Fatih Altaylı, Habertürk’teki köşesinde elektrik faturalarının niye son periyotta yaklaşık iki katı oranda artış gösterdiğini kaleme aldı. Altaylı, “Bu artış elektrik üretiminden değil dağıtımından kaynaklanıyor.” diyerek artırımların sebebinin 10 yıl evvel verilen “özelleştirme sonucu” ve döviz kurunda yaşanan artış olduğunu yazdı.
Artırımların pandemi ile alakalı olmadığını söyleyen Altaylı, “Golü 10 yıl evvel yediniz de haberiniz artık oluyor.” dedi.
Altaylı’nın bugün yayımlanan yazısı şöyle:
“Vatandaşın elektrik faturaları ile ilgili isyanı büyüyünce, ben de son üç yıllık elektrik faturalarımı dizdim önüme.
Son üç yılın diyorum zira üç yıl evvel meskendeki tüm sıcak ışık kaynaklarını, tasarruf emelli lede çevirmiştim.
O tarihi milat aldım.
Tüketimler aylık bazda sabit.
Kimi aylar artan, kimi aylar azalan faturalar var.
Biraz da havalara bağlı olarak.
Ancak tüketim ölçüsü aylara nazaran üç aşağı beş üst sabit.
Genel olarak tertipli bir artış eğrisi var.
Ancak bu eğri bu yaz başında üzücü biçimde bozulup dikleşmiş.
Son birkaç ayda geçen yılın birebir periyoduna göre katlanarak artan faturalar var.
şimdi iki katına yaklaşan kimi vakit geçen artışlar.
Şaşırdım mı!
Hayır.
Aksi olsaydı şaşırırdım.
Bu yıl devletin satın aldığı elektriğin fiyatı son yılların en düşüğü bulunmasına karşın bu biçimde bir artışı olağan bulmam için kafayı yemiş olmalıyım diye düşünüyorsanız yanılıyorsunuz.
Bu artış elektrik üretiminden değil dağıtımından kaynaklanıyor.
Dağıtım şirketlerinden.
Bakın size epeyce sıradan bir hesap anlatacağım.
örneğin İstanbul’un Avrupa yakasının elektrik dağıtımını yapan Bedaş’ı ele alalım.
Bedaş 2012 yılında özelleştirildi.
Birinci özelleştirme teşebbüsü başarısız olmuş, 6 milyar dolarlık teklifin sahibi parayı ödeyemeyince ikinci kere satışa çıkmıştı.
İhaleyi, çok yüksek bir fiyat veren Limak-Kolin-Cengiz Paydaşlığı 1 milyar 960 milyon dolarlık fiyatla kazandı.
2 milyar dolar olarak yuvarlayabileceğimiz bedel, o günün dolar kuru ile yaklaşık 3 milyar 600 milyon TL yapıyordu.
bir daha şirketin devlet tarafınca belirlenen fiyat ve oranlarla kârı o tarihte yaklaşık yıllık 288 milyon TL idi.
Düşük faizli ve yüksek kıymetli TL ortamında şirket 15 yıllık geliri ile borcunu ve faizlerini geri ödeyebiliyordu.
Lakin o tarihten daha sonra Türkiye’de işler uygun gitmedi.
Döviz kurları süratli bir artış trendine girince sistem bozuldu.
2 milyar dolarlık özelleştirme kıymeti bugünün kuruyla 17 milyar TL ediyor.
Yalnızca kur farkından kaynaklanan artış 13 milyar TL.
Borç 4 katından fazla artmış.
Lakin elektrik fiyatı ve şirketin kurulu devlet tarafınca belirlendiği için şirketin kârlılığı birebir oranda artamamış.
15 yılda faiziyle geri ödenecek borcun yalnızca kur farkını ödeyebilme mühleti 45 yıla çıkmış.
Haydi bu ortada kârlılığı da yüzde 100 artmış olsa borcu ödeme mühleti hiç faiz ödemese 30 yıl.
Artan faizleri de hesaba katarsan en az 40 yıl.
Yani kur farkından oluşan bu ziyan bu şirketleri teknik olarak batırıyordu.
Devlet artık haliyle dağıtım şirketlerini kurtarmak için bu şirketlere ek kaynak yaratmak zorundaydı.
Yani anlayacağınız ösöylemiş olduğiniz elektrik faturasındaki artışın pandemi ile falan alakası yok.
Golü 10 yıl evvel yediniz de haberiniz artık oluyor.
Çok fazla da ağlamayın.
Hele bir nükleer santral devreye girsin.
Siz bu biçimde bakın elektrik faturalarınıza.
bu biçimdea göz yaşınız kalsın. “
Yatırım tavsiyesi içermez.
Artırımların pandemi ile alakalı olmadığını söyleyen Altaylı, “Golü 10 yıl evvel yediniz de haberiniz artık oluyor.” dedi.
Altaylı’nın bugün yayımlanan yazısı şöyle:
“Vatandaşın elektrik faturaları ile ilgili isyanı büyüyünce, ben de son üç yıllık elektrik faturalarımı dizdim önüme.
Son üç yılın diyorum zira üç yıl evvel meskendeki tüm sıcak ışık kaynaklarını, tasarruf emelli lede çevirmiştim.
O tarihi milat aldım.
Tüketimler aylık bazda sabit.
Kimi aylar artan, kimi aylar azalan faturalar var.
Biraz da havalara bağlı olarak.
Ancak tüketim ölçüsü aylara nazaran üç aşağı beş üst sabit.
Genel olarak tertipli bir artış eğrisi var.
Ancak bu eğri bu yaz başında üzücü biçimde bozulup dikleşmiş.
Son birkaç ayda geçen yılın birebir periyoduna göre katlanarak artan faturalar var.
şimdi iki katına yaklaşan kimi vakit geçen artışlar.
Şaşırdım mı!
Hayır.
Aksi olsaydı şaşırırdım.
Bu yıl devletin satın aldığı elektriğin fiyatı son yılların en düşüğü bulunmasına karşın bu biçimde bir artışı olağan bulmam için kafayı yemiş olmalıyım diye düşünüyorsanız yanılıyorsunuz.
Bu artış elektrik üretiminden değil dağıtımından kaynaklanıyor.
Dağıtım şirketlerinden.
Bakın size epeyce sıradan bir hesap anlatacağım.
örneğin İstanbul’un Avrupa yakasının elektrik dağıtımını yapan Bedaş’ı ele alalım.
Bedaş 2012 yılında özelleştirildi.
Birinci özelleştirme teşebbüsü başarısız olmuş, 6 milyar dolarlık teklifin sahibi parayı ödeyemeyince ikinci kere satışa çıkmıştı.
İhaleyi, çok yüksek bir fiyat veren Limak-Kolin-Cengiz Paydaşlığı 1 milyar 960 milyon dolarlık fiyatla kazandı.
2 milyar dolar olarak yuvarlayabileceğimiz bedel, o günün dolar kuru ile yaklaşık 3 milyar 600 milyon TL yapıyordu.
bir daha şirketin devlet tarafınca belirlenen fiyat ve oranlarla kârı o tarihte yaklaşık yıllık 288 milyon TL idi.
Düşük faizli ve yüksek kıymetli TL ortamında şirket 15 yıllık geliri ile borcunu ve faizlerini geri ödeyebiliyordu.
Lakin o tarihten daha sonra Türkiye’de işler uygun gitmedi.
Döviz kurları süratli bir artış trendine girince sistem bozuldu.
2 milyar dolarlık özelleştirme kıymeti bugünün kuruyla 17 milyar TL ediyor.
Yalnızca kur farkından kaynaklanan artış 13 milyar TL.
Borç 4 katından fazla artmış.
Lakin elektrik fiyatı ve şirketin kurulu devlet tarafınca belirlendiği için şirketin kârlılığı birebir oranda artamamış.
15 yılda faiziyle geri ödenecek borcun yalnızca kur farkını ödeyebilme mühleti 45 yıla çıkmış.
Haydi bu ortada kârlılığı da yüzde 100 artmış olsa borcu ödeme mühleti hiç faiz ödemese 30 yıl.
Artan faizleri de hesaba katarsan en az 40 yıl.
Yani kur farkından oluşan bu ziyan bu şirketleri teknik olarak batırıyordu.
Devlet artık haliyle dağıtım şirketlerini kurtarmak için bu şirketlere ek kaynak yaratmak zorundaydı.
Yani anlayacağınız ösöylemiş olduğiniz elektrik faturasındaki artışın pandemi ile falan alakası yok.
Golü 10 yıl evvel yediniz de haberiniz artık oluyor.
Çok fazla da ağlamayın.
Hele bir nükleer santral devreye girsin.
Siz bu biçimde bakın elektrik faturalarınıza.
bu biçimdea göz yaşınız kalsın. “
Yatırım tavsiyesi içermez.