Tekstil bölümünde verilen dış ticaret açığı, uzun müddettir devam eden tartışmaların bir daha alevlenmesine yol açtı. Hazır giysi dalı oyuncuları, bu durumun sorumlusunun iplikçilerin 2021 sonunda uyguladıkları yanlış fiyat siyaseti olduğunu belirtirken, tartışmaya örmeciler de dahil oldu.
Örme Sanayicileri Derneği (ÖRSAD) Lideri Fikri Kurt, Özbekistan’dan iplik ithalatında yaşanan artışın sorumlusunun Türkiye iplik sanayicisi oyuncuları olduğunu söylemiş oldu.
Dünya’dan Yener Karadeniz’in haberine bakılırsa Kurt, kimi iplik sanayicilerinin Özbekistan ipliğini Dahilde Sürece Rejimi (DİR) kapsamında sıfır vergi ile ithal ettiğini, bu yolla yüzde 15’e varan haksız yarar sağladıklarını sav etti.
Kurt, sakinliğe karşın devasa yükseklikte oranda artan iplik ithalatının da bunun göstergesi olduğunu lisana getirdi. TÜİK datalarına nazaran Özbekistan’dan yapılan pamuk ipliği ithalatı bu yılın ocak-temmuz periyodunda geçen yılın birebir devrine göre yüzde 127 artarak 166 milyon dolardan 377 milyon dolara yükseldi. Öbür ülkeler de dahil olmak üzere yapılan toplam pamuk ipliği ithalatı ise 734 milyon dolara yükseldi.
DİR kapsamı vergiden muaf
DİR ihracatı teşvik etmek gayesiyle bir eserin sıfır gümrük vergisiyle ithal edilmesi ve işlenerek daha katma kıymetli olarak ihraç edilmesine dayanan bir teşvik sistemi. İplik ithalatında yüzde 5-8 ortası gümrük vergisi uygulanırken, kelam konusu iplik DİR kapsamında ithal edildiğinde bu vergilerden muaf olunuyor.
Ancak DİR kapsamında getirilen eser için doküman açılıyor ve makul bir devir sonunda getirilen eser işlenerek bir daha ihraç edilmek suretiyle kelam konusu doküman kapatılıyor.
Yüzde 15’e kadar haksız kar elde ediyorlar
Türkiye’de bilhassa dokumacılığın alt kategorilerinde kapasite kullanım oranlarının hayli düşük düzeyde seyrettiğini, hatta kapanan işletmeler olduğunu vurgulayan Kurt, öte yandan dalda dış ticaret açığı verildiğini hatırlattı. Kurt, şu biçimde konuştu:
“Bunların niçini iplikçilerin kendileridir ve onların kusurlarının bedelini şu an hepimiz ödüyoruz. 2-3 ay evvel Özbekistan’a gittim. Orayı gezerken gözlerime ve kulaklarıma inanamadım. ‘İpliği Gaziantep’e Kahramanmaraş’a gönderiyoruz’ dediler. Türkiye’ye göre 40 cent daha ucuz olan iplikleri DİR kapsamında sıfır gümrük vergisi ile üstelik net alıp burada kendi ambalajlarını koyarak örme kesimine ve hazır giysi kesimlerine brüt olarak satıyorlar, ihraç ediyorlar. Oradan haksız bir kar sağlıyorlar. Bu durum yasak olağanda lakin kontrol eksikliği sebebi ile suiistimal ediliyor. Birincisi yüzde 5-8 ortası gümrük vergisini ödemiyorlar. İkincisi Dünya Ticaret Örgütü kurallarına ters olarak net alıp brüt satıyorlar ki burada da yüzde 5 avantajları oluyor. Toplamda yüzde 15’e kadar yarar elde ediyorlar. Kimse de bakmıyor” dedi.
Yatırımlar beton yığınına dönüşecek
Öte yandan geride kalan devirde geçen yıldaki üzere yüksek talebin süreceği beklentisiyle epey fazla yatırım yapıldığına da değinen Kurt, “Kapasiteler kâfi iken herkes, üstelik birebir esere yönelik yeni yatırım yaptı. Herkes birebir eseri üretirse orta eserler ne olacak? Dış ticaret açığı vermemizin bir niçini de bu. Ring iplikler, karde iplikler yok lakin herkes penye üretiyor. Ülkeye yapılan yatırım beton yığınına dönüşecek” sözlerini kullandı.
“35 yıllık ticari ömrümde bu biçimde devir görmedim”
Fikri Kurt beraberinde kesimin kıymetli üreticileri içinde yer alan Fikri Örme’nin de idare heyeti lideri. Üretim tesislerinde aylık 700 ton bin ton üretim yaparken hali hazırda kapasitenin 200-300 tonlara düştüğüne dikkat çeken Kurt, “Şu an yüzde 30 kapasite ile çalışıyorum. 35 yıllık sanayicilik geçmişimde bu biçimde bir periyot yaşamadım, ağlayan tarafta hiç olmadım. Anadolu’da kimi işletme kapandı. Kalanlar da yüzde 30-40-50 kapasite ile çalışıyor. Mal satamıyorlar. Stoklarında iplik kaldı. Kesim liderleri gerçek bilgi vermiyorlar” açıklamasında bulundu.
Ticaret Bakanlığı dal paydaşları ile toplanıyor
Öte yandan iplik bölümünde hem kapasite kullanım oranlarında yaşanan düşüş birebir vakitte dış ticarette yaşanan artış sebebi ile Ticaret Bakanlığı bölüm temsilcileri ile yarın bir ortaya gelecek. Bakan Yardımcısı İstek Turagay ve Özgür Volkan Ağar başkanlığında yarın saat 11’de Türkiye İhracatçılar Meclisi, İstanbul Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği, İstanbul Dokumacılık ve Hammaddeleri İhracatçı Birliği, Örme Sanayicileri Derneği ve Akdeniz İhracatçıları Birliği üzere kesim paydaşları ile toplantı yapılacak. görüşmede iplik üretimi, tüketimi, dış ticareti üzere mevzular ele alınacak.
“Birkaç kişinin yaptığı tüm kesime mal edilemez”
Konuyla ilgili tezleri sorduğumuz İstanbul Dokuma ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği Lideri Ahmet Öksüz, “DİR kapsamında iplik getirildiği söyleniyor fakat bunu iplikçi değil, dokumacı, örmeci getirebilir. Yani bunu süreç yapan bireyler getirir. İplikçi tesisi boş yatarken niye getirsin, hiç bir manası yok. kimi vakit tüccar zihniyeti ile çalışan ve küçük de bir iplik tesisi olan firmalar olabiliyor bunu yapan. Fakat bunların hissesi da bölümün yüzde 1-2’si bile değil. Bu durumu tüm bölüme mal etmek hakikat değil. Biz kimseye ayrıcalık istemiyoruz. Net-brüt konusunda ise o denli bir şey yok. Biz de kendi tesisimizde eseri net olarak satıyoruz. Piyasada çuvalla brüt satan firmalar olabilir. Onlardan da almasınlar. ‘Ben net alıyorum ona bakılırsa fiyat ver’ desinler. Bu savın hiç bir desteği yok, herkes net satıyor. Herkes aldığı eserin durumuna nazaran pazarlık yapar, net ise ona göre, brüt ise ona bakılırsa” diye konuştu.
Özbekistan’dan iplik ithalatının artması konusunda ise Öksüz, şu sözleri kullandı: “Dünyada sakinlik olunca Özbekistan da tarafını bize çevirdi. Geçen sene globalde işler yeterliyken Özbekistan bize mal bile göndermiyordu. Bunların hepsi âlâ gün dostu. Sıkıntı vakit içinderda mal satmıyordu artık herkes mal veriyor. halbuki bizim üretim tesislerimiz boş duruyor. Yanı sıra tıpkı esere yönelik yatırım yapıldığı tezi da yanlış. Bu tesisler karışımlı iplikler de üretebilir. Yeni gelen makinelerde bunların hepsi mümkün” tabirlerini kullandı.
Yatırım tavsiyesi içermez.
Örme Sanayicileri Derneği (ÖRSAD) Lideri Fikri Kurt, Özbekistan’dan iplik ithalatında yaşanan artışın sorumlusunun Türkiye iplik sanayicisi oyuncuları olduğunu söylemiş oldu.
Dünya’dan Yener Karadeniz’in haberine bakılırsa Kurt, kimi iplik sanayicilerinin Özbekistan ipliğini Dahilde Sürece Rejimi (DİR) kapsamında sıfır vergi ile ithal ettiğini, bu yolla yüzde 15’e varan haksız yarar sağladıklarını sav etti.
Kurt, sakinliğe karşın devasa yükseklikte oranda artan iplik ithalatının da bunun göstergesi olduğunu lisana getirdi. TÜİK datalarına nazaran Özbekistan’dan yapılan pamuk ipliği ithalatı bu yılın ocak-temmuz periyodunda geçen yılın birebir devrine göre yüzde 127 artarak 166 milyon dolardan 377 milyon dolara yükseldi. Öbür ülkeler de dahil olmak üzere yapılan toplam pamuk ipliği ithalatı ise 734 milyon dolara yükseldi.
DİR kapsamı vergiden muaf
DİR ihracatı teşvik etmek gayesiyle bir eserin sıfır gümrük vergisiyle ithal edilmesi ve işlenerek daha katma kıymetli olarak ihraç edilmesine dayanan bir teşvik sistemi. İplik ithalatında yüzde 5-8 ortası gümrük vergisi uygulanırken, kelam konusu iplik DİR kapsamında ithal edildiğinde bu vergilerden muaf olunuyor.
Ancak DİR kapsamında getirilen eser için doküman açılıyor ve makul bir devir sonunda getirilen eser işlenerek bir daha ihraç edilmek suretiyle kelam konusu doküman kapatılıyor.
Yüzde 15’e kadar haksız kar elde ediyorlar
Türkiye’de bilhassa dokumacılığın alt kategorilerinde kapasite kullanım oranlarının hayli düşük düzeyde seyrettiğini, hatta kapanan işletmeler olduğunu vurgulayan Kurt, öte yandan dalda dış ticaret açığı verildiğini hatırlattı. Kurt, şu biçimde konuştu:
“Bunların niçini iplikçilerin kendileridir ve onların kusurlarının bedelini şu an hepimiz ödüyoruz. 2-3 ay evvel Özbekistan’a gittim. Orayı gezerken gözlerime ve kulaklarıma inanamadım. ‘İpliği Gaziantep’e Kahramanmaraş’a gönderiyoruz’ dediler. Türkiye’ye göre 40 cent daha ucuz olan iplikleri DİR kapsamında sıfır gümrük vergisi ile üstelik net alıp burada kendi ambalajlarını koyarak örme kesimine ve hazır giysi kesimlerine brüt olarak satıyorlar, ihraç ediyorlar. Oradan haksız bir kar sağlıyorlar. Bu durum yasak olağanda lakin kontrol eksikliği sebebi ile suiistimal ediliyor. Birincisi yüzde 5-8 ortası gümrük vergisini ödemiyorlar. İkincisi Dünya Ticaret Örgütü kurallarına ters olarak net alıp brüt satıyorlar ki burada da yüzde 5 avantajları oluyor. Toplamda yüzde 15’e kadar yarar elde ediyorlar. Kimse de bakmıyor” dedi.
Yatırımlar beton yığınına dönüşecek
Öte yandan geride kalan devirde geçen yıldaki üzere yüksek talebin süreceği beklentisiyle epey fazla yatırım yapıldığına da değinen Kurt, “Kapasiteler kâfi iken herkes, üstelik birebir esere yönelik yeni yatırım yaptı. Herkes birebir eseri üretirse orta eserler ne olacak? Dış ticaret açığı vermemizin bir niçini de bu. Ring iplikler, karde iplikler yok lakin herkes penye üretiyor. Ülkeye yapılan yatırım beton yığınına dönüşecek” sözlerini kullandı.
“35 yıllık ticari ömrümde bu biçimde devir görmedim”
Fikri Kurt beraberinde kesimin kıymetli üreticileri içinde yer alan Fikri Örme’nin de idare heyeti lideri. Üretim tesislerinde aylık 700 ton bin ton üretim yaparken hali hazırda kapasitenin 200-300 tonlara düştüğüne dikkat çeken Kurt, “Şu an yüzde 30 kapasite ile çalışıyorum. 35 yıllık sanayicilik geçmişimde bu biçimde bir periyot yaşamadım, ağlayan tarafta hiç olmadım. Anadolu’da kimi işletme kapandı. Kalanlar da yüzde 30-40-50 kapasite ile çalışıyor. Mal satamıyorlar. Stoklarında iplik kaldı. Kesim liderleri gerçek bilgi vermiyorlar” açıklamasında bulundu.
Ticaret Bakanlığı dal paydaşları ile toplanıyor
Öte yandan iplik bölümünde hem kapasite kullanım oranlarında yaşanan düşüş birebir vakitte dış ticarette yaşanan artış sebebi ile Ticaret Bakanlığı bölüm temsilcileri ile yarın bir ortaya gelecek. Bakan Yardımcısı İstek Turagay ve Özgür Volkan Ağar başkanlığında yarın saat 11’de Türkiye İhracatçılar Meclisi, İstanbul Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği, İstanbul Dokumacılık ve Hammaddeleri İhracatçı Birliği, Örme Sanayicileri Derneği ve Akdeniz İhracatçıları Birliği üzere kesim paydaşları ile toplantı yapılacak. görüşmede iplik üretimi, tüketimi, dış ticareti üzere mevzular ele alınacak.
“Birkaç kişinin yaptığı tüm kesime mal edilemez”
Konuyla ilgili tezleri sorduğumuz İstanbul Dokuma ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği Lideri Ahmet Öksüz, “DİR kapsamında iplik getirildiği söyleniyor fakat bunu iplikçi değil, dokumacı, örmeci getirebilir. Yani bunu süreç yapan bireyler getirir. İplikçi tesisi boş yatarken niye getirsin, hiç bir manası yok. kimi vakit tüccar zihniyeti ile çalışan ve küçük de bir iplik tesisi olan firmalar olabiliyor bunu yapan. Fakat bunların hissesi da bölümün yüzde 1-2’si bile değil. Bu durumu tüm bölüme mal etmek hakikat değil. Biz kimseye ayrıcalık istemiyoruz. Net-brüt konusunda ise o denli bir şey yok. Biz de kendi tesisimizde eseri net olarak satıyoruz. Piyasada çuvalla brüt satan firmalar olabilir. Onlardan da almasınlar. ‘Ben net alıyorum ona bakılırsa fiyat ver’ desinler. Bu savın hiç bir desteği yok, herkes net satıyor. Herkes aldığı eserin durumuna nazaran pazarlık yapar, net ise ona göre, brüt ise ona bakılırsa” diye konuştu.
Özbekistan’dan iplik ithalatının artması konusunda ise Öksüz, şu sözleri kullandı: “Dünyada sakinlik olunca Özbekistan da tarafını bize çevirdi. Geçen sene globalde işler yeterliyken Özbekistan bize mal bile göndermiyordu. Bunların hepsi âlâ gün dostu. Sıkıntı vakit içinderda mal satmıyordu artık herkes mal veriyor. halbuki bizim üretim tesislerimiz boş duruyor. Yanı sıra tıpkı esere yönelik yatırım yapıldığı tezi da yanlış. Bu tesisler karışımlı iplikler de üretebilir. Yeni gelen makinelerde bunların hepsi mümkün” tabirlerini kullandı.
Yatırım tavsiyesi içermez.