Lojistik firmaları artan taleple filolarını büyütmek istiyor. Lakin satın alacak alımlı ve kamyon bulamıyor. Tedarik sorunu hem sıfırda birebir vakitte ikinci elde fiyatları uçurdu.
Türkiye’de ihracat rekorlar kırarken, taşımacı problemlerini çözmeye çalışıyor. Pandemiyle birlikte hem e-ticaret birebir vakitte memleketler arası taşımaların sürat kazanması lojistikçinin araç gereksinimini artırdı.
Dünya’dan Aysel Yücel’in haberine nazaran araç üreticileri 2020’nin üçüncü çeyreğinden bu yana artarak devam eden taleple karşı karşıya. Geçen yıl salgın önlemlerinin kısıtladığı üretim tarafında bu yıl çip başta olmak üzere hammadde kaynaklı krizler yaşanıyor.
Karayolunda son aylarda ihracatın artmasına rağmen ithalatın bu sürate yetişememesi de araç gereksinimini artıran bir öbür niye olarak öne çıkıyor. İhracat seferi yapan TIR’ların ithalat yükü bulmakta zorlandığı için dönüş mühleti uzadı.
Tedarik sorunlarının hammadde maliyetlerini değerli oranda artırdığına dikkat çeken kesim yetkilileri, “Maliyetlerle bir arada terminlerin de epeyce ileri kayması fiyat artışlarını kaçınılmaz kılarken, bu artışlar bile üreticilerin kar/zarar belirsizliklerini gideremiyor” dedi.
Kur artışı da cazibeli ve kamyon meblağlarını üst çeken bir öteki niye. Yalnızca kur artışı niçiniyle fiyatlar yılbaşından bu yana yüzde 20 arttı. Bunun üzerine, hammadde krizi kaynaklı maliyet artışları da eklenince bir TIR’ın fiyatı 1 milyon TL’yi geçti. Sıfırdaki bulunurluk sorunu ikinci elde de meblağları uçurdu. Ocak ayından bu yana ikinci el cazibeli ve kamyon meblağları yaklaşık yüzde 100 artarak 800 bin TL’ye kadar çıktı. Öte yandan, ikinci elde de araç bulunurluk sorunu başladı.
“2022’de üretim sorunu devam edecek”
Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) Lideri Haydar Yenigün, çip krizinin yalnızca araba değil cazip dahil her türlü araç üretimini aksattığını tabir etti.
Ağır Ticari Araçlar Derneği (TAİD) Lideri Ömer Bursalıoğlu ise, üretimde yaşanan zahmetlerin gelecek yıl da süreceğini lisana getirerek şunları söylemiş oldu:
“Hem kapasitelerin tam kullanılamaması, hem üretim faaliyetlerine bilhassa çip kaynaklı problemlerden ötürü sık sık orta verilmesi, birebir vakitte hammadde maliyetlerindeki yüzde 100’ü aşan artışlar tüm dünyada otomotiv dalını zorlayan etkenler olmaya devam ediyor. Tüm dünyada tedarik problemlerine yol açan yarı iletken çiplerin teminindeki sorunun 2022 yılının başlarında da devam edeceği görülüyor. Bu da bir müddet daha üretim kapasitelerinin tam kullanılamayacağı, yani dünya genelinde talebin tam karşılanamayacağı manasına geliyor.”
Man Kamyon ve Otobüs A.Ş Yöneticisi Serkan Sara da çip kaynaklı bir tedarik badiresinin artan müşteri talebiyle birleşmesi niçiniyle üretim tarafında güçlü bir müddetçten geçtiklerini söylemiş oldu.
Navlun krizi karayollarına sıçradı
Denizyolundaki konteyner krizinin yanı sıra demiryolunda yolcu trafiğinin olağana dönmesiyle büyüyen kapasite sorunu, milletlerarası taşımalarda yüklerin karayoluna kaymasına niye oldu. Talep artışının yanı sıra ithalat ve ihracat içindeki makasın açılması navlunda da istikrarları değiştirdi.
Ocak ayından bu yana karayolu navlunu yüzde 30’a yakın arttı. Almanya’ya taşımalar sefer başına 3.500 dolardan 4.500 dolara kadar yükselirken, İtalya rotasında da navlun 2.800 dolardan 3.700 dolara kadar çıktı. Öteki yandan, İngiltere’ye yönelik taşımalarda da navlun 7.000 dolara kadar çıkmış durumda.
Treyler üreticisi de talebe yetişemiyor
Üretimde yalnızca alımlı tarafında sorun yaşanmıyor. Çekicinin üzerinde yükün konulduğu treyler siparişleri de arttı lakin vaktinde karşılanamıyor. Alman treyler üreticisi Schmitz Cargobull’un Türkiye Satış Yöneticisi Nihat Ayhan, ağır ticaride tüm üreticilerin teslimat tarihlerinin, planlamanın hayli ötesinde ileriye sarktığını lisana getirdi. Nihat Ayhan, “Ağır ticaride teslimatlar için pazarda artık 2022’nin ikinci yarısı konuşuluyor. 2021’in başından beri neredeyse tüm hammadde ve orta mallarda tedarik sorunları yaşanıyor. Çip, tahminen de bunlardan en tanınan olanı lakin yalnız değil. Biroldukca temel bileşende önemli darboğazlar var” diye konuştu.
Yatırım tavsiyesi içermez.
Türkiye’de ihracat rekorlar kırarken, taşımacı problemlerini çözmeye çalışıyor. Pandemiyle birlikte hem e-ticaret birebir vakitte memleketler arası taşımaların sürat kazanması lojistikçinin araç gereksinimini artırdı.
Dünya’dan Aysel Yücel’in haberine nazaran araç üreticileri 2020’nin üçüncü çeyreğinden bu yana artarak devam eden taleple karşı karşıya. Geçen yıl salgın önlemlerinin kısıtladığı üretim tarafında bu yıl çip başta olmak üzere hammadde kaynaklı krizler yaşanıyor.
Karayolunda son aylarda ihracatın artmasına rağmen ithalatın bu sürate yetişememesi de araç gereksinimini artıran bir öbür niye olarak öne çıkıyor. İhracat seferi yapan TIR’ların ithalat yükü bulmakta zorlandığı için dönüş mühleti uzadı.
Tedarik sorunlarının hammadde maliyetlerini değerli oranda artırdığına dikkat çeken kesim yetkilileri, “Maliyetlerle bir arada terminlerin de epeyce ileri kayması fiyat artışlarını kaçınılmaz kılarken, bu artışlar bile üreticilerin kar/zarar belirsizliklerini gideremiyor” dedi.
Kur artışı da cazibeli ve kamyon meblağlarını üst çeken bir öteki niye. Yalnızca kur artışı niçiniyle fiyatlar yılbaşından bu yana yüzde 20 arttı. Bunun üzerine, hammadde krizi kaynaklı maliyet artışları da eklenince bir TIR’ın fiyatı 1 milyon TL’yi geçti. Sıfırdaki bulunurluk sorunu ikinci elde de meblağları uçurdu. Ocak ayından bu yana ikinci el cazibeli ve kamyon meblağları yaklaşık yüzde 100 artarak 800 bin TL’ye kadar çıktı. Öte yandan, ikinci elde de araç bulunurluk sorunu başladı.
“2022’de üretim sorunu devam edecek”
Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) Lideri Haydar Yenigün, çip krizinin yalnızca araba değil cazip dahil her türlü araç üretimini aksattığını tabir etti.
Ağır Ticari Araçlar Derneği (TAİD) Lideri Ömer Bursalıoğlu ise, üretimde yaşanan zahmetlerin gelecek yıl da süreceğini lisana getirerek şunları söylemiş oldu:
“Hem kapasitelerin tam kullanılamaması, hem üretim faaliyetlerine bilhassa çip kaynaklı problemlerden ötürü sık sık orta verilmesi, birebir vakitte hammadde maliyetlerindeki yüzde 100’ü aşan artışlar tüm dünyada otomotiv dalını zorlayan etkenler olmaya devam ediyor. Tüm dünyada tedarik problemlerine yol açan yarı iletken çiplerin teminindeki sorunun 2022 yılının başlarında da devam edeceği görülüyor. Bu da bir müddet daha üretim kapasitelerinin tam kullanılamayacağı, yani dünya genelinde talebin tam karşılanamayacağı manasına geliyor.”
Man Kamyon ve Otobüs A.Ş Yöneticisi Serkan Sara da çip kaynaklı bir tedarik badiresinin artan müşteri talebiyle birleşmesi niçiniyle üretim tarafında güçlü bir müddetçten geçtiklerini söylemiş oldu.
Navlun krizi karayollarına sıçradı
Denizyolundaki konteyner krizinin yanı sıra demiryolunda yolcu trafiğinin olağana dönmesiyle büyüyen kapasite sorunu, milletlerarası taşımalarda yüklerin karayoluna kaymasına niye oldu. Talep artışının yanı sıra ithalat ve ihracat içindeki makasın açılması navlunda da istikrarları değiştirdi.
Ocak ayından bu yana karayolu navlunu yüzde 30’a yakın arttı. Almanya’ya taşımalar sefer başına 3.500 dolardan 4.500 dolara kadar yükselirken, İtalya rotasında da navlun 2.800 dolardan 3.700 dolara kadar çıktı. Öteki yandan, İngiltere’ye yönelik taşımalarda da navlun 7.000 dolara kadar çıkmış durumda.
Treyler üreticisi de talebe yetişemiyor
Üretimde yalnızca alımlı tarafında sorun yaşanmıyor. Çekicinin üzerinde yükün konulduğu treyler siparişleri de arttı lakin vaktinde karşılanamıyor. Alman treyler üreticisi Schmitz Cargobull’un Türkiye Satış Yöneticisi Nihat Ayhan, ağır ticaride tüm üreticilerin teslimat tarihlerinin, planlamanın hayli ötesinde ileriye sarktığını lisana getirdi. Nihat Ayhan, “Ağır ticaride teslimatlar için pazarda artık 2022’nin ikinci yarısı konuşuluyor. 2021’in başından beri neredeyse tüm hammadde ve orta mallarda tedarik sorunları yaşanıyor. Çip, tahminen de bunlardan en tanınan olanı lakin yalnız değil. Biroldukca temel bileşende önemli darboğazlar var” diye konuştu.
Yatırım tavsiyesi içermez.