Endüstrideki güç krizi gitgide büyüyor. birinci vakit içinderda fabrikaların doğalgaz kullanması yüzde 40 oranında kısıtlanırken, alınan son kararla 24 Ocak Pazartesi saat 00.00’dan itibaren Türkiye’deki tüm OSB’lere elektrik kısıntısı uygulanması yapılacak ve ülke sanayi üretimi en az 3 gün mühletle büsbütün duracak. Bu ortada OSB haricindeki tesislerde de tıpkı kısıntının uygulanacağı öne sürüldü.
Dönmez ortaya girdi, kısıntı ardışık oldu
TEİAŞ açıklamayı OSB’lere yazı göndermeden, telefon aracılığıyla yaptı. Fakat OSB’ler durumu sanayicilere yazı ile duyurdu.
Dünya’da yeralan habere göre telefonla yapılan birinci bilgilendirmede kısıtlamanın Pazartesi, çarşamba, perşembe tam gün olacağı açıklandı. Sanayiciden gelen reaksiyonlar üzerine Güç ve Tabi Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez’in hususa müdahalesi kararı kesinti günleri ardışık hale getirildi. Pazartesi, salı çarşamba tam gün olarak değiştirildi.
Aydınlatma ve ısıtma için güce müsaade
Alınan kararla tüm OSB’lerde aydınlatma ve ısınma hedefli kullanılabilecek kadar güç çekimine müsaade verildi. Belirlenen günlerde belirlenen sayının üzerinde güç çeken bölgelerin gücü TEİAŞ tarafınca kesilecek ve cezai yaptırım uygulanacak.
OSBÜK Lideri Kütükcü: Temennimiz, sorunun hasar büyümeden çözülmesi
Organize Sanayi Bölgeleri Üst Kuruluşu (OSBÜK) Lideri Memiş Kütükcü, organize sanayi bölgelerinde yaşanan elektrik kesintilerini kıymetlendirdi. Üretimin ve ihracatın artış ivmesi gösterdiği bir periyotta OSB’lerde yaşanan elektrik kesintilerinin sanayicileri zorlamaya devam ettiğinin altını çizen Kütükcü, OSBÜK olarak mevzuyu yakından takip ettiklerini, Türkiye’den kimi yetkililerin de İran’a giderek sorunu tahlile kavuşturmaya çalıştıklarını söylemiş oldu.
İran’dan Türkiye’ye gelen doğal gazın 10 gün mühletle kesintiye uğraması ile başlayan elektrik kesintilerinin sanayi üretimini olumsuz etkilediğini tabir eden Kütükcü, “İran doğal gazının ülkemize arzında yaşanan kesinti ile bir arada evvel sanayicilerimize, BOTAŞ tarafınca doğalgaz kullanması ile ilgili kapasitelerini yüzde 60 ile sonlandırmaları istikametinde bir karar geldi. Organize sanayi bölgeleri olarak bu süreci yönetmeye çalışırken, çabucak akabinde TEİAŞ organize sanayi bölgelerimize ortalama üç günü bulan elektrik kesintileri yapılacağını bildirdi. Organize sanayi bölgelerimiz şu anda bu süreci yönetmek, sanayicilerimizin üretim kayıplarını minimumda tutmak için olağanüstü uğraş gösteriyor. Fakat buna karşın şunu biliyoruz ki, üretimin ve ihracatın ivmelendiği bir devirde yaşanan elektrik kesintilerinin iktisada ve sanayi üretimine kesinlikle olumsuz bir yansıması olacak” halinde konuştu.
Kütükcü, OSBÜK olarak mevzuyu epey yakından takip ettiklerini, şu anda Türkiye’den yetkililerin İran gazında yaşanan arz sorunu çözmek için İran’da olduklarını tabir ederek, “Temennimiz, hasar büyümeden, üretimin daha fazla kesintiye uğramadan bu sorunun çözülmesi yönünde” dedi.
OSTİM Lideri Orhan Aydın: Yazılı talimat gerekli, bekliyoruz
OSTİM Lideri Orhan Aydın, kelamlı bir talimatla kesintinin bildirildiğini ve hazırlıklı olmak için kesinti planlarını sanayicilerle görüşerek hazırladıklarını söylemiş oldu. Buna karşılık, resmi bir yazı da beklediklerini ve bu yazının gönderilmesinin değerli olduğunu söyleyen Orhan Aydın, “Biz hazırlığımızı yaptık. OSBÜK ortasındaki haberleşmelerimizde de anladığımız kadarıyla resmi yazı çabucak hemen kimseye gelmemiş. Biz de yazılı bir metin bekliyoruz. Pazartesi kesintilere başlayacağız fakat resmi bildirim olmadan kesinti yapamayız. Kelamlı bir söz elektrikleri kesmeye yetmez. Mühürlü bir yazının gelmesi lazım” dedi.
“Yöneticilere yardım etmemiz lazım”
Orhan Aydın, sanayicilerle görüşerek en az ziyan verecek biçimde bir kesinti planı yaptıklarını da vurgulayarak, kendi üyelerine uygun metodu belirlediklerini kaydetti. Orhan Aydın, “Arkadaşlarımıza söylenen, bir hafta sürecek bir zorluk, kesinti, inşallah bu müddette biter. Bir zorluk hali olduğu ortada, yöneticilere de yardım etmemiz lazım bu süreci atlatabilmek için. OSTİM’de üretimin arttığı bir dönemdeydik. Her ay elektrik talebi artıyordu, bu da üretim artışı manasına gelir olağan.. Umarım kısa müddette atlatırız” dedi.
“Ciddi ıstırap, daima birlikte aşmamız gerekiyor, umarız gelecekte de yaşanmaz”
Türkiye Çelik Üreticileri Derneği Genel Sekreteri Veysel Yayan, elektrik kesintisinin resmi bir yazı ile kesime bildirildiğini deklare etti. Demir, çelik dalı Türkiye’de en çok elektrik kullanan kesimlerin başında geliyor.
Elektrik kesintisinin demir-çelik dalı için “her saniyesinin maddi kayıp” manasına geldiğini lakin Türkiye’nin tamamının bir güç durumla karşı karşıya kaldığını, sanayi olarak bu sürecin süratle sonuçlanmasını beklediklerini söylemiş oldu. Yayan, “Sektör için olağanüstü, önemli bir badire yaratıyor. Türkiye’nin düşünceli anı en kısa vakitte aşmasını temenni ediyoruz. Her saniyesi maddi ziyan doğuruyor lakin şöyleki bir şey var: Yalnızca çelik kesimi olarak hayatıyoruz bu zorluğu, bütün sanayi kesiti, Türkiye’nin karşı karşıya kaldığı bir düşünceyi paylaşıyoruz. Bu sıkıntıdan ders alınması, emsal durumlarla gelecek senelerda karşılaşmamayı temenni ediyoruz” dedi. Veysel yayan, kendilerine 3 tam güne karşılık gelecek biçimde kesinti olacağının bildirildiğini kaydetti.
İHKİB Lideri Gültepe: Hazır giysi bölümü bu mevzuda büyük meşakkat yaşayacak
İhracatın lokomotif bölümlerinden biri olan hazır giysi bölümünde de panik havası hakim. 18 binden çok hazır giysi ihracatçısını ve 20 milyar doları aşkın ihracatı temsil eden İstanbul Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği Lideri Mustafa Gültepe, “Önümüzdeki haftalarda hazır giysi kesimi bu hususta büyük eza yaşayacak. Biz süratli üretip, süratli teslim eden ve bu özelliğimiz ile de dünyada tercih edilen bir ülkeyiz. Güç kesintileri sebebi ile önümüzdeki günlerde teslimatlarda bir aksama olacak. Jeneratörler ile çalışmaya çalışacağız ancak ne kadar faydalı, üretken olacak bilemiyoruz. Onda da maliyetler yüksek. Kesintilerin hazır giysi ihracatına haftalık maliyeti 250 milyon doları bulabilir. Bundan da öte müşteri kaybedeceğiz. Vaktinde bu sebeple Çin’den Türkiye’ye gelen alıcıları kaybetme riskimiz var. Umuyoruz bu hafta ile sonlu olur uygulama. İhracat gayesini artırdığımız bu vakitte hepimiz şoktayız” sözlerini kullandı.
“Herkes panik, bu durum süreksiz mi kısa vadeli mi?”
Türkiye Giysi Sanayicileri Derneği Lideri Ramazan Kaya, şu an tüm sanayicilerin gündeminin güç kesintileri olduğunu belirtti. Kaya, “Fabrikaların dur kalk yapması hem performans kaybına yol açacak birebir vakitte terminsel açıdan kahırları birlikteinde getirecek. Şu an kimse stoğa çalışmıyor. vakit içinde yarışıyoruz. Bunu keşke daha önce haber verselerdi. Üreticiler de sanayi kuruluşları da müşterilerine haber verir, ona bakılırsa tedbir alırlardı. Son dakika oldu. Herkes panik. Bu durum süreksiz mi kısa vadeli mi? Herkes bununla ilgili bir açıklama bekliyor. Biz de ilgili bakanlıklara yazı göndereceğiz ve yanıt isteyeceğiz” dedi.
“Kartopu çığa dönüşüyor”
Antalya Organize Sanayi Bölgesi (OSB) İdare Şurası Lideri Ali Bahar, güç alanında yaşanan meselelerin kartopu üzere yuvarlanarak çığa dönüştüğünü belirtti.
Bahar, şunları kaydetti.
“Dağıtım sınırlarındaki teknik bir aksaklık olarak tabir edilen doğal gaz tedarik sorunu, bir kartopunun çığa dönüşmesi üzere katlanarak büyümektedir. Bu aksaklık niçiniyle evvel fabrikalarımıza sağlanan doğalgaz akışı BOTAŞ tarafınca alınan bir karar ile yüzde 40 oranında kısıtlandırılmıştı. Ama bu kartopunun birinci yuvarlanışıymış. Tedarik sorunu, doğalgazdan elektrik üreten santrallerin üretimini sekteye uğratınca, artık devasa bir elektrik tedarik sorunu ile karşı karşıya kaldık. OSB’lerimizdeki fabrikalarımıza doğalgazdan daha sonra artık de elektrik kısıntısına gidileceği bildirilmiştir. Önümüzdeki hafta itibariyle Türkiye’deki tüm OSB’lerde 3 ila 4 tam gün elektrik kısıntısı uygulanacağı TEİAŞ tarafınca kelamlı olarak bildirilmiş, lakin tarafımıza çabucak hemen yazılı, resmi bir bildirimde bunulmamıştır.”
Ülkemizde bir güç krizi yaşanıyor ise bu sorunun toplumun tüm bölümlerinin ortak bir biçimde sırtlaması gerektiğini düşündüklerini anlatan Bahar, “Bir çığa dönüşen bu sorunu fabrikalardan bir bariyer ile durdurmaya kalkmak tüm ülkenin çığ altında kalmasına niye olmaktan öbür bir işe yaramayacaktır. OSB’lerimizde üretimini 7/24 sürdürmek zorunda olan, en ufak bir aksaklıkta üretimi uzun mühlet duracak, stoku çöp olacak fabrikalarımız vardır. Ülke imalatının 3 gün mühletle durdurulması hayal bile edilmemesi gereken vahim bir şeyken, bunun aksiyona geçirilmesi fazlaca daha müthiş ve tehlikelidir” dedi.
Soğuk hava depoları olan, kesim yapan sanayicilerin, süt fabrikalarının uğrayacağı zararın nasıl tanzim edileceği konusunda bilgi verilmediğine dikkat çeken Bahar, şu biçimde devam etti.
“OSB’mizdeki süt fabrikalarımız günlük 400 ton süt almaktadır. Üretim yapamadığı için bu sütü alamayacağından o süt ziyan olacaktır. Dezenfektan yapan sanayicilerimiz vardır. Dünyanın pandemiyle boğuştuğu bir ortamda dezenfektan üretiminin durması salgına yeni bir ivme kazandırabilir. Günlük yemek çıkaran fabrikalarımız vardır, besin tedariki sekteye uğrayacaktır. Otellere hizmet veren çamaşırhanelerimiz duracaktır, turizm sekteye uğrayacaktır. Lojistik operasyonları sekteye uğrayacaktır. Tüm bunları göz önünde bulundurduğumuzda bunun sanayiciye yansıtılmasının ne kadar yanlış olduğu ortadadır. Bu kısıtlama konusunda bir daha bir düzenleme yapılmasını hızlı olarak talep etmekteyiz.”
“Telafisi mümkün olmayan senaryo”
sonucun üretim, ihracat ve istihdamda büyük sıkıntılara yol açacağına dikkat çeken Ali Bahar, kelamlarını şu biçimde sürdürdü.
“Sözleşmeye ve akide bağlanmış biroldukca siparişimiz bulunmaktadır. Firmalarımız büyük kayıp ve ziyana uğrayacaktır. Tarım, imalat ve lojistik bölümü günlük dönen, günlük muhtaçlıkları olan hayati kıymete sahip dallardır. Bu dalların sekteye uğraması, ülke çağında büyük bir tedarik ıstırabını birlikteinde getirebilir. Ayrıyeten ülkede üretimin durması toplumda infiale niye olmakla bir arada stokçuluğu da körükleyebilir, bilhassa dezavantajlı kesitlerin temel muhtaçlık hususlarına erişiminde sıkıntılar yaşanabilir. Toplum psikolojisinin bu biçimde devasa bir sorunu kabullenmeye hazır olduğunu düşünmüyoruz. Şu anki durum haftalık bir plandır ve 3 günü içermektedir. Devamındaki günlerde ne olacağını bilmiyoruz. Belirsizlik ortamı yeni bir boyut kazanmış ve daha da kronikleşmiştir. Bu bizim program yapmamızın önünde büyük bir mani teşkil etmektedir. Unutulmamalıdır ki bu tip belirsizlikler enflasyonda telafisi mümkün olmayan sonuçlar doğurabilir.”
“Topu endüstricinin kucağına bıraktılar”
Isparta Süleyman Demirel Organize Sanayi Bölgesi İdare Şurası Lideri Mustafa Karabulut da, TEIAS Antalya Tansiyon Takip Müdürlüğü tarafınca OSB’de güçten sorumlu elektrik mühendisinin telefonla arandığını ve Salı, Çarşamba ve Cuma günü olmak üzere toplam 72 saat elektrik kısıtlaması yapılmasının talep edildiğini söylemiş oldu. Karabulut, şunları kaydetti.
“TEİAS ve CK yetkilileri telefonlarımıza çıkmıyor. Uygulama nasıl olacak. Bölgemizde 75 fabrika var. İletim çizgilerinde güç olacak. Lakin bize (kesintiyi sen yap ) diyorlar. Topu endüstricinin kucağına bıraktılar. Yazılı bir açıklama yapmıyor, yalnızca telefonla bilgi veriyorlar”
TEİAS yetkilileri, 386 OSB yönetici ve sorumluları tek tek telefonla arayarak, OSB’lerin elektrik kesintisi yapmalarını talep ettiği söz edildi.
Kesinti yapılacak gün ve saatler
Antalya Organize Sanayi Bölgesi’nde Pazartesi tam gün 24 saat, perşembe ve cuma günleri de dahil 72 saat elektrik kesintisi uygulanması istendi.
Isparta Süleyman Demirel OSB’de ise, salı, çarşamba ve cuma günleri olmak üzere toplam 72 saat elektrik kesintisi uygulamaları talep edildi.
TEİAŞ’tan açıklama
Öte yandan Türkiye Elektrik Bağlantı A.Ş’nin (TEİAŞ) internet sayfasında yapılan duyuruda ise, mesken ve ticarethane haricinde kalan kullanıcılara program dahilinde kısıntı uygulanacağı bildirildi. Açıklamada, şu biçimde denildi.
“Ağrı ili Gürbulak giriş noktasından Ülkemize gelen doğalgaz iletim çizgisinin İran tarafında kalan arızasından dolayı Doğalgaz Kombine Çevrim Santrallerine gaz kısıntısı uygulanacağından, elektrik arz talep istikrarının sağlanması amacıyla gerek iletim sistemine gerek ise dağıtım sistemine bağlı mesken ve ticarethane harici kullanıcılara program dahilinde kısıntı uygulanacaktır. Hangi kullanıcılara kısıntı uygulanacağı ve kısıntı ölçüsü ile ilgili, Dağıtım Şirketleri ve Teşekkülümüz tarafınca bilgilendirme yapılacaktır.”
Kopuz: Besin üretimi, doğal gaz kısıtlamasından muaf olmalı
ŞEMAD Lideri Şemsi Kopuz, tarladan sofraya besin tedarik zincirinin hiç bir noktasında güçten taviz verilemeyeceğini, aksi biçimde öngörülemez sonuçlar ortaya çıkacağını söylemiş oldu.
Şekerli Mamul Sanayicileri Derneği (ŞEMAD) İdare Şurası Lideri Şemsi Kopuz bir açıklama yaparak, besin üretimine yönelik güç kesintilerinden duydukları kaygıyı lisana getirdi. Kopuz, besin tedarik zincirinin rastgele bir halkasında güç kesintisi yapılmasının zincirin kopmasına niye olacağını, bunun sonuçlarının ise öngörülemez boyutlarda olduğunu söz etti. Kopuz açıklamasında şunları söylemiş oldu: “Tohumun tarlaya düşmesinden mamüllerin market rafına yerleşmesine kadar besin tedarik zincirinin her kademesinde çeşitli formlarda güç kullanması zaruridir. Bugün dalımız üretimin sürdürülebilirliği için koşul olan ısı ve elektrik gücü kesintisi riski altındadır. Besin tedarik zincirinin hangi kademesinde ve ne mühletle olursa olsun güç kesintileri, başta eser kalitesi, güvenilirliği ve üretim ölçüsü olmak üzere biroldukça açıdan öngörülemez boyutta olumsuz sonuçlar doğuracaktır.”
Şemsi Kopuz bu öngörüler doğrultusunda, üretimde aksama yaşanmaması ismine Türk besin ve içecek sanayiinin doğal gaz ve elektrik tüketim kısıtlamasından muaf tutulmasını talep ettiklerini söz etti. Kopuz bu mevzuda ilgili kurumlara resmi müracaatta bulunduklarını ekleyerek kelamlarını noktaladı.
Yatırım tavsiyesi içermez.
Dönmez ortaya girdi, kısıntı ardışık oldu
TEİAŞ açıklamayı OSB’lere yazı göndermeden, telefon aracılığıyla yaptı. Fakat OSB’ler durumu sanayicilere yazı ile duyurdu.
Dünya’da yeralan habere göre telefonla yapılan birinci bilgilendirmede kısıtlamanın Pazartesi, çarşamba, perşembe tam gün olacağı açıklandı. Sanayiciden gelen reaksiyonlar üzerine Güç ve Tabi Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez’in hususa müdahalesi kararı kesinti günleri ardışık hale getirildi. Pazartesi, salı çarşamba tam gün olarak değiştirildi.
Aydınlatma ve ısıtma için güce müsaade
Alınan kararla tüm OSB’lerde aydınlatma ve ısınma hedefli kullanılabilecek kadar güç çekimine müsaade verildi. Belirlenen günlerde belirlenen sayının üzerinde güç çeken bölgelerin gücü TEİAŞ tarafınca kesilecek ve cezai yaptırım uygulanacak.
OSBÜK Lideri Kütükcü: Temennimiz, sorunun hasar büyümeden çözülmesi
Organize Sanayi Bölgeleri Üst Kuruluşu (OSBÜK) Lideri Memiş Kütükcü, organize sanayi bölgelerinde yaşanan elektrik kesintilerini kıymetlendirdi. Üretimin ve ihracatın artış ivmesi gösterdiği bir periyotta OSB’lerde yaşanan elektrik kesintilerinin sanayicileri zorlamaya devam ettiğinin altını çizen Kütükcü, OSBÜK olarak mevzuyu yakından takip ettiklerini, Türkiye’den kimi yetkililerin de İran’a giderek sorunu tahlile kavuşturmaya çalıştıklarını söylemiş oldu.
İran’dan Türkiye’ye gelen doğal gazın 10 gün mühletle kesintiye uğraması ile başlayan elektrik kesintilerinin sanayi üretimini olumsuz etkilediğini tabir eden Kütükcü, “İran doğal gazının ülkemize arzında yaşanan kesinti ile bir arada evvel sanayicilerimize, BOTAŞ tarafınca doğalgaz kullanması ile ilgili kapasitelerini yüzde 60 ile sonlandırmaları istikametinde bir karar geldi. Organize sanayi bölgeleri olarak bu süreci yönetmeye çalışırken, çabucak akabinde TEİAŞ organize sanayi bölgelerimize ortalama üç günü bulan elektrik kesintileri yapılacağını bildirdi. Organize sanayi bölgelerimiz şu anda bu süreci yönetmek, sanayicilerimizin üretim kayıplarını minimumda tutmak için olağanüstü uğraş gösteriyor. Fakat buna karşın şunu biliyoruz ki, üretimin ve ihracatın ivmelendiği bir devirde yaşanan elektrik kesintilerinin iktisada ve sanayi üretimine kesinlikle olumsuz bir yansıması olacak” halinde konuştu.
Kütükcü, OSBÜK olarak mevzuyu epey yakından takip ettiklerini, şu anda Türkiye’den yetkililerin İran gazında yaşanan arz sorunu çözmek için İran’da olduklarını tabir ederek, “Temennimiz, hasar büyümeden, üretimin daha fazla kesintiye uğramadan bu sorunun çözülmesi yönünde” dedi.
OSTİM Lideri Orhan Aydın: Yazılı talimat gerekli, bekliyoruz
OSTİM Lideri Orhan Aydın, kelamlı bir talimatla kesintinin bildirildiğini ve hazırlıklı olmak için kesinti planlarını sanayicilerle görüşerek hazırladıklarını söylemiş oldu. Buna karşılık, resmi bir yazı da beklediklerini ve bu yazının gönderilmesinin değerli olduğunu söyleyen Orhan Aydın, “Biz hazırlığımızı yaptık. OSBÜK ortasındaki haberleşmelerimizde de anladığımız kadarıyla resmi yazı çabucak hemen kimseye gelmemiş. Biz de yazılı bir metin bekliyoruz. Pazartesi kesintilere başlayacağız fakat resmi bildirim olmadan kesinti yapamayız. Kelamlı bir söz elektrikleri kesmeye yetmez. Mühürlü bir yazının gelmesi lazım” dedi.
“Yöneticilere yardım etmemiz lazım”
Orhan Aydın, sanayicilerle görüşerek en az ziyan verecek biçimde bir kesinti planı yaptıklarını da vurgulayarak, kendi üyelerine uygun metodu belirlediklerini kaydetti. Orhan Aydın, “Arkadaşlarımıza söylenen, bir hafta sürecek bir zorluk, kesinti, inşallah bu müddette biter. Bir zorluk hali olduğu ortada, yöneticilere de yardım etmemiz lazım bu süreci atlatabilmek için. OSTİM’de üretimin arttığı bir dönemdeydik. Her ay elektrik talebi artıyordu, bu da üretim artışı manasına gelir olağan.. Umarım kısa müddette atlatırız” dedi.
“Ciddi ıstırap, daima birlikte aşmamız gerekiyor, umarız gelecekte de yaşanmaz”
Türkiye Çelik Üreticileri Derneği Genel Sekreteri Veysel Yayan, elektrik kesintisinin resmi bir yazı ile kesime bildirildiğini deklare etti. Demir, çelik dalı Türkiye’de en çok elektrik kullanan kesimlerin başında geliyor.
Elektrik kesintisinin demir-çelik dalı için “her saniyesinin maddi kayıp” manasına geldiğini lakin Türkiye’nin tamamının bir güç durumla karşı karşıya kaldığını, sanayi olarak bu sürecin süratle sonuçlanmasını beklediklerini söylemiş oldu. Yayan, “Sektör için olağanüstü, önemli bir badire yaratıyor. Türkiye’nin düşünceli anı en kısa vakitte aşmasını temenni ediyoruz. Her saniyesi maddi ziyan doğuruyor lakin şöyleki bir şey var: Yalnızca çelik kesimi olarak hayatıyoruz bu zorluğu, bütün sanayi kesiti, Türkiye’nin karşı karşıya kaldığı bir düşünceyi paylaşıyoruz. Bu sıkıntıdan ders alınması, emsal durumlarla gelecek senelerda karşılaşmamayı temenni ediyoruz” dedi. Veysel yayan, kendilerine 3 tam güne karşılık gelecek biçimde kesinti olacağının bildirildiğini kaydetti.
İHKİB Lideri Gültepe: Hazır giysi bölümü bu mevzuda büyük meşakkat yaşayacak
İhracatın lokomotif bölümlerinden biri olan hazır giysi bölümünde de panik havası hakim. 18 binden çok hazır giysi ihracatçısını ve 20 milyar doları aşkın ihracatı temsil eden İstanbul Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği Lideri Mustafa Gültepe, “Önümüzdeki haftalarda hazır giysi kesimi bu hususta büyük eza yaşayacak. Biz süratli üretip, süratli teslim eden ve bu özelliğimiz ile de dünyada tercih edilen bir ülkeyiz. Güç kesintileri sebebi ile önümüzdeki günlerde teslimatlarda bir aksama olacak. Jeneratörler ile çalışmaya çalışacağız ancak ne kadar faydalı, üretken olacak bilemiyoruz. Onda da maliyetler yüksek. Kesintilerin hazır giysi ihracatına haftalık maliyeti 250 milyon doları bulabilir. Bundan da öte müşteri kaybedeceğiz. Vaktinde bu sebeple Çin’den Türkiye’ye gelen alıcıları kaybetme riskimiz var. Umuyoruz bu hafta ile sonlu olur uygulama. İhracat gayesini artırdığımız bu vakitte hepimiz şoktayız” sözlerini kullandı.
“Herkes panik, bu durum süreksiz mi kısa vadeli mi?”
Türkiye Giysi Sanayicileri Derneği Lideri Ramazan Kaya, şu an tüm sanayicilerin gündeminin güç kesintileri olduğunu belirtti. Kaya, “Fabrikaların dur kalk yapması hem performans kaybına yol açacak birebir vakitte terminsel açıdan kahırları birlikteinde getirecek. Şu an kimse stoğa çalışmıyor. vakit içinde yarışıyoruz. Bunu keşke daha önce haber verselerdi. Üreticiler de sanayi kuruluşları da müşterilerine haber verir, ona bakılırsa tedbir alırlardı. Son dakika oldu. Herkes panik. Bu durum süreksiz mi kısa vadeli mi? Herkes bununla ilgili bir açıklama bekliyor. Biz de ilgili bakanlıklara yazı göndereceğiz ve yanıt isteyeceğiz” dedi.
“Kartopu çığa dönüşüyor”
Antalya Organize Sanayi Bölgesi (OSB) İdare Şurası Lideri Ali Bahar, güç alanında yaşanan meselelerin kartopu üzere yuvarlanarak çığa dönüştüğünü belirtti.
Bahar, şunları kaydetti.
“Dağıtım sınırlarındaki teknik bir aksaklık olarak tabir edilen doğal gaz tedarik sorunu, bir kartopunun çığa dönüşmesi üzere katlanarak büyümektedir. Bu aksaklık niçiniyle evvel fabrikalarımıza sağlanan doğalgaz akışı BOTAŞ tarafınca alınan bir karar ile yüzde 40 oranında kısıtlandırılmıştı. Ama bu kartopunun birinci yuvarlanışıymış. Tedarik sorunu, doğalgazdan elektrik üreten santrallerin üretimini sekteye uğratınca, artık devasa bir elektrik tedarik sorunu ile karşı karşıya kaldık. OSB’lerimizdeki fabrikalarımıza doğalgazdan daha sonra artık de elektrik kısıntısına gidileceği bildirilmiştir. Önümüzdeki hafta itibariyle Türkiye’deki tüm OSB’lerde 3 ila 4 tam gün elektrik kısıntısı uygulanacağı TEİAŞ tarafınca kelamlı olarak bildirilmiş, lakin tarafımıza çabucak hemen yazılı, resmi bir bildirimde bunulmamıştır.”
Ülkemizde bir güç krizi yaşanıyor ise bu sorunun toplumun tüm bölümlerinin ortak bir biçimde sırtlaması gerektiğini düşündüklerini anlatan Bahar, “Bir çığa dönüşen bu sorunu fabrikalardan bir bariyer ile durdurmaya kalkmak tüm ülkenin çığ altında kalmasına niye olmaktan öbür bir işe yaramayacaktır. OSB’lerimizde üretimini 7/24 sürdürmek zorunda olan, en ufak bir aksaklıkta üretimi uzun mühlet duracak, stoku çöp olacak fabrikalarımız vardır. Ülke imalatının 3 gün mühletle durdurulması hayal bile edilmemesi gereken vahim bir şeyken, bunun aksiyona geçirilmesi fazlaca daha müthiş ve tehlikelidir” dedi.
Soğuk hava depoları olan, kesim yapan sanayicilerin, süt fabrikalarının uğrayacağı zararın nasıl tanzim edileceği konusunda bilgi verilmediğine dikkat çeken Bahar, şu biçimde devam etti.
“OSB’mizdeki süt fabrikalarımız günlük 400 ton süt almaktadır. Üretim yapamadığı için bu sütü alamayacağından o süt ziyan olacaktır. Dezenfektan yapan sanayicilerimiz vardır. Dünyanın pandemiyle boğuştuğu bir ortamda dezenfektan üretiminin durması salgına yeni bir ivme kazandırabilir. Günlük yemek çıkaran fabrikalarımız vardır, besin tedariki sekteye uğrayacaktır. Otellere hizmet veren çamaşırhanelerimiz duracaktır, turizm sekteye uğrayacaktır. Lojistik operasyonları sekteye uğrayacaktır. Tüm bunları göz önünde bulundurduğumuzda bunun sanayiciye yansıtılmasının ne kadar yanlış olduğu ortadadır. Bu kısıtlama konusunda bir daha bir düzenleme yapılmasını hızlı olarak talep etmekteyiz.”
“Telafisi mümkün olmayan senaryo”
sonucun üretim, ihracat ve istihdamda büyük sıkıntılara yol açacağına dikkat çeken Ali Bahar, kelamlarını şu biçimde sürdürdü.
“Sözleşmeye ve akide bağlanmış biroldukca siparişimiz bulunmaktadır. Firmalarımız büyük kayıp ve ziyana uğrayacaktır. Tarım, imalat ve lojistik bölümü günlük dönen, günlük muhtaçlıkları olan hayati kıymete sahip dallardır. Bu dalların sekteye uğraması, ülke çağında büyük bir tedarik ıstırabını birlikteinde getirebilir. Ayrıyeten ülkede üretimin durması toplumda infiale niye olmakla bir arada stokçuluğu da körükleyebilir, bilhassa dezavantajlı kesitlerin temel muhtaçlık hususlarına erişiminde sıkıntılar yaşanabilir. Toplum psikolojisinin bu biçimde devasa bir sorunu kabullenmeye hazır olduğunu düşünmüyoruz. Şu anki durum haftalık bir plandır ve 3 günü içermektedir. Devamındaki günlerde ne olacağını bilmiyoruz. Belirsizlik ortamı yeni bir boyut kazanmış ve daha da kronikleşmiştir. Bu bizim program yapmamızın önünde büyük bir mani teşkil etmektedir. Unutulmamalıdır ki bu tip belirsizlikler enflasyonda telafisi mümkün olmayan sonuçlar doğurabilir.”
“Topu endüstricinin kucağına bıraktılar”
Isparta Süleyman Demirel Organize Sanayi Bölgesi İdare Şurası Lideri Mustafa Karabulut da, TEIAS Antalya Tansiyon Takip Müdürlüğü tarafınca OSB’de güçten sorumlu elektrik mühendisinin telefonla arandığını ve Salı, Çarşamba ve Cuma günü olmak üzere toplam 72 saat elektrik kısıtlaması yapılmasının talep edildiğini söylemiş oldu. Karabulut, şunları kaydetti.
“TEİAS ve CK yetkilileri telefonlarımıza çıkmıyor. Uygulama nasıl olacak. Bölgemizde 75 fabrika var. İletim çizgilerinde güç olacak. Lakin bize (kesintiyi sen yap ) diyorlar. Topu endüstricinin kucağına bıraktılar. Yazılı bir açıklama yapmıyor, yalnızca telefonla bilgi veriyorlar”
TEİAS yetkilileri, 386 OSB yönetici ve sorumluları tek tek telefonla arayarak, OSB’lerin elektrik kesintisi yapmalarını talep ettiği söz edildi.
Kesinti yapılacak gün ve saatler
Antalya Organize Sanayi Bölgesi’nde Pazartesi tam gün 24 saat, perşembe ve cuma günleri de dahil 72 saat elektrik kesintisi uygulanması istendi.
Isparta Süleyman Demirel OSB’de ise, salı, çarşamba ve cuma günleri olmak üzere toplam 72 saat elektrik kesintisi uygulamaları talep edildi.
TEİAŞ’tan açıklama
Öte yandan Türkiye Elektrik Bağlantı A.Ş’nin (TEİAŞ) internet sayfasında yapılan duyuruda ise, mesken ve ticarethane haricinde kalan kullanıcılara program dahilinde kısıntı uygulanacağı bildirildi. Açıklamada, şu biçimde denildi.
“Ağrı ili Gürbulak giriş noktasından Ülkemize gelen doğalgaz iletim çizgisinin İran tarafında kalan arızasından dolayı Doğalgaz Kombine Çevrim Santrallerine gaz kısıntısı uygulanacağından, elektrik arz talep istikrarının sağlanması amacıyla gerek iletim sistemine gerek ise dağıtım sistemine bağlı mesken ve ticarethane harici kullanıcılara program dahilinde kısıntı uygulanacaktır. Hangi kullanıcılara kısıntı uygulanacağı ve kısıntı ölçüsü ile ilgili, Dağıtım Şirketleri ve Teşekkülümüz tarafınca bilgilendirme yapılacaktır.”
Kopuz: Besin üretimi, doğal gaz kısıtlamasından muaf olmalı
ŞEMAD Lideri Şemsi Kopuz, tarladan sofraya besin tedarik zincirinin hiç bir noktasında güçten taviz verilemeyeceğini, aksi biçimde öngörülemez sonuçlar ortaya çıkacağını söylemiş oldu.
Şekerli Mamul Sanayicileri Derneği (ŞEMAD) İdare Şurası Lideri Şemsi Kopuz bir açıklama yaparak, besin üretimine yönelik güç kesintilerinden duydukları kaygıyı lisana getirdi. Kopuz, besin tedarik zincirinin rastgele bir halkasında güç kesintisi yapılmasının zincirin kopmasına niye olacağını, bunun sonuçlarının ise öngörülemez boyutlarda olduğunu söz etti. Kopuz açıklamasında şunları söylemiş oldu: “Tohumun tarlaya düşmesinden mamüllerin market rafına yerleşmesine kadar besin tedarik zincirinin her kademesinde çeşitli formlarda güç kullanması zaruridir. Bugün dalımız üretimin sürdürülebilirliği için koşul olan ısı ve elektrik gücü kesintisi riski altındadır. Besin tedarik zincirinin hangi kademesinde ve ne mühletle olursa olsun güç kesintileri, başta eser kalitesi, güvenilirliği ve üretim ölçüsü olmak üzere biroldukça açıdan öngörülemez boyutta olumsuz sonuçlar doğuracaktır.”
Şemsi Kopuz bu öngörüler doğrultusunda, üretimde aksama yaşanmaması ismine Türk besin ve içecek sanayiinin doğal gaz ve elektrik tüketim kısıtlamasından muaf tutulmasını talep ettiklerini söz etti. Kopuz bu mevzuda ilgili kurumlara resmi müracaatta bulunduklarını ekleyerek kelamlarını noktaladı.
Yatırım tavsiyesi içermez.