AK Parti iktidarı son 1 yıldır Türkiye’yi “Yeni İktisat Modeli” ile krizden çıkarmaya çalışıyor. Lakin modelin sloganı haline gelen “Faiz sebep, enflasyon sonuçtur” kelamları bir yılda TL’nin erimesine, enflasyonun rekor kırmasına niye oldu.
Sözcü’den Deniz Bilici Göçmen’in haberine nazaran Cumhurbaşkanı ve AK Parti Genel Lideri Recep Tayyip Erdoğan, faiz, dolar ve enflasyon denklemine ait ne söylerse aksi yaşandı.
Erdoğan 21 Ağustos 2021’de dolar 8.54 TL, enflasyon yüzde 19.25 iken enflasyonun düşeceğini, zira faiz indiriminin başlayacağını belirterek “Şu anda bulunduğumuzun fazlaca epey altında olur” demişti.
FAİZ DÜŞTÜ ENFLASYON ÇIKTI
Bu kelamların üstünden tam bir yıl geçti ve bilgiler tam aksini gösteriyor. Merkez Bankası (TCMB) bu süreçte yüzde 19 olan siyaset faizini yüzde 13’e indirdi. Lakin enflasyon, beklenen gerileme olmadığı üzere, doruğa tırmandı.
TCMB’nin siyaset faizini düşürmesi, bankaların kredi faizlerini indirmesi için de kâfi olmadı. Artan enflasyon ve büyüyen riskler maliyetleri artırınca, şirketler krediye erişemez hale geldi.
Kredi bulanlar da yüksek faizler ödedi. Ticari kredi faizi Ağustos 2021’de yüzde 20.72 iken bugün yüzde 27.64’e çıktı.
‘SABIRLI OLUN’
Bu ekonomik tabloda alım gücü düşen vatandaş da sarıldığı muhtaçlık kredileriyle borçlanarak geçinmeye çalışırken tıpkı periyotta gereksinim kredisi faiz oranı da yüzde 22.99’dan yüzde 34.38’e yükseldi.
Erdoğan ise tam bir yıl daha sonra yaptığı konuşmada çekilen sorunların farkında olduğunu belirterek vatandaşlardan sabır istedi. “Hepimiz birebir gemideyiz” diyen Erdoğan, uygulanan siyasetlerin gelecek yıl enflasyonu düşüreceğini söz etti.
21 Ağustos 2021
‘Düşük faiz düşük enflasyon getirecektir’
– Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, katıldığı bir canlı yayında şu sözleri kullanmıştı: “Enflasyon noktasında da bilhassa şu anda ağustos ayını inşallah geride bıraktığımızda, biz ağustosla bir arada enflasyonda da düşüşü nazaranceğiz. Ancak bunun oranı ne olur? Şu anda bulunduğumuzun hayli oldukça altında olur. Zira bundan bu biçimde enflasyonun daha üst çıkması mümkün değil. Çünkü faiz oranlarında da düşüşe geçiyoruz. Zira yüksek faiz bize yüksek enflasyonu getirecektir ancak düşük faiz de bize düşük enflasyonu getirecektir.”
22 Ağustos 2022
‘Vatandaşımızdan yalnızca sabır ve dayanak istiyoruz’
– Cumhurbaşkanı Erdoğan, kabine toplantısı daha sonrası şu açıklamayı yaptı: “Hepimiz birebir Türkiye gemisinin içerisindeyiz. İnşallah önümüzdeki yılın birinci aylarından itibaren hayat pahalılığıyla çaba başta olmak üzere iktisat programımızın olumlu tesirleri daha ileriye gdolayılecek ve bu bahiste kararlılığımız ispatlanacaktır. Vatandaşlarımızdan yalnızca sabır ve dayanak istiyoruz.” Erdoğan, haziranda yaptığı açıklamada ise “2023 Şubat ve Mart aylarından itibaren bu sıkıntıları kıymetli ölçüde geride bırakacağız” demişti.
Kur şoku üstüne kur şoku yaşandı
– Enflasyon 1 yılda Türkiye İstatistik Kurumu’nun bilgilerine bakılırsa yüzde 79.6 düzebir daha kadar çıktı. Alternatif enflasyon ölçümü yapan ENAG’a nazaran ise yıllık yüzde 176’ya ulaştı. Geçen yıl ağustosta 8.54 lira olan dolar ise TL’nin çok kıymet kaybetmesiyle 18.15 liraya tırmandı. Bu süreçte doların 18.36 lirayı aşmasıyla bir kur şoku daha yaşanınca devreye alınan Kur Muhafazalı Mevduat dövizdeki yükselişi kısmen sınırlasa da aralık ayından bu yana Hazine’ye faturası 60.6 milyar lirayı aştı. Yıl sonuna kadar bu meblağın 80 milyar lirayı bulabileceği belirtiliyor.
‘Değişmemiş daha da berbata gitmiş’
– 1 yılda gelinen durumu Youtube kanalında pahalandıran Sözcü müellifi Murat Muratoğlu, Merkez Bankası’nın nazaranvinin büyüme değil, enflasyonu denetim altında tutmak olduğunu söyleyerek şu değerlendirmeyi yaptı: “Yapılan ithalattan, ihracatı, turizm gelirini, Türkiye’ye giren kaydı kuydu muhakkak olmayan 17.5 milyar doları çıkart, cari açık eksi 32 milyar dolar. Dolar rezervi bitik, dışardan para da gelmiyor, borçlanamıyoruz. İç borçlanmaya mecburuz. Getirin dövizi ve altını yatırın bankaya; sermaye denetimi o da uygulanıyor. Şimdilik şirketlerle hudutlu tutuluyor, kaçınılmaz olarak bunun dahası gelecek. Değişmemiş, daha da berbata gitmiş.”
Yatırım tavsiyesi içermez.
Sözcü’den Deniz Bilici Göçmen’in haberine nazaran Cumhurbaşkanı ve AK Parti Genel Lideri Recep Tayyip Erdoğan, faiz, dolar ve enflasyon denklemine ait ne söylerse aksi yaşandı.
Erdoğan 21 Ağustos 2021’de dolar 8.54 TL, enflasyon yüzde 19.25 iken enflasyonun düşeceğini, zira faiz indiriminin başlayacağını belirterek “Şu anda bulunduğumuzun fazlaca epey altında olur” demişti.
FAİZ DÜŞTÜ ENFLASYON ÇIKTI
Bu kelamların üstünden tam bir yıl geçti ve bilgiler tam aksini gösteriyor. Merkez Bankası (TCMB) bu süreçte yüzde 19 olan siyaset faizini yüzde 13’e indirdi. Lakin enflasyon, beklenen gerileme olmadığı üzere, doruğa tırmandı.
TCMB’nin siyaset faizini düşürmesi, bankaların kredi faizlerini indirmesi için de kâfi olmadı. Artan enflasyon ve büyüyen riskler maliyetleri artırınca, şirketler krediye erişemez hale geldi.
Kredi bulanlar da yüksek faizler ödedi. Ticari kredi faizi Ağustos 2021’de yüzde 20.72 iken bugün yüzde 27.64’e çıktı.
‘SABIRLI OLUN’
Bu ekonomik tabloda alım gücü düşen vatandaş da sarıldığı muhtaçlık kredileriyle borçlanarak geçinmeye çalışırken tıpkı periyotta gereksinim kredisi faiz oranı da yüzde 22.99’dan yüzde 34.38’e yükseldi.
Erdoğan ise tam bir yıl daha sonra yaptığı konuşmada çekilen sorunların farkında olduğunu belirterek vatandaşlardan sabır istedi. “Hepimiz birebir gemideyiz” diyen Erdoğan, uygulanan siyasetlerin gelecek yıl enflasyonu düşüreceğini söz etti.
21 Ağustos 2021
‘Düşük faiz düşük enflasyon getirecektir’
– Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, katıldığı bir canlı yayında şu sözleri kullanmıştı: “Enflasyon noktasında da bilhassa şu anda ağustos ayını inşallah geride bıraktığımızda, biz ağustosla bir arada enflasyonda da düşüşü nazaranceğiz. Ancak bunun oranı ne olur? Şu anda bulunduğumuzun hayli oldukça altında olur. Zira bundan bu biçimde enflasyonun daha üst çıkması mümkün değil. Çünkü faiz oranlarında da düşüşe geçiyoruz. Zira yüksek faiz bize yüksek enflasyonu getirecektir ancak düşük faiz de bize düşük enflasyonu getirecektir.”
22 Ağustos 2022
‘Vatandaşımızdan yalnızca sabır ve dayanak istiyoruz’
– Cumhurbaşkanı Erdoğan, kabine toplantısı daha sonrası şu açıklamayı yaptı: “Hepimiz birebir Türkiye gemisinin içerisindeyiz. İnşallah önümüzdeki yılın birinci aylarından itibaren hayat pahalılığıyla çaba başta olmak üzere iktisat programımızın olumlu tesirleri daha ileriye gdolayılecek ve bu bahiste kararlılığımız ispatlanacaktır. Vatandaşlarımızdan yalnızca sabır ve dayanak istiyoruz.” Erdoğan, haziranda yaptığı açıklamada ise “2023 Şubat ve Mart aylarından itibaren bu sıkıntıları kıymetli ölçüde geride bırakacağız” demişti.
Kur şoku üstüne kur şoku yaşandı
– Enflasyon 1 yılda Türkiye İstatistik Kurumu’nun bilgilerine bakılırsa yüzde 79.6 düzebir daha kadar çıktı. Alternatif enflasyon ölçümü yapan ENAG’a nazaran ise yıllık yüzde 176’ya ulaştı. Geçen yıl ağustosta 8.54 lira olan dolar ise TL’nin çok kıymet kaybetmesiyle 18.15 liraya tırmandı. Bu süreçte doların 18.36 lirayı aşmasıyla bir kur şoku daha yaşanınca devreye alınan Kur Muhafazalı Mevduat dövizdeki yükselişi kısmen sınırlasa da aralık ayından bu yana Hazine’ye faturası 60.6 milyar lirayı aştı. Yıl sonuna kadar bu meblağın 80 milyar lirayı bulabileceği belirtiliyor.
‘Değişmemiş daha da berbata gitmiş’
– 1 yılda gelinen durumu Youtube kanalında pahalandıran Sözcü müellifi Murat Muratoğlu, Merkez Bankası’nın nazaranvinin büyüme değil, enflasyonu denetim altında tutmak olduğunu söyleyerek şu değerlendirmeyi yaptı: “Yapılan ithalattan, ihracatı, turizm gelirini, Türkiye’ye giren kaydı kuydu muhakkak olmayan 17.5 milyar doları çıkart, cari açık eksi 32 milyar dolar. Dolar rezervi bitik, dışardan para da gelmiyor, borçlanamıyoruz. İç borçlanmaya mecburuz. Getirin dövizi ve altını yatırın bankaya; sermaye denetimi o da uygulanıyor. Şimdilik şirketlerle hudutlu tutuluyor, kaçınılmaz olarak bunun dahası gelecek. Değişmemiş, daha da berbata gitmiş.”
Yatırım tavsiyesi içermez.