İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne (İBB) bağlı İstanbul Planlama Ajansı (İPA), artan kira bedelleri ile ilgili araştırmasının sonuçlarını “İstanbul’da Konut Krizi ile Gayret Raporu” ismiyle yayınladı. Raporda, 2022 yılı nisan ayı için Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafınca Türkiye genelinde resmi kira artış oranının yüzde 34,46, İstanbul genelinde ise kira artış oranının yüzde 31,48 olarak belirtildiğı açıklandı.
İstanbul İstatistik Ofisi’nin İstanbullu kiracılar ile yaptığı araştırmada ise İstanbul’da mevcut kiracılar için bir yıllık kira artışının yüzde 45,48 olduğu, yeni kiralık konut fiyatlarının geçen yıla kıyasla yüzde 161,4 oranında artış gösterdiği ortaya çıktı. Araştırmaya nazaran, İstanbul’da yeni kiracılar için ortalama kira bedeli de 6 bin 360,37 TL olarak hesaplandı.
Konut sahibiyle sorun yaşayan kiracı sayısı arttı
Araştırmaya göre, artan kiralar yüzünden mesken sahipleri ile sorun yaşayan kiracıların oranı yüzde 38,7’ye çıktı. Gelecek yıl ise tıpkı oranda kira artışı yapılması durumunda kiracıların yüzde 85,1’inin kirasını karşılamakta kuvvetlik çekeceği açıklandı. İştirakçiler İstanbul’da konut kira bedellerinin yükselmesindeki en kıymetli 3 sebebi; sığınmacı-mülteciler, genel ekonomik şartlar ve konut sahipleri olarak sıraladı.
Hazırlanan raporda şu sözlere yer verildi:
“İlgili datalar bir arada değerlendirildiğinde inşaatı bitmiş ve kullanmaya hazır yapılar azalırken konut satışlarının kıymetli oranda arttığı görülüyor. TÜİK bilgilerine bakılırsa 2021 yılında İstanbul’da 276 bin 223 konut satışı yapıldığı görülüyor. Bu satışların sırf yüzde 22’sinin ipotekli (kredi ile), yüzde 78’inin ise başka satış çeşitlerinde gerçekleştiği bilinmekte. Bu durum konutların hâlihazırda konutu yahut sermayesi olan bireyler tarafınca satın alındığını gösterir niteliktedir. Gayrimenkule yapılan yatırımın sebebi ise enflasyonist ortam ve Türk lirasında yaşanan bedel kaybı karşısında gayrimenkulün inançlı bir yatırım aracı olarak görülmesidir.
Yabancılara gayrimenkul satışı ile vatandaşlık verilmesi üzere teşvik ve uygulamalar sığınmacı- mültecilerden çok gelir düzeyi yüksek ve gayrimenkul ile vatandaşlık alabilecek durumda olan yabancılar tarafınca değerlendirilmekte.
ötürüsıyla, bu uygulamalar yaşamaya elverişli konuta erişim bahsinde alt ve orta gelir kümelerine destekleyici siyasetler üretilmemesi, süratle artan konut fiyatları ve düşen alım gücü ile bir arada değerlendirildiğinde, herkes için güçlü, sağlıklı, emniyetli konuta erişimi zorlaştıran sonuçlar doğurmakta.
Mevcut siyasetler sonucunda yaşamaya elverişli konuta sadece üst gelir kümesi ve sermaye birikimi olan şahıslar tarafınca erişilebilmesi mümkün. Bu durum konutun bir kriz problemi olarak tanımlanmasının önünü açıyor.”
Yatırım tavsiyesi içermez.
İstanbul İstatistik Ofisi’nin İstanbullu kiracılar ile yaptığı araştırmada ise İstanbul’da mevcut kiracılar için bir yıllık kira artışının yüzde 45,48 olduğu, yeni kiralık konut fiyatlarının geçen yıla kıyasla yüzde 161,4 oranında artış gösterdiği ortaya çıktı. Araştırmaya nazaran, İstanbul’da yeni kiracılar için ortalama kira bedeli de 6 bin 360,37 TL olarak hesaplandı.
Konut sahibiyle sorun yaşayan kiracı sayısı arttı
Araştırmaya göre, artan kiralar yüzünden mesken sahipleri ile sorun yaşayan kiracıların oranı yüzde 38,7’ye çıktı. Gelecek yıl ise tıpkı oranda kira artışı yapılması durumunda kiracıların yüzde 85,1’inin kirasını karşılamakta kuvvetlik çekeceği açıklandı. İştirakçiler İstanbul’da konut kira bedellerinin yükselmesindeki en kıymetli 3 sebebi; sığınmacı-mülteciler, genel ekonomik şartlar ve konut sahipleri olarak sıraladı.
Hazırlanan raporda şu sözlere yer verildi:
“İlgili datalar bir arada değerlendirildiğinde inşaatı bitmiş ve kullanmaya hazır yapılar azalırken konut satışlarının kıymetli oranda arttığı görülüyor. TÜİK bilgilerine bakılırsa 2021 yılında İstanbul’da 276 bin 223 konut satışı yapıldığı görülüyor. Bu satışların sırf yüzde 22’sinin ipotekli (kredi ile), yüzde 78’inin ise başka satış çeşitlerinde gerçekleştiği bilinmekte. Bu durum konutların hâlihazırda konutu yahut sermayesi olan bireyler tarafınca satın alındığını gösterir niteliktedir. Gayrimenkule yapılan yatırımın sebebi ise enflasyonist ortam ve Türk lirasında yaşanan bedel kaybı karşısında gayrimenkulün inançlı bir yatırım aracı olarak görülmesidir.
Yabancılara gayrimenkul satışı ile vatandaşlık verilmesi üzere teşvik ve uygulamalar sığınmacı- mültecilerden çok gelir düzeyi yüksek ve gayrimenkul ile vatandaşlık alabilecek durumda olan yabancılar tarafınca değerlendirilmekte.
ötürüsıyla, bu uygulamalar yaşamaya elverişli konuta erişim bahsinde alt ve orta gelir kümelerine destekleyici siyasetler üretilmemesi, süratle artan konut fiyatları ve düşen alım gücü ile bir arada değerlendirildiğinde, herkes için güçlü, sağlıklı, emniyetli konuta erişimi zorlaştıran sonuçlar doğurmakta.
Mevcut siyasetler sonucunda yaşamaya elverişli konuta sadece üst gelir kümesi ve sermaye birikimi olan şahıslar tarafınca erişilebilmesi mümkün. Bu durum konutun bir kriz problemi olarak tanımlanmasının önünü açıyor.”
Yatırım tavsiyesi içermez.