Cengiz Holding, son senelerda Türkiye’nin dört bir yanında gerçekleşen etraf katliamlarının baş aktörlerinden biri. Holding’in hayata geçirdiği inşaat, maden ve güç projelerine karşı şimdiye dek epey sayıda aksiyon yapıldı.
En son Rize’nin İkizdere köyü, yöre halkının direnişine sahne oldu. İkizdereliler, Cengiz İnşaat’ın taş ocağı projesine karşı aylardır ayakta. Bölgede yapılmak istenen komşu Haçapit’teki taş ocağının bir gibisi.
Deutsche Welle Türkçe’den Pelin Ünker / Serdar Vardar’ın araştırma haberine bakılırsa holding, Türkiye kamuoyunda anahtar teslim ihaleler, silinen vergi borçları ve teşviklerle biliniyor. 17-25 Aralık tapelerinde vatandaşa ettiği küfürle hatırlanan işveren Mehmet Cengiz, AKP devrinde kamudan aldığı ihalelerle servetini katladı. Forbes Türkiye’nin 2020 yılında yayınladığı “en zenginler” listesine nazaran Cengiz Holding’in hak sahiplerinin toplamda en az 2,2 milyar dolarlık serveti bulunuyor. Fakat Türkiye’de iktidarın sağladığı imkanları sonuna kadar kullanan Mehmet Cengiz, iş bu serveti değerlendirmeye geldiğinde soluğu vergi cennetlerinde alıyor.
Panama Papers yayınlandığı periyotta vergiden kaçınmak için kurduğu offshore şirketlerle gündeme gelen Mehmet Cengiz, Pandora Papers sızıntılarında da öne çıkan isimlerden biri oldu.
Pandora Papers açığa çıkardı
Milletlerarası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu (ICIJ) tarafınca DW Türkçe’nin de ortalarında yer aldığı medya ortaklarıyla paylaşılan evraklara nazaran Mehmet Cengiz, Britanya Virjin Adaları (BVI) merkezli MEFA Cengiz Limited şirketinin de sahibi. Cengiz, vergiden kaçınmak ve bunu yaparken ismini bâtın tutmak için şirketin kuruluşunda vekil hissedar ve yöneticiler kullanıyor.
6 Nisan 2011’de kurulan MEFA Cengiz Limited’in hissedarlarından bir oburu ise beraberinde Cengiz Holding İcra Heyeti Üyesi olan Uğur Cengiz. 2015 yılına gelindiğinde Uğur Cengiz, MEFA Cengiz’in yöneticiliğini de üstleniyor. Tıpkı tarihte şirket hissedarlığı da vekil hissedarlardan alınıp şahsen Uğur ve Mehmet Cengiz’e geçiyor.
50 bin dolar sermayeyle kurulan şirketin kayıtlı olduğu servis sağlayıcı ise Trident Trust. Trident Trust üzere firmalar, müşterilerinin kimliğini ve varlıklarını gizlemek için iç içe geçmiş paravan şirketler ve vekil yöneticiler kullanıyorlar.
İsmine Standard Chartered Bank’ta hesap açılan offshore şirketin idaresi Standard Chartered Trust (Guernsey) Limited tarafınca yapılıyor. Elde edilen evraklarda Cengiz Ailesi’nin ağır programlarından dolayı MEFA Cengiz Limited ve varlıklarının idaresi için profesyonel bir hizmet almak istediği belirtiliyor.
Mehmet Cengiz bir daha programının ağır olduğu nedeni öne sürülerek DW Türkçe’nin röportaj talebini reddetti. Sorularımızı yazılı olarak yanıtlayan Cengiz, MEFA Cengiz’in Uğur Cengiz ile kendisine ilişkin bir şirket olduğunu kabul etti. Fakat vergi yükünü azaltmak için hangi tekniklere başvurduğuna dair bilgi vermedi.
Offshore şirketin yetkililerinin İGA İstanbul Havalimanı çalışanlarından seçilmesi ise dikkat çekiyor.
DW Türkçe’nin incelediği evraklara nazaran 29 Haziran 2015’te havaalanı planlama müdürü olan Atınç Tuncalı MEFA Cengiz Ltd. şirketine sekreter olarak atanıyor.
İGA İstanbul Havalimanı’ndaki Baş Planlama bakılırsavlisi olan İsmail H. Polat ise Trident Trust ve MEFA Cengiz Ltd. içindeki bağlantısı yürütüyor.
Cengiz, DW Türkçe’ye verdiği karşılıkta, bu iki havalimanı çalışanının, kendisine ilişkin offshore şirketteki nazaranvleri ötürüsıyla fazladan bir maaş almadıklarını söylemiş oldu.
İhalede dünya üçüncüsü
Cengiz Holding’in Limak, Kolin, Kalyon ve Mapa ile bir arada kurduğu ortak teşebbüs kümesi, 3 Mayıs 2013 tarihinde yapılan İstanbul Havalimanı ihalesini 22 milyar 152 milyon euro bedelle almıştı. Cengiz Holding, havalimanını 2043’e kadar işletme hakkına sahip firmalardan biri.
Dünya Bankası’nın raporuna bakılırsa dünyada en çok kamu ihalesi alan üç şirketten biri olan Holding’in 2002-2020 yılları içinde aldığı ihalelerin toplam bedeli 42,1 milyar doları buluyor.
Cengiz Holding’in son devirde aldığı ihaleler içinde İstanbul Havalimanı’nın yanı sıra Ankara Süratli Tren Garı, Kuzey Marmara Otoyolu Avrupa ve Asya Kesiti, Rize-Artvin Havalimanı, Ordu-Giresun Havalimanı, Gebze-Halkalı Banliyö Sınırı, Eti Bakır AŞ Murgul HES, Eti Alüminyum, Yusufeli ve Ilısu Barajı da bulunuyor.
Boğaziçi, Akdeniz, Meram, Uludağ ve Çamlıbel elektrik dağıtım şirketlerinin de sahibi olan Holding’in 2011-2020 yılları içinde aldığı ve Kamu İhale Kurumu tarafınca kamuoyuna açıklanan ihalelerin toplam bedeli 18 milyar lirayı geçiyor.
Londra’da gayrimenkul aldı
Pandora Papers’a göre Cengiz Ailesi, MEFA Cengiz Limited şirketi üzerinden, “düşük vergili” konut alıyor. Trident Trust’ın kayıtlarına bakılırsa 2011 yılında Londra’da Brompton Road’da alınan mesken için 3 milyon 750 bin pound ödendi.
Mehmet Cengiz, verdiği cevapta, bu sayının ortasında verginin de olduğunu vurgulasa da İngiltere’de konut almak offshore şirketler aracılığıyla pek avantajlı. Bu yolla yıllık ödenmesi gereken konut vergisi oranı düştüğü üzere veraset ve intikal üzere kimi vergilerden de muaf olunuyor. Cengiz ise satış sırasında zaman süreçlerini kolaylaştırdığı için bu yolu tercih ettiğini sav ediyor.
Cengiz Holding’in Niue ve Britanya Virjin Adaları’nda toplam altı tane offshore şirketi bulunuyor
Satın alınan meskeni gerektiği vakit aile üyelerinin kullandığını söyleyen Cengiz, şirketin hala etkin olduğu, Uğur Cengiz’in de yöneticiliğe devam ettiği bilgisini verdi.
Dokümanlar de şirketin Londra’daki meskenin alımı haricinde süreçlerinin olduğunu gösteriyor. Kayıtlara bakılırsa Mayıs 2011 ile Temmuz 2012 içinde şirkete yaklaşık 4,4 milyon dolar para giriyor. Mayıs 2012’de Mehmet Cengiz’in kızı Dilek Cengiz’e sonlu imza yetkisi verilirken şirket, Haziran 2012’de Standard Chartered Bank’tan 8 milyon dolarlık kredi almaya karar veriyor. 2015’te şirket hesabı Garanti Bank International N.V’ye aktarılıyor. Hesabın aktarılmasıyla ilgili talebi ileten İsmail H. Polat, gönderdiği mailde, MEFA Cengiz Limited’in Mehmet Cengiz ve Uğur Cengiz’e ilişkin birkaç gayrimenkulü yönetmek için kurulduğunu belirtiyor.
Mayıs 2019’da Mehmet Cengiz’in 30 yıllık eşi ve altı çocuğunun annesi Fatma Cengiz, “şiddetli geçimsizlik ve zina” niçiniyle boşanma davası açmış, İstanbul Anadolu Aile Mahkemesi’ne verdiği dilekçede, Cengiz’in alaka yaşadığı bir hanımın üzerine Londra’da bir daire geçirdiğini argüman etmişti.
Offshore’a müdavim
ICIJ tarafınca 2016 yılında yayınlanan Panama Papers sızıntılarında da Mehmet Cengiz’in Panama merkezli hukuk şirketi Mossack Fonseca’nın (MossFon) müşterilerinden biri olduğu ortaya çıkmıştı. Niue ve Britanya Virjin Adaları’nda toplam altı tane offshore şirketi bulunan Cengiz’in, servetini aktardığı bu şirketler aracılığıyla alım-satım, piyasa araştırması, danışmanlık hizmeti ya da gümrük muahedesi yaptığı MossFon kayıtlarına yansımıştı.
Mehmet Cengiz’in kardeşi Ekrem Cengiz
bir daha dokümanlarda Mehmet Cengiz’in kardeşi Ekrem Cengiz ile bir arada, Ankara merkezli Digital İnternet Hizmetleri isimli şirketin bilinmeyen sahibi iken bu şirket üzerinden Britanya Virjin Adaları’ndaki şirketi Digital European Company Ltd’ye para aktardığı görülüyordu.
“Bildirme zorunluluğum yok”
Mossack Fonseca’nın evraklarında ayrıyeten Akkuyu Nükleer Santrali’nin yüzde 49 payını Rusatom’dan satın almak isteyen Mehmet Cengiz’in 2016’da Britanya Virjin Adaları merkezli bir danışmanlık şirketiyle muahede imzaladığı ve şirkete bunun için 15 milyon dolar ödemeyi taahhüt ettiği yer alıyordu. Lakin pay alımı gerçekleşmedi.
Cengiz, DW Türkçe’ye yaptığı açıklamada, Panama Papers sızıntılarında isminin geçtiği şirketlerle şu anda ilgisinin olmadığını tabir etti.
MEFA Cengiz haricinde kullandığı bir offshore şirketi daha olduğu bilgisini veren Cengiz, yurt haricindeki şirket ya da taşınmazlarını Türk makamlarına bildirmekle ilgili yasal bir mecburiliği olmadığını vurguladı.
30 sefer vergi borcu silindi
Sıfır vergi avantajından yararlanmak için vergi cennetlerini yeğleyen Cengiz Holding’e Türkiye’de iktidar tarafınca yapılan fazlaca sayıda vergi indirimi de kelam konusu.
Ekim 2020’de CHP Mersin Milletvekili Ali Yetenekli Başarır’ın devrin Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan’a verdiği soru önergesine gelen karşılığa bakılırsa son 10 yılda Cengiz İnşaat için 30 sefer vergi indirimi yapıldı. Bu, yılda üç defa indirime denk geliyor. Rakamsal olarak ne kadar indirim yapıldığına dair bilgi ise ticari sır denilerek kamuoyu ile paylaşılmıyor. Maliye Bakanlığı’nın açıklamasına bakılırsa 2010 yılında şirketin yaklaşık 425 milyon liralık vergi borcu tek kalemde silinmişti.
Holding’e iktidar tarafınca sağlanan imkanlardan biri de teşvikler. Son verilen teşvik, Eylül ayında Resmî Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanı sonucuna dayanıyor. Buna bakılırsa 2004’te özelleştirme kapsamında Cengiz Holding’in bünyesine katılan Eti Bakır AŞ’nin, Samsun’daki 1,6 milyar TL’lik katot bakır ve kimyasal gübre üretim tesisine proje bazlı devlet takviyesi verilmesi kararlaştırıldı. Şirket, Temmuz ayında da Eti Bakır’ın Adıyaman’daki tesisi için 72 milyon liralık teşvik almıştı. Holding’in Ağustos 2020’de Rize’de açılışı yapılan Ricosta Otel için aldığı teşvik ise 49 milyon 630 bin lira oldu.
Çevresel Tesir Kıymetlendirme (ÇED) yönetmeliğinden muaf tutularak başlanan ve milyonlarca ağacın katledildiği Kuzey Marmara Otoyolu’nun hizmete açılan kısımlarında “araç geçişlerinin garanti sonunun altında kalması” niçiniyle ise Cengiz Holding’in de ortalarında olduğu işletmecilere 2020 yılında 1,4 milyar TL ödendi.
“Pastayı bölüşen beşerler var”
Haçapit’teki taş ocağı projesinin de ÇED raporu olmamasına karşın yapıldığını vurgulayan Haçapit Köyü Kültür ve Dayanışma Derneği Lideri Alım Birben, “Mevcut idare kimden hayli para kazanacaksa onu yanına aldı. Nedir? 5 tane ve 6 tane müteahhit var. Bunlardan biri de Cengiz” diyor.
Haçapitli Şemsi Birben ise Mehmet Cengiz’i bir sembol olarak görüyor:
“O bir ruhu temsil ediyor, yalnızca önde görünen birisi. Art planda olan ve bu pastayı bölüşen beşerler var. O da hissesini alıyor bundan.”
© Deutsche Welle Türkçe
Yatırım tavsiyesi içermez.
En son Rize’nin İkizdere köyü, yöre halkının direnişine sahne oldu. İkizdereliler, Cengiz İnşaat’ın taş ocağı projesine karşı aylardır ayakta. Bölgede yapılmak istenen komşu Haçapit’teki taş ocağının bir gibisi.
Deutsche Welle Türkçe’den Pelin Ünker / Serdar Vardar’ın araştırma haberine bakılırsa holding, Türkiye kamuoyunda anahtar teslim ihaleler, silinen vergi borçları ve teşviklerle biliniyor. 17-25 Aralık tapelerinde vatandaşa ettiği küfürle hatırlanan işveren Mehmet Cengiz, AKP devrinde kamudan aldığı ihalelerle servetini katladı. Forbes Türkiye’nin 2020 yılında yayınladığı “en zenginler” listesine nazaran Cengiz Holding’in hak sahiplerinin toplamda en az 2,2 milyar dolarlık serveti bulunuyor. Fakat Türkiye’de iktidarın sağladığı imkanları sonuna kadar kullanan Mehmet Cengiz, iş bu serveti değerlendirmeye geldiğinde soluğu vergi cennetlerinde alıyor.
Panama Papers yayınlandığı periyotta vergiden kaçınmak için kurduğu offshore şirketlerle gündeme gelen Mehmet Cengiz, Pandora Papers sızıntılarında da öne çıkan isimlerden biri oldu.
Pandora Papers açığa çıkardı
Milletlerarası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu (ICIJ) tarafınca DW Türkçe’nin de ortalarında yer aldığı medya ortaklarıyla paylaşılan evraklara nazaran Mehmet Cengiz, Britanya Virjin Adaları (BVI) merkezli MEFA Cengiz Limited şirketinin de sahibi. Cengiz, vergiden kaçınmak ve bunu yaparken ismini bâtın tutmak için şirketin kuruluşunda vekil hissedar ve yöneticiler kullanıyor.
6 Nisan 2011’de kurulan MEFA Cengiz Limited’in hissedarlarından bir oburu ise beraberinde Cengiz Holding İcra Heyeti Üyesi olan Uğur Cengiz. 2015 yılına gelindiğinde Uğur Cengiz, MEFA Cengiz’in yöneticiliğini de üstleniyor. Tıpkı tarihte şirket hissedarlığı da vekil hissedarlardan alınıp şahsen Uğur ve Mehmet Cengiz’e geçiyor.
50 bin dolar sermayeyle kurulan şirketin kayıtlı olduğu servis sağlayıcı ise Trident Trust. Trident Trust üzere firmalar, müşterilerinin kimliğini ve varlıklarını gizlemek için iç içe geçmiş paravan şirketler ve vekil yöneticiler kullanıyorlar.
İsmine Standard Chartered Bank’ta hesap açılan offshore şirketin idaresi Standard Chartered Trust (Guernsey) Limited tarafınca yapılıyor. Elde edilen evraklarda Cengiz Ailesi’nin ağır programlarından dolayı MEFA Cengiz Limited ve varlıklarının idaresi için profesyonel bir hizmet almak istediği belirtiliyor.
Mehmet Cengiz bir daha programının ağır olduğu nedeni öne sürülerek DW Türkçe’nin röportaj talebini reddetti. Sorularımızı yazılı olarak yanıtlayan Cengiz, MEFA Cengiz’in Uğur Cengiz ile kendisine ilişkin bir şirket olduğunu kabul etti. Fakat vergi yükünü azaltmak için hangi tekniklere başvurduğuna dair bilgi vermedi.
Offshore şirketin yetkililerinin İGA İstanbul Havalimanı çalışanlarından seçilmesi ise dikkat çekiyor.
DW Türkçe’nin incelediği evraklara nazaran 29 Haziran 2015’te havaalanı planlama müdürü olan Atınç Tuncalı MEFA Cengiz Ltd. şirketine sekreter olarak atanıyor.
İGA İstanbul Havalimanı’ndaki Baş Planlama bakılırsavlisi olan İsmail H. Polat ise Trident Trust ve MEFA Cengiz Ltd. içindeki bağlantısı yürütüyor.
Cengiz, DW Türkçe’ye verdiği karşılıkta, bu iki havalimanı çalışanının, kendisine ilişkin offshore şirketteki nazaranvleri ötürüsıyla fazladan bir maaş almadıklarını söylemiş oldu.
İhalede dünya üçüncüsü
Cengiz Holding’in Limak, Kolin, Kalyon ve Mapa ile bir arada kurduğu ortak teşebbüs kümesi, 3 Mayıs 2013 tarihinde yapılan İstanbul Havalimanı ihalesini 22 milyar 152 milyon euro bedelle almıştı. Cengiz Holding, havalimanını 2043’e kadar işletme hakkına sahip firmalardan biri.
Dünya Bankası’nın raporuna bakılırsa dünyada en çok kamu ihalesi alan üç şirketten biri olan Holding’in 2002-2020 yılları içinde aldığı ihalelerin toplam bedeli 42,1 milyar doları buluyor.
Cengiz Holding’in son devirde aldığı ihaleler içinde İstanbul Havalimanı’nın yanı sıra Ankara Süratli Tren Garı, Kuzey Marmara Otoyolu Avrupa ve Asya Kesiti, Rize-Artvin Havalimanı, Ordu-Giresun Havalimanı, Gebze-Halkalı Banliyö Sınırı, Eti Bakır AŞ Murgul HES, Eti Alüminyum, Yusufeli ve Ilısu Barajı da bulunuyor.
Boğaziçi, Akdeniz, Meram, Uludağ ve Çamlıbel elektrik dağıtım şirketlerinin de sahibi olan Holding’in 2011-2020 yılları içinde aldığı ve Kamu İhale Kurumu tarafınca kamuoyuna açıklanan ihalelerin toplam bedeli 18 milyar lirayı geçiyor.
Londra’da gayrimenkul aldı
Pandora Papers’a göre Cengiz Ailesi, MEFA Cengiz Limited şirketi üzerinden, “düşük vergili” konut alıyor. Trident Trust’ın kayıtlarına bakılırsa 2011 yılında Londra’da Brompton Road’da alınan mesken için 3 milyon 750 bin pound ödendi.
Mehmet Cengiz, verdiği cevapta, bu sayının ortasında verginin de olduğunu vurgulasa da İngiltere’de konut almak offshore şirketler aracılığıyla pek avantajlı. Bu yolla yıllık ödenmesi gereken konut vergisi oranı düştüğü üzere veraset ve intikal üzere kimi vergilerden de muaf olunuyor. Cengiz ise satış sırasında zaman süreçlerini kolaylaştırdığı için bu yolu tercih ettiğini sav ediyor.
Cengiz Holding’in Niue ve Britanya Virjin Adaları’nda toplam altı tane offshore şirketi bulunuyor
Satın alınan meskeni gerektiği vakit aile üyelerinin kullandığını söyleyen Cengiz, şirketin hala etkin olduğu, Uğur Cengiz’in de yöneticiliğe devam ettiği bilgisini verdi.
Dokümanlar de şirketin Londra’daki meskenin alımı haricinde süreçlerinin olduğunu gösteriyor. Kayıtlara bakılırsa Mayıs 2011 ile Temmuz 2012 içinde şirkete yaklaşık 4,4 milyon dolar para giriyor. Mayıs 2012’de Mehmet Cengiz’in kızı Dilek Cengiz’e sonlu imza yetkisi verilirken şirket, Haziran 2012’de Standard Chartered Bank’tan 8 milyon dolarlık kredi almaya karar veriyor. 2015’te şirket hesabı Garanti Bank International N.V’ye aktarılıyor. Hesabın aktarılmasıyla ilgili talebi ileten İsmail H. Polat, gönderdiği mailde, MEFA Cengiz Limited’in Mehmet Cengiz ve Uğur Cengiz’e ilişkin birkaç gayrimenkulü yönetmek için kurulduğunu belirtiyor.
Mayıs 2019’da Mehmet Cengiz’in 30 yıllık eşi ve altı çocuğunun annesi Fatma Cengiz, “şiddetli geçimsizlik ve zina” niçiniyle boşanma davası açmış, İstanbul Anadolu Aile Mahkemesi’ne verdiği dilekçede, Cengiz’in alaka yaşadığı bir hanımın üzerine Londra’da bir daire geçirdiğini argüman etmişti.
Offshore’a müdavim
ICIJ tarafınca 2016 yılında yayınlanan Panama Papers sızıntılarında da Mehmet Cengiz’in Panama merkezli hukuk şirketi Mossack Fonseca’nın (MossFon) müşterilerinden biri olduğu ortaya çıkmıştı. Niue ve Britanya Virjin Adaları’nda toplam altı tane offshore şirketi bulunan Cengiz’in, servetini aktardığı bu şirketler aracılığıyla alım-satım, piyasa araştırması, danışmanlık hizmeti ya da gümrük muahedesi yaptığı MossFon kayıtlarına yansımıştı.
Mehmet Cengiz’in kardeşi Ekrem Cengiz
bir daha dokümanlarda Mehmet Cengiz’in kardeşi Ekrem Cengiz ile bir arada, Ankara merkezli Digital İnternet Hizmetleri isimli şirketin bilinmeyen sahibi iken bu şirket üzerinden Britanya Virjin Adaları’ndaki şirketi Digital European Company Ltd’ye para aktardığı görülüyordu.
“Bildirme zorunluluğum yok”
Mossack Fonseca’nın evraklarında ayrıyeten Akkuyu Nükleer Santrali’nin yüzde 49 payını Rusatom’dan satın almak isteyen Mehmet Cengiz’in 2016’da Britanya Virjin Adaları merkezli bir danışmanlık şirketiyle muahede imzaladığı ve şirkete bunun için 15 milyon dolar ödemeyi taahhüt ettiği yer alıyordu. Lakin pay alımı gerçekleşmedi.
Cengiz, DW Türkçe’ye yaptığı açıklamada, Panama Papers sızıntılarında isminin geçtiği şirketlerle şu anda ilgisinin olmadığını tabir etti.
MEFA Cengiz haricinde kullandığı bir offshore şirketi daha olduğu bilgisini veren Cengiz, yurt haricindeki şirket ya da taşınmazlarını Türk makamlarına bildirmekle ilgili yasal bir mecburiliği olmadığını vurguladı.
30 sefer vergi borcu silindi
Sıfır vergi avantajından yararlanmak için vergi cennetlerini yeğleyen Cengiz Holding’e Türkiye’de iktidar tarafınca yapılan fazlaca sayıda vergi indirimi de kelam konusu.
Ekim 2020’de CHP Mersin Milletvekili Ali Yetenekli Başarır’ın devrin Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan’a verdiği soru önergesine gelen karşılığa bakılırsa son 10 yılda Cengiz İnşaat için 30 sefer vergi indirimi yapıldı. Bu, yılda üç defa indirime denk geliyor. Rakamsal olarak ne kadar indirim yapıldığına dair bilgi ise ticari sır denilerek kamuoyu ile paylaşılmıyor. Maliye Bakanlığı’nın açıklamasına bakılırsa 2010 yılında şirketin yaklaşık 425 milyon liralık vergi borcu tek kalemde silinmişti.
Holding’e iktidar tarafınca sağlanan imkanlardan biri de teşvikler. Son verilen teşvik, Eylül ayında Resmî Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanı sonucuna dayanıyor. Buna bakılırsa 2004’te özelleştirme kapsamında Cengiz Holding’in bünyesine katılan Eti Bakır AŞ’nin, Samsun’daki 1,6 milyar TL’lik katot bakır ve kimyasal gübre üretim tesisine proje bazlı devlet takviyesi verilmesi kararlaştırıldı. Şirket, Temmuz ayında da Eti Bakır’ın Adıyaman’daki tesisi için 72 milyon liralık teşvik almıştı. Holding’in Ağustos 2020’de Rize’de açılışı yapılan Ricosta Otel için aldığı teşvik ise 49 milyon 630 bin lira oldu.
Çevresel Tesir Kıymetlendirme (ÇED) yönetmeliğinden muaf tutularak başlanan ve milyonlarca ağacın katledildiği Kuzey Marmara Otoyolu’nun hizmete açılan kısımlarında “araç geçişlerinin garanti sonunun altında kalması” niçiniyle ise Cengiz Holding’in de ortalarında olduğu işletmecilere 2020 yılında 1,4 milyar TL ödendi.
“Pastayı bölüşen beşerler var”
Haçapit’teki taş ocağı projesinin de ÇED raporu olmamasına karşın yapıldığını vurgulayan Haçapit Köyü Kültür ve Dayanışma Derneği Lideri Alım Birben, “Mevcut idare kimden hayli para kazanacaksa onu yanına aldı. Nedir? 5 tane ve 6 tane müteahhit var. Bunlardan biri de Cengiz” diyor.
Haçapitli Şemsi Birben ise Mehmet Cengiz’i bir sembol olarak görüyor:
“O bir ruhu temsil ediyor, yalnızca önde görünen birisi. Art planda olan ve bu pastayı bölüşen beşerler var. O da hissesini alıyor bundan.”
© Deutsche Welle Türkçe
Yatırım tavsiyesi içermez.