Artırıma sınırlama geldi ama… İşte kiracı ve konut sahiplerinin hakları

Mihriban

Global Mod
Global Mod
Fahiş artışlar niçiniyle yasal düzenleme yapıldı ve Kira artışına 1 yıl müddetle yüzde 25 hududu geldi. Lakin bu artışı kâfi bulmayan konut sahipleri Dava yolunu seçiyor. 5 yılı dolduran kiracılar için mahkemeye başvuran mülk sahipleri ‘kira bölge ortalamasının altında kaldı, bir daha belirlensin’ diyor.

Son senelerda artan bu davalarda, kira artışına sınırlama daha sonrası patlama oldu. Bugünlerde biroldukça kiracıya tespit davası için ya ihtar çekiliyor ya da bilgi mesajı/maili yollanıyor. Kimi mülk sahipleri yasal hakkını kullanmak isterken, kimi de bu yolla tahliye için baskı yaratıyor.


Dava sonunda geçmiş aylara ait Artırım farkı da alındığı için kiracılar kaygılı… Pekala bu dava nasıl açılır, yeni kira nasıl belirlenir? İşte Gayrimenkul hukuku uzmanlarının Hürriyet’ten Gülistan Alagöz’e verdiği bilgilere nazaran 5 unsurda kira tespit davaları:

TESPİT DAVASINDA KRİTERLER

-Ev sahibi 5 yılı geçen Kiracı için kira tespit davası açabilir. Daha erken müddette bu davayı açma talihi yok. Bugünler için mümkün görünmese de kiracı da konut sahibine tespit davası açabilir.

-Eğer kira mukavelesinde kira artış oranı var ise, konut sahibi ihtar çekmek zorunda değil. Mukavele yenileme tarihinden 1 ay evvel ya da yıl ortasında dava açabilir. Lakin kontratta oran yoksa bu durumda ihtar çekerek 1 yıl boyunca dava açma hakkını elinde tutabilir. Kelam gelimi 1 Temmuz’da ihtar çekip, aralık ayında dava açabilir.

-Bu davada mesken sahibinin talebi motamot geçerli olmuyor. Örneğin kira 3 bin lirayken, mesken sahibi ‘aynı tip mesken bugünlerde 7 bin liraya kiralanıyor, bu niçinle kira 7 bin lira olsun’ diyemiyor, dese de kabul görmüyor. Eksper 1-2 örnek üzerinden değil, bölge ortalamasına bakarak karar veriyor.

Üstelik bu karar daha sonrasında kiracıyı korumak için bir hakkaniyet indirimi uygulanıyor. Genelde 10 yılı aşan kiracılarda yüzde 20, 10 yıl altına da yüzde 10 indirim yapılıyor. Tıpkı sayılar üzerinden gidersek 3 bin lira ödenen bir mesken için mülk sahibi 7 bin lira beklese de mahkeme 5 bin lira diyebilir.

Bir de buna indirim eklenince 4 bin-4 bin 500 liraya gerileyebilir. Mahkemece belirlenen yeni kiraya da yılda bir sefer yasal oranda artırım yapılabilir, fazlası istenemez. (1 Temmuz 2023’e kadar yüzde 25, daha sonrasında TÜFE 12 ay ortalaması kira artışı için üst hudut.)


-Gayrimenkul hukuku uzmanlarının verdiği bilgiye göre bu tip bir davanın sonuçlanması 2-2.5 yılı buluyor. Dava sonuçlandıktan daha sonra konut sahibinin geçmiş devir farkını isteme hakkı var.

Örneğin; 3 bin lira olan kira 5 bin liraya çıktı, dava da 2 yılda sonuçlandı. Bu 2 yılın farkı toplanır, bu vakit zarfında kiraya yapılan artırımlar da hesaba katılarak toplam borç ortaya çıkar. Yani kiracı bir anda yüklü bir ödeme yapmak zorunda kalabilir. Şayet dava sürecinde kiracı konutu tahliye ederse de yalnızca oturduğu periyoda ait kira farkını öder.

-İstinafa yapılan itirazdan daha sonra da karar katılaşırsa kiracı bu farkı ödemek zorunda. Meskeni habersiz terk etmesi bu cezayı ortadan kaldırmıyor, daha sonrasında icra süreci işlemeye devam ediyor.

FARK AÇILDI UZLAŞMAK ZOR

Kira tespit davaları uzun sürdüğü için hukukçular taraflara uzlaşmalarını öneriyor. Lakin son aylarda eski kiracının ödediği sayıyla, yeni kira bedeli içindeki fark o denli açıldı ki, uzlaşmak da zorlaştı.


örneğin İstanbul’da eski kiracının 2 bin 500 lira ödediği mesken, bir daha kiraya verildiğinde 9-10 bin lira isteniyor. İşte bu niçinle orta yol bulmak sıkıntı. 10 yıl mukavele uzama süreci dolan kiracılarda da tablo misal…

Normal kurallarda konut sahibi kendisinin ya da bakmakla yükümlü olduğu kişinin muhtaçlığı olmadan tahliye isteyemez.

Ancak 10 yıl mukavele uzama mühleti daha sonrası münasebet göstermeden tahliye isteyebiliyor.

Geçmişte bu tip durumlarda taraftar oturur, yeni bir kira için el sıkışırdı. Bugünlerde ise muahede yerine tahliye baskısı kelam konusu.

Yatırım tavsiyesi içermez.
 
Üst