Sanayiciler, globalde yaşanan güç sorunu niçiniyle artırım beklentilerinin bulunduğunu belirterek, üretimde yaşanacak ezayı ihracatla aşmayı hedeflediklerini söylüyor.
BOTAŞ’ın ekim ayında sanayi ve elektrik üretiminde kullanılan doğalgaza artırım yapmak için çalışmalarını tamamladığı öğrenildi.
DÜNYA’’dan Mehmet Kaya’nın haberine bakılırsa kaynaklar, artırım tekliflerinin Güç ve Olağan Kaynaklar Bakanlığı’na iletildiğini belirttiler. Gelinen kademede elektrik üretiminde kullanılan doğalgaza yüzde 10’un üzerinde bir artırım planlandığı bildirildi. Endüstride üretilen elektrik için de artırım önerildiği lakin sanayi bölümünün fiyat artışlarına hassaslığı niçiniyle bakanlığın bu mevzuda çekinceli olduğu öğrenildi.
Konutlarda kullanılan doğalgaza artırım yapılmasının ekim ayı için planlanmadığı vurgulanırken, yapılacak artırımın yalnızca bir tüketim kümesine yüksek oranlı olmaması için dağıtılması ve daha düşük oranlı tutulması tarafında de bir çalışmanın olduğu kaydedildi. Gelinen evrede, elektrik üretimindeki doğalgaza yapılacak artışın katılaştığı, öbür tüketim kümelerine da mümkün senaryolara bakılırsa birkaç gün ortasında karar verileceği bildirildi.
Bilgi veren kaynaklar BOTAŞ’ın kış aylarında tüketimin yükselmesi öncesi finansal olarak desteklenmesi gerektiği vurguluyor. BOTAŞ’ın sübvansiyonlu satışı niçiniyle finansal gereksinimlerinin büyük kısmı bütçeden borç verilerek karşılanıyor. Bu kalemde de yüksek meblağlara ulaşılmıştı. BOTAŞ’ın kış ayları için LNG ithalatı da yapacak olması niçiniyle ekim ayından itibaren aylık olarak birtakım fiyat ayarlamalarının kaçınılmaz olduğu belirtiliyor. BOTAŞ son olarak eylül ayında endüstride kullanılan doğalgaza yüzde 50,8, KOBİ’lerin kullandığı doğalgaza yüzde 47,6, konutlarda kullanılan doğalgaza yüzde 20,4 ve elektrik üretimi için kullanılan doğalgaza yüzde 49,5 artırım yapmıştı.
Sanayiciler ise dünyada yaşanan güç krizinin yansımalarının Türkiye’de de önemli biçimde kendisini gösterdiğini tabir ederek, bu süreçte ihracata odaklanmanın en tesirli tahlil olacağına dikkat çekiyor.
“ÇIKIŞ KAPIMIZDA DA PARİTE SORUN”
? TTTSD Lideri Vehbi Canpolat: “Dünyada önemli bir güç krizi var. Türkiye’de güç sübvanse edildiği için önemli manada başka ülkelere bakılırsa güç ucuz. Bu olayın bir tarafı. Öteki tarafı ise maliyetlerimiz gün geçtikçe artıyor ve rekabet edemez hale geliyoruz. İşin sonu nereye gidecek? Bir an evvel çözülmesi temennimiz. İhracat bu noktada çıkış kapısı lakin bizim sattığımız mamüllerin hayli büyük kısmı AB’ye gidiyor ve orda da birebir durum yaşanıyor. Fiyat tutturamıyoruz. Parite 1,15-1,20’lerden 0,96’lara geldi. Bu mevzuda fiyat tutturamıyorsunuz maliyetiniz arttığı için. Bir an evvel Rusya-Ukrayna krizinin çözülmesini umuyoruz.”
“REKABETÇİ BİR GÜÇ SİYASETİNE GEREKSİNİM VAR”
? İDDMİB Lideri Çetin Tecdelioğlu: “Son artırımlarla aslına bakarsanız üretimde güç maliyetlerimiz her eserde neredeyse yüzdesel olarak iki katına çıktı. Yani bir eser üretirken yüzde 5 iken 10 oldu.Ancak şu durum da var ki; Avrupa’daki gücün daha değerli olmasıyla Türkiye’ye kimi işlerin kaymaya başladığını görüyoruz. Bu niçinle rekabetçi bir güç siyasetiyle Türkiye ihracatının önü daha epeyce açabilir. Güçteki fiyatlandırmanın rekabetçi olması bilhassa ihracatçıları olumlu tesirler. Öte yandan çevrimiçi güç santralleri, yatırımlarını artıran sanayi firmaları adeta bir güç üreticisi üzere. Bu santraller bittiğinde sanayicimiz, ihracatçımız daha rekabetçi güç masraflarıyla büyümesini artıracaktır.”
“KESİNTİ MEÇHULLÜĞÜ VE TELAŞI VAR”
? Hasanağa OSB Lideri Ömer Faruk Korun: “Dolardaki artışa karşı Euro’daki gerileme, savaşın tesirleri tüm maliyetleri etkiliyor. Endüstriciler olarak maliyetleri denetim etme noktasında zorluk çekiyoruz. Artan maliyetlere karşın endüstrici fiyat revizesi yapmakta da zorlanıyor. Ana pazarı Avrupa olan birçok sanayicimiz Euro/dolar paritesi niçiniyle aslına bakarsan güç vakit içinder yaşıyor. Endüstriciler olarak durumun düzgüne gitmediğini görüyoruz. Dünyadaki negatif gelişmeler bizi de derinden, olumsuz olarak etkiliyor. Öte yandan Avrupa’da doğalgaz kesintileri yaşanıyor. Bizim rezervimiz olduğu söyleniyor. Geçen yıl yaşanan doğalgaz kısıntısı üzere bir şey yaşar mıyız? Onun meçhullüğü ve tasası var sanayicide. Zira kısa müddetli duruş da olsa endüstriye dönüşü fazlaca fazla oluyor.”
“ENERJİDE ARTIRIM KAÇINILMAZ GÖRÜNÜYOR”
? Nilüfer OSB Lideri Erol Gülmez: “Aynı sorun tüm dünyada var. Hem elektrikte hem doğalgazda maliyetin altında bir sübvansiyon olduğu görülüyor. ötürüsıyla önümüzdeki devirde artırım olacağı manası çıkıyor. Bu durum tespiti. Avrupa ile karşılaştırdığımızda şu an Avrupa’nın gaz vanaları kapatıldığı için kimi kesimlerdeki büyük firmalar üretimlerini durdurdu. İki problemimiz var. Birincisi güç arzı konusunda önümüzdeki devirde başımıza ne gelecek bunu bilmiyoruz. Öbür sorun da güç bedelinde bilhassa kademeli tarifeden dolayı yüzde 700’lere varan artışlar var. Yüklü pazarımız batı Avrupa. Burada da güç kısıtından dolayı resesyon beklentisi var. Burayla ilgili de önümüzdeki devir korkularımız var. Bu kadar belirsizlik birinci sefer yaşanıyor. Bizim alışık olmadığımız bir durum ve endüstriciler olarak öngörü yapamıyoruz. Bu da yatırım iştahını olumsuz etkiliyor.”
“ZAMMI FİYATLARA YANSITMIYORUZ”
? Yorglass CEO’su Semavi Yorgancılar: “Bizim de kulağımıza yüzde 15 üzere bir artırım olacağı biçiminde duyum geldi. Ortalık fazlaca karışık. Gaz fiyatı artıyor, hammadde meblağlarında ise dalgalanmalar var, bir kısmı düşüyor, bir kısmı artıyor. Çin’de de üretim fazlası başladı, oradan da bir rekabet dalgası geliyor, tüm dallara yönelik birebir vakitte. Piyasanın oturması 3-5 ayı bulur. Öncelikle enflasyonun durması lazım. Güç fiyatlarındaki artış durursa, üretimdeki güç maliyeti kaynaklı fiyat artışları da duracak. Fakat bu biçimde piyasa daha stabil olur. bundan evvelki ay gelen artırımı kimi mamüllerin fiyatlarına yüzde 15- 20 artış biçiminde yansıtmaya çalıştık, kimilerine yansıtamadık. Lakin talep düşüklüğü var, fiyatlar da kolay artmıyor. Geçen yılki üzere değil, zira geçen sene talep yüksekti. Fakat artık talep de düşük.”
“Firmalar ihracata yönelecek”
? TOBB Plastik, Kauçuk ve Kompozit Sanayi Meclis Lideri Yavuz Eroğlu:
“Bu artık beklediğimiz bir şey. Zira dünyada da güç fiyatları devasa yükseklikte. Türkiye’de ise sübvanse ediliyor. ötürüsıyla bunun olmasını bekliyorduk. Bu bir tarafı. İkinci tarafı ise güç maliyeti arttığında iki tane tesiri oluyor. Birincisi finansman gereksiniminiz artıyor. Burada finansmana ulaşım ile ilgili esasen kasvet var. ötürüsıyla üstüne bir de bu eklenince finansmana ulaşım daha da elzem hale geliyor, zorlaştığı vakit da firmaların nakit akışları olumsuz etkilenebilir. Önemli kahırlar ortaya çıkabilir. İkinci istikameti ise diyelim ki finansman tarafı kuvvetli bir firmasınız, imkanlarınız var bu sefer fiyata yansıtacaksınız. Bu da enflasyona yol açacak. Tüketici buna ne kadar dayanabilir, o eserleri o fiyata ne kadar alabilir. Tüketicinin üzerinde yaratacağı baskı sebebi ile talebi düşürme riski var. Bu da firmaların kapasite kullanım oranlarının etkilenmesine yol açabilir. İhracat piyasasını bunun haricinde tutuyorum. AB’deki güç fiyatları ile aramızdaki fark tarihte olmadığı kadar epey açıldı. Firmalar önden finansmanlı peşin ödemeli ihracata yönelecek. Bu işin tek tahlili bu. Avrupa’da Euro bazında en az yüzde 150 arttı. Normali yüzde 400’e kadar artış var sene başından bu yana. O niçinle bizdeki artış kaçınılmaz. Firmalar oturup bu kaideler altında ihracata odaklanacak. İkincisi alım gücü nereye kadar el veriyorsa iç piyasaya satış yapılacak.”
Yatırım tavsiyesi içermez.
BOTAŞ’ın ekim ayında sanayi ve elektrik üretiminde kullanılan doğalgaza artırım yapmak için çalışmalarını tamamladığı öğrenildi.
DÜNYA’’dan Mehmet Kaya’nın haberine bakılırsa kaynaklar, artırım tekliflerinin Güç ve Olağan Kaynaklar Bakanlığı’na iletildiğini belirttiler. Gelinen kademede elektrik üretiminde kullanılan doğalgaza yüzde 10’un üzerinde bir artırım planlandığı bildirildi. Endüstride üretilen elektrik için de artırım önerildiği lakin sanayi bölümünün fiyat artışlarına hassaslığı niçiniyle bakanlığın bu mevzuda çekinceli olduğu öğrenildi.
Konutlarda kullanılan doğalgaza artırım yapılmasının ekim ayı için planlanmadığı vurgulanırken, yapılacak artırımın yalnızca bir tüketim kümesine yüksek oranlı olmaması için dağıtılması ve daha düşük oranlı tutulması tarafında de bir çalışmanın olduğu kaydedildi. Gelinen evrede, elektrik üretimindeki doğalgaza yapılacak artışın katılaştığı, öbür tüketim kümelerine da mümkün senaryolara bakılırsa birkaç gün ortasında karar verileceği bildirildi.
Bilgi veren kaynaklar BOTAŞ’ın kış aylarında tüketimin yükselmesi öncesi finansal olarak desteklenmesi gerektiği vurguluyor. BOTAŞ’ın sübvansiyonlu satışı niçiniyle finansal gereksinimlerinin büyük kısmı bütçeden borç verilerek karşılanıyor. Bu kalemde de yüksek meblağlara ulaşılmıştı. BOTAŞ’ın kış ayları için LNG ithalatı da yapacak olması niçiniyle ekim ayından itibaren aylık olarak birtakım fiyat ayarlamalarının kaçınılmaz olduğu belirtiliyor. BOTAŞ son olarak eylül ayında endüstride kullanılan doğalgaza yüzde 50,8, KOBİ’lerin kullandığı doğalgaza yüzde 47,6, konutlarda kullanılan doğalgaza yüzde 20,4 ve elektrik üretimi için kullanılan doğalgaza yüzde 49,5 artırım yapmıştı.
Sanayiciler ise dünyada yaşanan güç krizinin yansımalarının Türkiye’de de önemli biçimde kendisini gösterdiğini tabir ederek, bu süreçte ihracata odaklanmanın en tesirli tahlil olacağına dikkat çekiyor.
“ÇIKIŞ KAPIMIZDA DA PARİTE SORUN”
? TTTSD Lideri Vehbi Canpolat: “Dünyada önemli bir güç krizi var. Türkiye’de güç sübvanse edildiği için önemli manada başka ülkelere bakılırsa güç ucuz. Bu olayın bir tarafı. Öteki tarafı ise maliyetlerimiz gün geçtikçe artıyor ve rekabet edemez hale geliyoruz. İşin sonu nereye gidecek? Bir an evvel çözülmesi temennimiz. İhracat bu noktada çıkış kapısı lakin bizim sattığımız mamüllerin hayli büyük kısmı AB’ye gidiyor ve orda da birebir durum yaşanıyor. Fiyat tutturamıyoruz. Parite 1,15-1,20’lerden 0,96’lara geldi. Bu mevzuda fiyat tutturamıyorsunuz maliyetiniz arttığı için. Bir an evvel Rusya-Ukrayna krizinin çözülmesini umuyoruz.”
“REKABETÇİ BİR GÜÇ SİYASETİNE GEREKSİNİM VAR”
? İDDMİB Lideri Çetin Tecdelioğlu: “Son artırımlarla aslına bakarsanız üretimde güç maliyetlerimiz her eserde neredeyse yüzdesel olarak iki katına çıktı. Yani bir eser üretirken yüzde 5 iken 10 oldu.Ancak şu durum da var ki; Avrupa’daki gücün daha değerli olmasıyla Türkiye’ye kimi işlerin kaymaya başladığını görüyoruz. Bu niçinle rekabetçi bir güç siyasetiyle Türkiye ihracatının önü daha epeyce açabilir. Güçteki fiyatlandırmanın rekabetçi olması bilhassa ihracatçıları olumlu tesirler. Öte yandan çevrimiçi güç santralleri, yatırımlarını artıran sanayi firmaları adeta bir güç üreticisi üzere. Bu santraller bittiğinde sanayicimiz, ihracatçımız daha rekabetçi güç masraflarıyla büyümesini artıracaktır.”
“KESİNTİ MEÇHULLÜĞÜ VE TELAŞI VAR”
? Hasanağa OSB Lideri Ömer Faruk Korun: “Dolardaki artışa karşı Euro’daki gerileme, savaşın tesirleri tüm maliyetleri etkiliyor. Endüstriciler olarak maliyetleri denetim etme noktasında zorluk çekiyoruz. Artan maliyetlere karşın endüstrici fiyat revizesi yapmakta da zorlanıyor. Ana pazarı Avrupa olan birçok sanayicimiz Euro/dolar paritesi niçiniyle aslına bakarsan güç vakit içinder yaşıyor. Endüstriciler olarak durumun düzgüne gitmediğini görüyoruz. Dünyadaki negatif gelişmeler bizi de derinden, olumsuz olarak etkiliyor. Öte yandan Avrupa’da doğalgaz kesintileri yaşanıyor. Bizim rezervimiz olduğu söyleniyor. Geçen yıl yaşanan doğalgaz kısıntısı üzere bir şey yaşar mıyız? Onun meçhullüğü ve tasası var sanayicide. Zira kısa müddetli duruş da olsa endüstriye dönüşü fazlaca fazla oluyor.”
“ENERJİDE ARTIRIM KAÇINILMAZ GÖRÜNÜYOR”
? Nilüfer OSB Lideri Erol Gülmez: “Aynı sorun tüm dünyada var. Hem elektrikte hem doğalgazda maliyetin altında bir sübvansiyon olduğu görülüyor. ötürüsıyla önümüzdeki devirde artırım olacağı manası çıkıyor. Bu durum tespiti. Avrupa ile karşılaştırdığımızda şu an Avrupa’nın gaz vanaları kapatıldığı için kimi kesimlerdeki büyük firmalar üretimlerini durdurdu. İki problemimiz var. Birincisi güç arzı konusunda önümüzdeki devirde başımıza ne gelecek bunu bilmiyoruz. Öbür sorun da güç bedelinde bilhassa kademeli tarifeden dolayı yüzde 700’lere varan artışlar var. Yüklü pazarımız batı Avrupa. Burada da güç kısıtından dolayı resesyon beklentisi var. Burayla ilgili de önümüzdeki devir korkularımız var. Bu kadar belirsizlik birinci sefer yaşanıyor. Bizim alışık olmadığımız bir durum ve endüstriciler olarak öngörü yapamıyoruz. Bu da yatırım iştahını olumsuz etkiliyor.”
“ZAMMI FİYATLARA YANSITMIYORUZ”
? Yorglass CEO’su Semavi Yorgancılar: “Bizim de kulağımıza yüzde 15 üzere bir artırım olacağı biçiminde duyum geldi. Ortalık fazlaca karışık. Gaz fiyatı artıyor, hammadde meblağlarında ise dalgalanmalar var, bir kısmı düşüyor, bir kısmı artıyor. Çin’de de üretim fazlası başladı, oradan da bir rekabet dalgası geliyor, tüm dallara yönelik birebir vakitte. Piyasanın oturması 3-5 ayı bulur. Öncelikle enflasyonun durması lazım. Güç fiyatlarındaki artış durursa, üretimdeki güç maliyeti kaynaklı fiyat artışları da duracak. Fakat bu biçimde piyasa daha stabil olur. bundan evvelki ay gelen artırımı kimi mamüllerin fiyatlarına yüzde 15- 20 artış biçiminde yansıtmaya çalıştık, kimilerine yansıtamadık. Lakin talep düşüklüğü var, fiyatlar da kolay artmıyor. Geçen yılki üzere değil, zira geçen sene talep yüksekti. Fakat artık talep de düşük.”
“Firmalar ihracata yönelecek”
? TOBB Plastik, Kauçuk ve Kompozit Sanayi Meclis Lideri Yavuz Eroğlu:
“Bu artık beklediğimiz bir şey. Zira dünyada da güç fiyatları devasa yükseklikte. Türkiye’de ise sübvanse ediliyor. ötürüsıyla bunun olmasını bekliyorduk. Bu bir tarafı. İkinci tarafı ise güç maliyeti arttığında iki tane tesiri oluyor. Birincisi finansman gereksiniminiz artıyor. Burada finansmana ulaşım ile ilgili esasen kasvet var. ötürüsıyla üstüne bir de bu eklenince finansmana ulaşım daha da elzem hale geliyor, zorlaştığı vakit da firmaların nakit akışları olumsuz etkilenebilir. Önemli kahırlar ortaya çıkabilir. İkinci istikameti ise diyelim ki finansman tarafı kuvvetli bir firmasınız, imkanlarınız var bu sefer fiyata yansıtacaksınız. Bu da enflasyona yol açacak. Tüketici buna ne kadar dayanabilir, o eserleri o fiyata ne kadar alabilir. Tüketicinin üzerinde yaratacağı baskı sebebi ile talebi düşürme riski var. Bu da firmaların kapasite kullanım oranlarının etkilenmesine yol açabilir. İhracat piyasasını bunun haricinde tutuyorum. AB’deki güç fiyatları ile aramızdaki fark tarihte olmadığı kadar epey açıldı. Firmalar önden finansmanlı peşin ödemeli ihracata yönelecek. Bu işin tek tahlili bu. Avrupa’da Euro bazında en az yüzde 150 arttı. Normali yüzde 400’e kadar artış var sene başından bu yana. O niçinle bizdeki artış kaçınılmaz. Firmalar oturup bu kaideler altında ihracata odaklanacak. İkincisi alım gücü nereye kadar el veriyorsa iç piyasaya satış yapılacak.”
Yatırım tavsiyesi içermez.