırım gelirken, yetiştiriciler yerli esere, kaba yeme yöneldi. Fakat, kuraklık niçiniyle içerde de hem buğday, arpa, mısır tıpkı vakitte kaba yem fiyatları artıyor. Besicilik, süt hayvancılığı, beyaz et ve yumurta üreticileri için sahiden çok güç bir yıl yaşanıyor. Maliyetler daima artarken, et, süt, yumurta meblağları birebir oranda artmıyor.
İhracat 1 Temmuz’a kadar yasak!
Yonca, saman, kuru ot üzere kaba yemlerin ihracatı 1 Temmuz 2021 tarihine kadar yasak. Tarım ve Orman Bakanlığı Besin ve Denetim Genel Müdürlüğü 5 Ocak 2021 tarihinde “Çok İvedi” olarak 81 vilayet valiliğine gönderdiği yazı ile yem ve yem hammaddelerinin Dahilde Sürece Rejimi (DİR) hariç, 1 Temmuz 2021 tarihine kadar “İhracat Ön Müsaade Belgesi” düzenlenmemesini bildirmişti. Bu kapsamda ihracat yasak.
Döviz ve nakliye niçiniyle ithalat yapılmazsı güç
İç piyasada saman, kuru ot, yonca ve öteki kaba yemlerin fiyatının artması üzerine akla ithalatı getiriyor. Birinci sefer samanın ithal edildiği 2012’den bu yana tartışmalar sürüyor. Lakin, hem dövizdeki yüksek kur, nakliye masraflarının epey yükselmesi niçiniyle saman ithalatının yapılması fazlaca güç. Saman ithalatında birinci vakit içinderda akla gelen Bulgaristan’dan Türkiye’ye ithalatın maliyeti bile yüksek. Bu niçinle ithalat yapılması güç görünüyor.
Gübreye, mazota, tohuma, ilaca müdahale edilmeli
Geçen hafta (9 Haziran’da) Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) ucuz arpa ve mısır sağlayarak piyasaya müdahale edeceğini yazdık. Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli 5 gün daha sonra artan yem fiyatlarına müdahale edileceğini duyurdu.
Kuraklık, dövizdeki artış, nakliye meblağlarının yüksek olması niçiniyle yemde fiyatlar durdurulamıyor. Fabrika yeminde de kaba yemde de fiyatlar geçen yılın neredeyse iki katı.
Yem ve öbür girdi meblağları artarken yetiştiricilerin ürettiği hayvansal mamüllerin fiyatı birebir oranda artmıyor. Bu niçinle et, süt, yumurta üreticileri büyük bir darboğazda. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın TMO üzerinden yapacağı müdahalenin de epeyce tesirli olmayacağı görülüyor. Arpa fiyatı ton başına 2 bin 800 lirayı bulmuşken yetiştiricilere ve yem sanayicilerine 1950 liradan arpa satmak, mısır satmak kulağa güzel geliyor. Fakat, bu mamüllerin yem ortasındaki hissesi fiyatlarda büyük bir düşüş olmayacağını gösteriyor.
Dikkat ederseniz, Türkiye’de daima sonuca müdahale ediliyor. Asıl üretim evresinde müdahale etmek gerekiyor. Gübreye, mazota, tohuma, ilaca dayanak sağlanarak müdahale edilmeli. Eser ortaya çıktıktan daha sonra fiyatlar yüzde 100 arttıktan daha sonra müdahaleler sonuç vermiyor.
Özetle, hayvancılık kesimi için hayli sıkıntı bir yıl olacak. Girdi fiyatları artarken eser meblağları birebir oranda artmıyor. Çiğ süt fiyatı sabit tutuluyor. 2007-2008 devrinde olduğu üzere yetiştirici süt ineklerini kesmek zorunda bırakılıyor. Bütün bu dertlerin faturasını yalnızca üretici değil, tüketici olarak hepimiz ödüyoruz. Bilmem farkında mısınız?
Ali Ekber Yıldırım/Dünya
Yatırım tavsiyesi içermez.