Türk Lirası tarihin en büyük kıymet kaybını yaşıyor, adeta karanlık bir tünelde freni patlamış kamyon üzere savruluyor. İktisat idaresi, gidişatı durdurmak için bir adım atmıyor, atamıyor.
Türk Lirası’nın dolar karşısındaki paha kaybı evvelki gün yüzde 10’u aştı. 13,45’e kadar yükselen dolar/TL 13 liranın üzerinde güne başladı. Dolar akşam saatlerinde 12,24’e kadar geriledi. Kurda gün uzunluğu aşanan oynaklık ise tedirginlik yaratıyor.
Bu derece belirsizlik toplumun her kısmını etkiledi. Üretimden ticarete her dal de kaygı büyüdü.
İHRACATÇILAR TEDBİR İSTEDİ
Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Lideri Jak Eskinazi, döviz kurlarındaki çok dalgalanmanın ihracatı durduracak boyuta ulaştığını belirtti.
“Toplumun her bölümü üzere ihracatçılar da büyük tedirginlik yaşıyor” diyen Eskinazi, yaşanan durumu şu sözlerle özetledi: “Ticari hayat hayli gerildi. İhracatçılar olarak fiyat veremiyoruz, mal alamaz noktaya geldik. Üretim ve ihracat durmak üzere. Türk iktisadında hammadde, güç, lojistik başta olmak üzere bir epeyce girdi dövize endeksli.
Dövizde bir günde yüzde 10-15 aralığındaki dalgalanma baş edilebilecek bir dalga değil. Bu dalgalanma hem işletmelerimizde, birebir vakitte ekonomimizde büyük yaralar açar. İşletmelerimizin özsermayeleri eridi. Kâhin olmaya gerek yok bundan daha sonraki etapta bankalar kredi veremez noktaya gelecek. Gelinen nokta iş dünyasının tahlil bulabileceği noktayı oldukcatan geçti. Acil tedbir alınmalı. Siyasetçiler bir arada tahlil üretmeli.”
ACİL SOĞUTMA TEDBİRİ KURAL
Türkiye’nin ihracatla büyüme modelini seçtiğine dikkati çeken Eskinazi kelamlarını şu biçimde sürdürdü: “Türkiye’ye son 1 yıllık devirde 216 milyar dolar döviz kazandırdık. Önümüzdeki 5 yıllık devirde ihracatımızı 300 milyar dolara çıkarabilecek potansiyele sahibiz. Kamuoyunda, döviz kurlarının TL karşısında bedel kazanmasından ihracatçıların keyifli olduğu ile ilgili bir yanlış algı var.”
“Biz Türkiye’nin bir kesimiyiz, Türkiye’nin eli kanarsa bizim de kanar” diyen Eskinazi, “Merkez Bankası’nın art geriye aldığı faiz indirimi kararları ateşin üstündeki külü kaldırdı. Acil soğutma tedbirleri alınmalı, dövizin ateşi söndürülmeli” tabirlerini kullandı.
TEDARİK ZİNCİRİNDE AKSAMALAR OLDU
İstanbul Kimyevi Unsurlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği İdare Konseyi Lideri Murat Akyüz de kendi kesimindeki durumu şu sözlerle lisana getirdi: “Mevcut tedarik sisteminde önemli problemler oluştu. Firmalar, alımlarını yavaşlatma sonucu aldı. Tedarik zincirindeki aksamalardan dolayı üretici hammadde bulamıyor. Vaktinde üretim yapmakta meşakkat yaşanıyor.”
ORTA VE UZUN VADELİ SATIŞLAR DURDU
Vadeli satışların nakide döndüğüne dikkat çeken Akyüz, “Kur belirsizliklerinden dolayı orta ve uzun vadede firmalar satışı durdurdu. Burada yapılan bir devalüasyon. Onlar da bunun farkında. Yurtharicindeki alıcılardan iskonto yapılması konusunda baskı geliyor. Yaşanan kur şoku ekonomik değil daha fazlaca siyasi. Siyasi istikrar bir an evvel toparlanmalı. İstikrarsız bir ortamda satışlarımız etkileniyor” halinde konuştu.
İHRACATÇIYIZ LAKİN HAMMADDEMİZ İTHAL
Türkiye Giysi Sanayicileri Derneği’nde İdare Konseyi Lideri Ramazan Kaya da gün içerisinde 2-3 farklı fiyat listesiyle karşılaştıklarını belirterek tedirginliklerini lisana getirdi. Kaya, “Baktığınız vakit dokumacılık kesiminde yüzde 17’lere varan artışları gördük. İhracatçıyız lakin hammaddeyi ithal ediyoruz. Bu niçinle de maliyetleri artırıyor. Kur yüzde 10 artıyor, esere ve hammaddeye yüzde 15 yansıyor. Daha evvelde piyasa vadesi kredisi dediğimiz olay peşine, dövize döndü. Gönder parayı al malına döndü. Maliyetlerde artış kelam konusu” tabirlerini kullandı.
GİYSİDE YILBAŞINDAN daha sonra YÜZDE 50 ARTIRIM
Sürdürebilir konumda olmadıklarını belirten Kaya, önümüzdeki yıla dair şu öngörülerde bulundu: “Hammaddede istediğimiz fiyatı bulamayınca durağanlık kaygı oluyor. Önemli biçimde dal kârsızlıkla boğuşuyor. Hazır giysi olarak dokumacılıkta tüketiciye yansımayı birinci çeyrekte nazaranceğiz” diyerek yılbaşından daha sonra yüzde 50, yüzde 60 artırım geleceğini söylemiş oldu. Enflasyonun tetikleneceğine vurgu yapan Kaya,”En epeyce hazır giysi ve dokumacılık etkilenecek. Bizleri de tüketiciyi de huzursuz ediyor. Bu kadar iniş çıkışa kalp dayanmıyor.”
Birgün
Yatırım tavsiyesi içermez.
Türk Lirası’nın dolar karşısındaki paha kaybı evvelki gün yüzde 10’u aştı. 13,45’e kadar yükselen dolar/TL 13 liranın üzerinde güne başladı. Dolar akşam saatlerinde 12,24’e kadar geriledi. Kurda gün uzunluğu aşanan oynaklık ise tedirginlik yaratıyor.
Bu derece belirsizlik toplumun her kısmını etkiledi. Üretimden ticarete her dal de kaygı büyüdü.
İHRACATÇILAR TEDBİR İSTEDİ
Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Lideri Jak Eskinazi, döviz kurlarındaki çok dalgalanmanın ihracatı durduracak boyuta ulaştığını belirtti.
“Toplumun her bölümü üzere ihracatçılar da büyük tedirginlik yaşıyor” diyen Eskinazi, yaşanan durumu şu sözlerle özetledi: “Ticari hayat hayli gerildi. İhracatçılar olarak fiyat veremiyoruz, mal alamaz noktaya geldik. Üretim ve ihracat durmak üzere. Türk iktisadında hammadde, güç, lojistik başta olmak üzere bir epeyce girdi dövize endeksli.
Dövizde bir günde yüzde 10-15 aralığındaki dalgalanma baş edilebilecek bir dalga değil. Bu dalgalanma hem işletmelerimizde, birebir vakitte ekonomimizde büyük yaralar açar. İşletmelerimizin özsermayeleri eridi. Kâhin olmaya gerek yok bundan daha sonraki etapta bankalar kredi veremez noktaya gelecek. Gelinen nokta iş dünyasının tahlil bulabileceği noktayı oldukcatan geçti. Acil tedbir alınmalı. Siyasetçiler bir arada tahlil üretmeli.”
ACİL SOĞUTMA TEDBİRİ KURAL
Türkiye’nin ihracatla büyüme modelini seçtiğine dikkati çeken Eskinazi kelamlarını şu biçimde sürdürdü: “Türkiye’ye son 1 yıllık devirde 216 milyar dolar döviz kazandırdık. Önümüzdeki 5 yıllık devirde ihracatımızı 300 milyar dolara çıkarabilecek potansiyele sahibiz. Kamuoyunda, döviz kurlarının TL karşısında bedel kazanmasından ihracatçıların keyifli olduğu ile ilgili bir yanlış algı var.”
“Biz Türkiye’nin bir kesimiyiz, Türkiye’nin eli kanarsa bizim de kanar” diyen Eskinazi, “Merkez Bankası’nın art geriye aldığı faiz indirimi kararları ateşin üstündeki külü kaldırdı. Acil soğutma tedbirleri alınmalı, dövizin ateşi söndürülmeli” tabirlerini kullandı.
TEDARİK ZİNCİRİNDE AKSAMALAR OLDU
İstanbul Kimyevi Unsurlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği İdare Konseyi Lideri Murat Akyüz de kendi kesimindeki durumu şu sözlerle lisana getirdi: “Mevcut tedarik sisteminde önemli problemler oluştu. Firmalar, alımlarını yavaşlatma sonucu aldı. Tedarik zincirindeki aksamalardan dolayı üretici hammadde bulamıyor. Vaktinde üretim yapmakta meşakkat yaşanıyor.”
ORTA VE UZUN VADELİ SATIŞLAR DURDU
Vadeli satışların nakide döndüğüne dikkat çeken Akyüz, “Kur belirsizliklerinden dolayı orta ve uzun vadede firmalar satışı durdurdu. Burada yapılan bir devalüasyon. Onlar da bunun farkında. Yurtharicindeki alıcılardan iskonto yapılması konusunda baskı geliyor. Yaşanan kur şoku ekonomik değil daha fazlaca siyasi. Siyasi istikrar bir an evvel toparlanmalı. İstikrarsız bir ortamda satışlarımız etkileniyor” halinde konuştu.
İHRACATÇIYIZ LAKİN HAMMADDEMİZ İTHAL
Türkiye Giysi Sanayicileri Derneği’nde İdare Konseyi Lideri Ramazan Kaya da gün içerisinde 2-3 farklı fiyat listesiyle karşılaştıklarını belirterek tedirginliklerini lisana getirdi. Kaya, “Baktığınız vakit dokumacılık kesiminde yüzde 17’lere varan artışları gördük. İhracatçıyız lakin hammaddeyi ithal ediyoruz. Bu niçinle de maliyetleri artırıyor. Kur yüzde 10 artıyor, esere ve hammaddeye yüzde 15 yansıyor. Daha evvelde piyasa vadesi kredisi dediğimiz olay peşine, dövize döndü. Gönder parayı al malına döndü. Maliyetlerde artış kelam konusu” tabirlerini kullandı.
GİYSİDE YILBAŞINDAN daha sonra YÜZDE 50 ARTIRIM
Sürdürebilir konumda olmadıklarını belirten Kaya, önümüzdeki yıla dair şu öngörülerde bulundu: “Hammaddede istediğimiz fiyatı bulamayınca durağanlık kaygı oluyor. Önemli biçimde dal kârsızlıkla boğuşuyor. Hazır giysi olarak dokumacılıkta tüketiciye yansımayı birinci çeyrekte nazaranceğiz” diyerek yılbaşından daha sonra yüzde 50, yüzde 60 artırım geleceğini söylemiş oldu. Enflasyonun tetikleneceğine vurgu yapan Kaya,”En epeyce hazır giysi ve dokumacılık etkilenecek. Bizleri de tüketiciyi de huzursuz ediyor. Bu kadar iniş çıkışa kalp dayanmıyor.”
Birgün
Yatırım tavsiyesi içermez.