İş dünyası rahatsız; Maliyet hesabı yapamıyoruz, kar marjları süratle eriyor

Mihriban

Global Mod
Global Mod
TOBB Lideri Rifat Hisarcıklıoğlu, “Faiz indirimi sonucu daha sonrası hem uzun vadeli faizlerin birebir vakitte döviz kurlarının artması gerçek bölümümüzü huzursuz etmektedir” sözleriyle gelişmelere dikkat çekti.

Dünya’dan Merve Yiğitcan’ın haberine göre salgın daha sonrası devirde değişen tedarik zincirlerinin tesiriyle dışarıda ihracatıyla göz dolduran Türkiye iktisadı; içeride faiz-kur-enflasyon girdabına kapıldı. Piyasanın öngörülebilir olmamasından dolayı hareket kabiliyeti kısıtlanan iş dünyası, hemen finansal istikrar adımlarının atılmasını istiyor.

Bilhassa Merkez Bankası’nın geçen hafta siyaset faizini 200 paz puan indirmesi ve akabinde kurda yaşanan süratli yükseliş daha sonrası iş dünyasının önde gelen temsilcileri yansılarını daha yüksek sesle lisana getirmeye başladı.

Birinci ses TOBB ve İSO’dan…

TOBB Lideri Rifat Hisarcıklıoğlu, Twitter’dan yaptığı açıklamada “Merkez Bankası’nın faiz indirimi sonucu daha sonrası hem uzun vadeli faizlerin birebir vakitte döviz kurlarının artması gerçek bölümümüzü huzursuz etmektedir. Temennimiz piyasadaki faizlerin ve enfl asyonun düşeceği, finansal istikrarın tesis edileceği ortama en kısa müddette kavuşmaktır” derken, İstanbul Sanayi Odası (İSO) Lideri Erdal Bahçıvan da, “Merkez Bankası, bugünkü sonucuyla enflasyonu önemsemediğini ve dikkate almadığını ortaya koydu” değerlendirmesini yapmıştı. İş dünyası temsilcileri öngörülebilirlik, istikrarlı kur ve finansal istikrar daveti yaptı.

Sürdürülebilir büyüme gerek


Türkiye Makine Federasyonu (MAKFED) Lideri Adnan Dalgakıran, Türkiye iktisadının büyüdüğünü, lakin bunun sürdürülebilir bir büyüme olmadığını söylerken, “Kamu harcamaları, inşaat ve tüketime dayalı bir büyüme biçimimiz var. Bu sürdürülebilir bir büyüme değil. Sağlıklı büyüme üreterek, hatta katma paha üreterek ve ülkeye direkt yatırımları çekerek olur. Bu alanda zayıfız” dedi. Sürdürülebilir bir büyüme modeli oluşturulamadığı için önemli bir döviz açığı verildiğini belirten Dalgakıran, “Üstüne politik risklerin de eklenmesiyle dışarıdan, bırakın direkt yatırımı sıcak para bile bulamıyoruz. Bunun için önemli maliyet ödüyoruz. İş adamı kredi aldığında en düşük faizli krediyi ister. Artık faizler düştü fakat biliyorum ki bunun farklı sonuçları olacak. Türkiye’de döviz yükselirse güçte dışa bağımlı olan, orta malda dışa bağımlı olan ülkemiz bunun maliyetlerini enfl asyon ve hayat pahalılığı olarak ödeyecek. Ben bir iş adamı olarak düşük faiz isterim. Yatırım yapabilmek için uzun mühlet önümü bakılırsabilmek isterim. Kurda oynaklığı ise hiç istemem” diye konuştu.

İhracat düşerse ne yapacağız?

Mevcut durumu dünya ekonomisindeki hareketliliğe bağlı olarak ihracatla kompanse edebildiklerine dikkat çeken Dalgakıran, fakat ihracat düşerse bu biçimde ne yapacaklarını bilemediklerini kaydetti. Önümüzdeki yılın bütçesini yapmaya çalıştıklarını fakat dolara nazaran birkaç farklı senaryo hazırlamak zorunda kaldıklarını tabir eden Dalgakıran, “senelerdır tıpkı şeyi konuşuyoruz, lakin bir türlü buna tahlil üretemiyoruz. Esaslı ve hakikat olan şeyleri bildiğimiz biçimde yapmıyoruz ya da yapamıyoruz. Gelir dağılımındaki uçurumun büyümesi beni üzüyor. her insanın çıkarları doğrultusunda sürdürülebilir bir büyüme sağlamamız lazım. Ben bundan tasa ediyorum” sözlerini kullandı.

Sermaye ıstırabı arttı


İstanbul Kimyevi Hususlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (İKMİB) İdare Konseyi Lideri Adil Pelister, dövizin çok oynak hale gelmesinin ihracatçılar için sorun yaratan bir durum olduğuna dikkat çekti. Emtia fiyat artışlarından dolayı dövizin yükselmesi ile birlikte sanayicilerin ve işletmelerin sermaye külfetini daha fazla hissettiklerini vurgulayan Pelister, “O yüzden finansmana kolay ulaşabilmek, düşük faizli krediler kullanabilmek bu vakitte epeyce değerli. Geçen yılki üzere KGF kredilerinden bekliyoruz. KOBİ’lerimizin buna şu an hayli muhtaçlığı var. Bizlerin beklentisi öngörülebilirlik, istikrarlı kur ve finansal istikrar. Bir ülkenin iktisadının gelişmesi ve dış yatırımların bilhassa de direkt yatırımların gelebilmesi için ülkede itimat ve istikrarın olması değerli. Biz iş dünyası olarak buna ehemmiyet veriyoruz” biçiminde konuştu.

Kar marjları süratle eriyor

Plastik Sanayicileri Federasyonu (PLASFED) Lideri Ömer Karadeniz, kurlarda yaşanan hareketliliğin tesirlerinin bilhassa plastik kesimi üzere yurtarasından kâfi hammadde tedarikini sağlayamayan sanayilerde daha derinden hissedildiğinin altını çizdi. ÜFE ile TÜFE içindeki farkın süratle açıldığını söyleyen Karadeniz, “Yani üreticinin yaşadığı maliyet artışını tüketiciye yansıtamadığı ve bu sebeple kar marjının süratle eridiği bir devirden geçiyoruz. 2022 yılında sanayicilerimizin kazandığı pazar hissesini müdafaayı ve hatta arttırmayı hedefliyorsak, mutlak suretle kur hareketliliği denetim altına alınmalı” dedi.

Maliyet hesabı yapamıyoruz


TÜGİAD İdare Heyeti Lideri Nilüfer Çevikel de döviz kurlarındaki yükselişin tasa yarattığını söylemiş oldu. Çevikel “Enerji başta olmak üzere üretici üstündeki maliyetler daima artıyor. Döviz kurlarında istikrar olmadığı sürece maliyet hesabı yapamıyoruz. Ani iniş ve çıkışlar siparişlerimizi olumsuz etkiliyor. Piyasaları rahatlatacak, yatırıma ve üretime teşvik edecek atılımlar yapılmalı” dedi. Çevikel, Uzak Doğu siparişlerinin devamı için döviz kurlarında istikrar olması gerektiğini kelamlarına ekledi.

OTOMOTİV, DOKUMA VE MOBİLYA DALI TEMSİLCİLERİ NE DİYOR?

OTOMOTİV DİSTRİBÜTÖRLERİ DERNEĞİ (ODD) GENEL KOORDİNATÖRÜ HAYRİ ERCE, yalnızca otomotiv bölümünde değil, biroldukca kesimin beklentisinin iktisatta öngörülebilirliğin sağlanması olduğunu söylemiş oldu. Erce “Bunu sağlayamadığınızda her şey oynak oluyor. İktisat, öncelikli gündem unsuru olması lazım. Lakin bu bahiste da korkularımız var. Artık bir seçim patikasına giriliyor. Seçim patikasına girildiği vakit iktisat öncelikli gündem unsuru olmaktan çıkıyor. Tekraren yaşadık bunu. Umarız bu kere iktisat öncelikli bir gündem kalır ve gerekli tedbirler alınır ve ekonomik öngörülebilirlik artar.”

TAŞIT ARAÇLARI TEDARİK SANAYİCİLERİ DERNEĞİ (TAYSAD) LİDERİ ALBERT SAYDAM, “Bütün ülke olarak beklentimiz istikrarlı bir kur olması. Şu anda hiç birimiz bir plan yapamıyoruz. Bugün mü ödememizi yapalım, yarın mı yapalım? Bugün ve yarın içinde kurda ne fark olacak? Çipten başlayarak alüminyum, çelik, plastik, kauçuk ve birfazlaca orta mamulde hammaddede dışa bağımlıyız. Yalnızca satış fiyatımızda TL bazında bir artış olmuyor, hammadde giderlerimizde de birebir oranda artışlar oluyor. Az evvel söylemiş olduğim üzere istikrarlı olması hepimizin beklentisi” sözlerini kullandı.

İSTANBUL HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON İHRACATÇILARI BİRLİĞİ (İHKİB) LİDERİ MUSTAFA GÜLTEPE, kurun rekabetçi olmasının avantaj olduğunu, lakin ani iniş çıkışların sürdürülebilir olmadığını kaydetti. Kesimin girdilerinin yüzde 70’e yakınının döviz üzerinden olduğuna değinen Gültepe, “bu biçimdesine inişli çıkışlı kurun olduğu periyotta hesaplama yapmakta zorlanıyoruz. Hem hammadde tedariki tıpkı vakitte yabancı alıcıların baskısı sebebi ile güç durumda kalıyoruz. Bizim için yüksek değil stabil kur kıymetli. Biz öngörülebilir, emniyetli biçimde ilerlemek istiyoruz” dedi.

İSTANBUL DOKUMACILIK VE HAMMADDELERİ İHRACATÇILARI BİRLİĞİ (İTHİB) LİDERİ AHMET ÖKSÜZ ihracatçılar için en kıymetli konuların başında döviz kurlarındaki istikrarın geldiğini belirterek, “Burada kıymetli olan nokta; kurlardaki ani yükseliş ve düşüşlerin engellenmesi. Öngörülebilir kur oluşması bizler için büyük değer taşıyor” dedi.


İSTANBUL DERİ VE DERİ MAMULLERİ İHRACATÇILARI (İDMİB) BİRLİĞİ LİDERİ MUSTAFA ŞENOCAK ise iktisadın gerçeklerine ve münasebetlerine uygun olarak faizin şekillenmesinin her insanın menfaatine olacağını kaydetti. Şenocak, “Faizlerin yüksek olduğu bir ülkede üreticinin keyifli olması hayli zordur. İhracatçılar için kurların öngörülebilir olması, varsayım edilenin tersine yüksek olmasından fazlaca daha büyük değer arz ediyor” dedi.

TOBB MOBİLYA DALI MECLİS LİDERİ ERCAN CET, tüm dünyada enfl asyonist risklerin arttığını söylerken, Türkiye’de de değerli sıkıntıların başında enfl asyonun geldiğini kaydetti. Gerçek kesim açısından uzun devirli faizlerin düşmediğini hatta arttığını belirten Cet, kısa vadeli düşüşlerin ise dolarizasyonu tetiklediğini aktardı. Bu durumun uzun vadeli kredi sağlamak isteyenlerde ve ithalata dayalı kimi üretim kesimlerinde tedirginlik yarattığını belirten Cet, “Yıl sonuna kadar faizlerin radikal olarak düşürülmeyeceği iletisi verilirse, en kısa vakitte finansal istikrara yönelik somut gelişmeler yaşanır” dedi.

Yatırım tavsiyesi içermez.
 
Üst