Birleşik Taksi Sürücüleri Derneği Lideri Hüseyin Duman, İstanbul’da taksicilerle ilgili lisana getirilen şikayetleri kıymetlendirdi.
Hürriyet gazetesinden Çetin Aydın’ın haberine göre “Açık açık söylüyorum. Turistlerden çok para alan taksi sürücüsü hırsızdır. Bu bireylere bu kabahatlerden süreç yapılmalıdır. Nitelikli dolandırıcılık kabahatinden cezaevine girmelidir. Sürücü kartları çabucak iptal edilmelidir” diyen Duman, devamında “Bunun yanında kısa ara diye yolcu almayan taksi sürücüsü de hırsızdır. Bu kişinin maksadı farklıdır. Bizim kesimimizi kötüleyen insanlardır. Doğal ki bu olayların tahlili var. İBB’nin sert kararlar alması gerekiyor” tabirini kullandı. Duman, şu biçimde devam etti:
“Taksicilere bugün 100 lira karşılığında sürücülük kartı veriliyor. Bilhassa pandemi devrinde taksici kartı alan insan sayısı 70 bine yaklaştı. İşini kaybeden beşerler taksi sürücülüğüne yöneliyor. Bugün Avrupa ülkelerinde taksi sürücüsü olmak için muhakkak bir eğitimden geçiyorsunuz. İngiltere’de yaklaşık bir yıl ders alıyorsun. İnsan ilgileri, ileri sürüş teknikleri, kentin tarihi üzere eğitimler veriliyor. Bir yılın sonunda taksi sürücüsü oluyorsun.
Bu uygulamanın birebiri İstanbul’da da olmalıdır. En az 5 ay eğitimden geçmeyen kişi taksi sürücüsü olamasın. Her gün ortalama 500 şikayet geliyor. Bunun yüzde 80’i kısa ara tartışmalarını kapsıyor. Şikayetlerde ismi geçen sürücülerin kartları iptal edilmelidir. Katiyen sürücülük yapamamalıdır. Fazla para isteyen kişi de hırsızlık hatasından yargılanmalıdır. Mesleğimizde bu şahıslara yer yoktur.”
‘Kaliteli hizmet vermeliyiz’
İstanbul Taksiciler Esnaf Odası Lideri Eyüp Aksu ise kısa ara yolcu almayan ve fazla fiyat talep eden taksiciler hakkında gerekli süreçlerin yapıldığını belirterek “Kolluk kuvvetleri kontroller yapıyor. Yanlış yapan sürücüler hakkında idari ve isimli süreçler gerçekleştiriliyor. Kaliteli ve huzurlu hizmet vermek zorundayız” dedi.
‘Bunlar dolandırıcı’
Öte yandan taksiciler de kendi meslektaşlarından şikâyetçi. İstanbul’da 20 yıldır taksicilik yapan Hasan Aydın yaşananları şöyleki anlatıyor: “20 yıllık taksiciyim. Beşerler öncesinden bize fazlaca kibar davranırdı. Hürmet ve itimat vardı. Son periyotlarda acayip şeyler duyuyoruz. Taksim’den Mecidiyeköy’e 100 dolara gidiyorlar. Bu bireyler dolandırıcı. Yapanlar da muhakkak şahıslar.”
‘Kişiler muhakkak, çete gibiler’
Bu sırada yanımıza gelen bir başka taksici de kelama giriyor: “Bu şahıslar muhakkak. Bir çete üzere. Birbirlerini tutuyorlar. Taksim’de bütün taksiciler birbirini tanır. Adam polise yakalanıyor. Adam bir günde 2 bin lira kazanıyor. 20 günlük ceza alıyor. daha sonra bir daha işe başlıyor. Beşerler bu bireyler yüzünden bütün taksicilere haklı olarak yansılı oluyor.”
‘Asıl sorun ağalık sistemi’
İstanbul’da 1990 yılından bu yana taksi sayısı değişmedi. Toplamda 17 bin 395 taksi plakası var. Bu sayıya bugüne kadar yalnızca Şile ve Çatalca’da çalışan 211 bordo renkli taksi eklendi. Taksi sayısı az, talep hayli olunca taksi plakası fiyatları süratle yükseldi. Bugün İstanbul’da ortalama bir taksi plakasının bedeli 2.3 milyon lira. Taksilerin çoğunluğu ‘plaka ağaları’ denilen galericilerin elinde. Piyasa bir devir Laleli’de dönerken artık merkez Bağcılar olmuş. Plaka fiyatlarını da onlar belirliyor.
12 saatte 600 lira
İstanbul’daki taksilerin büyük çoğunluğu kiralık olarak çalıştırılıyor. Bir taksiyi kiralamanın aylık bedeli 9 bin TL. Lakin bu parayı vermek takside çalışmak için kâfi değil. Plakanın takılı olduğu aracı da satın almanız gerekiyor. Takside günlük çalışırsanız bu defa de yevmiye ödemelisiniz. 12 saat çalışan bir sürücü taksi sahibine 600 lira ödüyor. Bunun yanı sıra yaktığı akaryakıtı ve kendi masraflarını da karşılamak zorunda. Örneğin o gün 800 liralık iş yapıldı. 600 lirası taksi sahibine, 100 lirası akaryakıta, 20 lirasını da aracı yıkatmak için verildi. Kalan para 80 lira oluyor. Taksilerde 24 saat çalışan sürücüler de var. 24 saatlik sürücünün taksi sahibine ödeyeceği yevmiye ise bin lira.
‘Tekere ortak oluyorlar’
İsmini vermek istemeyen ve iki taksi plakası olduğunu söyleyen bir taksici olayı şöyleki özetliyor:
“Eskiden sürücüler taksi plakası almak için çalışırdı. Taksi kiralar para biriktirirdi. Artık o denli bir talih yok. Hem plaka fiyatları birebir vakitte kiralar uçtu. Artık beşerler taksinin bir tekerleğine ortak oluyor. Birkaç kişi bir ortaya geliyorlar ve taksi kiralıyorlar. Bunun da ismi ‘tekere ortak olmak’. Diyelim ki 4 kişi bir taksi kiraladı ve tekere ortak oldu. Her biri 12 saat çalışıyor ve 36 saat daha sonra sıra bir daha size geliyor. O sırada ne kadar para toparlayabilirseniz o sizin oluyor.”
görüşmede kriz
İBB idaresi, İstanbul’da 5 bin taksiye gereksinim duyulduğunu belirterek hazırladığı teklifi 6 sefer İstanbul Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Uyum Merkezi’nin (UKOME) gündemine getirdi fakat teklif her seferinde reddedildi.
29 Temmuz’daki görüşmede taksi sayısı bine düşürüldü ve husus bir sefer daha UKOME’nin gündemine geldi. görüşmede mevzuya ait Ulaşımdan sorumlu İBB Genel Sekreteri Orhan Demir sunum gerçekleştirdi. Sunumun akabinde İstanbul Taksiciler Esnaf Odası Lideri Eyüp Aksu ve Ulaştırma Ve Altyapı Bakanlığı İstanbul Ulaştırma Müdürü Serdar Yücel yaptıkları konuşmada, teknoloji çalışmalarının tamamlanmadan ve taksici esnafının özlük haklarının iyileştirilmeden yeni taksiye gerek olmadığını mevcut taksilerin rehabilite edilmesi gerektiğini tabir etti.
Yapılan birinci oylamada 11 evet oyuna karşı 16 hayır oyuyla teklif reddedildi. İBB idaresinin ilçe belediyelerin de oylamaya katılmasını istediği görüşmede oylama krizi yaşandı. Yapılan konuşmaların akabinde 2. oylamada teklif 37 hayır oyuyla reddedildi.
Kontroller sıklaştı
Taksilerle ilgili şikayetler artınca hem trafik tıpkı vakitte zabıta trafik grupları kontrollerini arttırdı. İBB, Zabıta Daire Başkanlığı’nın 2020 yılı sonbaharından bu yana taksicilere yönelik 945 kontrol gerçekleştirdi. Kurallara uymadığı saptanan 127 taksiciye para cezası kesildi. İBB Toplu Ulaşım Hizmetleri Müdürlüğü de kontrole takılan taksilerin müsaade dokümanlarına 10 gün, taksi sürücülerinin ticari taşıma araç kullanım dokümanlarına ise 20’şer gün el koydu.
Trafik Zabıta takımları genel kontrollerde ise 48 bin 383 ticari taksi-taksi dolmuş, 28 bin 63 minibüs, 153 taksi-minibüs durağı ve 184 servis-yük nakil aracı olmak üzere toplam 81 bin 75 aracın dokümanlarını denetim etti. Toplam 1 milyon 358 bin 472 lira idari para cezası kesildi.
‘Cezaya karşın turist avına devam ediyorlar’
Turist bir aile, geçtiğimiz pazar günü Taksim Meydanı’ndan Mecidiyeköy’e gitmek için taksiye bindi. Taksici, taksimetreyi açmayarak aileden 160 lira istedi. Turist aile itiraz edince de taksiden indirdi. Bu olayın devamında, taksiye binen öbür bir turist aile de birebir akıbeti yaşadı. Trafik Denetleme Şube Müdürlüğü takımları, 34 TAS 35 plakalı taksi şoförünün Eyüp Ö. olduğunu belirledi.
Trafik grupları, Eyüp Ö.’yü Taksim Meydanı’nda müşteri ararken buldu. İBB tarafınca çalışma ruhsatı 3 gün süreksiz iptal edildiği anlaşılan Eyüp Ö.’ye, bu iptale karşın çalışmasından dolayı ceza kesildi, taksi de trafikten men edildi.
‘Türkçe konuşunca ‘Müşteri bekliyorum’ diyorlar’
Taksici mağdurlarından biri de turizmci Feride Yıldız. Taksicilerden yaka silktiklerini anlatan Yıldız, “Geçenlerde bir İngiliz müşterimiz bize ulaştı. Taksici kısa arada yüksek fiyat istemiş. Adam cüzdanını açtığında içerisinden 200 dolar almış taksici. Turist ne yapacağını şaşırmış. Korktuğu için taksiden inmiş. Benim de başıma geliyor. Şişli’den taksiye binemiyorum. Yüzlerce taksi geçiyor önümden fakat binemiyorum” dedi.
Taksim’den taksiye binmeye çalışan Aliye Güllü ise, “Yarım saattir taksiye binemedim. Taksiciyle Türkçe konuşunca ‘Müşteri bekliyorum’ diyor. ‘Kısa aralık gitmiyorum’ diyor. Buna bir tahlil bulunmalı artık. Rezillik yaşıyoruz” diyerek başından geçenleri anlattı.
Yatırım tavsiyesi içermez.
Hürriyet gazetesinden Çetin Aydın’ın haberine göre “Açık açık söylüyorum. Turistlerden çok para alan taksi sürücüsü hırsızdır. Bu bireylere bu kabahatlerden süreç yapılmalıdır. Nitelikli dolandırıcılık kabahatinden cezaevine girmelidir. Sürücü kartları çabucak iptal edilmelidir” diyen Duman, devamında “Bunun yanında kısa ara diye yolcu almayan taksi sürücüsü de hırsızdır. Bu kişinin maksadı farklıdır. Bizim kesimimizi kötüleyen insanlardır. Doğal ki bu olayların tahlili var. İBB’nin sert kararlar alması gerekiyor” tabirini kullandı. Duman, şu biçimde devam etti:
“Taksicilere bugün 100 lira karşılığında sürücülük kartı veriliyor. Bilhassa pandemi devrinde taksici kartı alan insan sayısı 70 bine yaklaştı. İşini kaybeden beşerler taksi sürücülüğüne yöneliyor. Bugün Avrupa ülkelerinde taksi sürücüsü olmak için muhakkak bir eğitimden geçiyorsunuz. İngiltere’de yaklaşık bir yıl ders alıyorsun. İnsan ilgileri, ileri sürüş teknikleri, kentin tarihi üzere eğitimler veriliyor. Bir yılın sonunda taksi sürücüsü oluyorsun.
Bu uygulamanın birebiri İstanbul’da da olmalıdır. En az 5 ay eğitimden geçmeyen kişi taksi sürücüsü olamasın. Her gün ortalama 500 şikayet geliyor. Bunun yüzde 80’i kısa ara tartışmalarını kapsıyor. Şikayetlerde ismi geçen sürücülerin kartları iptal edilmelidir. Katiyen sürücülük yapamamalıdır. Fazla para isteyen kişi de hırsızlık hatasından yargılanmalıdır. Mesleğimizde bu şahıslara yer yoktur.”
‘Kaliteli hizmet vermeliyiz’
İstanbul Taksiciler Esnaf Odası Lideri Eyüp Aksu ise kısa ara yolcu almayan ve fazla fiyat talep eden taksiciler hakkında gerekli süreçlerin yapıldığını belirterek “Kolluk kuvvetleri kontroller yapıyor. Yanlış yapan sürücüler hakkında idari ve isimli süreçler gerçekleştiriliyor. Kaliteli ve huzurlu hizmet vermek zorundayız” dedi.
‘Bunlar dolandırıcı’
Öte yandan taksiciler de kendi meslektaşlarından şikâyetçi. İstanbul’da 20 yıldır taksicilik yapan Hasan Aydın yaşananları şöyleki anlatıyor: “20 yıllık taksiciyim. Beşerler öncesinden bize fazlaca kibar davranırdı. Hürmet ve itimat vardı. Son periyotlarda acayip şeyler duyuyoruz. Taksim’den Mecidiyeköy’e 100 dolara gidiyorlar. Bu bireyler dolandırıcı. Yapanlar da muhakkak şahıslar.”
‘Kişiler muhakkak, çete gibiler’
Bu sırada yanımıza gelen bir başka taksici de kelama giriyor: “Bu şahıslar muhakkak. Bir çete üzere. Birbirlerini tutuyorlar. Taksim’de bütün taksiciler birbirini tanır. Adam polise yakalanıyor. Adam bir günde 2 bin lira kazanıyor. 20 günlük ceza alıyor. daha sonra bir daha işe başlıyor. Beşerler bu bireyler yüzünden bütün taksicilere haklı olarak yansılı oluyor.”
‘Asıl sorun ağalık sistemi’
İstanbul’da 1990 yılından bu yana taksi sayısı değişmedi. Toplamda 17 bin 395 taksi plakası var. Bu sayıya bugüne kadar yalnızca Şile ve Çatalca’da çalışan 211 bordo renkli taksi eklendi. Taksi sayısı az, talep hayli olunca taksi plakası fiyatları süratle yükseldi. Bugün İstanbul’da ortalama bir taksi plakasının bedeli 2.3 milyon lira. Taksilerin çoğunluğu ‘plaka ağaları’ denilen galericilerin elinde. Piyasa bir devir Laleli’de dönerken artık merkez Bağcılar olmuş. Plaka fiyatlarını da onlar belirliyor.
12 saatte 600 lira
İstanbul’daki taksilerin büyük çoğunluğu kiralık olarak çalıştırılıyor. Bir taksiyi kiralamanın aylık bedeli 9 bin TL. Lakin bu parayı vermek takside çalışmak için kâfi değil. Plakanın takılı olduğu aracı da satın almanız gerekiyor. Takside günlük çalışırsanız bu defa de yevmiye ödemelisiniz. 12 saat çalışan bir sürücü taksi sahibine 600 lira ödüyor. Bunun yanı sıra yaktığı akaryakıtı ve kendi masraflarını da karşılamak zorunda. Örneğin o gün 800 liralık iş yapıldı. 600 lirası taksi sahibine, 100 lirası akaryakıta, 20 lirasını da aracı yıkatmak için verildi. Kalan para 80 lira oluyor. Taksilerde 24 saat çalışan sürücüler de var. 24 saatlik sürücünün taksi sahibine ödeyeceği yevmiye ise bin lira.
‘Tekere ortak oluyorlar’
İsmini vermek istemeyen ve iki taksi plakası olduğunu söyleyen bir taksici olayı şöyleki özetliyor:
“Eskiden sürücüler taksi plakası almak için çalışırdı. Taksi kiralar para biriktirirdi. Artık o denli bir talih yok. Hem plaka fiyatları birebir vakitte kiralar uçtu. Artık beşerler taksinin bir tekerleğine ortak oluyor. Birkaç kişi bir ortaya geliyorlar ve taksi kiralıyorlar. Bunun da ismi ‘tekere ortak olmak’. Diyelim ki 4 kişi bir taksi kiraladı ve tekere ortak oldu. Her biri 12 saat çalışıyor ve 36 saat daha sonra sıra bir daha size geliyor. O sırada ne kadar para toparlayabilirseniz o sizin oluyor.”
görüşmede kriz
İBB idaresi, İstanbul’da 5 bin taksiye gereksinim duyulduğunu belirterek hazırladığı teklifi 6 sefer İstanbul Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Uyum Merkezi’nin (UKOME) gündemine getirdi fakat teklif her seferinde reddedildi.
29 Temmuz’daki görüşmede taksi sayısı bine düşürüldü ve husus bir sefer daha UKOME’nin gündemine geldi. görüşmede mevzuya ait Ulaşımdan sorumlu İBB Genel Sekreteri Orhan Demir sunum gerçekleştirdi. Sunumun akabinde İstanbul Taksiciler Esnaf Odası Lideri Eyüp Aksu ve Ulaştırma Ve Altyapı Bakanlığı İstanbul Ulaştırma Müdürü Serdar Yücel yaptıkları konuşmada, teknoloji çalışmalarının tamamlanmadan ve taksici esnafının özlük haklarının iyileştirilmeden yeni taksiye gerek olmadığını mevcut taksilerin rehabilite edilmesi gerektiğini tabir etti.
Yapılan birinci oylamada 11 evet oyuna karşı 16 hayır oyuyla teklif reddedildi. İBB idaresinin ilçe belediyelerin de oylamaya katılmasını istediği görüşmede oylama krizi yaşandı. Yapılan konuşmaların akabinde 2. oylamada teklif 37 hayır oyuyla reddedildi.
Kontroller sıklaştı
Taksilerle ilgili şikayetler artınca hem trafik tıpkı vakitte zabıta trafik grupları kontrollerini arttırdı. İBB, Zabıta Daire Başkanlığı’nın 2020 yılı sonbaharından bu yana taksicilere yönelik 945 kontrol gerçekleştirdi. Kurallara uymadığı saptanan 127 taksiciye para cezası kesildi. İBB Toplu Ulaşım Hizmetleri Müdürlüğü de kontrole takılan taksilerin müsaade dokümanlarına 10 gün, taksi sürücülerinin ticari taşıma araç kullanım dokümanlarına ise 20’şer gün el koydu.
Trafik Zabıta takımları genel kontrollerde ise 48 bin 383 ticari taksi-taksi dolmuş, 28 bin 63 minibüs, 153 taksi-minibüs durağı ve 184 servis-yük nakil aracı olmak üzere toplam 81 bin 75 aracın dokümanlarını denetim etti. Toplam 1 milyon 358 bin 472 lira idari para cezası kesildi.
‘Cezaya karşın turist avına devam ediyorlar’
Turist bir aile, geçtiğimiz pazar günü Taksim Meydanı’ndan Mecidiyeköy’e gitmek için taksiye bindi. Taksici, taksimetreyi açmayarak aileden 160 lira istedi. Turist aile itiraz edince de taksiden indirdi. Bu olayın devamında, taksiye binen öbür bir turist aile de birebir akıbeti yaşadı. Trafik Denetleme Şube Müdürlüğü takımları, 34 TAS 35 plakalı taksi şoförünün Eyüp Ö. olduğunu belirledi.
Trafik grupları, Eyüp Ö.’yü Taksim Meydanı’nda müşteri ararken buldu. İBB tarafınca çalışma ruhsatı 3 gün süreksiz iptal edildiği anlaşılan Eyüp Ö.’ye, bu iptale karşın çalışmasından dolayı ceza kesildi, taksi de trafikten men edildi.
‘Türkçe konuşunca ‘Müşteri bekliyorum’ diyorlar’
Taksici mağdurlarından biri de turizmci Feride Yıldız. Taksicilerden yaka silktiklerini anlatan Yıldız, “Geçenlerde bir İngiliz müşterimiz bize ulaştı. Taksici kısa arada yüksek fiyat istemiş. Adam cüzdanını açtığında içerisinden 200 dolar almış taksici. Turist ne yapacağını şaşırmış. Korktuğu için taksiden inmiş. Benim de başıma geliyor. Şişli’den taksiye binemiyorum. Yüzlerce taksi geçiyor önümden fakat binemiyorum” dedi.
Taksim’den taksiye binmeye çalışan Aliye Güllü ise, “Yarım saattir taksiye binemedim. Taksiciyle Türkçe konuşunca ‘Müşteri bekliyorum’ diyor. ‘Kısa aralık gitmiyorum’ diyor. Buna bir tahlil bulunmalı artık. Rezillik yaşıyoruz” diyerek başından geçenleri anlattı.
Yatırım tavsiyesi içermez.