Büyükşehirler başta olmak üzere Türkiye’de büyük bir konut krizi baş göstermiş durumda. Konutta fiyatlar ateş değeri düzeylere gelirken, dar ve orta gelirliler artık kiralarını ödemekte zorlanıyor. Büyükşehirlerde maaşın yarıdan fazlası kiraya gidiyor. Krizi fırsata çeviren kimi konut sahipleri 5 yılını dolduranlara kira tespit davaları açarak, yüzdelik artışın yanısıra ‘düzeltme’ talep ederken, 10 yılı geçenlere noterler aracılığıyla konutu tahliye ihtarnameleri yağıyor. Kira tespiti ve tahliye davalarında büyük artış var.
Gazete Duvar’dan Sinan Saygılı’nın haberine bakılırsa İstanbul’da evvelden kiraların ‘daha uygun’ olduğu Bağcılar, Ümraniye, Esenler, Küçükçekmece üzere ilçelerde dahi 2-3 çocuklu ailelerin gereksinimi olan 3+1 dairelerin kirası ortalama 5 bin liradan başlıyor.
Bu ilçelerde son senelerda sayıları süratle artan site ortasından bir daire kiralamak en az 6-7 bin lirayı buluyor. Kadıköy, Beşiktaş, Şişli, Bakırköy, Sarıyer üzere daha merkezi lokasyonlarda oturmak içinse yüksek bir gelire sahip olmak gerekiyor.
Kiralar son 1 yılda ortalama yüzde 84 arttı
Kiralık ve satılık konut piyasasındaki istatistikler durumun vehametini ortaya koyuyor. Öncelikle kira meblağlarına bakacak olursak, nisan ayında resmi üst hudut yüzde 29,88 (TÜFE’nin 12 aylık ortalaması temel alınıyor) oranında belirtildi fakat üç büyük kentteki artışlar bunun 3 katından daha fazla.
Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) tarafınca sahibinden.com’un ilan datalarıyla hazırlanan ‘sahibindex Kiralık Konut Piyasası Görünümü’ raporuna nazaran; Türkiye genelinde ortalama kiralık konut fiyatındaki yıllık artış oranı şubat ayında 6,4 puan yükselerek yüzde 84,2 oldu. Kiralık konutların ortalama metrekare fiyatı ise geçen yılın tıpkı devrine göre yaklaşık 2 kat artarak, 16,3 liradan 30 TL’ye çıktı.
İstanbul’da kira artışı yüzde 112
Kira fiyatlarındaki yıllık artış oranı şubatta bundan evvelki aya nazaran İstanbul’da 14,6 puan, Ankara’da 24,7 puan, İzmir’de 12 puan arttı. Yıllık kira artış oranı İstanbul’da yüzde 112,3, Ankara’da yüzde 106,7, İzmir’de yüzde 74 oldu. bu biçimdelikle kiralık konutların ortalama metrekare fiyatı İstanbul’da 49 TL’ye, Ankara’da 24 TL’ye, İzmir’de ise 30 TL’ye yükseldi. Özetle kiralar son bir yılda ortalama iki kat arttı.
Kiraların en çok ve en az arttığı vilayetler
En yüksek yıllık kira artışının görüldüğü vilayetler Antalya yüzde 122, İstanbul yüzde 112,3, Ankara yüzde 106,7, Mersin yüzde 98,2 ve Kocaeli yüzde 88,1 olarak ölçüldü.
En düşük kira artışının görüldüğü vilayetler ise Denizli yüzde 35,8, Trabzon yüzde 34,5, Van yüzde 33,6, Mardin yüzde 31,6 ve Kahramanmaraş yüzde 20 oldu.
Satılık konut meblağları en yüksek düzeyde
Satılık konut fiyatlarında da tablo farklı değil. BETAM’ın raporuna göre şubat ayında Türkiye geneli satılık konut meblağları 10,2 puanlık yükselişle yüzde 119,3 oldu ve raporlarda incelenen devirdeki yeni en yüksek düzeyine ulaştı. Buna bağlı olarak geçen yılın tıpkı ayında 3 bin 632 TL olan Türkiye geneli ortalama satılık konut ilan metrekare fiyatı 7 bin 965 TL’ye yükseldi.
Satılık konut fiyatlarının artış suratı İstanbul’da 10,4, Ankara’da 8,4, İzmir’de 10,5 puan yükseldi. bu biçimdece, satılık konut cari fiyatındaki yıllık artış oranı İstanbul’da yüzde 137,9, Ankara’da yüzde 105,5 ve İzmir’de yüzde 104,5 oldu.
Satılık konut metrekare ortalama meblağları İstanbul’da 11 bin 578 TL’ye, Ankara’da 5 bin 137 TL’ye, İzmir’de 8 bin 947 TL’ye yükseldi. Türkiye genelindeki gerçek satış fiyatları, 2020 Mayıs’tan itibaren artarken gerçek konut fiyat endeksi şubat ayında 132,2’ye ulaştı.
Satılık konut metrekare fiyatlarında en süratli artışın görüldüğü vilayetler Mersin yüzde 154,2, İstanbul yüzde 137,9, Antalya yüzde 129,7, Aydın yüzde 129 ve Diyarbakır yüzde 128,2 olarak sıralandı. En düşük artış oranının gerçekleştiği vilayetler ise Manisa yüzde 87, Eskişehir yüzde 85, Malatya yüzde 82,7, Erzurum yüzde 80,1 ve Van yüzde 79,1 oldu.
“Maaş 8 bin lira, 6 bin liradan aşağı kira yok”
Öğretmen E.Y., Küçükçekmece’de bir sitede kirada oturuyor. Ağustos ayında tıpkı meskende 10’uncu yılını dolduracak. Mesken sahibi şimdiden noter kanalıyla, ağustosta konutu boşaltması için ihtarname göndermiş. Geçen yıl ‘düzeltme’ ismi altında resmi oranın yaklaşık iki katı artırım yapmasına karşın konut sahibi daireyi diğerine kiralamak istiyor. Kirası şu an 2 bin 700 lira, 600 lira da site aidatı (doğalgaz dahil) ödüyor. Üç çocuğu var ve maaşı yaklaşık 8 bin lira. Birebir ilçede 3+1 daire bakıyor. Hala ikamet ettiği Atakent için emlak sitelerinde kirası 6 bin liranın altında olan yalnızca 1 adet daire (5 bin 500 lira) çıkıyor. Ortalama kiralar ise 6-9 bin lira aralığında. “Maaşım yaklaşık 8 bin lira, bu fiyatlarla nasıl yeni bir daireye geçeyim?” diye soran E.Y üzere biroldukça kiracı birebir sorunu yaşıyor.
Yasa ne diyor?
Yasal düzenlemelere bakılırsa mesken sahipleri, 5 yılın sonunda kira tespit davası açarak, ‘düzeltme’ ismi altında yüzdelik oranların epey üzerinde artırım talep edebiliyor. Gayrimenkul hukuku uzmanlarına nazaran karşılıklı uzlaşmayla bir sayı belirlenmemesi halinde konut sahiplerinin bu cins durumlarda açtığı davanın sonuçlanması 2 yılı bulabiliyor.
Konut sahipleri, 10 yıllık müddetin dolması halindeyse rastgele bir münasebet göstermek zorunda olmadan tahliye davası açarak, kiracıyı çıkartabiliyor. Yalnızca uzama mühletinin bitiminden en az 3 ay evvel kiracıya yazılı olarak fesih bildirimi yapmak zorunda…
Yatırım tavsiyesi içermez.
Gazete Duvar’dan Sinan Saygılı’nın haberine bakılırsa İstanbul’da evvelden kiraların ‘daha uygun’ olduğu Bağcılar, Ümraniye, Esenler, Küçükçekmece üzere ilçelerde dahi 2-3 çocuklu ailelerin gereksinimi olan 3+1 dairelerin kirası ortalama 5 bin liradan başlıyor.
Bu ilçelerde son senelerda sayıları süratle artan site ortasından bir daire kiralamak en az 6-7 bin lirayı buluyor. Kadıköy, Beşiktaş, Şişli, Bakırköy, Sarıyer üzere daha merkezi lokasyonlarda oturmak içinse yüksek bir gelire sahip olmak gerekiyor.
Kiralar son 1 yılda ortalama yüzde 84 arttı
Kiralık ve satılık konut piyasasındaki istatistikler durumun vehametini ortaya koyuyor. Öncelikle kira meblağlarına bakacak olursak, nisan ayında resmi üst hudut yüzde 29,88 (TÜFE’nin 12 aylık ortalaması temel alınıyor) oranında belirtildi fakat üç büyük kentteki artışlar bunun 3 katından daha fazla.
Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) tarafınca sahibinden.com’un ilan datalarıyla hazırlanan ‘sahibindex Kiralık Konut Piyasası Görünümü’ raporuna nazaran; Türkiye genelinde ortalama kiralık konut fiyatındaki yıllık artış oranı şubat ayında 6,4 puan yükselerek yüzde 84,2 oldu. Kiralık konutların ortalama metrekare fiyatı ise geçen yılın tıpkı devrine göre yaklaşık 2 kat artarak, 16,3 liradan 30 TL’ye çıktı.
İstanbul’da kira artışı yüzde 112
Kira fiyatlarındaki yıllık artış oranı şubatta bundan evvelki aya nazaran İstanbul’da 14,6 puan, Ankara’da 24,7 puan, İzmir’de 12 puan arttı. Yıllık kira artış oranı İstanbul’da yüzde 112,3, Ankara’da yüzde 106,7, İzmir’de yüzde 74 oldu. bu biçimdelikle kiralık konutların ortalama metrekare fiyatı İstanbul’da 49 TL’ye, Ankara’da 24 TL’ye, İzmir’de ise 30 TL’ye yükseldi. Özetle kiralar son bir yılda ortalama iki kat arttı.
Kiraların en çok ve en az arttığı vilayetler
En yüksek yıllık kira artışının görüldüğü vilayetler Antalya yüzde 122, İstanbul yüzde 112,3, Ankara yüzde 106,7, Mersin yüzde 98,2 ve Kocaeli yüzde 88,1 olarak ölçüldü.
En düşük kira artışının görüldüğü vilayetler ise Denizli yüzde 35,8, Trabzon yüzde 34,5, Van yüzde 33,6, Mardin yüzde 31,6 ve Kahramanmaraş yüzde 20 oldu.
Satılık konut meblağları en yüksek düzeyde
Satılık konut fiyatlarında da tablo farklı değil. BETAM’ın raporuna göre şubat ayında Türkiye geneli satılık konut meblağları 10,2 puanlık yükselişle yüzde 119,3 oldu ve raporlarda incelenen devirdeki yeni en yüksek düzeyine ulaştı. Buna bağlı olarak geçen yılın tıpkı ayında 3 bin 632 TL olan Türkiye geneli ortalama satılık konut ilan metrekare fiyatı 7 bin 965 TL’ye yükseldi.
Satılık konut fiyatlarının artış suratı İstanbul’da 10,4, Ankara’da 8,4, İzmir’de 10,5 puan yükseldi. bu biçimdece, satılık konut cari fiyatındaki yıllık artış oranı İstanbul’da yüzde 137,9, Ankara’da yüzde 105,5 ve İzmir’de yüzde 104,5 oldu.
Satılık konut metrekare ortalama meblağları İstanbul’da 11 bin 578 TL’ye, Ankara’da 5 bin 137 TL’ye, İzmir’de 8 bin 947 TL’ye yükseldi. Türkiye genelindeki gerçek satış fiyatları, 2020 Mayıs’tan itibaren artarken gerçek konut fiyat endeksi şubat ayında 132,2’ye ulaştı.
Satılık konut metrekare fiyatlarında en süratli artışın görüldüğü vilayetler Mersin yüzde 154,2, İstanbul yüzde 137,9, Antalya yüzde 129,7, Aydın yüzde 129 ve Diyarbakır yüzde 128,2 olarak sıralandı. En düşük artış oranının gerçekleştiği vilayetler ise Manisa yüzde 87, Eskişehir yüzde 85, Malatya yüzde 82,7, Erzurum yüzde 80,1 ve Van yüzde 79,1 oldu.
“Maaş 8 bin lira, 6 bin liradan aşağı kira yok”
Öğretmen E.Y., Küçükçekmece’de bir sitede kirada oturuyor. Ağustos ayında tıpkı meskende 10’uncu yılını dolduracak. Mesken sahibi şimdiden noter kanalıyla, ağustosta konutu boşaltması için ihtarname göndermiş. Geçen yıl ‘düzeltme’ ismi altında resmi oranın yaklaşık iki katı artırım yapmasına karşın konut sahibi daireyi diğerine kiralamak istiyor. Kirası şu an 2 bin 700 lira, 600 lira da site aidatı (doğalgaz dahil) ödüyor. Üç çocuğu var ve maaşı yaklaşık 8 bin lira. Birebir ilçede 3+1 daire bakıyor. Hala ikamet ettiği Atakent için emlak sitelerinde kirası 6 bin liranın altında olan yalnızca 1 adet daire (5 bin 500 lira) çıkıyor. Ortalama kiralar ise 6-9 bin lira aralığında. “Maaşım yaklaşık 8 bin lira, bu fiyatlarla nasıl yeni bir daireye geçeyim?” diye soran E.Y üzere biroldukça kiracı birebir sorunu yaşıyor.
Yasa ne diyor?
Yasal düzenlemelere bakılırsa mesken sahipleri, 5 yılın sonunda kira tespit davası açarak, ‘düzeltme’ ismi altında yüzdelik oranların epey üzerinde artırım talep edebiliyor. Gayrimenkul hukuku uzmanlarına nazaran karşılıklı uzlaşmayla bir sayı belirlenmemesi halinde konut sahiplerinin bu cins durumlarda açtığı davanın sonuçlanması 2 yılı bulabiliyor.
Konut sahipleri, 10 yıllık müddetin dolması halindeyse rastgele bir münasebet göstermek zorunda olmadan tahliye davası açarak, kiracıyı çıkartabiliyor. Yalnızca uzama mühletinin bitiminden en az 3 ay evvel kiracıya yazılı olarak fesih bildirimi yapmak zorunda…
Yatırım tavsiyesi içermez.