Hükümetin Türkiye Modeli’nin temelini oluşturan sanayi üretiminde pandemiden bu yana en sert aylık düşüş yaşandı. Üretim temmuz ayında bundan evvelki aya bakılırsa beklentilerin üzerinde yüzde 6.2 daraldı. Yıllık artış ise bundan evvelki yılın tıpkı ayına bakılırsa yüzde 9 beklenirken yüzde 2.4 oldu. Daralmanın yurtdışı piyasalardaki krize paralel olarak süreceği belirtiliyor.
Cumhuriyet’ten Ali Can Polat’ın haberine bakılırsa Sanayi üretiminde beklenenin üzerindeki gerilemenin niçinleri içinde bayram tatillerinin birleştirilmesi ve planlı bakımlar yer alsa da asıl sorun Türkiye’nin ana ihracat pazarı Avrupa Birliği başta olmak üzere, global faiz artışları, global resesyon telaşları ile dış talebin zayıflaması, iç talepte de yavaşlama sinyalleri olarak sıralanıyor. Ekonomistler, sanayi üretiminde pandemi daha sonrası yaşanan kuvvetli büyümenin birinci sefer zayıfladığını vurgularken geleceğe ait elektrik tüketimi üzere öncü göstergeler bu trendin devam edeceği görüşünü güçlendiriyor.
Ekonomist Fatih Özatay ise toplumsal medya hesabında yaptığı açıklamada, “Elektrik tüketimi, OECD haftalık ekonomik aktivite varsayımı, kapasite kullanım oranı, gerçek kesim itimat endeksi üzere öncü göstergeler dikkate alındığında bir çeyrek öncesine nazaran üçüncü çeyrekte bariz yavaşlama, duraklama, dördüncü çeyrekte ise daralma ihtimali var” dedi.
AVRUPA’DAN SİPARİŞ YAVAŞLADI
Sanayi üretimindeki daralma gerçek bölümde sipariş kayıplarıyla birkaç aydır bekleniyordu. Görüşler şöyleki:
TOBB Hazır Giysi ve Konfeksiyon Bölüm Meclis Lideri Erdem Fayat: İhracat tarafında mayıstan bu yana siparişlerde yavaşlama var. Temmuzda birinci kere eksi yazdı. Eylül, ekim, kasım ayları ihracatımız daha az olacak. Avrupa’daki gaz sorunu niçiniyle ikinci altı ayda birinci yarıdaki üzere ihracatta canlılık olmayacak. Yılbaşında ihracatta yüzde 15 artıda oluruz diye hesaplamıştık artık ya geçen yılla tıpkı düzeyde oluruz ya da en çok yüzde 5 ihracat artışı olabilir.
Türkiye Ayakkabı Sanayicileri Derneği Lideri Berke İçten: çabucak hemen eski siparişleri gönderiyoruz. Sanayi üretimindeki daralma ayakkabı sanayicilerine yansımadı. Önümüzde fazlaca kıymetli iki fuar var. Önümüzdeki dönemin siparişlerini alacağımız bu fuarlarda nazaranceğiz dalımızda talep daralması olup olmayacağını. Maliyetlerimiz fazlaca arttığı için döviz bazında da tutarlarımızı artırdık. Avrupa bir resesyon ortasındayken tutarlarımızı nasıl karşılayacaklar tedirginiz. Maliyetlerimiz dövizden daha süratli arttı. Dolar yılbaşından bu yana yüzde 33 artarken güç ve personellik masraflarımız neredeyse yüzde 100 arttı. 20 dolarlık ayakkabıyı maalesef 24-25 dolar yaptık. Avrupalı bu oranda bir artırıma alışkın değil.
İÇ PAZAR CANLANDIRILMALI
Plastik Sanayicileri Federasyonu Lideri Ömer Karadeniz: Plastik bölümünde imalat endüstrinde yaşanandan daha sert bir düşüş var. Bu düşüşün ana niçinlerine baktığımızda bilhassa AB başta olmak üzere ihracat pazarlarımıza hâkim olan resesyon beklentisinin belirleyici olduğunu söylemek mümkün. İmalat sanayi üretimimiz hâlâ yüksek bir düzeyde fakat iç pazarı canlandıracak tedbirler bir an evvel hayata geçirilmezse ihracat pazarlarımızın performansına bağlı olarak üretimimizin daha da gerilemesi kelam konusu olabilir. Sanayi üretiminde yaşanan daralmanın ne vakit sona ereceğini öngörmek güç. Olağan endüstriciler olarak bu daralma eğilimine karşı pazar çeşitlendirmesine gitmek büyük kıymet taşıyor. Aksi biçimde dünyanın tek bir bölgesinde yaşanan krizler işletmelerimizi de zora sokabiliyor.
PERAKENDEDE SATIŞ MOLA VERDİ
Türkiye İstatistik Kurumu, temmuz ayına ait perakende satış endekslerini deklare etti. Buna bakılırsa, sabit fiyatlarla perakende satış hacmi, temmuzda bundan evvelki aya nazaran yüzde 0.3 azalırken yıllık yüzde 2 arttı. Bu datalar yaklaşık iki yılın en düşüğü olarak kaydedildi. bu vakitte besin, içecek ve tütün satışları yüzde 1, besin dışı satışlar (otomotiv yakıtı hariç) yüzde 1.5 azalırken otomotiv yakıtı satışları yüzde 1.8 arttı.
Cari fiyatlarla perakende ciro endeksi ise, enflasyonun da tesiriyle, temmuzda geçen yılın birebir ayına göre yüzde 114.8 yükseldi. Birebir ayda besin, içecek ve tütün satışları yüzde 109,7, besin dışı satışlar (otomotiv yakıtı hariç) yüzde 97.3, otomotiv yakıtı satışları ise yüzde 176.0 arttı.
Yatırım tavsiyesi içermez.
Cumhuriyet’ten Ali Can Polat’ın haberine bakılırsa Sanayi üretiminde beklenenin üzerindeki gerilemenin niçinleri içinde bayram tatillerinin birleştirilmesi ve planlı bakımlar yer alsa da asıl sorun Türkiye’nin ana ihracat pazarı Avrupa Birliği başta olmak üzere, global faiz artışları, global resesyon telaşları ile dış talebin zayıflaması, iç talepte de yavaşlama sinyalleri olarak sıralanıyor. Ekonomistler, sanayi üretiminde pandemi daha sonrası yaşanan kuvvetli büyümenin birinci sefer zayıfladığını vurgularken geleceğe ait elektrik tüketimi üzere öncü göstergeler bu trendin devam edeceği görüşünü güçlendiriyor.
Ekonomist Fatih Özatay ise toplumsal medya hesabında yaptığı açıklamada, “Elektrik tüketimi, OECD haftalık ekonomik aktivite varsayımı, kapasite kullanım oranı, gerçek kesim itimat endeksi üzere öncü göstergeler dikkate alındığında bir çeyrek öncesine nazaran üçüncü çeyrekte bariz yavaşlama, duraklama, dördüncü çeyrekte ise daralma ihtimali var” dedi.
AVRUPA’DAN SİPARİŞ YAVAŞLADI
Sanayi üretimindeki daralma gerçek bölümde sipariş kayıplarıyla birkaç aydır bekleniyordu. Görüşler şöyleki:
TOBB Hazır Giysi ve Konfeksiyon Bölüm Meclis Lideri Erdem Fayat: İhracat tarafında mayıstan bu yana siparişlerde yavaşlama var. Temmuzda birinci kere eksi yazdı. Eylül, ekim, kasım ayları ihracatımız daha az olacak. Avrupa’daki gaz sorunu niçiniyle ikinci altı ayda birinci yarıdaki üzere ihracatta canlılık olmayacak. Yılbaşında ihracatta yüzde 15 artıda oluruz diye hesaplamıştık artık ya geçen yılla tıpkı düzeyde oluruz ya da en çok yüzde 5 ihracat artışı olabilir.
Türkiye Ayakkabı Sanayicileri Derneği Lideri Berke İçten: çabucak hemen eski siparişleri gönderiyoruz. Sanayi üretimindeki daralma ayakkabı sanayicilerine yansımadı. Önümüzde fazlaca kıymetli iki fuar var. Önümüzdeki dönemin siparişlerini alacağımız bu fuarlarda nazaranceğiz dalımızda talep daralması olup olmayacağını. Maliyetlerimiz fazlaca arttığı için döviz bazında da tutarlarımızı artırdık. Avrupa bir resesyon ortasındayken tutarlarımızı nasıl karşılayacaklar tedirginiz. Maliyetlerimiz dövizden daha süratli arttı. Dolar yılbaşından bu yana yüzde 33 artarken güç ve personellik masraflarımız neredeyse yüzde 100 arttı. 20 dolarlık ayakkabıyı maalesef 24-25 dolar yaptık. Avrupalı bu oranda bir artırıma alışkın değil.
İÇ PAZAR CANLANDIRILMALI
Plastik Sanayicileri Federasyonu Lideri Ömer Karadeniz: Plastik bölümünde imalat endüstrinde yaşanandan daha sert bir düşüş var. Bu düşüşün ana niçinlerine baktığımızda bilhassa AB başta olmak üzere ihracat pazarlarımıza hâkim olan resesyon beklentisinin belirleyici olduğunu söylemek mümkün. İmalat sanayi üretimimiz hâlâ yüksek bir düzeyde fakat iç pazarı canlandıracak tedbirler bir an evvel hayata geçirilmezse ihracat pazarlarımızın performansına bağlı olarak üretimimizin daha da gerilemesi kelam konusu olabilir. Sanayi üretiminde yaşanan daralmanın ne vakit sona ereceğini öngörmek güç. Olağan endüstriciler olarak bu daralma eğilimine karşı pazar çeşitlendirmesine gitmek büyük kıymet taşıyor. Aksi biçimde dünyanın tek bir bölgesinde yaşanan krizler işletmelerimizi de zora sokabiliyor.
PERAKENDEDE SATIŞ MOLA VERDİ
Türkiye İstatistik Kurumu, temmuz ayına ait perakende satış endekslerini deklare etti. Buna bakılırsa, sabit fiyatlarla perakende satış hacmi, temmuzda bundan evvelki aya nazaran yüzde 0.3 azalırken yıllık yüzde 2 arttı. Bu datalar yaklaşık iki yılın en düşüğü olarak kaydedildi. bu vakitte besin, içecek ve tütün satışları yüzde 1, besin dışı satışlar (otomotiv yakıtı hariç) yüzde 1.5 azalırken otomotiv yakıtı satışları yüzde 1.8 arttı.
Cari fiyatlarla perakende ciro endeksi ise, enflasyonun da tesiriyle, temmuzda geçen yılın birebir ayına göre yüzde 114.8 yükseldi. Birebir ayda besin, içecek ve tütün satışları yüzde 109,7, besin dışı satışlar (otomotiv yakıtı hariç) yüzde 97.3, otomotiv yakıtı satışları ise yüzde 176.0 arttı.
Yatırım tavsiyesi içermez.