Açılan Tahıl Koridoru ile tekrar Gündemde: senelera göre Buğday meblağları Nasıl Değişiklik Gösterdi?

Mihriban

Global Mod
Global Mod
Ukrayna ve Rusya içindeki savaşın dünya genelindeki tahıl fiyatlarını etkilemesi niçiniyle iki ülke 24 Şubat tarihinde muahede masasına oturdu. Türkiye’nin konut sahipliğinde yapılan mutabakat Rusya, Ukrayna, Türkiye ve Birleşmiş Milletler içinde bir tahıl koridoru kurulması sonucuyla sonuçlandı. Pekala nedir bu tahıl koridoru ve yıllık buğday fiyatlarını nasıl tesirler?

İşte tahıl koridorunun kapsamı ve geçmiş senelera ilişkin buğday tutarları!


Ukrayna tahıl ihracatını genel olarak limanlar üzerinden sürdürüyordu ama savaş niçiniyle bu transfer sekteye uğradı.


Rusya’nın Ukrayna’ya saldırması global bir besin krizi riski taşıyor zira Ukrayna dünyanın 4. büyük tahıl ihracatçısı iken, Rusya da dünyanın en büyük buğday ihracatçısı olarak geçiyor. İki ülke Afrika buğday muhtaçlığının %40’ını sağlıyordu ve savaş öncesi periyotta Ukrayna ihracatının %90’ını limanlar üzerinden yapıyordu. Çıkan savaş kararı limanlar kapatılınca global bir buğday krizi doğdu.


AB tahıl ihracatında Ukrayna’ya dayanak oldu lakin bu dayanak kâfi gelmedi.


Limanların kısıtlanmasından daha sonra birinci tercih kara yolu oldu ve tahıl ihracatında tırlar ile trenler kullanılmaya başlandı. AB’nin Baltık Denizi ve Romanya’daki Constanta Limanı’nı devreye alması Ukrayna ihracatına bir süre dayanak oldu. Ancak hem Ukrayna vagonlarının Avrupa standartlarından geniş olması, birebir vakitte süren savaş bu takviyesi yetersiz kıldı ve tahılın Baltık limanlara varışı neredeyse 3 haftayı buldu.


24 Şubat’ta başlayan savaş küresel tahıl piyasalarını ve insan hayatlarını etkilemeye başladı.


Dünyanın iki değerli tahıl ihracatçısının bu eserleri ihraç edememesi global bir kriz doğurdu ve genel olarak tahıl mamüllerinde fiyat artışı kelam konusu oldu. Ayrıyeten bilhassa Afrika’daki milyonlarca insanın ömrü tehlikeye girdi. Bunun kararında Türkiye’nin konut sahipliğinde; Türkiye, Ukrayna, Rusya ve Birleşmiş Milletler içinde ‘Tahıl ve Yiyecek Hususlarının Ukrayna Limanlarından Emniyetli Sevk Teşebbüsü Belgesi’ imzalanarak inançlı bir tahıl koridoru oluşturulması sonucu alındı.


Tahıl koridoru yardımıyla hububatların dünyaya dağıtımı olması gerektiği üzere sürdürülecek.


Gıda koridoru muahedesi ile Ukrayna’nın kendi kontrolündeki Chornomorsk, Pivdennyi ve Odessa limanlarında ihracata başlaması mümkün oldu. Buna göre; tahıl yüklü gemiler artık kılavuz gemilerin sayesinde mayınlı limanlardan geçecek ve Karadeniz’e ulaşacak. Buradan ise öbür dünya pazarlarına dağıtılacak. Süreç boyunca Rusya ateşkes uygulayacağından gemiler inançlı biçimde limanlara varacak.


Türkiye tahıl koridorunda kıymetli bir tampon fonksiyonu görüyor.


Bu mutabakatla Ukrayna’da kalan 20 milyon tahıl ve besin eserinin Türkiye üzerinden dünyaya dağılması bekleniyor. ötürüsıyla Karadeniz ve Türkiye’nin kıymetli bir tampon olduğu söylenebilir. çabucak hemen yeni başlayan bu süreç tahıl fiyatlarına şimdiden olumlu biçimde yansıdı ve tahıl fiyatlarında bir ölçü düşüş gözlendi lakin sürecin devam etmesiyle bir arada düşüşlerin daha da hızlanması bekleniyor.


Gelecek devirde şişen tahıl meblağları eski düzeylere gelebilir.


Türkiye’nin üstlendiği bu siyasi rol yardımıyla hedeflenen Ukrayna’daki tahılı evvel iç piyasaya, sonrasındasında da dünyaya dağıtmak. Ayrıyeten Afrika’da açlık hududunda yaşayan insanların ömrünü kurtarmak. Bu niçinle genel kanıya nazaran önümüzdeki devirde buğday üzere mamüllerin fiyatı önemli bir düşüş yaşayacak ve tahıl kaynaklı öteki eser meblağları da düşecek.


Tahıl koridoru yardımıyla mahallî pazardaki tahıl gereksinimi karşılanabilecek.


Anlaşma kapsamında Ukrayna’dan birinci gemi Ağustos ayı başında yola çıktı ve birebir vakitte tahıl piyasalarında süratli bir düşüş gözlendi. Ekmeklik buğdayda ton fiyatı 358 dolara, arpada ton fiyatı ise 318 dolara indi. bu vakitte hem mahallî tüketimi karşılayacak kâfi tahılın ülkemize gireceği, birebir vakitte daima fiyat düşüşlerinin olacağı öngörülüyor. Ayrıyeten tahıla bağlı gübre meblağlarında düşüş olması da bekleniyor.


Buğday fiyatı savaş öncesi periyoda nazaran ziyadesiyle şişmiş durumda.


Temmuz 2022 itibariyle buğdayın aylık ortalama fiyatı 718 TL idi, bu meblağ savaş öncesinde yani Ocak 2022’de 473 TL üzere epey daha düşük bir düzeydeydi. bundan evvelki yıl tıpkı devrinde ise fiyatlar neredeyse yarı yarıya daha azdı, hakikaten Ocak 2021’de buğdayın aylık ortalama fiyatı 226 TL civarıydı.


Tahıl koridoru yardımıyla temel besin mamüllerinin fiyatında tertipli bir düşüş gözlenmesi mümkün.


Önceki senelerda ise buğdayın fiyatı şimdikinden epey daha düşüktü. 2020 Ocak ayında iç piyasadaki ortalama fiyat 169 TL, 2019’da 147 TL, 2016’da ise 95 TL idi. Buğday meblağları hem nizamlı olarak yükselen enflasyondan, tıpkı vakitte savaş ve pandemi üzere global krizlerden pek makûs biçimde etkilendi. Lakin tahıl koridorunun en azından bu süratli yükselişleri engellemesi ve fiyatları bir nebze düşürerek halkı rahatlatması bekleniyor.

Yatırım tavsiyesi içermez.
 
Üst