Dünya Gazetesi’nden Sadi Özdemir’in yazısına göre Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, uzun müddettir enflasyonla uğraş konusunda, “Faiz enflasyonun niçinidir, kararı değildir” diyor ve faizlerin indirilmesini istiyor. Yakın vakitte da ‘zincir marketlerin yüksek enflasyonda değerli katkısı olduğunu’ belirterek, bu marketlerin epeyce sıkı denetleneceğini deklare etti. Ayrıyeten Türkiye genelinde 1000 adet tarım kredi kooperatifi mamüllerinin satılacağı market açılması talimatını verdi.
Bence Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, faiz indirimindeki ısrarının gerisinde iki değerli itimat veren gelişme de var. Bunlardan biri döviz rezervlerindeki istikrarlı düzelme. İkincisi ise ‘ihracattaki fevkalade muvaffakiyet ve turizmdeki kısmi iyileşme’ ile sağlanan döviz bolluğu. Bu yılın son 3 ayında da birebir performans sürerse ihracat 220 milyar dolara, turizm gelirleri 15-20 milyar dolara, yurt dışı müteahhitlik gelirleri ve direkt yabancı sermaye girişi de en az 10 milyar dolara ulaşacak. Toplamda 250 milyar dolar dış gelir, kurlarla ilgili tasayı büyük ölçüde azaltıyor olsa gerek.
İktisatçıların birden fazla Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın faizle ilgili görüşlerine katılmıyor. Onlara göre, faizin enflasyonu yükselten tesiri pek yok ve faizi enflasyon belirler. Faizi enflasyonun altına indirirsen, piyasa kabullenmez, kurlar da boş durmaz ve TL karşısında yükselişe geçer. bu biçimdece hem faiz hem kurlar yeni artırımları getirir. Doğal ki iktisatta kesin doğrular ve yanlışlar azdır.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yüksek enflasyonu yenmek için ‘zincir marketlerin fazlaca sıkı kontrol altına alınması’ konusundaki sonucu ise liberal iktisatçılar ve sürpriz bir biçimde toplumsal demokrat CHP Genel Lideri Sayın Kemal Kılıçdaroğlu tarafınca eleştirildi. Hayat pahalılığıyla uğraşta en yorgun savaşçımız vatandaş ise ‘fiyatlar insin de kim nasıl yaparsa yapsın’ kanısında.
Muhafazakar iş insanları ne düşünüyor?
Pekala, Ak Parti’ye yakın iş insanlarını temsil eden sivil toplum kuruluşları bu konularda ne düşünüyor? Bu epey değerli. Zira Cumhurbaşkanı Erdoğan, iktisat siyasetlerini büyük ölçüde onlarla istişare ederek oluşturuyor. Muhafazakâr iş insanlarının kurduğu sivil toplum örgütlerinin en mühimleri, Müstakil Endüstrici ve İş Adamları Derneği (MÜSİAD), Anadolu Aslanları İş Adamları Derneği (ASKON) ve Tüm Endüstrici ve İş Adamları Derneği (TÜMSİAD).
Temel konularda bugüne kadar Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Ak Parti’yi daima desteklediler. IMF ile bağlarda aralıklı olmak, üretimi ve emeği kutsal görmek, faize ve fahiş kâra karşı durmak, gelir dağılımında adaleti sağlamak, toplumsal yardımları artırmak üzere biroldukça mevzuda tam mutabıklar. Her biri binlerce iş insanı ve 10 binlerce şirketi temsil eden bu üç örgütün liderleriyle konuştum.
MÜSİAD Lideri Asmalı konuşmadı
MÜSİAD Lideri Mahmut Asmalı, bu konularda lakin idare heyeti ile bir istişare yaptıktan daha sonra konuşabileceğini söylerken, ASKON Lideri Orhan Aydın ve TÜMSİAD Lideri Yaşar Doğan, Cumhurbaşkanı Erdoğan’a açık ve kesin dayanak verdiler.
Yüksek faiz derin yaralar açıyor
ASKON Lideri Orhan Aydın, Covid-19 salgının tesiriyle güç ve hammadde meblağlarının epey yükseldiğini, Türkiye özelinde ek olarak endüstricinin bir de yüksek faiz maliyetiyle karşı karşıya olduğunu belirtiyor. Merkez Bankasının 1 puanlık faiz indirimini hatırlatarak, “Yılsonuna kadar siyaset faizinin yüzde 15’e çekilmesini bekliyoruz. Gelecek yıl için de beklentimiz yüzde 8’e kadar indirmesi” diyor. “Bizce endüstrici kur artışına çabuk ahenk sağlayabiliyor lakin yüksek faiz fazlaca daha derin yaralar açıyor. Faiz inerse alışılmış ki enflasyon da düşer” görüşünü net olarak lisana getiriyor. Lider Aydın’ın, ‘zincir marketlere sıkı denetim’ konusundaki görüşü de fazlaca açık. Aydın, “Bence, sıkı kontrol koşul ve buradan başlanması da epey hakikat. Zira ana oyuncu bunlar. Bu zincir marketlerin her şeyi satmaları da ayrıyeten yanlış. Zira bu yüzden bir sürü bölümde yüzlerce mağaza kapanıyor” diyor.
İnşallah faiz belasından kurtulacağız
TÜMSİAD Lideri Yaşar Doğan ise şöyleki konuşuyor: “Bakın, faizi indirmeye başlayınca dış güçler önemli tepki gösteriyor. İnşallah bu faiz belasından kurtulacağız. Faiz, yatırımlara ve piyasalara büyük ıstırap veriyor. Lakin birileri, faizde küçük bir indirime bile karşı. Zira bu, üretmeden kazananların hiç güzeline gitmiyor. İnşallah hükümetimiz ve Merkez Bankası’nın eforlarıyla bu uğraş muvaffakiyete ulaşacak. Sıcak para ve faizin bitmesi ve yatırımların önünün açılması lazım. Olağan ki üretimi artırmak ve tüketimde de itidalli olmak zorundayız. Gereksiz tüketimler de enflasyona sebep oluyor. Ayrıyeten, hammaddede dışa bağımlılığı da azaltmalıyız.”
Lider Doğan, zincir marketlere sıkı kontrol konusunda da Cumhurbaşkanı Erdoğan’a tam dayanak veriyor. Doğan, “Cumhurbaşkanımızın istediği kontrolleri fazlaca yerinde buluyoruz. Zira fırsatçılardan ve ahlaki pahalarını kaybetmiş insanlardan oluşan bir yapı var. Hızla, haksız artırım yapan yapıların önü alınmalı. Gramajlarla oynamak, hileli mal satmak üzere hususlara vatandaş da geçit vermemeli. Bunlara karşı üreticiden tüketiciye direkt satış kanallarını da oluşturmalıyız” diyor.
Yatırım tavsiyesi içermez.
Bence Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, faiz indirimindeki ısrarının gerisinde iki değerli itimat veren gelişme de var. Bunlardan biri döviz rezervlerindeki istikrarlı düzelme. İkincisi ise ‘ihracattaki fevkalade muvaffakiyet ve turizmdeki kısmi iyileşme’ ile sağlanan döviz bolluğu. Bu yılın son 3 ayında da birebir performans sürerse ihracat 220 milyar dolara, turizm gelirleri 15-20 milyar dolara, yurt dışı müteahhitlik gelirleri ve direkt yabancı sermaye girişi de en az 10 milyar dolara ulaşacak. Toplamda 250 milyar dolar dış gelir, kurlarla ilgili tasayı büyük ölçüde azaltıyor olsa gerek.
İktisatçıların birden fazla Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın faizle ilgili görüşlerine katılmıyor. Onlara göre, faizin enflasyonu yükselten tesiri pek yok ve faizi enflasyon belirler. Faizi enflasyonun altına indirirsen, piyasa kabullenmez, kurlar da boş durmaz ve TL karşısında yükselişe geçer. bu biçimdece hem faiz hem kurlar yeni artırımları getirir. Doğal ki iktisatta kesin doğrular ve yanlışlar azdır.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yüksek enflasyonu yenmek için ‘zincir marketlerin fazlaca sıkı kontrol altına alınması’ konusundaki sonucu ise liberal iktisatçılar ve sürpriz bir biçimde toplumsal demokrat CHP Genel Lideri Sayın Kemal Kılıçdaroğlu tarafınca eleştirildi. Hayat pahalılığıyla uğraşta en yorgun savaşçımız vatandaş ise ‘fiyatlar insin de kim nasıl yaparsa yapsın’ kanısında.
Muhafazakar iş insanları ne düşünüyor?
Pekala, Ak Parti’ye yakın iş insanlarını temsil eden sivil toplum kuruluşları bu konularda ne düşünüyor? Bu epey değerli. Zira Cumhurbaşkanı Erdoğan, iktisat siyasetlerini büyük ölçüde onlarla istişare ederek oluşturuyor. Muhafazakâr iş insanlarının kurduğu sivil toplum örgütlerinin en mühimleri, Müstakil Endüstrici ve İş Adamları Derneği (MÜSİAD), Anadolu Aslanları İş Adamları Derneği (ASKON) ve Tüm Endüstrici ve İş Adamları Derneği (TÜMSİAD).
Temel konularda bugüne kadar Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Ak Parti’yi daima desteklediler. IMF ile bağlarda aralıklı olmak, üretimi ve emeği kutsal görmek, faize ve fahiş kâra karşı durmak, gelir dağılımında adaleti sağlamak, toplumsal yardımları artırmak üzere biroldukça mevzuda tam mutabıklar. Her biri binlerce iş insanı ve 10 binlerce şirketi temsil eden bu üç örgütün liderleriyle konuştum.
MÜSİAD Lideri Asmalı konuşmadı
MÜSİAD Lideri Mahmut Asmalı, bu konularda lakin idare heyeti ile bir istişare yaptıktan daha sonra konuşabileceğini söylerken, ASKON Lideri Orhan Aydın ve TÜMSİAD Lideri Yaşar Doğan, Cumhurbaşkanı Erdoğan’a açık ve kesin dayanak verdiler.
Yüksek faiz derin yaralar açıyor
ASKON Lideri Orhan Aydın, Covid-19 salgının tesiriyle güç ve hammadde meblağlarının epey yükseldiğini, Türkiye özelinde ek olarak endüstricinin bir de yüksek faiz maliyetiyle karşı karşıya olduğunu belirtiyor. Merkez Bankasının 1 puanlık faiz indirimini hatırlatarak, “Yılsonuna kadar siyaset faizinin yüzde 15’e çekilmesini bekliyoruz. Gelecek yıl için de beklentimiz yüzde 8’e kadar indirmesi” diyor. “Bizce endüstrici kur artışına çabuk ahenk sağlayabiliyor lakin yüksek faiz fazlaca daha derin yaralar açıyor. Faiz inerse alışılmış ki enflasyon da düşer” görüşünü net olarak lisana getiriyor. Lider Aydın’ın, ‘zincir marketlere sıkı denetim’ konusundaki görüşü de fazlaca açık. Aydın, “Bence, sıkı kontrol koşul ve buradan başlanması da epey hakikat. Zira ana oyuncu bunlar. Bu zincir marketlerin her şeyi satmaları da ayrıyeten yanlış. Zira bu yüzden bir sürü bölümde yüzlerce mağaza kapanıyor” diyor.
İnşallah faiz belasından kurtulacağız
TÜMSİAD Lideri Yaşar Doğan ise şöyleki konuşuyor: “Bakın, faizi indirmeye başlayınca dış güçler önemli tepki gösteriyor. İnşallah bu faiz belasından kurtulacağız. Faiz, yatırımlara ve piyasalara büyük ıstırap veriyor. Lakin birileri, faizde küçük bir indirime bile karşı. Zira bu, üretmeden kazananların hiç güzeline gitmiyor. İnşallah hükümetimiz ve Merkez Bankası’nın eforlarıyla bu uğraş muvaffakiyete ulaşacak. Sıcak para ve faizin bitmesi ve yatırımların önünün açılması lazım. Olağan ki üretimi artırmak ve tüketimde de itidalli olmak zorundayız. Gereksiz tüketimler de enflasyona sebep oluyor. Ayrıyeten, hammaddede dışa bağımlılığı da azaltmalıyız.”
Lider Doğan, zincir marketlere sıkı kontrol konusunda da Cumhurbaşkanı Erdoğan’a tam dayanak veriyor. Doğan, “Cumhurbaşkanımızın istediği kontrolleri fazlaca yerinde buluyoruz. Zira fırsatçılardan ve ahlaki pahalarını kaybetmiş insanlardan oluşan bir yapı var. Hızla, haksız artırım yapan yapıların önü alınmalı. Gramajlarla oynamak, hileli mal satmak üzere hususlara vatandaş da geçit vermemeli. Bunlara karşı üreticiden tüketiciye direkt satış kanallarını da oluşturmalıyız” diyor.
Yatırım tavsiyesi içermez.