Kamu İhale Kurumu, 2021 yılı Kamu Alımları İzleme Raporu’nu yayımladı. İhale maddesindeki bilhassa istisnalar unsuruna sık sık yeni fıkralar eklenmiş ve alfabedeki harfler sıralamaya yetmeyince z’den daha sonra aa fıkrası konulmuştu. Bu değişikliklerin bir yıllık bilançosu da ortaya çıktı.
Geçtiğimiz yıl 9 bin 53 yönetim toplam 77 bin 39 ihale gerçekleştirdi.
Bu ihalelerin toplam büyüklüğü 287 milyar 479 milyon lira olurken, kamu kurumları 13 milyar 193 milyon liralık da direkt temin yaptı. Toplam kamu alımı meblağının yüzde 25,93’ü (77 milyar lira) belediyeler tarafınca gerçekleştirildi.
YÜZDE 11’İ İSTİSNA
Toplam 300 milyar 672 milyon lirayı bulan alımların 33 milyar liralık kısmı için Kamu İhale Kanunu’ndaki istisnalardan yararlanıldı.
Yapılan ihalelerin yüzde 11’lik kısmına denk gelen bu istisnaların meblağ bazında yüzde 72,41’ini mal alımlarına, yüzde 7,48’i imal işlerine, yüzde 19,92’si hizmet alımlarına ve yüzde 0,18’ini ise danışmanlık hizmet alımlarına harcandı.
21B İLE 62 MİLYAR
Kamu ihale kanunu kapsamında gerçekleştirilen toplam 254 milyar liralık ihalelerin yüzde 70,72’sinde açık ihale yöntemi, yüzde 27,44’ünde pazarlık yolu ve yüzde 1,84’ünde ise belirli istekliler içinde ihale adabı uygulandı.
Bu kapsamda açık ihale tarzı toplam 179.9 milyar liralık ihale yapılırken, pazarlık yöntemi gerçekleştirilen ihalelerin toplam meblağı 69.8 milyar lira oldu. Pazarlık yöntemi 18 bin 356 ihale yapıldı.
Pazarlık yordamı ile yapılan ihalelerin toplam meblağının yüzde 89,30’una denk gelen 62.3 milyar liralık kısmı 21b kapsamında gerçekleşti.
YASA DELİK DEŞİK OLDU
Kamu İhale Kanunu’nun sarsıntı, sel üzere olağanüstü haller için öngördüğü 21/b hususu son senelerda bilhassa büyük kamu ihalelerinde kullanılıyor.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu, 2001 krizinin akabinde, saydamlık, hesap verilebilirlik üzere memleketler arası standartlara ve AB müktesebatına uygun olması emeliyle hazırlandı ve 2003 yılında yürürlüğe girdi.
Aslında çıkarıldığında, unsurlar ve prensipler açısından mefkureye yakın bir kanunken, 200’e yakın değişiklik yapılarak delik deşik hale getirildi.
İstisnalar neredeyse olağan hale geldi. Kanunda kamuoyunun davet metodu olarak bildiği, istisnai pazarlık tarzının uygulanabilmesi için kanunun 21’inci hususunun (b) bendinde belirtilen haller subjektif yorumla neredeyse tüm ihalelerde kurtuluş reçetesi olarak kullanılmaya başlandı.
21. unsur şu biçimde:
Aşağıda belirtilen hallerde pazarlık tarzı ile ihale yapılabilir:
“b” Bendi:
“doğal afetler, salgın hastalıklar, can yahut mal kaybı tehlikesi üzere ani ve beklenmeyen yahut imal tekniği açısından özellik arz eden yahut yapı yahut can ve mal güvenliğinin sağlanması açısından acilen yapılması gerekliliği idarece belirlenen haller…”
SAYIŞTAY DA UYARIYOR
Sayıştay’ın kontrol raporlarında, 21/b hususunun yasaya ters biçimde kullanılması niçiniyle birtakım ihalelerin Danıştay ve yönetim mahkemeleri tarafınca iptal edildiği vurgulanarak “Kamu İhale Kanunu’nun 21/b unsurundaki kuralların ve ivedilikten kastın, yalnızca ihalenin çabuk sonuçlandırılması değil, ihale konusu işin ivedilikle bitirilmesi olarak anlaşılması gerektiği belirtilmiştir” değerlendirmesi yapılıyor.
Yatırım tavsiyesi içermez.
Geçtiğimiz yıl 9 bin 53 yönetim toplam 77 bin 39 ihale gerçekleştirdi.
Bu ihalelerin toplam büyüklüğü 287 milyar 479 milyon lira olurken, kamu kurumları 13 milyar 193 milyon liralık da direkt temin yaptı. Toplam kamu alımı meblağının yüzde 25,93’ü (77 milyar lira) belediyeler tarafınca gerçekleştirildi.
YÜZDE 11’İ İSTİSNA
Toplam 300 milyar 672 milyon lirayı bulan alımların 33 milyar liralık kısmı için Kamu İhale Kanunu’ndaki istisnalardan yararlanıldı.
Yapılan ihalelerin yüzde 11’lik kısmına denk gelen bu istisnaların meblağ bazında yüzde 72,41’ini mal alımlarına, yüzde 7,48’i imal işlerine, yüzde 19,92’si hizmet alımlarına ve yüzde 0,18’ini ise danışmanlık hizmet alımlarına harcandı.
21B İLE 62 MİLYAR
Kamu ihale kanunu kapsamında gerçekleştirilen toplam 254 milyar liralık ihalelerin yüzde 70,72’sinde açık ihale yöntemi, yüzde 27,44’ünde pazarlık yolu ve yüzde 1,84’ünde ise belirli istekliler içinde ihale adabı uygulandı.
Bu kapsamda açık ihale tarzı toplam 179.9 milyar liralık ihale yapılırken, pazarlık yöntemi gerçekleştirilen ihalelerin toplam meblağı 69.8 milyar lira oldu. Pazarlık yöntemi 18 bin 356 ihale yapıldı.
Pazarlık yordamı ile yapılan ihalelerin toplam meblağının yüzde 89,30’una denk gelen 62.3 milyar liralık kısmı 21b kapsamında gerçekleşti.
YASA DELİK DEŞİK OLDU
Kamu İhale Kanunu’nun sarsıntı, sel üzere olağanüstü haller için öngördüğü 21/b hususu son senelerda bilhassa büyük kamu ihalelerinde kullanılıyor.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu, 2001 krizinin akabinde, saydamlık, hesap verilebilirlik üzere memleketler arası standartlara ve AB müktesebatına uygun olması emeliyle hazırlandı ve 2003 yılında yürürlüğe girdi.
Aslında çıkarıldığında, unsurlar ve prensipler açısından mefkureye yakın bir kanunken, 200’e yakın değişiklik yapılarak delik deşik hale getirildi.
İstisnalar neredeyse olağan hale geldi. Kanunda kamuoyunun davet metodu olarak bildiği, istisnai pazarlık tarzının uygulanabilmesi için kanunun 21’inci hususunun (b) bendinde belirtilen haller subjektif yorumla neredeyse tüm ihalelerde kurtuluş reçetesi olarak kullanılmaya başlandı.
21. unsur şu biçimde:
Aşağıda belirtilen hallerde pazarlık tarzı ile ihale yapılabilir:
“b” Bendi:
“doğal afetler, salgın hastalıklar, can yahut mal kaybı tehlikesi üzere ani ve beklenmeyen yahut imal tekniği açısından özellik arz eden yahut yapı yahut can ve mal güvenliğinin sağlanması açısından acilen yapılması gerekliliği idarece belirlenen haller…”
SAYIŞTAY DA UYARIYOR
Sayıştay’ın kontrol raporlarında, 21/b hususunun yasaya ters biçimde kullanılması niçiniyle birtakım ihalelerin Danıştay ve yönetim mahkemeleri tarafınca iptal edildiği vurgulanarak “Kamu İhale Kanunu’nun 21/b unsurundaki kuralların ve ivedilikten kastın, yalnızca ihalenin çabuk sonuçlandırılması değil, ihale konusu işin ivedilikle bitirilmesi olarak anlaşılması gerektiği belirtilmiştir” değerlendirmesi yapılıyor.
Yatırım tavsiyesi içermez.