Gürcistan hududunda bulunan Kemalpaşa ilçesine alışveriş için gelen Gürcü, Rus ve Ukraynalılar araçlarını doldurup ülkelerine dönüyorlar.
Türk lirasındaki paha kaybı niçiniyle Gürcüler başta olmak üzere Rus ve Ukraynalılar, bir müddetdir alışveriş yapmak için Artvin’deki Kemalpaşa ilçesine geliyor.
Yerli halk, alışveriş yapmaya zorlanırken yurt haricinden gelenler ise araçlarını doldurarak geri dönüyor.
100 LARİ 670 TL YAPIYOR
Kemalpaşalı taksici Kubilay Veziroğlu, “Gürcülerin parası 100 lari, bugünkü Türk parasıyla 670 liraya denk geliyor. Bu da Gürcülerin parasını bedelli kılıyor. Gördüğünüz üzere, işte biroldukca alışverişlerini buradan yapıyorlar.
Genelde yiyecek üslubu ne var ise zeytinyağı, zeytin, turşu ve una benzeri biroldukça şey. Bir mutfakta ne lazımsa. Bugün evvelki günlere nazaran biraz daha seyrek. Bilhassa son aylarda yoğunluk daima bu biçimde. Paramızın paha kaybı ve Gürcistan parasının paha kazanmasından dolayı bu yoğunluk devam ediyor” diye konuştu.
“BURASI UCUZ OLDUĞU İÇİN GELİP BURADAN ALIYORUZ”
Gürcü vatandaş Maya, “Gürcistan’dan alışveriş yapmaya geldim. Burası ucuz diye geldim. Bizden ucuz olduğunuz için alışveriş yapıyoruz. Sizin paranızın pahası düştü. En epey alışverişte tatlı şeyler, yağ vesaire ve daima geliyoruz. Kıyafet, yemek o denli şeyler alıyoruz buradan. Bizler, burası ucuz olduğu için gelip buradan alıyoruz. Ucuza alışveriş yapıyoruz. Biz, buraya her hafta geliyoruz. Yemek yemek ortasında geliyoruz, beraberinde da alışveriş yapıp gidiyoruz buradan” dedi.
“MÜŞTERİMİZİN YÜZDE 99’U GÜRCÜLER”
Kemalpaşa’da dokuma işiyle uğraşan esnaf Mehmet Karamahmutoğlu, şu biçimde konuştu:
*Şu anda cumartesi-pazar ve tatilde olduğumuz için yoğunluğumuz var. Gürcülerde hafta sonu olması niçiniyle yoğunluk doğal ki burada artıyor.
*Biz hudut kapısında olduğumuz için olağandır. Müşterimizin yüzde 90’ı, hatta yüzde 99’u Gürcüler diyebilirim. Gürcülerin ağır gelmesinin niçini, Gürcülerin paralarının bedelli olması.
*Bizim paramızın paha kaybından kaynaklı tutarlarımız Gürcülere cazip geliyor. Gürcüler besin için geliyorlar. Besinin yanı sıra bizden de alışveriş yapıyorlar. Ancak Kemalpaşa’ya gelen Gürcülerin yüzde 70-80’i besin alışverişi yapmak için geliyor.
“SADECE DÜKKANI ÇEVİRMEK İÇİN SATIŞ YAPIYORUZ”
*Kurlar yükseldiği için biz de eserleri yüksek alıyoruz lakin kârımızı düşük tutarak satış yapıyoruz. Gürcülerin iç piyasasında alışılmış ki fiyatlar yüksek. Biz, kâr marjımızı minimuma indirmişiz. Yalnızca dükkanı çevirmek için satış yapıyoruz.
*Öyle yüksek kâr emelimiz yok. Sürümden kazanırken bununla birlikte da metrajlı satmaya çaba ediyoruz. Natürel ki iç piyasamızdaki üzere yüzde 300-400 bir kârla para kazanmıyoruz.
*Sadece kendi içimizde dönmeye çalışıyoruz. Pandemiden çıktık ve işletmem iki sene kapalıydı. Bu müddet içerisinde hiç bir iş yapamadık ve sıfırla çıktık.
*İşler açıldıktan daha sonra da kendi yağımızla kavrulup gidiyoruz. Şimdilik, şükürler olsun işlerimizden mutluyuz.
“YAĞMACILIK VAR ADETA ULUSAL MARKETLERDE”
Kemalpaşalı esnaf Ömer Akbıyık ise şunları söylemiş oldu:
*Gürcülerin ağır olduğu caddede bizim de dokumacılık dükkanımız var. Gürcülerin bize tesiri şu biçimde; iş açısından hoş oluyor. Ancak büyük firmalara ilişkin marketlerin artmasıyla bu da biz küçük esnafları maalesef öldürüyor.
*Özellikle para ve sermaye daha epeyce büyük şirketlere yanlışsız yönelmeye başladı. Buna bağlı olarak, evet bize bir getirisi var lakin bu tam olarak bu halka yansımıyor. Ve biz, burada küçük esnaf olarak para kazanıyoruz diyemeyiz, desek de palavra olur.
*Önceden Gürcüler bize şöyleki yarıyordu; ekonomileri bizden âlâ olmadığı devirlerde çayımızda Gürcü çalıştırıyorduk. bu biçimde onların bedensel gücünden yararlanıyorduk. Artık ise paramızın bedeli fikir bize gelen işçilikte azalma başladı. Hatta artık personellik için de gelmiyorlar.
*Şimdi ise alışveriş için geliyorlar ve gördüğünüz üzere yağmacılık var adeta ulusal marketlerde. Burada iki tane büyük firma varken son bir yıl içerisinde yediye çıktı. Hatta yeni firmaların gelmesi için projeler de var. daha sonrasında kargoculuk da başladı. Gürcüler burada, bu biçimde gelip küçük esnaftan da almıyorlar.
*Firmalarla anlaşıp kargolarla gönderiyorlar ki bu da alışılmış büyük firmalara yaradı. Kemalpaşa’da küçük esnaf ölmeye başladı. Yani bu hususta nasıl bir adım atılmalı, onu da bilmiyoruz ve yalnızca bekliyoruz. Dediğim üzere, Kemalpaşa’da iki tane varken yedi tane kurumsal mağaza oldu.
*Halen daha yeni projeler var ki yerli marketler çalışamayacak doğal olarak. Zira ucuz materyaller gelmeyecek buradaki yerli marketlere. Anlayacağınız, sermaye Kemalpaşa’dan aşağıya gerçek akıyor.
“GÜRCİSTAN’DA YİYECEK, İÇECEK KALMAMIŞ ÜZERE DAVRANIYORLAR”
Kemalpaşalı emekli öğretmen Mehmet Yılmaz da şunları söylemiş oldu;
*Kemalpaşa’da yoğunluk var. Doğrusu, ticari manadaki yoğunluk yalnızca Gürcüler ve ulusal marketlerin kârları açısından olumlu. Lakin Kemalpaşa halkı ve küçük esnaf açısından. Bugünden yarına önemli ziyanlara uğrayacağı bir ortam yaratılıyor.
*Çünkü Gürcü vatandaşları, burada yaptığı alışverişlerde kendi paralarına nazaran daha ucuza mal ettikleri için Kemalpaşa’daki alışverişlerde fiyatların artırılmasına niye oluyorlar. Bu yoğunluğun giderilmesi manasında önemli bir biçimde devlet tarafınca ve veyahut yöneticiler tarafınca önlem alınmaz ise yoğunluğun bizim halkımızın üzerinde, ticari manada ve alım gücünde olumsuz tesir yaratacağına inanıyorum.
*Biz karşıdan gelen Gürcü vatandaşlarla görüşüyoruz bu hususları ancak güya Gürcistan’da yiyecek, içecek bir şey kalmamış üzere davranıyorlar.
*Kemalpaşa’da küçük esnafın haricinde ulusal marketlere yöneldikçe buradaki alım gücü önemli bir biçimde düşüyor. Kendi paraları bizim paramız karşısında bedel kazanmış olmasından kaynaklanıyor bu.
*Bir vakit içinder 100 liraya 100 lari alırken artık fakat 15 lari alınabiliniyor. Gürcü vatandaşlar da 100 lari bozdurarak 500-600 lira alışveriş yapabiliyorlar.
“PARALAR NE YAZIK Kİ KEMALPAŞA’DA KALMIYOR”
Kemalpaşalı esnaf Hamdi Lokumcu da yaşananları şu biçimde anlattı;
*Çevremizi de bizi de olumlu etkilediği söylenemez. Zira fazlaca ulusal marketler var. Küçük esnaf olarak bizi olumsuz tarafta etkilemektedir. Gürcistan’dan turist olarak günübirlik gelen Gürcüler alışveriş yapmaktadır.
*Yalnız bunlar daha fazlaca ulusal marketlerden alışveriş yapmaktadırlar. Zincir marketler fazlaca olduğu için oraları tercih etmektedirler. Biz, küçük esnaf olarak nasibimizi alıyoruz lakin büyük esnaf daha epey iş yapmaktadırlar.
*Zincir marketlerin indirimleri olmakta lakin bizi fazla etkilemiyor. Ancak onların sattıkları mamüllerin kalitesiyle bizim eserlerimizin kalitesi tıpkı değil. Ulusal marketlerin kendi ismine yaptırmış oldukları eserleri var.
*Ve bizim eserlerimiz daha farklı kalitede. Ulusal marketlerden yapılan alışverişlerde dövizler genelde merkeze gidiyor, kurumsal mağaza olduğu için. Biz yerli esnaf ise buradaki kazandığımız parayı tekrar burada harcamaktayız.
*Buranın lokantasında yemek yiyoruz, buradaki esnaftan alışveriş yapıyoruz. Lakin ulusal marketlerden yapılan alışverişlerde ödenen paralar ne yazık ki Kemalpaşa’da kalmıyor.
“BÖYLE GİDERSE LOKAL ESNAFA DÜKKAN KALMAYACAK”
Kemalpaşalı esnaf Oktay Yılmaz da şunları söylemiş oldu:
*Kanunen bir şey yapamıyorsun. Zira her marketin Türkiye genelinde bir sürü yerleri var. Lakin burası küçük bir ilçe bulunmasına karşın büyük kurumsal marketlerin sayısı epey fazla. Gürcistan hudut kapısına yakın olduğumuz için Kemalpaşa’da ciroların yüzde 70-80’i Gürcülerden gelen paralar.
*Normalde tüm kurumsal marketlerin ikincisine müsaade verilmezse biz de Kemalpaşa’nın mahallî esnafı olarak ekmeğimizi çıkarabiliriz. İlçemizde her kurumsaldan üçer adede yakın açılmaya başlandı. Yani bu durum biz küçük esnafı öldürüyor. Doğal olarak kanunen rastgele bir yaptırımı olmadığı için bir şey yapamıyoruz.
*Yani bu türlü devam ediyoruz. Kemalpaşa’da 10 bin nüfus diyelim merkez manada ancak 15 bine gerçek gidiyor. Hala daha yer bakıyorlar, Kemalpaşa’da ulusal marketler. Bunun önüne geçilmiyor. bu biçimde giderse lokal esnafa dükkan kalmayacak ve hepsini kiralayacaklar. Sonuçta maalesef gidişat bunu gösteriyor.
*Çünkü kendi mamüllerini sattıkları için, bizim onlarla rekabet etme bahtımız olmuyor. Marka koymuyorlar esasen, yüzde 70 dükkanlarında marka yok ve kendi mamüllerini satıyorlar. Vatandaş da ister istemez buna yöneliyor.
“HER ŞEYİ ALIYORLAR”
Eczacı kalfası Yasin Aydın, “Bizden de alışveriş yapıyorlar, kur farkı niçiniyle. Türkiye daha ucuz geliyor Gürcü vatandaşlar için. Bir de bizde paket ve kutu halinde satılıyor. Gürcistan’da ise tek tek satılıyor, o yüzden de bizdeki fiyatlar ucuz geliyor onlar için. Bizden ağrı kesici ve eczaniçin muhtaçlık duydukları her şeyi alıyorlar. Reçete bazında reçeteli olan da var, olmayan da. Antibiyotik ve antidepresan ilaçları vermiyoruz” dedi.
“RUSLAR ETİ SEVDİKLERİ İÇİN DAHA ÇOK BİZİ TERCİH EDİYORLAR”
Kemalpaşalı lokantacı Ulaş Yılmaz da şu açıklamayı yaptı;
*Burada yaklaşık 15 yıldır esnafız. Burada yaşıyor ve buralıyız. Hakikat Kemalpaşa’da Gürcü, Rus ve Ukraynalılar var. Savaştan dolayı Ukrayna’dan Gürcistan’a gelen bir buçuk milyon vatandaş bu tarafa alışverişe geldiği için biz de bunlardan faydalanabiliyoruz. Ve bizlere de sıradan katkıları var.
*Biz de döner ve pide çeşitlerimizin yanı sıra çağ döner de satıyoruz. Ruslar eti sevdikleri için daha epey bizi tercih ediyorlar. Gürcüler de tavuk tercih ediyorlar. Türkiye’yi tercih ediyorlar. Şöyle ki Gürcü para ünitesiyle 100 lari 700 liraya yakın.
*Onların parası, yani Almanya’dan gelen Türkler üzere, Almanya’da kazanıp Türkiye’de harcıyorlar üzere. Burada bir lariyi bırakıyorsunuz, yedi tane lira alıyorlar ve ötürüsıyla paraları değerli olduğu için alışveriş yapıyorlar.
“TÜRK LİRASININ PAHA KAYBINDAN DOLAYI…”
İstanbul’da yaşayan Kemalpaşalı vatandaş da şunları söylemiş oldu:
*Buralıyım fakat uzun müddettir İstanbul’da yaşamaktayım. Bir haftadır Tiflis’teydim. Gürcistan’ın iç piyasası fazlaca değerli. İç piyasaları vatandaşlarına kıymetli geliyor. ötürüsıyla Türk lirasının bedel kaybından dolayı Gürcü vatandaşlar burada ağır bir biçimde alışveriş yapıyorlar.
*Yani inanın, buradaki yerli vatandaş kendi marketine giremiyor, Gürcü vatandaşların yoğunluğundan dolayı. Bilhassa sıvı yağları alıp gdolayıyorlar memleketlerine.
*Şöyle ki bizim ülkemizdeki sıvı yağ polemiğinden kaynaklı. Gürcistan tarafına geçtiğimde gerek geçiş fiyatları olsun gerek başka şeyler olsun sıradan kıymetli.
*Ama Gürcü vatandaşlar girerken çıkarken rahat bir biçimde giriş çıkış yapabiliyorlar. Biz Türk vatandaşlar olarak, gümrüklerden geçerken 150 TL harç ödüyoruz.
*Önceden 1 TL veriyorduk maalesef. Gürcü’deyken biz kendi paramızı rahat rahat harcayamıyoruz. Gürcistan bize bakılırsa fazlaca kıymetli lakin onlar burayı rahat kullanıp alışveriş yapabiliyorlar; dokuma, giysi üzere.
YERLİ HALKA DİKKAT ÇEKTİ
Kemalpaşalı tavuk dönercisi Bülent Emiralioğlu da “Gürcü yoğunluğu bu orta lari kuru yükselişinden dolayı çok derecede artış göstermekte. Doğal bize olumlu olarak yansıyor. Buradaki bütün esnafımıza da olumlu olarak yansımaktadır. Kendi para üniteleri larinin yükselişinden dolayı buradaki mağazalara, marketlere gelmekteler. Buraya geldiklerinde alışverişten daha sonra da yemek yemeleri bizim dala de katkı olmaktadır. Bu süreçte artan maliyetlerden dolayı Türk vatandaşlarımızdaki müşterilerimizde düşüş, kur farkı ötürüsıyla Gürcü müşterilerimizde artış görülmektedir” diye konuştu.
“BİZİM ATATÜRKLÜ PARAMIZ BEDELİNİ KAYBETTİ”
Kemalpaşalı vatandaş Haydar Yenigül ise şöyleki konuştu:
“Gürcü’nün parası pahalandı, halbuki bizim Atatürklü paramız bedelini kaybetti. Gürcü’nün parası paha kazandığından buraya Kemalpaşa’ya geliyorlar. Yemeği bile burada yiyorlar, alışverişlerini burada yapıyorlar. Dokuma, elbise, hepsini alıp gdolayıyorlar. Eczaniçin de alıp ilaç gdolayıyorlar. Kemalpaşa’ya günde bin kişi girip çıkıyor.”
Yatırım tavsiyesi içermez.
Türk lirasındaki paha kaybı niçiniyle Gürcüler başta olmak üzere Rus ve Ukraynalılar, bir müddetdir alışveriş yapmak için Artvin’deki Kemalpaşa ilçesine geliyor.
Yerli halk, alışveriş yapmaya zorlanırken yurt haricinden gelenler ise araçlarını doldurarak geri dönüyor.
100 LARİ 670 TL YAPIYOR
Kemalpaşalı taksici Kubilay Veziroğlu, “Gürcülerin parası 100 lari, bugünkü Türk parasıyla 670 liraya denk geliyor. Bu da Gürcülerin parasını bedelli kılıyor. Gördüğünüz üzere, işte biroldukca alışverişlerini buradan yapıyorlar.
Genelde yiyecek üslubu ne var ise zeytinyağı, zeytin, turşu ve una benzeri biroldukça şey. Bir mutfakta ne lazımsa. Bugün evvelki günlere nazaran biraz daha seyrek. Bilhassa son aylarda yoğunluk daima bu biçimde. Paramızın paha kaybı ve Gürcistan parasının paha kazanmasından dolayı bu yoğunluk devam ediyor” diye konuştu.
“BURASI UCUZ OLDUĞU İÇİN GELİP BURADAN ALIYORUZ”
Gürcü vatandaş Maya, “Gürcistan’dan alışveriş yapmaya geldim. Burası ucuz diye geldim. Bizden ucuz olduğunuz için alışveriş yapıyoruz. Sizin paranızın pahası düştü. En epey alışverişte tatlı şeyler, yağ vesaire ve daima geliyoruz. Kıyafet, yemek o denli şeyler alıyoruz buradan. Bizler, burası ucuz olduğu için gelip buradan alıyoruz. Ucuza alışveriş yapıyoruz. Biz, buraya her hafta geliyoruz. Yemek yemek ortasında geliyoruz, beraberinde da alışveriş yapıp gidiyoruz buradan” dedi.
“MÜŞTERİMİZİN YÜZDE 99’U GÜRCÜLER”
Kemalpaşa’da dokuma işiyle uğraşan esnaf Mehmet Karamahmutoğlu, şu biçimde konuştu:
*Şu anda cumartesi-pazar ve tatilde olduğumuz için yoğunluğumuz var. Gürcülerde hafta sonu olması niçiniyle yoğunluk doğal ki burada artıyor.
*Biz hudut kapısında olduğumuz için olağandır. Müşterimizin yüzde 90’ı, hatta yüzde 99’u Gürcüler diyebilirim. Gürcülerin ağır gelmesinin niçini, Gürcülerin paralarının bedelli olması.
*Bizim paramızın paha kaybından kaynaklı tutarlarımız Gürcülere cazip geliyor. Gürcüler besin için geliyorlar. Besinin yanı sıra bizden de alışveriş yapıyorlar. Ancak Kemalpaşa’ya gelen Gürcülerin yüzde 70-80’i besin alışverişi yapmak için geliyor.
“SADECE DÜKKANI ÇEVİRMEK İÇİN SATIŞ YAPIYORUZ”
*Kurlar yükseldiği için biz de eserleri yüksek alıyoruz lakin kârımızı düşük tutarak satış yapıyoruz. Gürcülerin iç piyasasında alışılmış ki fiyatlar yüksek. Biz, kâr marjımızı minimuma indirmişiz. Yalnızca dükkanı çevirmek için satış yapıyoruz.
*Öyle yüksek kâr emelimiz yok. Sürümden kazanırken bununla birlikte da metrajlı satmaya çaba ediyoruz. Natürel ki iç piyasamızdaki üzere yüzde 300-400 bir kârla para kazanmıyoruz.
*Sadece kendi içimizde dönmeye çalışıyoruz. Pandemiden çıktık ve işletmem iki sene kapalıydı. Bu müddet içerisinde hiç bir iş yapamadık ve sıfırla çıktık.
*İşler açıldıktan daha sonra da kendi yağımızla kavrulup gidiyoruz. Şimdilik, şükürler olsun işlerimizden mutluyuz.
“YAĞMACILIK VAR ADETA ULUSAL MARKETLERDE”
Kemalpaşalı esnaf Ömer Akbıyık ise şunları söylemiş oldu:
*Gürcülerin ağır olduğu caddede bizim de dokumacılık dükkanımız var. Gürcülerin bize tesiri şu biçimde; iş açısından hoş oluyor. Ancak büyük firmalara ilişkin marketlerin artmasıyla bu da biz küçük esnafları maalesef öldürüyor.
*Özellikle para ve sermaye daha epeyce büyük şirketlere yanlışsız yönelmeye başladı. Buna bağlı olarak, evet bize bir getirisi var lakin bu tam olarak bu halka yansımıyor. Ve biz, burada küçük esnaf olarak para kazanıyoruz diyemeyiz, desek de palavra olur.
*Önceden Gürcüler bize şöyleki yarıyordu; ekonomileri bizden âlâ olmadığı devirlerde çayımızda Gürcü çalıştırıyorduk. bu biçimde onların bedensel gücünden yararlanıyorduk. Artık ise paramızın bedeli fikir bize gelen işçilikte azalma başladı. Hatta artık personellik için de gelmiyorlar.
*Şimdi ise alışveriş için geliyorlar ve gördüğünüz üzere yağmacılık var adeta ulusal marketlerde. Burada iki tane büyük firma varken son bir yıl içerisinde yediye çıktı. Hatta yeni firmaların gelmesi için projeler de var. daha sonrasında kargoculuk da başladı. Gürcüler burada, bu biçimde gelip küçük esnaftan da almıyorlar.
*Firmalarla anlaşıp kargolarla gönderiyorlar ki bu da alışılmış büyük firmalara yaradı. Kemalpaşa’da küçük esnaf ölmeye başladı. Yani bu hususta nasıl bir adım atılmalı, onu da bilmiyoruz ve yalnızca bekliyoruz. Dediğim üzere, Kemalpaşa’da iki tane varken yedi tane kurumsal mağaza oldu.
*Halen daha yeni projeler var ki yerli marketler çalışamayacak doğal olarak. Zira ucuz materyaller gelmeyecek buradaki yerli marketlere. Anlayacağınız, sermaye Kemalpaşa’dan aşağıya gerçek akıyor.
“GÜRCİSTAN’DA YİYECEK, İÇECEK KALMAMIŞ ÜZERE DAVRANIYORLAR”
Kemalpaşalı emekli öğretmen Mehmet Yılmaz da şunları söylemiş oldu;
*Kemalpaşa’da yoğunluk var. Doğrusu, ticari manadaki yoğunluk yalnızca Gürcüler ve ulusal marketlerin kârları açısından olumlu. Lakin Kemalpaşa halkı ve küçük esnaf açısından. Bugünden yarına önemli ziyanlara uğrayacağı bir ortam yaratılıyor.
*Çünkü Gürcü vatandaşları, burada yaptığı alışverişlerde kendi paralarına nazaran daha ucuza mal ettikleri için Kemalpaşa’daki alışverişlerde fiyatların artırılmasına niye oluyorlar. Bu yoğunluğun giderilmesi manasında önemli bir biçimde devlet tarafınca ve veyahut yöneticiler tarafınca önlem alınmaz ise yoğunluğun bizim halkımızın üzerinde, ticari manada ve alım gücünde olumsuz tesir yaratacağına inanıyorum.
*Biz karşıdan gelen Gürcü vatandaşlarla görüşüyoruz bu hususları ancak güya Gürcistan’da yiyecek, içecek bir şey kalmamış üzere davranıyorlar.
*Kemalpaşa’da küçük esnafın haricinde ulusal marketlere yöneldikçe buradaki alım gücü önemli bir biçimde düşüyor. Kendi paraları bizim paramız karşısında bedel kazanmış olmasından kaynaklanıyor bu.
*Bir vakit içinder 100 liraya 100 lari alırken artık fakat 15 lari alınabiliniyor. Gürcü vatandaşlar da 100 lari bozdurarak 500-600 lira alışveriş yapabiliyorlar.
“PARALAR NE YAZIK Kİ KEMALPAŞA’DA KALMIYOR”
Kemalpaşalı esnaf Hamdi Lokumcu da yaşananları şu biçimde anlattı;
*Çevremizi de bizi de olumlu etkilediği söylenemez. Zira fazlaca ulusal marketler var. Küçük esnaf olarak bizi olumsuz tarafta etkilemektedir. Gürcistan’dan turist olarak günübirlik gelen Gürcüler alışveriş yapmaktadır.
*Yalnız bunlar daha fazlaca ulusal marketlerden alışveriş yapmaktadırlar. Zincir marketler fazlaca olduğu için oraları tercih etmektedirler. Biz, küçük esnaf olarak nasibimizi alıyoruz lakin büyük esnaf daha epey iş yapmaktadırlar.
*Zincir marketlerin indirimleri olmakta lakin bizi fazla etkilemiyor. Ancak onların sattıkları mamüllerin kalitesiyle bizim eserlerimizin kalitesi tıpkı değil. Ulusal marketlerin kendi ismine yaptırmış oldukları eserleri var.
*Ve bizim eserlerimiz daha farklı kalitede. Ulusal marketlerden yapılan alışverişlerde dövizler genelde merkeze gidiyor, kurumsal mağaza olduğu için. Biz yerli esnaf ise buradaki kazandığımız parayı tekrar burada harcamaktayız.
*Buranın lokantasında yemek yiyoruz, buradaki esnaftan alışveriş yapıyoruz. Lakin ulusal marketlerden yapılan alışverişlerde ödenen paralar ne yazık ki Kemalpaşa’da kalmıyor.
“BÖYLE GİDERSE LOKAL ESNAFA DÜKKAN KALMAYACAK”
Kemalpaşalı esnaf Oktay Yılmaz da şunları söylemiş oldu:
*Kanunen bir şey yapamıyorsun. Zira her marketin Türkiye genelinde bir sürü yerleri var. Lakin burası küçük bir ilçe bulunmasına karşın büyük kurumsal marketlerin sayısı epey fazla. Gürcistan hudut kapısına yakın olduğumuz için Kemalpaşa’da ciroların yüzde 70-80’i Gürcülerden gelen paralar.
*Normalde tüm kurumsal marketlerin ikincisine müsaade verilmezse biz de Kemalpaşa’nın mahallî esnafı olarak ekmeğimizi çıkarabiliriz. İlçemizde her kurumsaldan üçer adede yakın açılmaya başlandı. Yani bu durum biz küçük esnafı öldürüyor. Doğal olarak kanunen rastgele bir yaptırımı olmadığı için bir şey yapamıyoruz.
*Yani bu türlü devam ediyoruz. Kemalpaşa’da 10 bin nüfus diyelim merkez manada ancak 15 bine gerçek gidiyor. Hala daha yer bakıyorlar, Kemalpaşa’da ulusal marketler. Bunun önüne geçilmiyor. bu biçimde giderse lokal esnafa dükkan kalmayacak ve hepsini kiralayacaklar. Sonuçta maalesef gidişat bunu gösteriyor.
*Çünkü kendi mamüllerini sattıkları için, bizim onlarla rekabet etme bahtımız olmuyor. Marka koymuyorlar esasen, yüzde 70 dükkanlarında marka yok ve kendi mamüllerini satıyorlar. Vatandaş da ister istemez buna yöneliyor.
“HER ŞEYİ ALIYORLAR”
Eczacı kalfası Yasin Aydın, “Bizden de alışveriş yapıyorlar, kur farkı niçiniyle. Türkiye daha ucuz geliyor Gürcü vatandaşlar için. Bir de bizde paket ve kutu halinde satılıyor. Gürcistan’da ise tek tek satılıyor, o yüzden de bizdeki fiyatlar ucuz geliyor onlar için. Bizden ağrı kesici ve eczaniçin muhtaçlık duydukları her şeyi alıyorlar. Reçete bazında reçeteli olan da var, olmayan da. Antibiyotik ve antidepresan ilaçları vermiyoruz” dedi.
“RUSLAR ETİ SEVDİKLERİ İÇİN DAHA ÇOK BİZİ TERCİH EDİYORLAR”
Kemalpaşalı lokantacı Ulaş Yılmaz da şu açıklamayı yaptı;
*Burada yaklaşık 15 yıldır esnafız. Burada yaşıyor ve buralıyız. Hakikat Kemalpaşa’da Gürcü, Rus ve Ukraynalılar var. Savaştan dolayı Ukrayna’dan Gürcistan’a gelen bir buçuk milyon vatandaş bu tarafa alışverişe geldiği için biz de bunlardan faydalanabiliyoruz. Ve bizlere de sıradan katkıları var.
*Biz de döner ve pide çeşitlerimizin yanı sıra çağ döner de satıyoruz. Ruslar eti sevdikleri için daha epey bizi tercih ediyorlar. Gürcüler de tavuk tercih ediyorlar. Türkiye’yi tercih ediyorlar. Şöyle ki Gürcü para ünitesiyle 100 lari 700 liraya yakın.
*Onların parası, yani Almanya’dan gelen Türkler üzere, Almanya’da kazanıp Türkiye’de harcıyorlar üzere. Burada bir lariyi bırakıyorsunuz, yedi tane lira alıyorlar ve ötürüsıyla paraları değerli olduğu için alışveriş yapıyorlar.
“TÜRK LİRASININ PAHA KAYBINDAN DOLAYI…”
İstanbul’da yaşayan Kemalpaşalı vatandaş da şunları söylemiş oldu:
*Buralıyım fakat uzun müddettir İstanbul’da yaşamaktayım. Bir haftadır Tiflis’teydim. Gürcistan’ın iç piyasası fazlaca değerli. İç piyasaları vatandaşlarına kıymetli geliyor. ötürüsıyla Türk lirasının bedel kaybından dolayı Gürcü vatandaşlar burada ağır bir biçimde alışveriş yapıyorlar.
*Yani inanın, buradaki yerli vatandaş kendi marketine giremiyor, Gürcü vatandaşların yoğunluğundan dolayı. Bilhassa sıvı yağları alıp gdolayıyorlar memleketlerine.
*Şöyle ki bizim ülkemizdeki sıvı yağ polemiğinden kaynaklı. Gürcistan tarafına geçtiğimde gerek geçiş fiyatları olsun gerek başka şeyler olsun sıradan kıymetli.
*Ama Gürcü vatandaşlar girerken çıkarken rahat bir biçimde giriş çıkış yapabiliyorlar. Biz Türk vatandaşlar olarak, gümrüklerden geçerken 150 TL harç ödüyoruz.
*Önceden 1 TL veriyorduk maalesef. Gürcü’deyken biz kendi paramızı rahat rahat harcayamıyoruz. Gürcistan bize bakılırsa fazlaca kıymetli lakin onlar burayı rahat kullanıp alışveriş yapabiliyorlar; dokuma, giysi üzere.
YERLİ HALKA DİKKAT ÇEKTİ
Kemalpaşalı tavuk dönercisi Bülent Emiralioğlu da “Gürcü yoğunluğu bu orta lari kuru yükselişinden dolayı çok derecede artış göstermekte. Doğal bize olumlu olarak yansıyor. Buradaki bütün esnafımıza da olumlu olarak yansımaktadır. Kendi para üniteleri larinin yükselişinden dolayı buradaki mağazalara, marketlere gelmekteler. Buraya geldiklerinde alışverişten daha sonra da yemek yemeleri bizim dala de katkı olmaktadır. Bu süreçte artan maliyetlerden dolayı Türk vatandaşlarımızdaki müşterilerimizde düşüş, kur farkı ötürüsıyla Gürcü müşterilerimizde artış görülmektedir” diye konuştu.
“BİZİM ATATÜRKLÜ PARAMIZ BEDELİNİ KAYBETTİ”
Kemalpaşalı vatandaş Haydar Yenigül ise şöyleki konuştu:
“Gürcü’nün parası pahalandı, halbuki bizim Atatürklü paramız bedelini kaybetti. Gürcü’nün parası paha kazandığından buraya Kemalpaşa’ya geliyorlar. Yemeği bile burada yiyorlar, alışverişlerini burada yapıyorlar. Dokuma, elbise, hepsini alıp gdolayıyorlar. Eczaniçin de alıp ilaç gdolayıyorlar. Kemalpaşa’ya günde bin kişi girip çıkıyor.”
Yatırım tavsiyesi içermez.