İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO), Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2021 Araştırması belirtildi.
İSO 500’de üretimden satışlar geçen yıl yüzde 73,8 artışla 2 trilyon TL’yi aştı. 2021 yılında ihracat yüzde 33,9 artışla 85,8 milyar dolara ulaştı. Şirketlerin faaliyet karı yüzde 139 artışla 342 milyar TL’ye yükseldi.
Odakule’de Fazıl Zobu Meclis Salonu’nda düzenlenen basın toplantısında İSO İdare Heyeti Lideri Erdal Bahçıvan tarafınca 54.sü açıklanan “Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Araştırması” na nazaran, 2021 yılında üretimden satışlara göre en büyük kuruluş 136 milyar 793 milyon TL TÜPRAŞ (Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş.) oldu. Sıralamada ikinci 67 milyar 305 milyon TL ile Ford Otomotiv Sanayi A.Ş., üçüncü 55 milyar 187 milyon TL ile Star Rafineri, dördüncü 46 milyar 152 milyon TL ile Toyota Otomotiv ve beşinci de 38 milyar 669 milyon TL ile İskenderun Demir ve Çelik oldu.
Bahçıvan: “Büyüme, dış talepteki artıştan kaynaklandı”
Sanayinin check-up’ı olarak nitelenen, sanayi bölümü başta olmak üzere Türkiye iktisadının büyümesinden ihracatına, finansmandan yatırım iklimine kadar birfazlaca alanda ayrıntılı bilgiler içerdiği için fazlaca değerli bir gösterge olan Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu-2021 araştırmasının sonuçları, İSO İdare Konseyi Lideri Erdal Bahçıvan mesken sahipliğinde düzenlenen ve İSO İdare Şurası Lider Yardımcıları İrfan Özhamaratlı ve Sadık Ayhan Sarunan’ın katıldığı basın toplantısında belirtildi. İSO İdare Heyeti Lideri Erdal Bahçıvan, Türkiye iktisadının geçen yıl dünya genelinin epeyce üzerinde gerçekleşen yüzde 11’lik büyüme ile son 10 yılın en kuvvetli performansını sergilediğini, İSO 500’ün ihracat sayılarında da görüleceği üzere bunun bilhassa dış talepteki artıştan kaynaklandığına dikkat çekti. İhracatta yüksek artışı sağlayan ana ögenin Türk endüstrisinin dünya genelindeki alıcılar için kıymetli bir alternatif üretici olarak öne çıkması kararı ortaya çıkan ek tedarik talebi olduğuna değinen Bahçıvan, ayrıyeten yurt ortasında salgına karşı yürütülen başarılı aşı uygulamaları daha sonrasında iktisadi ve toplumsal faaliyetlerde kısıtlamaların kademeli olarak kaldırılması ve buna bağlı olarak genişleyen iç talebin de ekonomik büyümeyi desteklediğini söylemiş oldu. Bütün bu gelişmelerin tesiriyle sanayi dalının yüzde 16,6, imalat endüstrinin ise yüzde 17,2 büyüyerek iktisadın genelinden olumlu ayrıştığını ve büyümeye de en yüksek katkıyı sağlayan bölüm olduğunu lisana getiren Bahçıvan “Sanayi kesiminin sürükleyici rolü, her ay deklare ettiğımız İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat PMI’ın geçen yılki datalarında de esasen görülüyordu. Türkiye İmalat PMI bilgileri 2021 yılında tam kapanma ve bayram tatilinin denk geldiği mayıs ayı haricinde tüm aylarda eşik paha 50’nin üzerinde seyretti. Endeksin yıl ortalaması da 52,1 olarak gerçekleşti. ötürüsıyla İmalat PMI, yaşanan kuvvetli büyümenin sinyalini bizlere önce vermişti” dedi.
İSO 500’ün üretimden satışları yüzde 73,8 arttı
Araştırma neticelerina göre, Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşunun üretimden satışları 2020’deki 1,2 trilyon lira olan düzeyinden, yüzde 73,8’lik artışla 2021 yılında 2 trilyon lirayı geçti. Artışın yüksek olmasında ihracattaki kuvvetli büyüme ile döviz kurları ve enflasyondaki hareketlenme tesirli oldu. Geçmiş periyotlarla kıyaslandığında, İSO 500’ün üretimden satışlarında bundan daha yüksek oranlı artışların son olarak 1992-1997 devrindeki yüksek enflasyon ortamında gerçekleştiği görüldü. Kelam konusu periyotta İSO 500’ün üretimden satışlarının yıllık artış oranları o senelerda da yüzde 78 ile yüzde 112 aralığında seyretmişti. İSO 500’ün ihracatı da yüzde 33,9’luk artışla 85,8 milyar dolara ulaştı. İSO 500’ün ihracat artışı, Türkiye genelinin 1,1 puan üzerinde gerçekleşti. bu biçimdece hem Türkiye birebir vakitte İSO 500 ihracatı tarihî rekor kırdı.
Faaliyet karı yüzde 139 arttı
Araştırmaya bakılırsa İSO 500’ün 2021’de faaliyet karı yüzde 139 oranında artarak 143 milyar liradan 342 milyar liraya çıktı. bu biçimdece faaliyet karlılığı 4 puan artışla yüzde 14,8’e yükseldi. Benzeri biçimde faiz, amortisman ve vergi öncesi kar da yüzde 120’ye yakın bir artışla 185 milyar liradan 405 milyar liraya sıçradı. Bunun kararında FAVÖK karlılığı 3,6 puan artışla yüzde 17,5’e çıktı. Vergi öncesi kar ve ziyan toplamı ise yüzde 137 artarak 92,5 milyar liradan 219 milyar liraya yükseldi. Bu gelişme satış karlılığını 2,5 puan artışla yüzde 9,5’e taşıdı.
Finansman masrafları yüzde 135 arttı
İSO 500’ün finansman sarfiyatları Türk lirasındaki paha kaybı, enflasyondaki artış ve faiz oranlarındaki yükselişin tesiriyle yüzde 135 oranında artarak 89 milyar liradan 209 milyar liraya yükseldi. Tıpkı yılda faaliyet karındaki artış yüzde 139 ile daha yüksek gerçekleşti. bu biçimdece finansman masraflarının faaliyet karına oranı yavaşça düşüşe karşın son senelerda olduğu üzere yüzde 60’ın üzerinde kaldı.
Aktif toplam yüzde 65,4 arttı, toplam borçlar yüzde 71 büyüdü
İSO 500’ün ana bilanço göstergesine nazaran, 2021 yılında İSO 500’ün faal toplamı yüzde 65,4 artarak 1,3 trilyon liradan 2,1 trilyon liraya yükseldi. Etkinler içerisinde ana kalemlerde dönen varlıklar yüzde 74 artışla 821 milyar liradan 1,4 trilyon liraya ulaşırken, duran varlıklar yüzde 51 artışla 467 milyar liradan 706 milyar liraya yükseldi. Özkaynaklar 407 milyar liradan 624 milyar liraya yükselerek yüzde 53 artarken, toplam borçlar 881 milyar liradan 1,5 trilyon liraya çıkarak yüzde 71 büyüdü.
KDV yükü yüzde 91 arttı
İSO 500’ün üstündeki devreden KDV yükü yüzde 91 üzere büyük bir artışla 24 milyar liraya yaklaştı. Kar eden kuruluş sayısı 405 olurken, faiz, amortisman ve vergi öncesi kar elde eden firma sayısı ise 489 oldu. bir daha İSO 500’de teknoloji yoğunluğuna bakılırsa yaratılan katma bedel dağılımına nazaran, en yüksek hissesi yüzde 33,3 ile düşük teknoloji yoğunluklu endüstriler almaya devam etti. tıpkı vakitte orta-düşük ve orta-yüksek teknolojilerin hissesinin yüzde 53’lerden yüzde 60’lara yükselmesi de teknolojik dönüşüm açısından umut verici oldu. Öbür yandan yüksek teknoloji yoğunluklu endüstrilerin hissesi yüzde 6,4’ten yüzde 6,1’e geriledi.
Ar-Ge yapan kuruluş sayısı 265, istihdam artışı ise yüzde 5,6 oldu
İSO 500’de AR-GE harcanması yapan kuruluş sayısı 2021’de 265 olurken, AR-GE harcamaları anket bilgileri ile yaklaşık 9 milyar TL seviyesinde gerçekleşti. Bu durum 2020’ye göre yaklaşık yüzde 44’lük artışa işaret etti. İSO 500’ün istihdamı da 2021 yılında yüzde 5,6 artarak 757 bin 24 şahsa yükseldi. Birebir yılda ödenen maaş ve fiyatlardaki artış ise yüzde 33 oldu. bir daha İSO 500 ortasında yabancı sermaye hisseli kuruluşların sayısı 1 adet daha azalarak 109’a indi.
Ayrıca İSO 500’de yer alan kuruluşların bağlı olduğu oda detaylarıne bakılırsa sıralanması kararı endüstrideki yükün Anadolu lehine geliştiği görüldü. Son senelerda sayısal olarak düşüş eğiliminde bulunmasına rağmen en büyük hisse 158 firma ile hala İstanbul Sanayi Odası’na ilişkin olurken, İstanbul’u 41 kuruluş ile Kocaeli Sanayi Odası ve 40 kuruluş ile Ege Bölgesi Sanayi Odası izledi. Bu odaları da 33’er kuruluş ile Ankara Sanayi Odası ve Gaziantep Sanayi Odası, 18 kuruluş ile Kayseri Sanayi Odası ve 16 kuruluş ile de Bursa Ticaret ve Sanayi Odası takip etti.
İŞTE İSO 500 LİSTESİ
İSO 500’de üretimden satışlar geçen yıl yüzde 73,8 artışla 2 trilyon TL’yi aştı. 2021 yılında ihracat yüzde 33,9 artışla 85,8 milyar dolara ulaştı. Şirketlerin faaliyet karı yüzde 139 artışla 342 milyar TL’ye yükseldi.
Odakule’de Fazıl Zobu Meclis Salonu’nda düzenlenen basın toplantısında İSO İdare Heyeti Lideri Erdal Bahçıvan tarafınca 54.sü açıklanan “Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Araştırması” na nazaran, 2021 yılında üretimden satışlara göre en büyük kuruluş 136 milyar 793 milyon TL TÜPRAŞ (Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş.) oldu. Sıralamada ikinci 67 milyar 305 milyon TL ile Ford Otomotiv Sanayi A.Ş., üçüncü 55 milyar 187 milyon TL ile Star Rafineri, dördüncü 46 milyar 152 milyon TL ile Toyota Otomotiv ve beşinci de 38 milyar 669 milyon TL ile İskenderun Demir ve Çelik oldu.
Bahçıvan: “Büyüme, dış talepteki artıştan kaynaklandı”
Sanayinin check-up’ı olarak nitelenen, sanayi bölümü başta olmak üzere Türkiye iktisadının büyümesinden ihracatına, finansmandan yatırım iklimine kadar birfazlaca alanda ayrıntılı bilgiler içerdiği için fazlaca değerli bir gösterge olan Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu-2021 araştırmasının sonuçları, İSO İdare Konseyi Lideri Erdal Bahçıvan mesken sahipliğinde düzenlenen ve İSO İdare Şurası Lider Yardımcıları İrfan Özhamaratlı ve Sadık Ayhan Sarunan’ın katıldığı basın toplantısında belirtildi. İSO İdare Heyeti Lideri Erdal Bahçıvan, Türkiye iktisadının geçen yıl dünya genelinin epeyce üzerinde gerçekleşen yüzde 11’lik büyüme ile son 10 yılın en kuvvetli performansını sergilediğini, İSO 500’ün ihracat sayılarında da görüleceği üzere bunun bilhassa dış talepteki artıştan kaynaklandığına dikkat çekti. İhracatta yüksek artışı sağlayan ana ögenin Türk endüstrisinin dünya genelindeki alıcılar için kıymetli bir alternatif üretici olarak öne çıkması kararı ortaya çıkan ek tedarik talebi olduğuna değinen Bahçıvan, ayrıyeten yurt ortasında salgına karşı yürütülen başarılı aşı uygulamaları daha sonrasında iktisadi ve toplumsal faaliyetlerde kısıtlamaların kademeli olarak kaldırılması ve buna bağlı olarak genişleyen iç talebin de ekonomik büyümeyi desteklediğini söylemiş oldu. Bütün bu gelişmelerin tesiriyle sanayi dalının yüzde 16,6, imalat endüstrinin ise yüzde 17,2 büyüyerek iktisadın genelinden olumlu ayrıştığını ve büyümeye de en yüksek katkıyı sağlayan bölüm olduğunu lisana getiren Bahçıvan “Sanayi kesiminin sürükleyici rolü, her ay deklare ettiğımız İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat PMI’ın geçen yılki datalarında de esasen görülüyordu. Türkiye İmalat PMI bilgileri 2021 yılında tam kapanma ve bayram tatilinin denk geldiği mayıs ayı haricinde tüm aylarda eşik paha 50’nin üzerinde seyretti. Endeksin yıl ortalaması da 52,1 olarak gerçekleşti. ötürüsıyla İmalat PMI, yaşanan kuvvetli büyümenin sinyalini bizlere önce vermişti” dedi.
İSO 500’ün üretimden satışları yüzde 73,8 arttı
Araştırma neticelerina göre, Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşunun üretimden satışları 2020’deki 1,2 trilyon lira olan düzeyinden, yüzde 73,8’lik artışla 2021 yılında 2 trilyon lirayı geçti. Artışın yüksek olmasında ihracattaki kuvvetli büyüme ile döviz kurları ve enflasyondaki hareketlenme tesirli oldu. Geçmiş periyotlarla kıyaslandığında, İSO 500’ün üretimden satışlarında bundan daha yüksek oranlı artışların son olarak 1992-1997 devrindeki yüksek enflasyon ortamında gerçekleştiği görüldü. Kelam konusu periyotta İSO 500’ün üretimden satışlarının yıllık artış oranları o senelerda da yüzde 78 ile yüzde 112 aralığında seyretmişti. İSO 500’ün ihracatı da yüzde 33,9’luk artışla 85,8 milyar dolara ulaştı. İSO 500’ün ihracat artışı, Türkiye genelinin 1,1 puan üzerinde gerçekleşti. bu biçimdece hem Türkiye birebir vakitte İSO 500 ihracatı tarihî rekor kırdı.
Faaliyet karı yüzde 139 arttı
Araştırmaya bakılırsa İSO 500’ün 2021’de faaliyet karı yüzde 139 oranında artarak 143 milyar liradan 342 milyar liraya çıktı. bu biçimdece faaliyet karlılığı 4 puan artışla yüzde 14,8’e yükseldi. Benzeri biçimde faiz, amortisman ve vergi öncesi kar da yüzde 120’ye yakın bir artışla 185 milyar liradan 405 milyar liraya sıçradı. Bunun kararında FAVÖK karlılığı 3,6 puan artışla yüzde 17,5’e çıktı. Vergi öncesi kar ve ziyan toplamı ise yüzde 137 artarak 92,5 milyar liradan 219 milyar liraya yükseldi. Bu gelişme satış karlılığını 2,5 puan artışla yüzde 9,5’e taşıdı.
Finansman masrafları yüzde 135 arttı
İSO 500’ün finansman sarfiyatları Türk lirasındaki paha kaybı, enflasyondaki artış ve faiz oranlarındaki yükselişin tesiriyle yüzde 135 oranında artarak 89 milyar liradan 209 milyar liraya yükseldi. Tıpkı yılda faaliyet karındaki artış yüzde 139 ile daha yüksek gerçekleşti. bu biçimdece finansman masraflarının faaliyet karına oranı yavaşça düşüşe karşın son senelerda olduğu üzere yüzde 60’ın üzerinde kaldı.
Aktif toplam yüzde 65,4 arttı, toplam borçlar yüzde 71 büyüdü
İSO 500’ün ana bilanço göstergesine nazaran, 2021 yılında İSO 500’ün faal toplamı yüzde 65,4 artarak 1,3 trilyon liradan 2,1 trilyon liraya yükseldi. Etkinler içerisinde ana kalemlerde dönen varlıklar yüzde 74 artışla 821 milyar liradan 1,4 trilyon liraya ulaşırken, duran varlıklar yüzde 51 artışla 467 milyar liradan 706 milyar liraya yükseldi. Özkaynaklar 407 milyar liradan 624 milyar liraya yükselerek yüzde 53 artarken, toplam borçlar 881 milyar liradan 1,5 trilyon liraya çıkarak yüzde 71 büyüdü.
KDV yükü yüzde 91 arttı
İSO 500’ün üstündeki devreden KDV yükü yüzde 91 üzere büyük bir artışla 24 milyar liraya yaklaştı. Kar eden kuruluş sayısı 405 olurken, faiz, amortisman ve vergi öncesi kar elde eden firma sayısı ise 489 oldu. bir daha İSO 500’de teknoloji yoğunluğuna bakılırsa yaratılan katma bedel dağılımına nazaran, en yüksek hissesi yüzde 33,3 ile düşük teknoloji yoğunluklu endüstriler almaya devam etti. tıpkı vakitte orta-düşük ve orta-yüksek teknolojilerin hissesinin yüzde 53’lerden yüzde 60’lara yükselmesi de teknolojik dönüşüm açısından umut verici oldu. Öbür yandan yüksek teknoloji yoğunluklu endüstrilerin hissesi yüzde 6,4’ten yüzde 6,1’e geriledi.
Ar-Ge yapan kuruluş sayısı 265, istihdam artışı ise yüzde 5,6 oldu
İSO 500’de AR-GE harcanması yapan kuruluş sayısı 2021’de 265 olurken, AR-GE harcamaları anket bilgileri ile yaklaşık 9 milyar TL seviyesinde gerçekleşti. Bu durum 2020’ye göre yaklaşık yüzde 44’lük artışa işaret etti. İSO 500’ün istihdamı da 2021 yılında yüzde 5,6 artarak 757 bin 24 şahsa yükseldi. Birebir yılda ödenen maaş ve fiyatlardaki artış ise yüzde 33 oldu. bir daha İSO 500 ortasında yabancı sermaye hisseli kuruluşların sayısı 1 adet daha azalarak 109’a indi.
Ayrıca İSO 500’de yer alan kuruluşların bağlı olduğu oda detaylarıne bakılırsa sıralanması kararı endüstrideki yükün Anadolu lehine geliştiği görüldü. Son senelerda sayısal olarak düşüş eğiliminde bulunmasına rağmen en büyük hisse 158 firma ile hala İstanbul Sanayi Odası’na ilişkin olurken, İstanbul’u 41 kuruluş ile Kocaeli Sanayi Odası ve 40 kuruluş ile Ege Bölgesi Sanayi Odası izledi. Bu odaları da 33’er kuruluş ile Ankara Sanayi Odası ve Gaziantep Sanayi Odası, 18 kuruluş ile Kayseri Sanayi Odası ve 16 kuruluş ile de Bursa Ticaret ve Sanayi Odası takip etti.
İŞTE İSO 500 LİSTESİ
Birinci 500 Büyük Kuruluş Sıra No: | Kuruluşlar | Bağlı Bulunduğu Oda/Kamu | Kamu Sıra No | Özel Sıra No | Üretimden Satışlar (Net) (TL) |