Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü’nün (OECD) yayınladığı Tarım İzleme Raporu, Türkiye’de tarıma verilen bedeldeki erimeyi bir kere daha gözler önüne serdi. Rapora nazaran ziraî takviyeler 2002 yılına kadar ortalama olarak gayri safi yurtiçi hasılanın (GSYH) yüzde 4’ünü oluştururken, 2018-2020 yılları içinde yüzde 1.4’e geriledi.
GSYH’DEKİ HİSSESİ DÜŞTÜ
Geçen yıl bu oran yüzde 1.61’e çıksa da, salgın niçiniyle dünyada tarım mamüllerinin fiyatlarının yükselmesi ve Türk Lirası’nın bedel kaybetmesi üreticilere bir darbe daha vurdu. 2002 yılına kadar toplam ziraî dayanakların yüzde 78’ini oluşturan taban fiyat takviyesi geçen yıl yüzde 54’e geriledi.
Ziraî takviyelerin azalmasında, tarım bölümünün GSYH ortasındaki hissesinin düşmesi de tesirli oldu. OECD bilgi tabanına bakılırsa, 2002 yılında tarımın GSYH’den aldığı hisse yüzde 10.2 iken geçen yıl bu oran yüzde 6.4’e geriledi. Türkiye, 2002 yılında ziraî takviyenin GSYH’den aldığı yüzde 3.66 hisseyle OECD ülkeleri ortasında birinci sırada yer alırken, 2020 yılında yüzde 1.61’le 3’üncü sıraya düştü.
CHP Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal, “tek adam keyfi yönetimi” diye nitelendirdiği sistemden Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne geçtiğimiz son 3 yılda tarım ve ona bağlı bölümlere takviyelerin azaldığını söylemiş oldu. “Ülkemizde 2010 yılı üretimin kırıldığı, ithalatın tepe yapmaya başladığı yıldır” diyen Sarıbal, bir yandan tarıma verilen dayanakların azaldığını, öteki yandan da ithalatın arttığını kaydetti. Sarıbal şunları söylemiş oldu:
“OECD datalarına göre, 2017 yılında 25 milyar dolar tarım ve ona bağlı dallara yatırım ve dayanak sağlanırken 2018 ve 2019 yılında bu sayı 8 milyar dolara kadar geriledi. 2020 yılında ise bu ölçü 11 milyar dolar oldu. AKP hükümetleri devrinde tarım ve bağlı bölümlere yapılan yatırımlar ortalama yıllık 17 milyar dolar iken neredeyse yarı yarıya azalarak son 3 yılda 9 milyar dolara düştü. Ülkemiz tek adam keyfi idaresi kararı tarımda dışa bağımlı hale gelirken, çiftçimiz pandemi, global ısınma ve iklim değişikliğine karşı savunmasız bırakıldı.”
Nuray Tarhan/Sözcü
Yatırım tavsiyesi içermez.
GSYH’DEKİ HİSSESİ DÜŞTÜ
Geçen yıl bu oran yüzde 1.61’e çıksa da, salgın niçiniyle dünyada tarım mamüllerinin fiyatlarının yükselmesi ve Türk Lirası’nın bedel kaybetmesi üreticilere bir darbe daha vurdu. 2002 yılına kadar toplam ziraî dayanakların yüzde 78’ini oluşturan taban fiyat takviyesi geçen yıl yüzde 54’e geriledi.
Ziraî takviyelerin azalmasında, tarım bölümünün GSYH ortasındaki hissesinin düşmesi de tesirli oldu. OECD bilgi tabanına bakılırsa, 2002 yılında tarımın GSYH’den aldığı hisse yüzde 10.2 iken geçen yıl bu oran yüzde 6.4’e geriledi. Türkiye, 2002 yılında ziraî takviyenin GSYH’den aldığı yüzde 3.66 hisseyle OECD ülkeleri ortasında birinci sırada yer alırken, 2020 yılında yüzde 1.61’le 3’üncü sıraya düştü.
CHP Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal, “tek adam keyfi yönetimi” diye nitelendirdiği sistemden Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne geçtiğimiz son 3 yılda tarım ve ona bağlı bölümlere takviyelerin azaldığını söylemiş oldu. “Ülkemizde 2010 yılı üretimin kırıldığı, ithalatın tepe yapmaya başladığı yıldır” diyen Sarıbal, bir yandan tarıma verilen dayanakların azaldığını, öteki yandan da ithalatın arttığını kaydetti. Sarıbal şunları söylemiş oldu:
“OECD datalarına göre, 2017 yılında 25 milyar dolar tarım ve ona bağlı dallara yatırım ve dayanak sağlanırken 2018 ve 2019 yılında bu sayı 8 milyar dolara kadar geriledi. 2020 yılında ise bu ölçü 11 milyar dolar oldu. AKP hükümetleri devrinde tarım ve bağlı bölümlere yapılan yatırımlar ortalama yıllık 17 milyar dolar iken neredeyse yarı yarıya azalarak son 3 yılda 9 milyar dolara düştü. Ülkemiz tek adam keyfi idaresi kararı tarımda dışa bağımlı hale gelirken, çiftçimiz pandemi, global ısınma ve iklim değişikliğine karşı savunmasız bırakıldı.”
Nuray Tarhan/Sözcü
Yatırım tavsiyesi içermez.