Dr. Mahfi Eğilmez
Ülkelerin ekonomik güçlerini karşılaştırmak için en hayli başvurulan iki sıralama ölçütü GSYH büyüklüğü ve kişi başına gelirdir. Bir ülkede belli bir devir ortasında (3 ay, 1 yıl) üretilen bütün en son malların o yıla ait ortalama piyasa meblağları üzerinden toplanmasıyla oluşan toplam bedele gayrisafi yurtiçi hasıla (ya da özetlemek gerekirse GSYH) diyoruz.
Aşağıdaki tablo GSYH’si en büyük ülkelerin 2015 ve 2022 yılları prestijiyle sıralanmasını gösteriyor (kaynak: IMF, World Economic Outlook Database, April 2021.)
Tabloya bakılırsa GSYH açısından son yedi yılda en önemli değişiklikler olmuş, Türkiye ve Brezilya, son periyotta en çok ivme kaybı hayatış ülkeler olurken İran en yüksek çıkışı yakalamış ülke pozisyonuna gelmiş görünüyor (bu mevzuyu farklı bir yazıda ele alacağım.) Türkiye’deki düşüş son derecede çarpıcıdır. Öte yandan kişi başına gleir karşılaştırmasına baktığımızda Türkiye’nin 2015’deki 43’üncü bayağı 2021’de 51’inci sıraya gerilediğimni görüyoruz.
İktisattaki bozulmayla ilgili olarak sığınılan dünyada da işlerin berbata gittiği tezinin gerçek olmadığını üstteki tablo açık bir halde gösteriyor.
IMF’nin 19 Nisan 2022 tarihinde yayınladığı Türkiye ile ilgili kestirimlerini de aşağıdaki tabloda sunuyorum (World Economic Outlook, April 2022 ve WEO Database, April 2022.)
IMF’nin 2022 Türkiye varsayımları dolar cinsinden GSYH’de ve kişi başına gelirde önemli gerilemeler olacağını ortaya koyuyor.
Bu görünümde iki göstergedeki olumsuz gelişmelerin tesiri var: (1) Büyüme 2021 yılında ulaştığı yüzde 11 oranına karşılık 2022 yılı için yüzde 2,7 olarak kestirim edilmiş bulunuyor. Bu düşüş önemli bir soğumaya işaret ediyor. (2) 2021 yılında 8,87 olan yıllık ortalama USD/TL kuru 2022 için 16,37 olarak iddia edilmiş görünüyor. Bu 2021 yılına bakılırsa iki kat ötüründa bir artışa işaret ediyor (aslında IMF’nin bir kur kestirimi yok. TL cinsinden GSYH’yi dolar cinsinden GSYH’ye bölerek hesaplamalarda kullandığı ortalama kuru biz buluyoruz.)
IMF, yılsonu enflasyon oranını yüzde 52,4 olarak iddia etmiş. Bu varsayım gerçekleşirse Mart ayı prestijiyle yüzde 61,4 olan enflasyonun bir ölçü gerilemesi öngörülmüş olsa da yılsonunda önemli bir düşüş yaşanmasının kelam konusu olmayacağı anlaşılıyor.
Tabloda işsizlik oranı kestirimine baktığımızda az da olsa bir düşüş beklendiğini görüyoruz. Büyüme oranının yüzde 11’den yüzde 2,7’ye düşeceği iddiasıyla işsizlik oranındaki düşüş kestirimi bana dengeli gelmiyor.
Şayet IMF’nin iddiaları yanlışsız çıkarsa hükümetin son devirde ortaya attığı faizleri düşürüp kuru yükselterek cari açığı düşürme tezinin tam karşıtı gerçekleşecek, hem kur yükselmiş tıpkı vakitte cari açık artmış olacak.
Bu yazı Mahfi Eğilmez’in şahsi blogundan alınmıştır.
Yatırım tavsiyesi içermez.
Ülkelerin ekonomik güçlerini karşılaştırmak için en hayli başvurulan iki sıralama ölçütü GSYH büyüklüğü ve kişi başına gelirdir. Bir ülkede belli bir devir ortasında (3 ay, 1 yıl) üretilen bütün en son malların o yıla ait ortalama piyasa meblağları üzerinden toplanmasıyla oluşan toplam bedele gayrisafi yurtiçi hasıla (ya da özetlemek gerekirse GSYH) diyoruz.
Aşağıdaki tablo GSYH’si en büyük ülkelerin 2015 ve 2022 yılları prestijiyle sıralanmasını gösteriyor (kaynak: IMF, World Economic Outlook Database, April 2021.)
Tabloya bakılırsa GSYH açısından son yedi yılda en önemli değişiklikler olmuş, Türkiye ve Brezilya, son periyotta en çok ivme kaybı hayatış ülkeler olurken İran en yüksek çıkışı yakalamış ülke pozisyonuna gelmiş görünüyor (bu mevzuyu farklı bir yazıda ele alacağım.) Türkiye’deki düşüş son derecede çarpıcıdır. Öte yandan kişi başına gleir karşılaştırmasına baktığımızda Türkiye’nin 2015’deki 43’üncü bayağı 2021’de 51’inci sıraya gerilediğimni görüyoruz.
İktisattaki bozulmayla ilgili olarak sığınılan dünyada da işlerin berbata gittiği tezinin gerçek olmadığını üstteki tablo açık bir halde gösteriyor.
IMF’nin 19 Nisan 2022 tarihinde yayınladığı Türkiye ile ilgili kestirimlerini de aşağıdaki tabloda sunuyorum (World Economic Outlook, April 2022 ve WEO Database, April 2022.)
IMF’nin 2022 Türkiye varsayımları dolar cinsinden GSYH’de ve kişi başına gelirde önemli gerilemeler olacağını ortaya koyuyor.
Bu görünümde iki göstergedeki olumsuz gelişmelerin tesiri var: (1) Büyüme 2021 yılında ulaştığı yüzde 11 oranına karşılık 2022 yılı için yüzde 2,7 olarak kestirim edilmiş bulunuyor. Bu düşüş önemli bir soğumaya işaret ediyor. (2) 2021 yılında 8,87 olan yıllık ortalama USD/TL kuru 2022 için 16,37 olarak iddia edilmiş görünüyor. Bu 2021 yılına bakılırsa iki kat ötüründa bir artışa işaret ediyor (aslında IMF’nin bir kur kestirimi yok. TL cinsinden GSYH’yi dolar cinsinden GSYH’ye bölerek hesaplamalarda kullandığı ortalama kuru biz buluyoruz.)
IMF, yılsonu enflasyon oranını yüzde 52,4 olarak iddia etmiş. Bu varsayım gerçekleşirse Mart ayı prestijiyle yüzde 61,4 olan enflasyonun bir ölçü gerilemesi öngörülmüş olsa da yılsonunda önemli bir düşüş yaşanmasının kelam konusu olmayacağı anlaşılıyor.
Tabloda işsizlik oranı kestirimine baktığımızda az da olsa bir düşüş beklendiğini görüyoruz. Büyüme oranının yüzde 11’den yüzde 2,7’ye düşeceği iddiasıyla işsizlik oranındaki düşüş kestirimi bana dengeli gelmiyor.
Şayet IMF’nin iddiaları yanlışsız çıkarsa hükümetin son devirde ortaya attığı faizleri düşürüp kuru yükselterek cari açığı düşürme tezinin tam karşıtı gerçekleşecek, hem kur yükselmiş tıpkı vakitte cari açık artmış olacak.
Bu yazı Mahfi Eğilmez’in şahsi blogundan alınmıştır.
Yatırım tavsiyesi içermez.