Artan maliyetler ve daralan dış taleple rekabette zorlanan giysi ve dokuma sanayicileri, özel kur taleplerini Bakan Nebati’ye iletti.
Ekonomi gazetesinden Yener Karadeniz’in haberine görte rakip ülkelerle rekabette zorlanmaya başlayan giysi sanayii, bu yıl daha fazla hissedilmesi beklenen sakinlik sebebi ile tahlil arayışına girdi. Geçen hafta Hazine ve Maliye Bakanı Nebati ile bir ortaya gelen dal temsilcileri, ihracatçı için “özel kur” müdafaası talep etti.
Yüksek güç maliyeti ve artan taban fiyat niçiniyle rakip ülkelerle rekabette zorlanmaya başlayan Türkiye hazır giysi ve dokuma dalı, bu yıl tesiri daha da artması beklenen sakinlik sebebi ile tahlil arayışına girdi.
Bu kapsamda geçen hafta Hazine ve Maliye Bakanı Nebati ile bir ortaya gelen her iki bölümden kıymetli temsilciler, EYT düzenlemesi, minimum fiyat ve güç maliyetleri ile ilgili meseleler ve tahlil tekliflerini bakanlık yetkilileriyle paylaştı.
toplantıda gündeme gelen konulardan biri de “özel kur uygulaması” teklifi oldu. Kelam konusu teklife bakılırsa firmaların ihracat gelirlerinin personellik ve güç maliyetlerine denk gelen yüzde 50’lik kısmının yüksek kurdan yaralanması biçiminde olacak. Bakanlığın bu mevzuda çalışma yapacağı lisana getirildi. Bahisle ilgili gelişmeleri sorduğumuz bakanlık yetkilileri ise yorum yapmak istemedi.
“Enerji maliyetimiz rakiplerin 3 katı”
Toplantıya katılan isimlerden biri İstanbul Dokumacılık ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği (İTHİB) Lideri Ahmet Öksüz idi. Geçen yılın son haftasında yapılan güç indirimlerinin az da olsa kesim için moral olduğunu anlatan Öksüz, “Son indirim ile bizde 20 cent’e gerileyen güç fiyatı, rakip ülkelerde hala 7 cent civarında. Artan taban fiyat ve EYT düzenlemesi de maliyetlerimizi değerli ölçüde artıran öbür gelişmeler. Çalışan başına maliyet yemek ve servis ile bir arada 700 doları geçti.
Türkiye genelde 500 doların üstü maliyeti kaldıramıyor. Tek deva kurların üst hakikat hareket etmesi ya da ihracatçıya özel kur uygulanması. Bizim bu biçimde de bir teklifimiz oldu. Hazine ve Maliye Bakanımıza ilettik” açıklamasını yaptı. En azından ihracatçının personellik ve güç masrafı ne kadarsa bunun karşılığında özel kur uygulanması gerektiğini söz eden Öksüz, “Üst sonlar koyalım. Hammadde aslına bakarsan küresel fiyatı olan bir emtia. Bizim rekabet gücümüzü yitirdiğimiz alan personellik ve güç sarfiyatları. Bu bahiste bir hareket bekliyoruz. Enfl asyonu denetim altına almak için dövizi bu düzeyde tutma konusunda haklı olabilirler elbette ancak ihracatçıyı da yaşatmak lazım. Verimli bir görüşme oldu, değerlendireceklerini, çalışacaklarını söylemiş olduler” dedi.
Öte yandan navlunun düşmesi ile Uzakdoğu’nun bir daha rekabetçi hale geldiğini anlatan Öksüz, “Bizim yakın coğrafya avantajımız var ancak o da bir yere kadar. Daha yüksek fiyata satabiliyoruz fakat bunun da bir sonu var. Bu süreçte personel çıkarma bir ölçü daha artabilir. Bu noktada güç maliyetlerindeki düşüşün devam etmesi önemli” halinde konuştu. Verilen bilgilere bakılırsa halihazırda güç ve işçiliğin maliyetleri ortasında yüzde 50 hisse aldığı Türkiye dokuma bölümünün rakipleri içinde yer alan Mısır’da minimum fiyat 150, Özbekistan ve Türkmenistan’da 100 dolar ve Pakistan, Hindistan ve Vietnam’da ise 200-250 dolar civarında seyrediyor.
Miktarda yüzde 20, bedelde yüzde 10 daralma bekleniyor
Toplantıya katılan isimler içinde yer alan Türkiye Giysi Sanayicileri Derneği Lideri (TGSD) Ramazan Kaya, artan taban fiyatın getirdiği yükün az da olsa hafifçel emesi ismine personel başına verilen 250 TL’lik dayanağın en az 1 yıl müddetle 500-750 TL içinde belirlenmesi gerektiğini lisana getirdi. Önümüzdeki devri kuvvetli bir viraj olarak tanımlayan Kaya, “Bu yıl işlerin daralması niçiniyle işten çıkarmaların artmaması için kısa çalışma ödeneğinin devreye alınmasını talep ettik. EYT düzenlemesi hayata geçti ve birçok firma buna karşılık ayırmamıştı. Devlet bunla ilgili bir fon sağlasa da sonuçta firmanın sermayesinden, kasasından çıkacak bir para bu. Şirketler için yük getiriyor. Çalışan yaş ortalamasına bakıldığında EYT kapsamına girenler en pahalı, verimli çalışan yaş aralığı” dedi.
Gündeme gelen bir başka hususun da baskılanan kur olduğunu anlatan Kaya, şu biçimde devam etti: “Dövizde bir hareket beklemeyin iletisini verdiler. Bu mevzuda ‘özel kur’ teklifi konuşuldu. Güç ve personellik maliyeti kadar, yapılan ihracat fiyatını da geçmeyecek biçimde bir özel kur belirleyelim teklifi sunuldu. Çalışalım dediler. Rastgele bir tedbir alınmaması halinde bu yıl ölçüde yüzde 20, bedelde yüzde 10 daralma bekliyoruz. Gelişmelere bağlı olarak istihdamda ise yüzde 10 düşüş kaçınılmaz olacak.”
200 BİN EYT’Lİ İÇİN 20 MİLYAR TL’LİK KIDEM YÜKÜ
Ramazan Kaya, EYT düzenlemesinin dalı zorlayacağı yorumunda bulundu. Hazır giysi ve konfeksiyon bölümlerinde çalışan 1,3 milyonluk istihdamın yüzde 10-15’inin EYT’li olduğunu lisana getiren Kaya, şu biçimde devam etti: “En az 200 bin EYT’li var. İşlerin daraldığı, ciroların gerilediği, kârlılığın düştüğü bir noktada EYT düzenlemesi kapsamında tekrar sermayede bir çıkış olması fi rmaları daha da zorlayacak. 200 bin çalışanın minimum fiyatla birebir kurumda 10 yıl çalıştığı düşünülürse, 200 bin çalışanın kesime kıdem tazminat yükü en az 20 milyar TL’yi buluyor.
Ek ödemelere ve maaşa bakılırsa bu sayı fazlaca daha yüksek düzeylere çıkabiliyor. Toplam maliyet ortasında yüzde 35 hisseye sahip olan personellik maliyetinin son artırım ile birlikte yüzde 50 arttığı düşünülürse bu da rakip ülkelere bakılırsa fi yatların yüzde 15 kıymetli kalması manasına geliyor. Bu fi yatı kabul etmeyen dev alıcılar da alımlarını rakip ülkelere yönlendiriyor.”
EN BÜYÜK ISTIRAP KARSIZLIK
TOBB Hazır Giysi ve Konfeksiyon Bölüm Meclisi Lideri Onur Fayat, 2022’yi yüzde 5’e yakın ihracat artışı ile kapatan hazır giysi bölümünde asıl ıstırabın kârsızlık olduğuna dikkat çekti.
Son çeyrekte ziyanına satışların yaşandığını belirten Fayat, “Bizim maliyetimizin 10 ünite olduğunu var iseyarsak bunun yüzde 35’ine yani personellik maliyetimize yeni yıl ile bir arada yüzde 55 artırım geldi. Biz aslına bakarsanız bir ünite kâr sağlayabilen bir kesimiz. ötürüsıyla kur artmayacağı ve fi yatları da değiştiremeyeceğimiz için bu artırım bizim ziyan etmemizi garanti hale getirdi. Onun için bu yıla berbat bir başlangıç yapacağız. bundan evvelki yıla bakılırsa baz tesiri ile rekor kırdığımız 2021’in birinci 3 ayına bakılırsa bu çeyrekte yüzde 10-15’e varan oranlarda eksi ihracat yazacağız” dedi. birebir vakitte kârsızlığın daha büyük bir sorun olduğunu lisana getiren Fayat, “Enerjiye indirim gelmesi düzgün lakin yüzde 423 artırımın olduğu son bir yılda yapılan indirim epeyce manalı değil. Dünyanın kullandığı elektriğin 3 katı değerliye güç kullanıyoruz. Pakistan, Vietnam Hindistan’da ortalama 8 cent olan fi yat, bizde 23-24 cent’i buldu. Şu an 20’ye düşmüştür. Hane halkı doğalgaz kullanım sübvansiyonu da endüstriye yıkılmış durumda. Kurda bir hareketlilik olmadığı takdirde kesim ihracatında yüzde 10’dan aşağı bir daralma beklemiyorum. Kur yalnızca emek ağır dalları de değil orta ve yüksek teknoloji şirketlerini de vurmaya başladı” sözlerini kullandı.
ÖZEL KUR UYGULAMASI NEDİR?
hemen çabucak fikir etabında olan özel kur uygulaması, verilen bilgiye göre şöyleki işleyecek: Bir şirket 1 milyon dolar ihracat yapıyorsa tavanı 1 milyon dolar olmak üzere en az personellik ve güç maliyeti kadar kısım olan yüzde 50’lik kısım spot kur olan 19,7 TL’den değil de 22-23 TL’den bozdurulabilecek.
Yatırım tavsiyesi içermez.
Ekonomi gazetesinden Yener Karadeniz’in haberine görte rakip ülkelerle rekabette zorlanmaya başlayan giysi sanayii, bu yıl daha fazla hissedilmesi beklenen sakinlik sebebi ile tahlil arayışına girdi. Geçen hafta Hazine ve Maliye Bakanı Nebati ile bir ortaya gelen dal temsilcileri, ihracatçı için “özel kur” müdafaası talep etti.
Yüksek güç maliyeti ve artan taban fiyat niçiniyle rakip ülkelerle rekabette zorlanmaya başlayan Türkiye hazır giysi ve dokuma dalı, bu yıl tesiri daha da artması beklenen sakinlik sebebi ile tahlil arayışına girdi.
Bu kapsamda geçen hafta Hazine ve Maliye Bakanı Nebati ile bir ortaya gelen her iki bölümden kıymetli temsilciler, EYT düzenlemesi, minimum fiyat ve güç maliyetleri ile ilgili meseleler ve tahlil tekliflerini bakanlık yetkilileriyle paylaştı.
toplantıda gündeme gelen konulardan biri de “özel kur uygulaması” teklifi oldu. Kelam konusu teklife bakılırsa firmaların ihracat gelirlerinin personellik ve güç maliyetlerine denk gelen yüzde 50’lik kısmının yüksek kurdan yaralanması biçiminde olacak. Bakanlığın bu mevzuda çalışma yapacağı lisana getirildi. Bahisle ilgili gelişmeleri sorduğumuz bakanlık yetkilileri ise yorum yapmak istemedi.
“Enerji maliyetimiz rakiplerin 3 katı”
Toplantıya katılan isimlerden biri İstanbul Dokumacılık ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği (İTHİB) Lideri Ahmet Öksüz idi. Geçen yılın son haftasında yapılan güç indirimlerinin az da olsa kesim için moral olduğunu anlatan Öksüz, “Son indirim ile bizde 20 cent’e gerileyen güç fiyatı, rakip ülkelerde hala 7 cent civarında. Artan taban fiyat ve EYT düzenlemesi de maliyetlerimizi değerli ölçüde artıran öbür gelişmeler. Çalışan başına maliyet yemek ve servis ile bir arada 700 doları geçti.
Türkiye genelde 500 doların üstü maliyeti kaldıramıyor. Tek deva kurların üst hakikat hareket etmesi ya da ihracatçıya özel kur uygulanması. Bizim bu biçimde de bir teklifimiz oldu. Hazine ve Maliye Bakanımıza ilettik” açıklamasını yaptı. En azından ihracatçının personellik ve güç masrafı ne kadarsa bunun karşılığında özel kur uygulanması gerektiğini söz eden Öksüz, “Üst sonlar koyalım. Hammadde aslına bakarsan küresel fiyatı olan bir emtia. Bizim rekabet gücümüzü yitirdiğimiz alan personellik ve güç sarfiyatları. Bu bahiste bir hareket bekliyoruz. Enfl asyonu denetim altına almak için dövizi bu düzeyde tutma konusunda haklı olabilirler elbette ancak ihracatçıyı da yaşatmak lazım. Verimli bir görüşme oldu, değerlendireceklerini, çalışacaklarını söylemiş olduler” dedi.
Öte yandan navlunun düşmesi ile Uzakdoğu’nun bir daha rekabetçi hale geldiğini anlatan Öksüz, “Bizim yakın coğrafya avantajımız var ancak o da bir yere kadar. Daha yüksek fiyata satabiliyoruz fakat bunun da bir sonu var. Bu süreçte personel çıkarma bir ölçü daha artabilir. Bu noktada güç maliyetlerindeki düşüşün devam etmesi önemli” halinde konuştu. Verilen bilgilere bakılırsa halihazırda güç ve işçiliğin maliyetleri ortasında yüzde 50 hisse aldığı Türkiye dokuma bölümünün rakipleri içinde yer alan Mısır’da minimum fiyat 150, Özbekistan ve Türkmenistan’da 100 dolar ve Pakistan, Hindistan ve Vietnam’da ise 200-250 dolar civarında seyrediyor.
Miktarda yüzde 20, bedelde yüzde 10 daralma bekleniyor
Toplantıya katılan isimler içinde yer alan Türkiye Giysi Sanayicileri Derneği Lideri (TGSD) Ramazan Kaya, artan taban fiyatın getirdiği yükün az da olsa hafifçel emesi ismine personel başına verilen 250 TL’lik dayanağın en az 1 yıl müddetle 500-750 TL içinde belirlenmesi gerektiğini lisana getirdi. Önümüzdeki devri kuvvetli bir viraj olarak tanımlayan Kaya, “Bu yıl işlerin daralması niçiniyle işten çıkarmaların artmaması için kısa çalışma ödeneğinin devreye alınmasını talep ettik. EYT düzenlemesi hayata geçti ve birçok firma buna karşılık ayırmamıştı. Devlet bunla ilgili bir fon sağlasa da sonuçta firmanın sermayesinden, kasasından çıkacak bir para bu. Şirketler için yük getiriyor. Çalışan yaş ortalamasına bakıldığında EYT kapsamına girenler en pahalı, verimli çalışan yaş aralığı” dedi.
Gündeme gelen bir başka hususun da baskılanan kur olduğunu anlatan Kaya, şu biçimde devam etti: “Dövizde bir hareket beklemeyin iletisini verdiler. Bu mevzuda ‘özel kur’ teklifi konuşuldu. Güç ve personellik maliyeti kadar, yapılan ihracat fiyatını da geçmeyecek biçimde bir özel kur belirleyelim teklifi sunuldu. Çalışalım dediler. Rastgele bir tedbir alınmaması halinde bu yıl ölçüde yüzde 20, bedelde yüzde 10 daralma bekliyoruz. Gelişmelere bağlı olarak istihdamda ise yüzde 10 düşüş kaçınılmaz olacak.”
200 BİN EYT’Lİ İÇİN 20 MİLYAR TL’LİK KIDEM YÜKÜ
Ramazan Kaya, EYT düzenlemesinin dalı zorlayacağı yorumunda bulundu. Hazır giysi ve konfeksiyon bölümlerinde çalışan 1,3 milyonluk istihdamın yüzde 10-15’inin EYT’li olduğunu lisana getiren Kaya, şu biçimde devam etti: “En az 200 bin EYT’li var. İşlerin daraldığı, ciroların gerilediği, kârlılığın düştüğü bir noktada EYT düzenlemesi kapsamında tekrar sermayede bir çıkış olması fi rmaları daha da zorlayacak. 200 bin çalışanın minimum fiyatla birebir kurumda 10 yıl çalıştığı düşünülürse, 200 bin çalışanın kesime kıdem tazminat yükü en az 20 milyar TL’yi buluyor.
Ek ödemelere ve maaşa bakılırsa bu sayı fazlaca daha yüksek düzeylere çıkabiliyor. Toplam maliyet ortasında yüzde 35 hisseye sahip olan personellik maliyetinin son artırım ile birlikte yüzde 50 arttığı düşünülürse bu da rakip ülkelere bakılırsa fi yatların yüzde 15 kıymetli kalması manasına geliyor. Bu fi yatı kabul etmeyen dev alıcılar da alımlarını rakip ülkelere yönlendiriyor.”
EN BÜYÜK ISTIRAP KARSIZLIK
TOBB Hazır Giysi ve Konfeksiyon Bölüm Meclisi Lideri Onur Fayat, 2022’yi yüzde 5’e yakın ihracat artışı ile kapatan hazır giysi bölümünde asıl ıstırabın kârsızlık olduğuna dikkat çekti.
Son çeyrekte ziyanına satışların yaşandığını belirten Fayat, “Bizim maliyetimizin 10 ünite olduğunu var iseyarsak bunun yüzde 35’ine yani personellik maliyetimize yeni yıl ile bir arada yüzde 55 artırım geldi. Biz aslına bakarsanız bir ünite kâr sağlayabilen bir kesimiz. ötürüsıyla kur artmayacağı ve fi yatları da değiştiremeyeceğimiz için bu artırım bizim ziyan etmemizi garanti hale getirdi. Onun için bu yıla berbat bir başlangıç yapacağız. bundan evvelki yıla bakılırsa baz tesiri ile rekor kırdığımız 2021’in birinci 3 ayına bakılırsa bu çeyrekte yüzde 10-15’e varan oranlarda eksi ihracat yazacağız” dedi. birebir vakitte kârsızlığın daha büyük bir sorun olduğunu lisana getiren Fayat, “Enerjiye indirim gelmesi düzgün lakin yüzde 423 artırımın olduğu son bir yılda yapılan indirim epeyce manalı değil. Dünyanın kullandığı elektriğin 3 katı değerliye güç kullanıyoruz. Pakistan, Vietnam Hindistan’da ortalama 8 cent olan fi yat, bizde 23-24 cent’i buldu. Şu an 20’ye düşmüştür. Hane halkı doğalgaz kullanım sübvansiyonu da endüstriye yıkılmış durumda. Kurda bir hareketlilik olmadığı takdirde kesim ihracatında yüzde 10’dan aşağı bir daralma beklemiyorum. Kur yalnızca emek ağır dalları de değil orta ve yüksek teknoloji şirketlerini de vurmaya başladı” sözlerini kullandı.
ÖZEL KUR UYGULAMASI NEDİR?
hemen çabucak fikir etabında olan özel kur uygulaması, verilen bilgiye göre şöyleki işleyecek: Bir şirket 1 milyon dolar ihracat yapıyorsa tavanı 1 milyon dolar olmak üzere en az personellik ve güç maliyeti kadar kısım olan yüzde 50’lik kısım spot kur olan 19,7 TL’den değil de 22-23 TL’den bozdurulabilecek.
Yatırım tavsiyesi içermez.